Ο Σκαραμαγκάς, το πρόστιμο και η ειδική διαχείριση

Με ψήφους δύο έναντι μίας το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο αποφάσισε πως το ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να αποζημιώσει με 180 εκατ. ευρώ (έναντι 1 δισ. ευρώ που αξίωνε αρχικώς η εταιρεία) τον Γαλλολιβανέζο επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα και την εταιρεία του Privinvest για τη μη εκπλήρωση των συμβατικών του υποχρεώσεων σε ό,τι αφορά τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και την υποχρέωση που είχαν αναλάβει να ολοκληρώσουν τα προγράμματα κατασκευής των υποβρυχίων «Αρχιμήδης» και «Ποσειδών ΙΙ». Τέλος, το Διαιτητικό Δικαστήριο καταλογίζει ευθύνες στο ελληνικό Δημόσιο για τον τρόπο με τον οποίο είχε χειριστεί το πρόστιμο της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις στο ναυπηγείο.

Από την απόφαση δικαιωμένη δηλώνει η ιδιοκτήτρια εταιρεία των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, Privinvest. Όπως υποστηρίζει σε ανακοίνωσή της, «με τελεσίδικη απόφαση της Διεθνούς Διαιτησίας κρίθηκε ότι η Ελληνική Δημοκρατία ευθύνεται έναντι της Ελληνικά Ναυπηγεία Α.Ε. (Ναυπηγεία Σκαραμαγκά) για πάνω από 200 εκατ. ευρώ».

Ικανοποιημένοι δηλώνουν ωστόσο και κυβερνητικοί παράγοντες από την απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Η απόφαση των 500 σελίδων του Διαιτητικού Δικαστηρίου του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC) επιβάλλει βεβαίως στην ελληνική πλευρά την πληρωμή αποζημίωσης 180 εκατ. ευρώ προς την ιδιοκτήτρια εταιρεία. Σύμφωνα ωστόσο με κυβερνητικούς παράγοντες, ικανοποιεί την ελληνική πλευρά, καθώς με την έκδοσή της ξεμπλοκάρουν όλες οι διαδικασίες που σχεδιάζει η κυβέρνηση για το μέλλον του Σκαραμαγκά.

Παράλληλα, με δεδομένο ότι το ελληνικό Δημόσιο απαιτεί από την ιδιοκτήτρια των Ελληνικών Ναυπηγείων την ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων (περίπου 600 εκατ. ευρώ) οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί παράνομες από την Ε.Ε., αναμένεται να προταθεί στην άλλη πλευρά συμψηφισμός του επιδικασθέντος ποσού.

Ουσιαστικά η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για την πώληση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά και λύνει τα χέρια στο ελληνικό Δημόσιο ώστε να προχωρήσει τις διαδικασίες για την ένταξή τους σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης.

Σε ό,τι αφορά τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, ήδη άτυπο ενδιαφέρον φέρεται να έχει εκδηλώσει η Cosco, ενώ ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και από Ιταλούς, Γάλλους και Αμερικανούς.

Όπως έχει αναφέρει ο υφυπουργός Οικονομίας Στέργιος Πιτσιόρλας, το ελληνικό Δημόσιο προκρίνει ως λύση την υπαγωγή των ναυπηγείων σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης και την πώληση ξεχωριστά του εμπορικού και του στρατιωτικού σκέλους τους. Για το τελευταίο, ο στόχος είναι να πωληθεί μέσω διαγωνισμού σε ευρωπαϊκούς ομίλους, σύμφωνα και με το πλαίσιο για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Ειδικότερα, η απόφαση ζητά να αποζημιωθεί η εταιρεία:

• Με 75,5 εκατ. ευρώ συν 6% τόκους (αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο του 2011) από το πρόγραμμα «Αρχιμήδης», παρά τα 119 εκατ. ευρώ που είχε καταβάλει το ελληνικό Δημόσιο.
• Με 64,5 εκατ. ευρώ συν 6% τόκους για το πρόγραμμα «Ποσειδών». Αυτή η σύμβαση πρέπει να «αναγεννηθεί» χωρίς να προηγηθεί, όπως υποστήριξε ο διαιτητής του ελληνικού Δημοσίου, νέα σύμβαση υπεργολαβίας έναν μήνα μετά την εφαρμογή της απόφασης (αποζημίωση).
• Το ελληνικό Δημόσιο πρέπει να αποζημιώσει με 15 εκατ. ευρώ και τόκους την εταιρεία του κ. Σάφα για το υπερβάλλον υλικό.
• Δεν δικαιούται να συμψηφίσει αυτές τις πληρωμές με άλλες τυχόν δικές του απαιτήσεις.
• Το ελληνικό Δημόσιο γνώριζε τη συμβατική υποχρέωση των ναυπηγείων προς τον ΟΣΕ και απέτυχε να συμπεριφερθεί με τα δεδομένα που επιβάλλουν οι δικοί του νόμοι, καθώς ήταν μέτοχος του ΟΣΕ.
• Στο ζήτημα της ευρωπαϊκής διαδικασίας για την κρατική ενίσχυση το Διαιτητικό Δικαστήριο δεν παίρνει θέση. Σημειώνει, ωστόσο, ότι το ελληνικό Δημόσιο απέτυχε στο κρίσιμο διάστημα 2008-2010, οπότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετέβαλε τη θέση της επί το δυσμενέστερον. Σύμφωνα με την απόφαση, οι πράξεις καταλογισμού του πρώην ΥΕΘΑ Δημ. Αβραμόπουλου (279 εκατ. ευρώ) ακυρώνονται.

Σημειώνεται ότι η απόφαση της Διεθνούς Διαιτησίας αποτελεί ένα πρώτο δείγμα για το τι πρόκειται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, να συμβεί με τις επόμενες δύο διαιτησίες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Υπενθυμίζεται ότι η δεύτερη διαιτησία αφορά την προσφυγή του ελληνικού Δημοσίου κατά της εταιρείας Privinvest, ιδιοκτήτριας των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, ενώ μία ακόμη διαιτησία είναι σε εξέλιξη στο Διεθνές Κέντρο για την Επίλυση Επενδυτικών Διαφορών, στην οποία έχει προσφύγει η Privinvest. Νομικοί κύκλοι τονίζουν ότι το νομικό σκέλος της υπόθεσης αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον μία ακόμη δεκαετία, αν δεν υπάρξει πολιτική λύση στο ενδιάμεσο.