Η διαρκής κρίση αξιοπιστίας, τα κυκλώματα και οι μπούφοι

Τα κυβερνητικά στελέχη στέκονται εμπόδιο στις επενδύσεις.

Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας προσπάθησε να δημιουργήσει από το βήμα της ΔΕΘ την εντύπωση ότι η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε κάποιου είδους επενδυτική, αναπτυξιακή «απογείωση», η οποία θα δημιουργήσει πολλές θέσεις πλήρους απασχόλησης με καλές αμοιβές. Φάνηκε μάλιστα να διαχωρίζει τη θέση του από τους εκπροσώπους των εργοδοτικών οργανώσεων, υποστηρίζοντας ότι στη μεταποίηση δημιουργούνται μονάδες οι οποίες δεν έχουν εξαρτήσεις από κυβερνητικές αποφάσεις και εξασφαλίζουν καλούς μισθούς στους εργαζόμενους σε αυτές.

Λαθεμένοι υπολογισμοί

Οι υπολογισμοί του πρωθυπουργού κ. Τσίπρα για το επίπεδο των επενδύσεων το 2016 είναι λαθεμένοι, εφόσον η χρονιά αυτή υπήρξε η χειρότερη επενδυτική χρονιά των τελευταίων δεκαετιών. Η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ σε απαγορευτικά επίπεδα για πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων, η αύξηση του φορολογικού και ασφαλιστικού κόστους κυρίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η συνεχιζόμενη κρίση του τραπεζικού συστήματος εξαιτίας του πειράματος Τσίπρα-Βαρουφάκη το 2015 και η παράλογη νέα μείωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για να υπερκαλυφθεί ο στόχος για το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα εξηγούν την επενδυτική καχεξία του 2016.

Τα μόνα καλά νέα στον επενδυτικό τομέα ήρθαν από την επιλεκτική εφαρμογή του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων που είχε ετοιμάσει η κυβέρνηση Σαμαρά και στο οποίο αντιτάχθηκε με δυναμικό τρόπο ο ΣΥΡΙΖΑ και από τον τουριστικό κλάδο, ο οποίος ενισχύει τη θέση του σε μια ανταγωνιστική διεθνή αγορά παρά τη φοροκαταιγίδα που έχει εξαπολύσει σε βάρος του το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Αβέβαιος βηματισμός

Ο πολιτικός βηματισμός της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο εξασφαλίζει κάποιες επενδυτικές επιτυχίες, είναι αναγκαστικά αβέβαιο.

Στην περίπτωση της μεγάλης επένδυσης της καναδικής Eldorado Gold στα χρυσωρυχεία της Χαλκιδικής βρίσκεται σε εξέλιξη ένας εσωκομματικός εμφύλιος. Ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ πρωταγωνιστεί στη μάχη για τη ματαίωση μιας επένδυσης ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ, διάφορα κυβερνητικά στελέχη προσπαθούν να δημιουργήσουν πολιτική δυναμική κατά της επένδυσης, ενώ ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Σταθάκης προσπαθεί να βρει μια ισορροπία που θα επιτρέψει την πραγματοποίηση της επένδυσης έστω με μεγάλη καθυστέρηση και πρόσθετη επιβάρυνση εξαιτίας της των επενδυτών.

Στη Χαλκιδική είναι δύσκολο να ματαιωθεί η επένδυση χωρίς να αντιμετωπίσει σοβαρές συνέπειες η κυβέρνηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και στις διμερείς σχέσεις με τον Καναδά, ο οποίος δείχνει σταθερή προτίμηση σε μεγάλες ελληνικές επενδύσεις, στη μεγάλη επένδυση όμως στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού τα πράγματα εξελίσσονται ακόμη χειρότερα.

Διάφορες φατρίες του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες ελέγχουν θέσεις και υπογραφές στο Δημόσιο, προσπαθούν να μετατρέψουν το πρώην αεροδρόμιο σε αρχαιολογικό χώρο ή δασική έκταση για τις ανάγκες του πολιτικού τους σεναρίου. Η επένδυση στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού δεν είναι ώριμη, όπως τα χρυσωρυχεία της Χαλκιδικής, και δεν υπάρχουν χιλιάδες εργαζόμενοι αποφασισμένοι να προστατέψουν τις θέσεις εργασίας και το εισόδημά τους από τους κυβερνητικούς ελιγμούς. Είναι σοβαρές οι πιθανότητες να οδηγηθεί η συγκεκριμένη επένδυση σε μεγάλη καθυστέρηση ή και ματαίωση, με αποτέλεσμα να υπάρξουν, βάσει της συμφωνίας με τους επενδυτές, μεγάλες επιβαρύνσεις για το Δημόσιο, το οποίο θα υποχρεωθεί να καταβάλει μεγάλες αποζημιώσεις.

