Εγκλήματα και τιμωρίες - Free Sunday
Εγκλήματα και τιμωρίες
Οι έρευνες στα ερείπια της ΡΙΚΟΜΕΞ Τατιάνα Μπόλαρη/Eurokinissi

Εγκλήματα και τιμωρίες

Ο μεγάλος αριθμός των νεκρών ο οποίος προέκυψε από καταρρεύσεις κτιρίων τα οποία ήταν ανεπαρκή από κατασκευαστικής πλευράς έφερε στην επιφάνεια το ζήτημα του καταλογισμού ποινικών και αστικών ευθυνών στους υπαίτιους, αυτούς δηλαδή που πολλά χρόνια πριν από τον σεισμό είχαν κατασκευάσει τα ελαττωματικά κτίρια. Εκεί φάνηκε ότι το νομικό πλαίσιο δεν ήταν αρκετό για να αποδώσει εκ των υστέρων ευθύνες.

Η παραβίαση κανόνων οικοδομικής, αδίκημα που αφορά όσους εκπονούν μελέτη, διευθύνουν ή εκτελούν οικοδομικό έργο, την εποχή εκείνη ήταν ένα απλό πλημμέλημα που τιμωρούνταν με φυλάκιση μέχρι δύο χρόνια και παραγραφόταν στα πέντε χρόνια από την αποπεράτωση του έργου. Όταν όμως από την παράβαση κανόνων οικοδομικής προέκυπτε κατάρρευση και θάνατος, η πράξη θεωρούνταν ανθρωποκτονία από αμέλεια και επίσης παραγραφόταν στα πέντε χρόνια από την παράδοση του έργου.

Το 2005 ορίστηκε ότι η παραβίαση κανόνων οικοδομικής παραγράφεται πέντε χρόνια μετά την επέλευση του αποτελέσματος, δηλαδή μετά τη θανάτωση προσώπου από κατάρρευση ελαττωματικού κτιρίου. Η τροποποίηση δεν πέτυχε, διότι και πάλι η θανάτωση έπρεπε να διωχθεί ως ανθρωποκτονία, η παραγραφή της οποίας παρέμενε πενταετής.

Το 2014 η διάταξη για την παραβίαση των κανόνων οικοδομικής τροποποιήθηκε ριζικά και ορίστηκε ότι αν από την παραβίαση προκλήθηκε βαριά σωματική βλάβη ή θάνατος, η πράξη θεωρείται κακούργημα και τιμωρείται με κάθειρξη, κατά περίπτωση, έως δεκαπέντε έτη. Η παραγραφή ορίστηκε στα είκοσι πέντε έτη από την παραβίαση των κανόνων.

Ποινική ευθύνη για τον ιδιοκτήτη, εφόσον δεν αναμείχθηκε στη μελέτη και κατασκευή, δεν προβλεπόταν και δεν προβλέπεται.

Σε επίπεδο αστικών (οικονομικών) αποζημιώσεων, οι ιδιοκτήτες των κτιρίων που πέφτουν είχαν και έχουν αντικειμενική ευθύνη να αποζημιώσουν τους παθόντες. Μπορούν να απαλλαγούν αν αποδείξουν ότι η πτώση δεν οφειλόταν σε ελαττωματική κατασκευή ή συντήρηση. Με απλά λόγια, ο παθών ζητά αποζημίωση χωρίς να χρειάζεται να αποδεικνύει ευθύνη του ιδιοκτήτη. Για τους μελετητές και κατασκευαστές που παραβίασαν τους κανόνες τα δικαστήρια έκριναν ότι η παραγραφή της ευθύνης τους για αποζημίωση ξεκινά (αντίθετα από την ποινική ευθύνη) από την πτώση του έργου, με το σκεπτικό ότι στο χρονικό διάστημα από την αποπεράτωση μέχρι την πτώση είχαν τη δυνατότητα να αποτρέψουν το αποτέλεσμα, ενημερώνοντας τις αρχές ή τους ενοίκους για τις κακοτεχνίες.

Αν ισχύουν όσα λέγονται για πλημμελή αντιπλημμυρικά έργα είτε στην κατασκευή δημοσίων οδών είτε στην υλοποίηση σχεδίων πόλεως κ.λπ. στην περιοχή, σχεδόν όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι εργολάβοι της περιοχής εμπίπτουν στα παραπάνω σε ό,τι αφορά τις πλημμύρες της Αττικής.