Καλά νέα από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Free Sunday
Καλά νέα από την Ευρωπαϊκή Ένωση

Καλά νέα από την Ευρωπαϊκή Ένωση

Δημιουργείται δυναμική επανεκκίνησης.

Μετά από μια μεγάλη περίοδο κατά την οποία είχαμε κυρίως αρνητικές ειδήσεις για την Ε.Ε. –από το Brexit μέχρι την εκλογή Τραμπ και την πολιτική άνοδο των δεξιών και ακροδεξιών λαϊκιστών– έχουμε ενδιαφέρουσες εξελίξεις που προετοιμάζουν το έδαφος για την αναγκαία επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Δεν υπάρχουν βέβαια εγγυήσεις ότι θα συνεχιστούν τα καλά νέα για την Ε.Ε., προς το παρόν, πάντως, βελτιώνεται η κατάσταση και κυρίως η προοπτική της Ε.Ε. των «27».

Η νίκη Μακρόν

Αυτή την Κυριακή αναμένεται να ολοκληρωθεί η πολιτική νίκη, η οποία μπορεί να πάρει διαστάσεις θριάμβου, του Προέδρου της Γαλλίας κ. Μακρόν. Κατάφερε να εκλεγεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας χωρίς να έχει εκλεγεί σε άλλο δημόσιο αξίωμα κατά το παρελθόν, ενώ το κίνημα που δημιούργησε πριν από 12 μήνες και μετεξελίχθηκε πρόσφατα σε κόμμα αναμένεται να εξασφαλίσει άνετη πλειοψηφία στη γαλλική Βουλή.

Ο πολιτικός θρίαμβος του Προέδρου Μακρόν στη Γαλλία είναι στρατηγικής σημασίας για την Ε.Ε.

Η πολιτική αλλαγή στη Γαλλία είναι τεράστιας σημασίας για την Ε.Ε. Ο κ. Μακρόν είναι ένας φιλελεύθερος πολιτικός, ο οποίος επιδιώκει να βελτιώσει τα δημόσια οικονομικά της Γαλλίας και να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις, για να μπορέσει η χώρα του να σταθεί στο ύψος της Γερμανίας και να ανοίξει ο δρόμος για την αναβίωση της στενής συνεργασίας των δύο ισχυρότερων οικονομιών της Ευρωζώνης.

Η Γαλλία ασκεί σημαντική επιρροή στην Ε.Ε., ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό Νότο. Η στροφή που επιχειρεί από μία προβληματική σοσιαλιστική πολιτική στον οικονομικό φιλελευθερισμό δημιουργεί νέες δυνατότητες για το σύνολο της Ε.Ε.

Υποχώρηση των λαϊκιστών

Το άλλο καλό νέο για την Ε.Ε. είναι η υποχώρηση των δυνάμεων των λαϊκιστών της Δεξιάς και της άκρας Δεξιάς. Πριν από μερικούς μήνες οι δημοσκοπήσεις και οι αναλύσεις έδειχναν την κ. Λεπέν και το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο να έχουν σοβαρές πιθανότητες να προσδιορίσουν τις πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία. Από τον εφιάλτη του Frexit περάσαμε σε σύντομο χρονικό διάστημα στην περιθωριοποίηση του Εθνικού Μετώπου, το οποίο δοκιμάζεται από εσωτερικές συγκρούσεις και δεν αναμένεται να εξασφαλίσει στον β΄ γύρο των βουλευτικών εκλογών τις αναγκαίες 15 έδρες για τον σχηματισμό κοινοβουλευτικής ομάδας.

Η αποδυνάμωση της κ. Μέι στο Ηνωμένο Βασίλειο βάζει τέλος στο σενάριο του σκληρού Brexit.

Η μεγάλη υποχώρηση της γαλλικής άκρας Δεξιάς συνδυάζεται με τη μείωση των δημοσκοπικών ποσοστών της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, από 15% που ήταν στις αρχές του 2016 σε ένα 8%-9%, γεγονός που εξηγεί και την εντυπωσιακή ενίσχυση των Χριστιανοδημοκρατών της κ. Μέρκελ, οι οποίοι πλέον προηγούνται στις δημοσκοπήσεις πάνω από 10 μονάδες των Σοσιαλδημοκρατών του κ. Σουλτς. Ιδιαίτερα θετική εξέλιξη είναι και η ουσιαστική εξαφάνιση του Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, που ανέδειξε ο ευρωβουλευτής κ. Φάρατζ, βγήκε πρώτο στον Ηνωμένο Βασίλειο στις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014 και αποτέλεσε την ψυχή της εκστρατείας υπέρ του Brexit. Το Κόμμα της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου έχασε σχεδόν όλους τους ψηφοφόρους του και δεν μπόρεσε να εκλέξει ούτε έναν βουλευτή στις εκλογές της 8ης Ιουνίου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ενθαρρυντικά είναι τα νέα και από την Ιταλία, όπου το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο υπέστη δεινή ήττα στις δημοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Κυριακή σε πόλεις και περιοχές όπου ψηφίζουν πάνω από το 1/3 των Ιταλών. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων εξακολουθεί να προηγείται στις δημοσκοπήσεις με ένα ποσοστό της τάξης του 30%, πολλοί αναλυτές όμως θεωρούν ότι τελικά δεν θα επικρατήσει στις εκλογές που πρέπει να πραγματοποιηθούν μέχρι τον Φεβρουάριο του 2018, εξαιτίας της αλλαγής της πολιτικής δυναμικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε βάρος των δεξιών και ακροδεξιών λαϊκιστών.

