Βαρύς ασθενής τα νοικοκυριά στα χρόνια της κρίσης

Το βατερλό των νοικοκυριών στη χώρα μας στα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης καταγράφουν οι εθνικοί λογαριασμοί της Στατιστικής Αρχής. Καταναλωτική δύναμη, δαπάνες, μισθοί, έφτασαν, όπως επιβεβαιώνουν τα στοιχεία, σε πολύ χαμηλά επίπεδα και τα νοικοκυριά έχασαν δυσθεώρητα ποσά.

Αν μη τι άλλο, τα στοιχεία αναδεικνύουν το αίσθημα ανέχειας των πολιτών, καθώς δείχνουν ότι η καταναλωτική δύναμη, άρα και η τελική δαπάνη των νοικοκυριών, μειώθηκε δραματικά (σε τρέχουσες τιμές) και από τα 152 δισ. ευρώ που ήταν το 2010 κατρακύλησε στα 116 δισ. ευρώ το 2016. Γεγονός που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά έχουν μειώσει τις δαπάνες τους στη διάρκεια της κρίσης κατά 32 δισ. ευρώ ετησίως. Αξιοσημείωτο είναι ότι η πτώση της κατανάλωσης, που αγγίζει πλέον και βασικά είδη διατροφής, όπως το γάλα και τα τρόφιμα, συρρικνώθηκε, από τα 120 δισ. ευρώ το 2014, στα 118 δισ. ευρώ το 2015 και στα 116 δισ. ευρώ το 2016.

Από την άλλη, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι απώλειες των ετήσιων αποδοχών των μισθωτών ανέρχονται σε 24 δισ. ευρώ την περίοδο 2010-2016. Ειδικότερα, οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας στη διάρκεια της κρίσης, από 82 δισ. ευρώ το 2010, έπεσαν στα 73 δισ. ευρώ το 2011, στα 66 δισ. ευρώ το 2012, στα 59 δισ. ευρώ το 2013, παρέμειναν στο ίδιο ύψος το 2014 και υποχώρησαν στα 58,3 δισ. ευρώ το 2015, όπου και παρέμειναν το 2016.

Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ύφεση για το 2016 -0,2%, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για μηδενική μεταβολή, και για το 2015 ύφεση -0,3% (αντί προηγούμενης εκτίμησης για -0,2%) και αναθεώρησε προς τα πάνω το ΑΕΠ του 2014, με αποτέλεσμα να διαμορφώνει πλέον την ανάπτυξη στο +0,7%, αντί προηγούμενης εκτίμησης για +0,4%.

Νεότερα στοιχεία, που δεν ήταν διαθέσιμα τον Μάρτιο, και κυρίως η ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών του 2016, άλλαξαν την εικόνα.

Εντυπωσιακή είναι, εξάλλου, η έκταση της υπερφορολόγησης του 2016, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Σε μια χρονιά κατά την οποία το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,2%, οι φόροι επί των προϊόντων αυξήθηκαν κατά 7,8%, έναντι αύξησης 1,7% το 2015 και 0,8% το 2014. Η αναθεώρηση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για την τριετία 2014-2016, την οποία παρουσίασε ο πρόεδρός της Αθανάσιος Θανόπουλος, αποκάλυψε επίσης ότι το 2014 η οικονομία βρισκόταν σε πορεία ανάκαμψης. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,7%, έναντι εκτίμησης τον Μάρτιο για αύξησή του κατά 0,3%. Την πορεία αυτή διέκοψαν οι εκλογές και το καταστροφικό α΄ εξάμηνο του 2015, που βύθισε τη χώρα για δύο χρόνια σε ύφεση και οδήγησε σε μέτρα εξοντωτικής υπερφορολόγησης.

Μετά την οκταετή τραγωδία, με κινητήρια δύναμη τον τουρισμό και τις εξαγωγές, το ΑΕΠ προβλέπεται φέτος να αυξηθεί με ρυθμό 1,8% και μαζί με αυτή την εξέλιξη να δημιουργηθούν συνθήκες αύξησης της απασχόλησης και μείωσης της ανεργίας.

Εκτίμηση που δεν συνάδει με του ΙΟΒΕ, που στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία διατύπωσε την εκτίμηση ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί σε πραγματικούς όρους ελαφρώς κάτω του 1,5%, στην περιοχή του 1,3%, αρκετά κάτω από την εκτίμηση του προϋπολογισμού για 1,8%.

Ωστόσο, από τα στοιχεία προκύπτει ότι, παρά την εφαρμογή μνημονίων και προγραμμάτων προσαρμογής, η χώρα μας δεν έχει βρει ακόμη την οδό επιστροφής στη διατηρήσιμη ανάπτυξη. Αυτό, καθώς οι σωρευτικές απώλειες του ΑΕΠ της χώρας από το υψηλό των 242 δισ. ευρώ το 2008 έχουν διαμορφωθεί στα 66,1 δισ. ευρώ το 2016 (175,9 δισ. ευρώ). Η πτωτική αναθεώρηση του ΑΕΠ του περασμένου έτους οφείλεται στη χαμηλότερη τελική καταναλωτική δαπάνη, η οποία μειώθηκε κατά 0,3% σε ετήσια βάση πέρυσι έναντι αύξησης 0,6% που είχε ανακοινωθεί στην προηγούμενη εκτίμηση του Μαρτίου, ενώ οι φόροι επί των προϊόντων αυξήθηκαν το 2016 κατά 7,8%, έναντι αρχικής πρόβλεψης για αύξηση μόλις 0,3%.

Η ΕΛΣΤΑΤ προανήγγειλε μάλιστα αναθεώρηση των στοιχείων και του ΑΕΠ του 2017 με βάση τα νέα αυτά δεδομένα, την ώρα που η ανάπτυξη είναι το κλειδί για να μειωθεί η ανεργία αλλά και για να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ.

Μια πτώση του ΑΕΠ η οποία υπολογίζεται στα χρόνια της κρίσης στο 26,5% και δίνει μια εικόνα που είναι συγκρίσιμη, εν καιρώ ειρήνης, με τη Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ το 1929, αλλά και με την εποχή της Βαϊμάρης στη Γερμανία μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Να σημειωθεί δε ότι τα χρόνια της κρίσης επιβάρυναν τους Έλληνες με μέτρα σχεδόν 79 δισ. ευρώ, για να πετύχουμε δημοσιονομικό αποτέλεσμα 31 δισ. ευρώ.

Η ΝΔ με ανακοίνωσή της επισημαίνει πως τα «στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι η κυβέρνηση Σαμαρά έβγαζε τη χώρα από την κρίση» δείχνουν πως «η κυβέρνηση Τσίπρα παρέλαβε μια οικονομία που αναπτυσσόταν και τη βύθισε στην ύφεση τη διετία 2015-2016». «Η υπερφορολόγηση, η αλλεργία στις μεταρρυθμίσεις και στις αποκρατικοποιήσεις, η αβεβαιότητα και η έλλειψη εμπιστοσύνης που προκαλεί αυτή η κυβέρνηση, δυστυχώς, οδήγησαν το ΔΝΤ να αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις του για το 2017 από +2,8% σε +1,8%. Επιπρόσθετα, υποβάθμισε τις προβλέψεις του για τον μεσοπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης της Ελλάδας στο καταθλιπτικό +1%» καταλήγει η ανακοίνωση.