Γεωπολιτικό δίλημμα για τον Τσίπρα στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης: Ρώσοι ή Αμερικάνοι; - Free Sunday
Γεωπολιτικό δίλημμα για τον Τσίπρα στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης: Ρώσοι ή Αμερικάνοι;

Γεωπολιτικό δίλημμα για τον Τσίπρα στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης: Ρώσοι ή Αμερικάνοι;

 

Απρόβλεπτες συνέπειες με γεωπολιτικούς όρους για τη Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα συνολικά απειλεί να έχει η επιλογή της κυβέρνησης να παραχωρήσει την πλειοψηφία των μετοχών του λιμανιού της Θεσσαλονίκης σε μια κοινοπραξία χωρίς σοβαρό λιμενικό παρελθόν, στην οποία κυρίαρχο ρόλο έχει ο επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης.

Ήδη η προγραμματισμένη για χθες διαδικασία υπογραφής της πώλησης αναβλήθηκε διότι, όπως έγινε επισήμως γνωστό, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας έθεσε υπό καθεστώς προσωρινής διαχείρισης την τράπεζα Promsvyazbanκ που είναι η τράπεζα - εκδότης της εγγυητικής επιστολής της συναλλαγής.

Η παραχώρηση, η οποία βρίσκεται στη διαδικασία της ολοκλήρωσης, ενδέχεται πλέον να εξελιχθεί σε πρόβλημα και να αναδείξει τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Ρωσίας στα Βαλκάνια, που πολλοί αμφισβητούν αν μπορεί να διαχειριστεί η κυβέρνηση.

 

Το μνημόνιο

Στη σελίδα 41 του νέου μνημονίου, που δημοσιοποιήθηκε την προηγούμενη Κυριακή, στο κεφάλαιο «Πρότερες πράξεις», στο σημείο 5, η πρόβλεψη είναι σαφής: v. On the Thessaloniki Port Authority S.A. (OLTH), the Share Purchase Agreement and Shareholders’ Agreement will be signed, with a view to a closing before the end of April 2018 [Στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης Α.Ε. (ΟΛΘ), η συμφωνία πώλησης των μετοχών και η συμφωνία των μετόχων θα υπογραφούν, με την προοπτική να κλείσουν πριν από τον Απρίλιο του 2018].

Και στην επόμενη σελίδα, υπό τον τίτλο «Key deliverables», όπου σημειώνεται χωρίς δυνατότητες παρερμηνειών το χρονοδιάγραμμα με τις ημερομηνίες-κλειδιά, ο ΟΛΘ έχει το σημείο 6: vi. On OLTH the concession agreement will be ratified in Parliament by March 2018 (Στον ΟΛΘ η συμφωνία παραχώρησης θα επικυρωθεί στη Βουλή μέχρι τον Μάρτιο του 2018).

Το εντυπωσιακό είναι ότι όλα ήρθαν νωρίτερα. Σύμφωνα με πληροφορίες που έγιναν γνωστές στις 28 Νοεμβρίου, το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε ήδη εγκρίνει τον φάκελο με τα συμβατικά κείμενα και είχε ενημερώσει το ΤΑΙΠΕΔ ότι χορηγείται η έγκριση για την υπογραφή της συμφωνίας αγοραπωλησίας. Μάλιστα έγινε γνωστό ότι η υπογραφή θα γίνει την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.

Θα ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον απόγευμα. Οι βουλευτές Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι διαδήλωναν κατά της ιδιωτικοποίησης, θα παρίσταντο ως επίσημοι καλεσμένοι στην τελετή της επιβεβαίωσής της. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτοί οι οποίοι ήταν δέκτες των διαβεβαιώσεών τους ότι «δεν θα αφήσουν τους νεοφιλελεύθερους να ιδιωτικοποιήσουν το λιμάνι» θα ήταν έξω και θα διαδήλωναν εναντίον της μεταβίβασης.

 

Ο Αμερικανός πρέσβης κλιμακώνει την αντίθεσή του στην κοινοπραξία του ΟΛΘ

Την κατάσταση περιέπλεξε η παρέμβαση του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα, ο οποίος, μιλώντας στις 4 Δεκεμβρίου σε συνέδριο του Ελληνο-αμερικανικού Επιμελητηρίου στην Αθήνα, υπήρξε σαφής: «Έχουμε δει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ιδιωτικοποίηση στην Ελλάδα, όπως στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπου είναι ασαφές ποιοι είναι οι πραγματικοί ιδιώτες επενδυτές και από πού προέρχονται τα χρήματά τους». Πρακτικά, ο κ. Πάιατ αμφισβητούσε κατά πόσο αυτοί που εμφανίζονται ως επενδυτές για το λιμάνι δεν είναι απλώς βιτρίνα άλλων συμφερόντων.

