Twitter: Τα 10 χρόνια που άλλαξαν την πρόσβαση στην πληροφορία - Free Sunday
Twitter: Τα 10 χρόνια που άλλαξαν την πρόσβαση στην πληροφορία

Twitter: Τα 10 χρόνια που άλλαξαν την πρόσβαση στην πληροφορία

Ήταν 21 Μαρτίου του 2006 όταν ο Τζακ Ντόρσεϊ, δημιουργός του Twitter μαζί με τους Νόα Γκλας, Μπιζ Στόουν και Έβαν Ουίλιαμς, έγραψε το πρώτο του tweet: «Just setting up my twttr». Δεν περίμενε φυσικά ότι μέσα σε μία δεκαετία θα γινόταν ο CEO ενός από τα πιο δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα παγκοσμίως.

Μέχρι το 2007 οι χρήστες του Twitter έστελναν 5.000 tweets καθημερινά, ενώ το 2008 αυτά ανέβηκαν στις 300.000. Μέχρι το 2010 περί τα 50 εκατομμύρια tweets έκαναν πάταγο στον διαδικτυακό κόσμο, ενώ το 2013, οπότε η εταιρεία εισήλθε στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, οι χρήστες έστελναν μαζικά 500 εκατομμύρια tweets την ημέρα. Πλέον, η ραγδαία εξέλιξη του Twitter επιβραδύνεται και οι οικονομικές μετρήσεις δείχνουν ότι έχει χάσει έδαφος στις προτιμήσεις των χρηστών. Από τον Οκτώβριο του 2015 τα στελέχη της εταιρείας προβληματίζονται και αναζητούν νέα ταυτότητα για το Twitter. Η αξία της μετοχής έχει πέσει κατά 50%, ενώ πτώση έχει υποστεί και ως προς τη δημοτικότητά του. Το νέο οικονομικό status της εταιρείας οδήγησε τον Ντόρσεϊ στην απόλυση 300 ατόμων, για να μπορέσει να συμμαζέψει κάπως την κατακόρυφη πτώση που σημειώνουν τα έσοδα. Άραγε αρκεί αυτό, αναρωτιούνται οικονομικοί αναλυτές, ή μήπως χρειάζεται ένας επαναπροσδιορισμός του «προσφερόμενου προϊόντος»; Πολλοί θεωρούν ότι φταίει ο περιορισμός των 140 χαρακτήρων, ωστόσο αυτό είναι που διαφοροποιεί εν μέρει το Twitter από τα άλλα κοινωνικά δίκτυα. Αντιδράσεις υπάρχουν και για τον τρόπο που λειτουργεί η διαφήμιση μέσω Twitter, ότι μπορεί να ενοχλεί τον χρήστη, ενώ αρκετοί θεωρούν ότι υπάρχει στασιμότητα στη λειτουργία του, που διώχνει το δυναμικό κοινό ηλικίας 15-44 ετών. Προς το παρόν, πάντως, οι ιδρυτές του Twitter εξακολουθούν να πιστεύουν στη δυναμική του, γι’ αυτό και δεν προετοιμάζουν δραστικές αλλαγές, παρά τη συρρίκνωση των βασικών οικονομικών δεικτών της εταιρείας.

Τριακόσια τριάντα δύο εκατομμύρια χρήστες απαριθμεί το Twitter παγκοσμίως. Χώρες όπως η Κίνα, η Βόρεια Κορέα, το Βιετνάμ, το Πακιστάν και το Ιράν δεν επιτρέπουν στους πολίτες τους πρόσβαση στο κοινωνικό δίκτυο, ενώ άλλες, όπως η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία, το έχουν μπλοκάρει κατά καιρούς. Τουλάχιστον 85% των χρηστών του Twitter δηλώνουν φανατικοί θαυμαστές του κοινωνικού μέσου, ωστόσο οι απόψεις αναφορικά με τους σκοπούς που εξυπηρετεί διίστανται.


Δημόσια σφαίρα

Σε ανάλυση των «Financial Times» η δημοσιογράφος Έλεν Λιούις επισημαίνει πως για τους διάσημους και τις εταιρείες το Twitter αποτελεί το καλύτερο κανάλι επικοινωνίας. Άμεσο, λιτό και γρήγορο, ταιριάζει απόλυτα με την κουλτούρα της εποχής και τις τεχνολογικές εξελίξεις που θέλουν τον χρήστη 24 ώρες το 24ωρο να είναι συνδεδεμένος στο δίκτυο. Πριν από μερικά χρόνια ο απλός χρήστης μπορούσε μέσω Twitter να συζητήσει με τον αγαπημένο του συγγραφέα ή να δει τον αγαπημένο του celebrity να του απαντά σε κάποιο μήνυμά του. Σήμερα το Twitter έχει υποταχθεί στους κανόνες της διαφήμισης, έχει γίνει εμπορικό, έχει «μολυνθεί από μάρκες, εταιρείες και υπηρεσίες που πετάγονται σε κάθε hashtag για να διαφημίσουν το προϊόν τους» αναφέρουν οι «Financial Times». Οι χρήστες, ωστόσο, μπορεί να εκνευρίζονται, αλλά δεν επηρεάζονται αρνητικά. Οι περισσότεροι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το Twitter ως δημόσια σφαίρα. Πολιτικοί ηγέτες και δημοσιογράφοι ουκ ολίγες φορές έχουν τουιτάρει σημαντικές ειδήσεις, ενώ τα παραδοσιακά μίντια καταφεύγουν διαρκώς στο Twitter για να εμπλουτίσουν τα ρεπορτάζ τους με τις ειδήσεις της τελευταίας στιγμής. Συν τοις άλλοις, το Twitter διαθέτει ένα έντονο ανθρωπιστικό στοιχείο, κάτι που φάνηκε και μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι, μέσα από hashtags που καλούσαν τα θύματα να βρουν καταφύγιο σε σπίτια συμπολιτών τους ή βοηθούσαν στην ανεύρεση αγνοουμένων με φωτογραφίες και πληροφορίες.