Η σκοτεινή πλευρά

Συνήθως τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, του κρατικού μηχανισμού και της κρατικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης που εμποδίζουν τις επενδύσεις αντιμετωπίζονται ως ιδεολόγοι, οι οποίοι έχουν πρόβλημα να προσαρμοστούν στην ευρωπαϊκή οικονομική πραγματικότητα.

Δεν είμαι σίγουρος ότι η ιδεολογική διάσταση είναι κυρίαρχη σε αυτές τις υποθέσεις. Πίσω από αυτήν μπορεί να κρύβονται κυκλώματα που θέλουν να ασκήσουν πίεση στους επενδυτές και να έρθουν σε παρασκηνιακή συμφωνία μαζί τους.

Υπάρχουν επενδύσεις όπου τοπικοί παράγοντες διεκδικούν άμεσα ή έμμεσα οφέλη. Σε άλλες περιπτώσεις διάφοροι που έχουν τις αναγκαίες υπογραφές τις διαπραγματεύονται με τους επενδυτές, αφού πρώτα τους κάνουν τη ζωή δύσκολη. Σε μία τουλάχιστον περίπτωση μεγάλης επένδυσης υπάρχουν μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα τα οποία πιέζουν διαχρονικά τις κυβερνήσεις να μην προχωρήσουν στην επένδυση, ώστε να μην ωφεληθούν τα επενδυτικά σχήματα που πρωταγωνιστούν σε αυτήν και θεωρούνται ανταγωνιστικά έως αντίπαλα από αυτούς που κινούν τα νήματα στο παρασκήνιο.

Όλα για τους μπούφους

Αυτοί που προσπαθούν για διάφορους λόγους να ματαιώσουν τις επενδύσεις επικαλούνται συνήθως λόγους προστασίας του περιβάλλοντος. Είναι τέτοια η υποκρισία που χαρακτηρίζει τον δημόσιο βίο στη χώρα μας ώστε έχουν μετατραπεί σε μόνιμο στόχο κυκλωμάτων οι επενδύσεις στην αιολική ενέργεια παρά το γεγονός ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κερδίζουν συνεχώς έδαφος στην Ε.Ε., σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η ρύπανση του περιβάλλοντος και να αποτραπεί η κλιματική αλλαγή.

Στο συγκεκριμένο θέμα η χώρα μας κινείται μεταξύ φάρσας και τραγωδίας. Η «Καθημερινή» δημοσίευσε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ρεπορτάζ για το πώς έχει εμποδιστεί η ανάπτυξη ενός αιολικού πάρκου με 200 ανεμογεννήτριες στην περιοχή της Νότιας Καρυστίας ύστερα από προσφυγή πολιτών που ζητούν την προστασία του μπούφου και άλλων δύο σπανιότερων πουλιών.

Με τη λογική που λειτουργεί η τόσο ευαίσθητη για το περιβάλλον κυβέρνηση, δεν παρεμβαίνει για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και είναι πρόθυμη να καλύψει το ενεργειακό κενό με την εντατικότερη αξιοποίηση ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Χάνονται ευκαιρίες

Με τη μέθοδο που ακολουθεί η κυβέρνηση Τσίπρα, χάνονται μεγάλες επενδυτικές και αναπτυξιακές ευκαιρίες. Η Ευρωζώνη βρίσκεται ήδη στον πέμπτο χρόνο σταθερής οικονομικής ανάπτυξης και η ελληνική οικονομία μένει τραγικά πίσω σε σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι είναι ταυτόχρονα ανταγωνιστές μας. Ενώ η κυβέρνηση και τα διάφορα κυκλώματα που λειτουργούν με την προστασία ή την ανοχή της καθυστερούν, για τους δικούς τους λόγους, τις παραγωγικές επενδύσεις, τα άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ξετυλίγουν φιλόδοξες επενδυτικές στρατηγικές. Χάνουμε πλέον στον ανταγωνισμό και σε σχέση με χώρες που μέχρι την κρίση του 2008 θεωρούσαμε οικονομικά υποδεέστερες, όπως είναι οι Δημοκρατίες της Βαλτικής, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και άλλες χώρες που υπέστησαν κατά τη μεταπολεμική περίοδο τον σοβιετικού τύπου κομμουνισμό, ακόμα και σε σχέση με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

Η έλλειψη αξιοπιστίας της κυβέρνησης Τσίπρα σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις επιδρά αρνητικά στις οικονομικές εξελίξεις. Είναι αδύνατον μια τέτοια κυβέρνηση να βγει στις διεθνείς αγορές και να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησης του ελληνικού Δημοσίου –χωρίς να στηρίζεται στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας– με επιτόκια που θα είναι χαμηλά και θα εξασφαλίζουν σε βάθος χρόνου τη βιωσιμότητα του χρέους του ελληνικού Δημοσίου. Οι αγορές αξιολογούν αρνητικά τους πολιτικούς ελιγμούς της κυβέρνησης σε ζητήματα μεγάλων επενδύσεων και θα ζητήσουν μεγαλύτερες αποδόσεις-επιτόκια για το πολιτικό ρίσκο που θα αναλάβουν.