Αποχαιρετισμός στο σκληρό Brexit

Το αποτέλεσμα των εκλογών που πραγματοποιήθηκαν στις 8 Ιουνίου στο Ηνωμένο Βασίλειο ερμηνεύεται σαν αποχαιρετισμός στο σκληρό Brexit. Η συντηρητική πρωθυπουργός κ. Μέι προχώρησε στη διενέργεια πρόωρων βουλευτικών εκλογών, θεωρώντας ότι ανεβάζοντας τους τόνους στο θέμα του Brexit θα προκαλούσε μια εθνική συσπείρωση που θα ενίσχυε την πολιτική της θέση και τις διαπραγματευτικές της δυνατότητες έναντι των Βρυξελλών. Έφτασε στο σημείο να υποστηρίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα προτιμούσε να αποχωρήσει από την Ε.Ε. χωρίς να υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία και να αναλάβει το τεράστιο οικονομικό κόστος αυτής της επιλογής παρά να δεχτεί μια «κακή συμφωνία».

Οι θέσεις της κ. Μέι υπέρ ενός σκληρού Brexit προκάλεσαν πολιτικές αντιδράσεις. Πολλοί ψηφοφόροι προτίμησαν το Εργατικό Κόμμα, παρά το γεγονός ότι η ηγεσία του θεωρείται αρκετά ξεπερασμένη σε ζητήματα οικονομικής διαχείρισης, ενώ κινητοποιήθηκαν και οι νέοι, οι οποίοι σε όλες τις δημοσκοπήσεις τάσσονται υπέρ της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε., αλλά δεν ενδιαφέρθηκαν όσο θα έπρεπε για το δημοψήφισμα του Ιουνίου 2016, στο οποίο επικράτησε το Brexit.

Η κ. Μέι και το Συντηρητικό Κόμμα δεν μπόρεσαν να ενισχύσουν την πολιτική τους θέση και έχασαν την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Η πρωθυπουργός στηρίζεται τώρα στην ψήφο του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος της Βόρειας Ιρλανδίας και στους Συντηρητικούς της Σκοτίας. Τόσο οι Βορειοϊρλανδοί όσο και οι Σκοτσέζοι απορρίπτουν την προοπτική του σκληρού Brexit και θα ασκήσουν πίεση στην κ. Μέι και στους συνεργάτες της να προχωρήσουν σε αναγκαίους συμβιβασμούς με την Ε.Ε., ώστε να μην αποκλειστεί το Ηνωμένο Βασίλειο από την ενιαία αγορά.

Πριν από μερικούς μήνες το Brexit έμοιαζε σαν η επιβεβαίωση της μεγάλης κρίσης που διέρχεται η Ε.Ε., σήμερα όμως συμβολίζει την πολιτική αστάθεια και την έλλειψη ολοκληρωμένης και αξιόπιστης οικονομικής στρατηγικής του Ηνωμένου Βασιλείου. Η διαφορά είναι τεράστια.

Οι πρώτες κινήσεις

Σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της προοπτικής της Ε.Ε. παίζει και η διαπίστωση ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Τραμπ δεν έχει τη διάθεση, ούτε τις δυνατότητες, να επιβεβαιώσει τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ στις διεθνείς εξελίξεις. Η απόφασή του υπέρ της απόσυρσης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής λειτούργησε συσπειρωτικά για την Ε.Ε., εφόσον όλοι διαπίστωσαν ότι δεν έχουν πολλά να περιμένουν από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Γίνονται ήδη οι πρώτες κινήσεις για να αξιοποιηθεί η υπό διαμόρφωση νέα κατάσταση.

Η Γαλλία προσεγγίζει την οικονομική στρατηγική που εφαρμόζει με επιτυχία η Γερμανία και κυριαρχεί στην Ευρωζώνη. Η Γερμανία, από την πλευρά της, αναζητεί τρόπους αναβάθμισης της συνεργασίας με τη Γαλλία. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί ενδιαφέρουσες προτάσεις για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής συνεργασίας και την εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, με ορίζοντα το 2025.

Δεν μπορούμε να πούμε ότι η Ε.Ε. έχει ξεπεράσει την υπαρξιακή κρίση που ξέσπασε με την επικράτηση του Brexit στο δημοψήφισμα του Ιουνίου του 2016, είναι φανερό όμως ότι οι αλλαγές που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα διευκολύνουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης που έχει ξεσπάσει.

Τέλος, την αυτοπεποίθηση των Ευρωπαίων ενισχύουν και οι καλές οικονομικές επιδόσεις. Η Ευρωζώνη αναπτύσσεται με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 1,8% έως 1,9% και καταγράφει για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια καλύτερες οικονομικές επιδόσεις σε σχέση με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των μεγάλων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που συνέβαλαν τα τελευταία χρόνια στην άνοδο του αριστερού και δεξιού λαϊκισμού και στην αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.