Κόκκινα δάνεια – Τσιμέντο να γίνουν*

Όσο οι κυβερνήσεις δυσκολεύονται να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, άλλο τόσο οι πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στα μετρητά και στην επιχειρηματικότητα. Γι’ αυτό και τα ακίνητα, σε όλη τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας μέχρι σήμερα, αποτελούσαν την ασφαλέστερη τοποθέτηση των αποταμιεύσεων και ταυτόχρονα την καλύτερη άμυνα του πολίτη απέναντι σε πολιτικές και οικονομικές αβεβαιότητες για τις οποίες ποτέ δεν ήταν υπεύθυνος. Και ας τον λέει ο Προφήτης του Αρκά ανόητο και συμφεροντολόγο.

Όταν ο κ. Τσίπρας έλεγε ότι θα καταργήσει τον ΕΝΦΙΑ διότι είναι παράλογος φόρος, δεν έλεγε ψέματα, το εννοούσε. Απλά έπρεπε να μείνει λίγους μήνες στην εξουσία για να μάθει κάτι που όλοι όσοι εργάζονται ή επιχειρούν για να ζήσουν γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες: ότι πολυτιμότερο αγαθό στην Ελλάδα δεν θεωρούνται 20 μετοχές της Microsoft αλλά 150 τετραγωνικά σε ένα βουνό δίπλα σε ένα ρέμα. Διότι η Ελλάδα, σύμφωνα με όλους τους διεθνείς δείκτες, είναι η πλέον ακατάλληλη δυτική χώρα για να επιχειρήσει κανείς με σκοπό το κέρδος. Αυτή η πικρή αλήθεια που χαρακτηρίζει τη νεότερη ιστορία μας έχει ως αποτέλεσμα τα αλλεπάλληλα κύματα κερδοσκοπίας πάνω στη γη, την αυθαίρετη κατάτμηση και τις δεκάδες γενιές αυθαιρέτων, τις συστηματικές καταπατήσεις δασικών και δημόσιων κτημάτων και γενικώς την αφύσικη δυσκαμψία του Δημοσίου να εγκρίνει επαρκείς επεκτάσεις σχεδίων πόλης.

Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες που δυσλειτουργούν πολιτικά και οικονομικά, η ακίνητη περιουσία αποτελεί άσυλο και όχι «νεοπλουτίστικο» όνειρο, όπως απαξιωτικά λένε ορισμένοι. Γι’ αυτόν τον λόγο το «χαράτσι» και ο ΕΝΦΙΑ θεωρούνται (και είναι) άδικοι φόροι. Διότι επιτίθενται κατά του πολυτιμότερου περιουσιακού στοιχείου του πολίτη. Και σαν να μην έφταναν οι φόροι κατοχής, υπάρχουν πολλαπλοί φόροι εισοδήματος, πιστοποιητικά, βάρη από δάνεια και υποθήκες, εισφορές, βεβαιώσεις, συμβολαιογραφικά, κτηματολογικά, δασικά έξοδα.

Αυτός ο ατελείωτος κατάλογος βαρών προκάλεσε στις αξίες των ακινήτων τέτοια πτώση, που πολίτες σπεύδουν να αποποιηθούν διαθήκες με κληρονομούμενα ακίνητα. Παράλληλα, η απαξίωση της ακίνητης περιουσίας έφερε τις δόσεις των δανείων να είναι πολλαπλάσιες από το αντίστοιχο ενοίκιο που θα μπορούσε να δίνει ο δανειολήπτης για το ίδιο ή και καλύτερο σπίτι.

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η βιασύνη του «να τελειώνουμε» με τα κόκκινα δάνεια μπορεί να είναι ασπιρίνη για τον πονοκέφαλο των τραπεζών, όμως από την άλλη αφήνει στον αέρα πολίτες που δανείστηκαν με τις καλύτερες προθέσεις αποπληρωμής του δανείου τους. Όμως η οικονομία, με ευθύνη σίγουρα όχι του δανειολήπτη, κατέρρευσε. Το αποτέλεσμα είναι ο δανειολήπτης να μην μπορεί να πληρώσει και τους φόρους και τον ΕΝΦΙΑ και τη δόση του δανείου, και να μείνουν λεφτά για να τραφεί και να ενδυθεί.

Για να δούμε όμως τι συμβαίνει με τα κόκκινα δάνεια.

Αυτή την περίοδο, χονδρικά, οι τράπεζες έχουν φορτωθεί με 110 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Από αυτά, παραπάνω από τα μισά είναι επιχειρηματικά, εταιρικά και καταναλωτικά, ενώ ένα μέρος ανήκει στο «κακό» κομμάτι τραπεζών που εκκαθαρίστηκε. Τα στεγαστικά είναι της τάξης των 26 δισ. ευρώ, από τα οποία παραπάνω από τα μισά είναι για πρώτη κατοικία. Συνεπώς δεν υπάρχουν «κόκκινα δάνεια» γενικώς και αορίστως. Αν τα κόκκινα δάνεια είναι πέντε ευρώ, τα τρία είναι επιχειρηματικά, το ενάμισι είναι στεγαστικό (από τα οποία το ένα για πρώτη κατοικία) και το μισό είναι καταναλωτικό.

Συνεπώς, εάν τα κόκκινα ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ δεν τύχουν ΕΙΔΙΚΟΥ χειρισμού, 450.000 δανειολήπτες στεγαστικών θα χάσουν το ακίνητό τους, οι μισοί εκ των οποίων που δανείστηκαν για πρώτη κατοικία θα βγουν με τις βαλίτσες τους στο πεζοδρόμιο και θα προκληθεί ακόμα μακρύτερη στασιμότητα στην αγορά ακινήτων, που με τη σειρά της θα αποδειχθεί τοξική για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη χωρίς εξαιρέσεις: Δανειολήπτες, ιδιοκτήτες, επιχειρηματίες, τράπεζες και πολιτεία θα βρεθούν να κοιτούν ο ένας τον άλλο με το απορημένο ύφος του Σπύρου Παπαδόπουλου «τι έγινε, ρε παιδιά;».

*Άρθρο που παραγγέλθηκε από την πεθερά την κυρία Ευαγγελία, τακτική και ενδεχομένως μοναδική αναγνώστριά μου την οποία ευχαριστώ και από εδώ.