Φως στην άκρη του τούνελ για τους ογκολογικούς ασθενείς

Με την Ελλάδα να επενδύει μόλις το 5% του ΑΕΠ στην υγεία και να παραμένει ουραγός στη ζωτική αυτή κοινωνική δαπάνη μεταξύ των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ, καθώς άλλες χώρες επενδύουν από 7% έως 9%, δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για άλλα οριζόντια μέτρα που θα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα και ειδικότερα στα ακριβά καινοτόμα –και αναντικατάστατα– φάρμακα.

Μετά τον σάλο που προκάλεσε στους συλλόγους ασθενών αλλά και στην επιστημονική κοινότητα η ψήφιση του νέου νόμου 4472/2017 και ειδικότερα οι διατάξεις του άρθρου 89, που προσωρινά στέρησαν από τους καρκινοπαθείς τη δυνατότητα να ενταχθούν σε προγράμματα πρώιμης πρόσβασης του ΕΟΦ από τα οποία εξαρτάται η επιβίωσή τους, η Αριστοτέλους εξαναγκάστηκε σε άτακτη υπαναχώρηση, δικαιώνοντας το ρητό που υποστηρίζει πως «κι ο Άγιος φοβέρα θέλει».

Έτσι, μπροστά στη μαζική κινητοποίηση και τις έντονες αντιδράσεις της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας, της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου και του Συλλόγου Καρκινοπαθών ΚΕΦΙ, ο υπουργός Υγείας εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία θα μπορούν να εισάγονται στη χώρα και να αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ σκευάσματα που αφορούν νόσους απειλητικές για τη ζωή ή νόσους που μπορούν να προκαλέσουν ανήκεστο βλάβη στην υγεία, ανεξάρτητα αν έχουν περάσει ή όχι από το «φίλτρο» της θετικής λίστας. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι οι ασθενείς δεν θα στερηθούν τα ενδεικνυόμενα για τη θεραπεία τους φάρμακα.

«Ο καταιγισμός από τα τηλεφωνήματα ασθενών που δέχτηκε ο Σύλλογος ΚΕΦΙ το τελευταίο διάστημα αντικατοπτρίζει το τραγικό αδιέξοδο με το οποίο βρέθηκαν αντιμέτωποι πολλοί καρκινοπαθείς». Ζωή Γραμματόγλου, πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών ΚΕΦΙ Αθηνών.

Στη σχετική εγκύκλιο το υπουργείο Υγείας διευκρινίζει ότι η διάταξη εφαρμόζεται μόνο κατόπιν εξατομικευμένης κρίσης από την Ειδική Επιτροπή Θετικής Λίστας, βάσει αυστηρών επιστημονικών κριτηρίων, δηλαδή του ιστορικού, των εργαστηριακών εξετάσεων, των στοιχείων παρακλινικού ελέγχου του ασθενούς και τεκμηριωμένων βιβλιογραφικών αναφορών ως προς το αιτούμενο φάρμακο. Οι ασθενείς και οι θεράποντες γιατροί τους διευκολύνονται για την υποβολή της σχετικής αίτησης και του φακέλου, καθώς μπορούν να την υποβάλουν ακόμη και ηλεκτρονικά μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής διεύθυνσης που δημιουργήθηκε για τον σκοπό αυτόν στον ΕΟΠΥΥ, στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.. Για τα φάρμακα που δεν έχουν τιμολογηθεί και δεν κυκλοφορούν ακόμη στην Ελλάδα εξακολουθεί να εφαρμόζεται η ειδική διαδικασία των έκτακτων εισαγωγών μέσω ΙΦΕΤ, ανά περιστατικό.

Σε ό,τι αφορά το πρόσφατο παρασκήνιο, από τη στιγμή που ψηφίστηκε ο νόμος 4472/2017, θέτοντας νέα εμπόδια στην πρόσβαση των ογκολογικών ασθενών στα νέα καινοτόμα φάρμακα, ξέσπασε τσουνάμι αντιδράσεων. Από την πλευρά της, η Ζωή Γραμματόγλου, πρόεδρος του Συλλόγου ΚΕΦΙ, επισήμανε πως ο σύλλογος δέχτηκε το περασμένο δίμηνο πολλά τηλεφωνήματα από καρκινοπαθείς που πήγαν να πάρουν από τον ΕΟΠΥΥ τα εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ μέσω του καθεστώτος πρώιμης πρόσβασης φάρμακά τους και δεν τα κατάφεραν, διότι «ισχύει πια ο νέος νόμος».

