Μπορούν οι γυναίκες να διοικήσουν μια χώρα; - Free Sunday
Μπορούν οι γυναίκες να διοικήσουν μια χώρα;

Μπορούν οι γυναίκες να διοικήσουν μια χώρα;

H 41χρονη Άνα Μπρνάμπιτς θα γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Σερβίας. Ε, και;

Η μετακόμιση της Τερέζα Μέι στον αριθμό 10 της Downing Street, εκτός από τα σενάρια διαχείρισης του Brexit από τη νέα πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, έθεσε, με κινδυνολογική χροιά, το ερώτημα «πώς θα είναι ο κόσμος μας με αυτές στο τιμόνι;».

Όπου αυτές, η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, η Τερέζα Μέι και η Χίλαρι Κλίντον, που ήταν υποψήφια των Δημοκρατικών στις τελευταίες αμερικανικές προεδρικές εκλογές.

Η γερμανική εφημερίδα «Die Welt» τότε εισήγαγε έναν νέο όρο στη σύγχρονη ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή: femokratie (γυναικοκρατία).

Ο όρος αποδίδεται στις Μέι, Μέρκελ και την πρωθυπουργό της Σκοτίας Νίκολα Στέρτζιον, και στην προσπάθειά τους, όπως ισχυρίζεται η αρθρογράφος της εφημερίδας, να τακτοποιήσουν την ακαταστασία που δημιούργησαν οι άντρες πολιτικοί. Τις περιγράφει ως σύγχρονες Ηλέκτρες που με κοστούμια και λαστιχένια γάντια θα βάλουν τάξη στην αταξία. Δεν διευκρινίζεται αν η Κριστίν Λαγκάρντ δηλώνει πρόθυμη να τις βοηθήσει.

Η Χίλαρι Κλίντον, πάντως, έδωσε τον δικό της αγώνα, όχι μόνο απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ αλλά και στις προκαταλήψεις που συνοδεύουν τις γυναίκες σε θέσεις εξουσίας. Κάτι για το οποίο και η ίδια αναρωτιόταν, όπως δήλωσε στην αμερικανική «Vogue» τον Φεβρουάριο.

Το 80% των αναγνωστών του cnn.com δήλωνε έτοιμο να δει γυναίκα ένοικο στον Λευκό Οίκο. Πιο πρόθυμοι ήταν οι άντρες και όχι οι γυναίκες, με ποσοστά 83% και 76% αντίστοιχα, για να χυθεί, έτσι, νερό στον μύλο του κλισέ (;) πως το μεγαλύτερο εμπόδιο στην προσπάθεια επαγγελματικής ανέλιξης μιας γυναίκας είναι οι… άλλες γυναίκες. Κάπως έτσι, φαίνεται να εξασθένησε και η πιθανότητα στο πλευρό της Κλίντον, στη θέση του αντιπροέδρου, να βρεθεί υποψήφια  η Ελίζαμπεθ Γουόρεν.

Σε κάθε περίπτωση, η ερώτηση παραμένει: αξιολογούνται τα προσόντα ενός πολιτικού προσώπου βάσει του φύλου του; Υπάρχει ορθότητα σε αυτό το ερώτημα;

Οι δεξιότητες των γυναικών συχνά υποτιμώνται, επειδή θεωρείται ότι αντικατοπτρίζουν «γυναικεία» χαρακτηριστικά και όχι αποκτημένες ικανότητες. Γι’ αυτό και πολλοί ισχυρίζονται πως στις γυναίκες πολιτικούς τα χαρακτηριστικά του φύλου τους έχουν… ευνουχιστεί, δηλαδή πως συμπεριφέρονται, κινούνται και ενεργούν με αντρικές προδιαγραφές.

Οι αυστηρές ενδυματολογικές γραμμές εξαλείφουν την υποψία μπούστου και η φούστα, όταν κάνει την εμφάνισή της, παραμένει πεισματικά κάτω από το γόνατο. Οι γυναίκες πολιτικοί φαίνεται να επιλέγουν την γκαρνταρόμπα τους από τις βιτρίνες του John Varvatos αντί της Coco Chanel.

Και αν για την εξωτερική τους εμφάνιση εύκολα γίνονται αντιληπτές οι κοινωνικές συμβάσεις, τι συμβαίνει με τη συμπεριφορά τους;

Το μητρικό φίλτρο (που βέβαια σύγχρονες έρευνες αμφισβητούν ως αταβιστικό χαρακτηριστικό) μπορεί να επηρεάσει τις πολιτικές αποφάσεις τους;

Ο ψυχολόγος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Στίβεν Πίνκερ στην ερώτηση «θα επικρατούσε περισσότερη ειρήνη στον πλανήτη μας αν διοικούσαν γυναίκες;» απαντά ξεκάθαρα «ναι». Στο βιβλίο του «The better angels of our nature» ισχυρίζεται πως οι γυναίκες στη διαδρομή της ιστορίας μας ήταν και εξακολουθούν να είναι η ειρηνευτική δύναμη. Ωστόσο, Θάτσερ, Ίντιρα Γκάντι, Ισαβέλλα Περόν, χήρα Μάο και Γκόλντα Μέιρ κατέρριψαν τον μύθο του «αρσενικού πολέμου, θηλυκής ειρήνης».

Χωράνε, όμως, ψυχολογικές ερμηνείες και υποθέσεις στα μοντέλα διοίκησης βασισμένες στο φύλο του ηγέτη (με τα παιδαριώδη αντεπιχειρήματα της εμμήνου ρύσης και της αντρικής ροπής στην απιστία) σε έναν κόσμο συμφερόντων, συμμαχιών και πολιτικών συσχετισμών;

Ο πολιτικός κόσμος σε αυτό το υψηλό επίπεδο είναι άφυλος. Η φιλοδοξία, η ματαιότητα, η πολιτική σκοπιμότητα, μπορεί να είναι ουσιαστικά γένους θηλυκού, αλλά είναι «αρετές» που δεν σχετίζονται με τα γεννητικά όργανα. Οι βασικές επιλογές για τον πόλεμο και την ειρήνη δεν εξαρτώνται από το φύλο αλλά από το πώς οι ηγέτες συνδυάζουν δεξιότητες και παράγουν έξυπνες ή μη στρατηγικές.

Το μόνο ερώτημα που έχει ουσία είναι «τι πρόσβαση έχουν στα κέντρα λήψης αποφάσεων οι γυναίκες και πόσο εύκολος είναι αυτός ο δρόμος για εκείνες;».

Σε ολόκληρη την Ε.Ε. οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στις θέσεις λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα στην πολιτική και στις επιχειρήσεις, ακόμη κι αν η κατάσταση ποικίλλει μεταξύ των χωρών-μελών. Το φθινόπωρο του 2015 οι γυναίκες αντιπροσώπευαν το 29% της σύνθεσης των Κοινοβουλίων.

Αυτή είναι η μόνο αυταπόδεικτη αλήθεια.