Η κοινοπραξία South East Gateway Thessaloniki, που είχε κερδίσει το λιμάνι, αποτελείται από τρεις εταιρείες, την Deutsche Invest Equity Partners, τη γαλλικών συμφερόντων Terminal Link και την Belterra Investments του Ιβάν Σαββίδη.

Είναι προφανές ότι η αναφορά του κ. Πάιατ ήταν για τoν κ. Ιβάν Σαββίδη και δεν ήταν η πρώτη, καθώς, χωρίς ονομαστική αναφορά στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, είχε πει το ίδιο ακριβώς πράγμα στη συνέντευξή του στη ιστοσελίδα Voria.gr στις 4 Οκτωβρίου: «Από την άλλη, έχουν υπάρξει κάποιες άλλες σημαντικές επενδύσεις σε λιμάνια και logistics που δεν πληρούν το ίδιο επίπεδο διαφάνειας. Και σε αυτή τη φάση μη με ρωτήσετε, δεν θα επεκταθώ περαιτέρω». Η προειδοποίηση ήταν σαφής και επειδή δεν είχε ανταπόκριση, ο κ. Πάιατ επανήλθε, ακριβώς δύο μήνες αργότερα. Προφανώς «αυτή η φάση» είχε περάσει και άρχισε να επεκτείνεται.

 

Η κυβέρνηση υπερασπίζεται τον διαγωνισμό

Η κυβέρνηση την επόμενη μέρα διά του κ. Τζανακόπουλου έκανε πως δεν κατάλαβε: «Δεν υπάρχει κάτι ασαφές στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, έγινε με όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες, που είναι εγκεκριμένες και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας για τους διαγωνισμούς, πρόκειται για έναν αδιάβλητο καθαρό δημόσιο διαγωνισμό που ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία και η επένδυση στο λιμάνι θα προχωρήσει κανονικά».

Ο κ. Τζανακόπουλος απαντούσε για τη διαδικασία του διαγωνισμού, ενώ ο κ. Πάιατ αναφερόταν στο ποιόν των επενδυτών, την αμφισβήτηση της ακεραιότητας των οποίων ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν σχολίασε.

 

Ο Σαββίδης ζητά στήριξη

Αυτό ώθησε τον κ. Σαββίδη να επιδιώξει και την επόμενη μέρα να επιδείξει την επιβεβαίωση της κυβερνητικής στήριξης, εμφανιζόμενος με τον υπουργό Άμυνας Πάνο Καμμένο στα εγκαίνια του «Ε», το οποίο είχε ήδη αγοράσει. Την ίδια στιγμή στη Θεσσαλονίκη διέρρεε η πληροφορία ότι η συμφωνία θα υπογραφεί τελικά το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου, για να είναι παρών στην υπογραφή της ο ίδιος ο πρωθυπουργός.

Σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν στη Θεσσαλονίκη από την πλευρά της κοινοπραξίας, αυτό οφειλόταν στο ότι ο κ. Τσίπρας ήθελε να διαψεύσει ο ίδιος προσωπικά όσους αμφισβητούν την πώληση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.

Όμως όχι μόνο δεν επιβεβαιώθηκαν οι διαρροές αλλά την επομένη διευκρινίστηκε ότι η υπογραφή της συμφωνίας επιστρέφει στον αρχικά ανακοινωμένο χρόνο, Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου, όπως μετατίθεται και ο χώρος υπογραφής της σύμβασης, και από τη Θεσσαλονίκη πάει στην Αθήνα, και χωρίς Τσίπρα.

