Αλλαγή νοοτροπίας εκατέρωθεν για τα σκουπίδια

Για άλλη μια χρονιά η καλοκαιρινή Ελλάδα υποφέρει από μια ομάδα συμφερόντων που δεν ορρωδεί ούτε μπροστά στην υγειονομική υποβάθμιση του αστικού δημόσιου χώρου, ούτε μπροστά στην αισθητική εξαθλίωσή του, ούτε καν μπροστά στη συνακόλουθη βλάβη που αυτή προξενεί στον πιο αναπτυσσόμενο κλάδο της οικονομίας της χώρας, που τα τελευταία χρόνια αναμφίβολα είναι ο τουρισμός.

Πριν από λίγα χρόνια, ένα δύσκολο μνημονιακό καλοκαίρι είχαμε τους οδηγούς ταξί που από συντεχνιακό γινάτι άφησαν την τουριστική Αθήνα χωρίς την απολύτως απαραίτητη υπηρεσία τους. Τι κατάφεραν τότε οι ταξιτζήδες; Και το επάγγελμά τους άνοιξε και οι διαβόητες εναλλακτικές υπηρεσίες μεταφορών προσώπων, όπως η αμερικανική Uber, ήρθαν στην Αθήνα για τα καλά και, βέβαια, το τουριστικό ρεύμα, ιδίως προς τις οικονομικά ασθμαίνουσες ελληνικές μεγαλουπόλεις, ανεκόπη.

Φέτος, πάλι, ήρθε η ώρα της άσκησης κοινωνικής πίεσης στους κατοίκους και στους τουρίστες του άστεως από τους συμβασιούχους της δημοτικής καθαριότητας. Συνήθως απεργούν την περίοδο των εορτών, έχοντας κάνει τους Αθηναίους ουκ ολίγες φορές να υποδεχτούν το νέο έτος με δρόμους πλημμυρισμένους από αστικά απορρίμματα.

Το επαναλαμβανόμενο και αλυσιτελές φαινόμενο της απεργίας αυτής δυστυχώς δεν περιορίζεται στην άρνηση εργασίας των συμβασιούχων υπαλλήλων καθαριότητας.

Αντιθέτως, συνοδεύεται από τη θεσμοθετημένη «κατάληψη», ήτοι την με ανοχή της πολιτείας απλή σφράγιση των υπερτοπικών χώρων απόθεσης και κάθε είδους διαχείρισης των απορριμμάτων. Περαιτέρω, σχεδόν πάντα υποστηρίζεται και με λευκή απεργία των περισσοτέρων από τους μόνιμους υπαλλήλους στην καθαριότητα των δήμων, που πληρώνονται το ημερομίσθιό τους αλλά δεν προσφέρουν εργασία λόγω ανωτέρας βίας.

Οι σοβαροί κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία που κάθε φορά επισύρονται, κυρίως δε η υποτίμησή τους από τους απεργούς στον βωμό ενός αβέβαιου, προσωρινού και μικροϊδιοτελούς οφέλους, είναι καρπός της συγκρουσιακής διασταύρωσης στρεβλών κοινωνικών νοοτροπιών.

Οι μεν συμβασιούχοι υπάλληλοι της καθαριότητας και οι μονίμως απασχολούμενοι συνάδελφοί τους προκρίνουν τις διεκδικήσεις του κλάδου τους, που συνήθως εξαντλούνται στην ατομική και κατ’ εξαίρεση μονιμοποίησή τους, σπανιότατα στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και στην ενίσχυση της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης των απορριμμάτων, ενώ ούτε λόγος δεν γίνεται για εφαρμογές παραγωγής βιοαερίου και άλλων λύσεων, ικανών να ενισχύσουν τη βιώσιμη χρηματοδότηση των θέσεων σταθερής απασχόλησής τους στην καθαριότητα.

Για εμάς δε, τους ονομαστικά ωφελουμένους των υπηρεσιών καθαριότητας, δηλαδή τους κατοίκους των πόλεων, δεν χρειάζεται να βγουν ντελάληδες στην πόλη ούτε να επιβληθούν βαριά πρόστιμα από τη δημοτική αστυνομία για να πράξουμε το αυτονόητο.

Είναι λιγότερο βολικό αλλά καθόλου δύσκολο να περιορίζουμε τον όγκο των απορριμμάτων που παράγουμε τις ημέρες της απεργίας των υψηλών θερμοκρασιών και να μην αφήνουμε τις σακούλες έξω από υπερχειλίζοντες κάδους, συλλήβδην οργανικά και ανακυκλώσιμα απορρίμματα.

Πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τη διαιώνιση της κατάστασης έχουν ευλόγως οι πολιτικοί, τόσο σε κεντρικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, που, δυστυχώς, αντί να καταστέλλουν ειρηνικά, διά της πειθούς και της πράξης, απλώς παρατηρούν το φαινόμενο. Συχνά το εκτρέφουν με ταυτόχρονη καταγγελία της καταχρηστικής αυτής πρακτικής των συμβασιούχων, ενίοτε εσχάτως επιβραβεύουν την αγωνιστική τους γυμναστική στα τηλεοπτικά παράθυρα, εν μέσω επικείμενου καύσωνα.

Κάποιοι θα σπεύσουν να πουν «ψιλά γράμματα, εδώ σοβούν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από τη διαχείριση των απορριμμάτων». Κι όμως, η περιπέτεια που διαιωνίζουμε εδώ και δεκαετία με τον τρόπο απόρριψης και διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων, ή αλλιώς η μάχη των σκουπιδιών, είναι ενδεικτική της δυσλειτουργίας της κοινωνίας που, με μεγάλη ευθύνη του πολιτικού κόσμου και των κρατικών υπαλλήλων και συνέργεια της πλειονότητας των πολιτών, έφερε τη χώρα μας εδώ που βρίσκεται: σε αδιέξοδο που εκτείνεται σε όλο το εύρος της καθημερινής κοινωνικής επικοινωνίας και συμπεριφοράς, μία από τις κορωνίδες της οποίας είναι οι συνθήκες καθαριότητας και αισθητικής των ελληνικών πόλεων και τουριστικών προορισμών.