Ανάμεσά τους ήταν και αρκετές ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο μαστού, που είδαν τις ελπίδες τους να σβήνουν, καθώς έχασαν (προσωρινά) τη δυνατότητα να ενταχθούν σε πρόγραμμα πρώιμης πρόσβασης νέας καινοτόμου θεραπείας. Το πρόβλημα που αναδύθηκε από τις αρχές του περασμένου Ιουνίου δεν αφορούσε μόνο τη συνέχιση των θεραπειών αλλά και την έναρξή τους, χωρίζοντας τους ασθενείς σε ομάδες διαφορετικών ταχυτήτων, αυτών που πρόλαβαν και αυτών που δεν πρόλαβαν, λόγω του νέου νόμου. Φυσικά μια τέτοια διάκριση συνιστά κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών της χώρας μας, όπως αυτά απορρέουν από το ελληνικό Σύνταγμα. Επιπλέον, εκθέτει τη ζωή των ασθενών συμπολιτών μας σε κίνδυνο.

Η πρόεδρος του Συλλόγου ΚΕΦΙ και οι εκπρόσωποι της ΕΟΠΕ και της ΕΛΛΟΚ εξαρχής ζήτησαν να εξαιρεθούν τα αντινεοπλασματικά φάρμακα από τον νόμο, τονίζοντας ταυτόχρονα πως αναγνωρίζουν τις αδυναμίες της οικονομίας της χώρας και δεν ζητούν την άκριτη έγκριση των πάντων. «Όμως τα νέα ακριβά αποτελεσματικά φάρμακα (που έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό ή πρόκειται να εγκριθούν μέσα στο προσεχές διάστημα) πρέπει να είναι διαθέσιμα με ιατρικά κριτήρια για όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Δεν είναι αποδεκτό να κοστολογείται και να συμψηφίζεται με δημοσιονομικά κριτήρια η ζωή των ασθενών με καρκίνο» έλεγαν μεταξύ άλλων οι ανακοινώσεις από τους συλλόγους ασθενών και τους επιστημονικούς φορείς.

Αντιπροσωπεύοντας την αίσθηση αποκατάστασης του δικαίου, η ΕΟΠΕ εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία αναφέρονται τα εξής: «Με την εφαρμογή της σχετικής ειδικής διάταξης γίνεται η αρχή για να διορθωθεί η κατάφωρη αδικία που υπέστησαν ασθενείς κατατασσόμενοι σε κατηγορία δύο ταχυτήτων, δηλαδή σε αυτούς που είχαν πρόσβαση σε φαρμακευτικά προϊόντα απαραίτητα για θετική εξέλιξη της νόσου τους και σε εκείνους που δυστυχώς δεν είχαν λόγω χρονικών συγκυριών (την ψήφιση του νέου νόμου). Η ισότητα των πολιτών αφορά σε ισοπολιτεία, ισονομία και ισηγορία, θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα, και υποχρέωση όλων εμάς να τα προασπίζουμε. Η ενέργεια αυτή αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της εξατομικευμένης αξιολόγησης και θεραπευτικής προσέγγισης και ευελπιστούμε να γίνει η αφετηρία για παρόμοιες πράξεις στο μέλλον, πάντα με γνώμονα το συμφέρον του ασθενούς. Η ΕΟΠΕ δεσμεύεται για την περαιτέρω προσπάθεια απρόσκοπτης πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες με ευρύτερη εφαρμογή συστημάτων αξιολόγησης και μεγιστοποίησης του κλινικού οφέλους (magnitude of clinical benefit), όπως ορίστηκε από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO) και μέχρι την ανάδειξη και ενεργοποίηση της Ελληνικής Υπηρεσίας Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (HTA)».