 

Πιέσεις Σαββίδη

Είναι προφανές ότι η επιδίωξη για πρωθυπουργική κάλυψη δεν επιτεύχθηκε και την ίδια στιγμή από κύκλους της κοινοπραξίας διαρρέεται ότι θέλει να εγκατασταθεί στο λιμάνι πολύ νωρίτερα από τον Απρίλιο του 2018, αν είναι δυνατόν και μέσα στον Ιανουάριο. Αυτό προϋποθέτει ταχεία διευθέτηση των παρακάτω διαδικασιών, που είναι περίπου αδύνατο να ολοκληρωθούν τον Ιανουάριο, αν όχι τον Απρίλιο:

  • Εξέταση από το Ελεγκτικό Συνέδριο της αίτησης που κατέθεσαν οι εργαζόμενοι για αναθεώρηση της έγκρισης του προσυμβατικού ελέγχου της πώλησης του 67% της ΟΛΘ Α.Ε. Η αίτηση κατατέθηκε στις 13 Δεκεμβρίου και δεν έχει οριστεί ακόμη δικάσιμος.
  • Έγκριση της μεταβίβασης από την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
  • Κύρωση της συμφωνίας από τη Βουλή.

 

Ανάμεσα στο φόβο και τη γενναιότητα: Θα επανέλθει ο πρέσβης;

Η πρώτη ερμηνεία της επίσπευσης, για την οποία πιέζει η κοινοπραξία, συνδέεται με τη βεβαιότητα ότι ο Αμερικανός πρέσβης θα επανέλθει. Στη ίδια συνέντευξή του τον Οκτώβριο είχε εξηγήσει αναλυτικά τους λόγους που στις ΗΠΑ προκαλούν ανησυχία κάποιες ρωσικές εταιρείες: «Αυτό που μας ανησυχεί είναι η διαφάνεια. Ανησυχούμε όταν εταιρείες που προέρχονται από τη Ρωσία λειτουργούν στην Ελλάδα χωρίς ένα ξεκάθαρο πλαίσιο όσον αφορά τη διάρθρωση της διοίκησής τους, ως προς το από πού προέρχονται τα χρήματα. Το αντίθετο, δηλαδή την απόλυτη διαφάνεια, είναι ένα από τα πλεονεκτήματα που φέρνουν οι αμερικανικές εταιρείες όταν επενδύουν ή κάνουν επιχειρήσεις σε περιοχές όπως η Ελλάδα. Πρόκειται για 100% αξιόπιστες επιχειρήσεις όσον αφορά τις πηγές χρηματοδότησής τους, την εταιρική διακυβέρνηση και τα λογιστικά πρότυπα που χρησιμοποιούν. Που συμμορφώνονται με την αμερικανική νομοθεσία κατά της διαφθοράς και κατά της δωροδοκίας».

Αυτό το οποίο είχε πει ο Αμερικανός πρέσβης τον Οκτώβριο είναι αυτό στο οποίο δεν απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος όταν ο κ. Πάιατ το επανέλαβε τον Δεκέμβριο. Εκουσίως ή ακουσίως, η κοινοπραξία κάποια στιγμή θα κληθεί να απαντήσει κατά πόσο συμμορφώνεται με την αμερικανική νομοθεσία κατά της διαφθοράς και κατά της δωροδοκίας. Και η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να πάρει θέση. Άλλωστε κάποιοι δεν ξεχνούν ότι η Siemens και η Deutsche Bank συμμορφώθηκαν.

Προειδοποιήσεις Πιτσιόρλα για «γεωπολιτικούς κινδύνους»

Τις επιφυλάξεις του κ. Πάιατ για τα μέλη της κοινοπραξίας επιβεβαίωσε χθες και ο υφυπουργός Ανάπτυξης και πρώην πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Στέργιος Πιτσιόρλας, ο οποίος ζήτησε να μην αλλάξει η ισορροπία στη μετοχική σύνθεση του σχήματος, προειδοποιώντας ότι η χώρα μπορεί να εκτεθεί σε «γεωπολιτικούς κινδύνους»: «Η μετοχική σύνθεση του σχήματος που αναλαμβάνει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης έχει τεράστια σημασία, καθώς δείχνει την πολυδιάστατη προσπάθεια που κάνουμε να έχουμε μια ισορροπία στις συνεργασίες, στις επενδύσεις, στις εξωτερικές σχέσεις, παντού. Αυτό το μείγμα πρέπει να το προσέξουμε ως κόρην οφθαλμού, για να αποφύγουμε κινήσεις που θα μας εκθέσουν σε κινδύνους γεωπολιτικούς».

Ο κ. Πιτσιόρλας δεν διευκρίνισε ποιος μπορεί να προωθεί τις αλλαγές και τι είδους αλλαγές είναι αυτές, όμως είναι προφανές ότι έχει να κάνει με τον ρόλο της εταιρείας Σαββίδη στην κοινοπραξία. Η απόφαση ανήκει πλέον στον πρωθυπουργό.