Επανάσταση, τρομοκρατία και troll

Ο όρος «Twitter Revolutions» επινοήθηκε το 2011, κατά τις διαδηλώσεις της «αραβικής άνοιξης», όταν οι νέοι μέσω των κοινωνικών δικτύων οργάνωναν τη διαμαρτυρία τους προκαλώντας τριγμούς στα θεμέλια πολιτικών καθεστώτων χωρών της Μέσης Ανατολής. Ακόμα κι αν η διαμαρτυρία αυτή δεν βρήκε τη δυναμική της συνέχεια μέσα από το Twitter, ήταν, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακός ο τρόπος και η ταχύτητα με την οποία οργανώθηκαν οι χρήστες, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, που σε πολλές χώρες η πολιτική ηγεσία απαγόρευσε τη χρήση του συγκεκριμένου κοινωνικού δικτύου για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Από την άλλη, ιδιαίτερα ελκυστικό είναι το Twitter για τρομοκρατικές οργανώσεις και πολιτικές ομάδες που κάνουν διαδικτυακή προπαγάνδα. Η ίδια η εταιρεία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι έκλεισε περισσότερους από 125.000 λογαριασμούς που συνδέονταν με το Ισλαμικό Κράτος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η καταδίκη από βρετανικό δικαστήριο του 25χρονου Μοχάμεντ Ρέμαν, ο οποίος χρησιμοποιούσε το Twitter για να ενισχύει τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο νεαρός με το user name «Silent bomber» αναρωτήθηκε μέσω Twitter αν θα έπρεπε να «ανατινάξει το εμπορικό κέντρο του Westfield ή το μετρό του Λονδίνου» και φυσικά το παραπάνω ήταν το τελευταίο του tweet, μέχρι να εισβάλουν οι βρετανικές αρχές στο σπίτι του.

Επιπλέον, δεν είναι λίγα τα πολιτικά καθεστώτα που έχουν κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιούν το Twitter για να ασκήσουν προπαγάνδα. Το 2015 Ρώσοι πολίτες κατηγόρησαν ευθέως την κυβέρνηση Πούτιν ότι χρησιμοποιούσε πληρωμένα trolls για να προβάλλουν την πολιτική της και να γράφουν σε καθημερινή βάση θετικά σχόλια για την ηγεσία της χώρας. Η αμοιβή τους, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ήταν 520 λίρες τον μήνα. Οι πληρωμένοι χρήστες διατηρούσαν ψεύτικα προφίλ καθημερινών ανθρώπων οι οποίοι υποτίθεται ότι παρέθεταν τη γνήσια πολιτική τους άποψη. Οι «Financial Times» καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αυθεντικότητα του Twitter και το γεγονός ότι εκατομμύρια χρήστες το χρησιμοποιούν για τη γρήγορη ενημέρωσή τους το καθιστούν ιδιαίτερα θελκτικό για τους προπαγανδιστές και όχι μόνο.

Σε χώρες όπως το Πακιστάν ή το Μπανγκλαντές φημολογείται ότι λειτουργούν «φυτώρια των likes», όπου εργαζόμενοι που αμείβονται με την ώρα διατηρούν πλασματικά προφίλ και κάνουν like ή ακολουθούν εταιρείες και διάσημους που πληρώνουν για να ενισχύσουν το προφίλ τους μέσω του Twitter.


Η κατάρα του απλού χρήστη

Η δυναμική του κοινωνικού δικτύου είναι τεράστια και η απήχηση που έχει σε εκατομμύρια ενεργούς χρήστες εντυπωσιακή και ενίοτε επικίνδυνη, ακόμα και για έναν απλό πολίτη που επιθυμεί να μοιραστεί μια πληροφορία με τον κύκλο των ακολούθων του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση της Τζάστιν Σάκο το 2013. Η Σάκο εργαζόταν ως στέλεχος δημοσίων σχέσεων, μέχρι που έγραψε ένα tweet λίγο πριν μπει στο αεροπλάνο για να ταξιδέψει ως το Κέιπ Τάουν. «Πάω στην Αφρική. Ελπίζω να μην κολλήσω AIDS. Αστειεύομαι, άλλωστε είμαι λευκή!». Το tweet απευθυνόταν στους 170 followers που είχε τότε η Σάκο, ωστόσο μέχρι να προσγειωθεί στο Κέιπ Τάουν το αστείο της είχε λάβει διαστάσεις διπλωματικού επεισοδίου. Χιλιάδες χρήστες την αποκαλούσαν ρατσίστρια και το όνομά της είχε γίνει Νο1 trend στις ΗΠΑ. Απολύθηκε από τη δουλειά της, ενώ για πολύ καιρό λάμβανε απειλητικά μηνύματα που την ανάγκασαν να εξαφανιστεί από τη σφαίρα του διαδικτύου.


Tweets

# Το πουλάκι του Twitter λέγεται Λάρι.

# Ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ο πολιτικός ηγέτης με τους περισσότερους followers στον κόσμο.

# Η CIA διαβάζει περί τα 5 εκατομμύρια tweets την ημέρα.

# Το 2013 κάποιος χάκαρε τον λογαριασμό του Associated Press και τουίταρε πως «δύο βόμβες είχαν εκραγεί στον Λευκό Οίκο». Το χρηματιστήριο έπεσε κατακόρυφα σε δευτερόλεπτα.