Γερμανική σύγχυση, ολλανδική σκλήρυνση και αυστριακό σοκ
Η ευρωπαϊκή άκρα Δεξιά ενισχύει την επιρροή της και δυσκολεύει τη διαχείριση του ελληνικού ζητήματος.
Οι ευρωπαϊκές εξελίξεις έχουν πάρει μια περίεργη τροπή, με την άκρα Δεξιά να μην επικρατεί εκλογικά αλλά να ασκεί, με το πέρασμα του χρόνου, ολοένα μεγαλύτερη επιρροή στην κυβερνητική πολιτική διαφόρων κρατών-μελών.
Γερμανική σύγχυση
Η καγκελάριος Μέρκελ υποχρεώθηκε σε δύσκολες διαπραγματεύσεις με την ηγεσία του Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος της Βαυαρίας –πρόκειται για το αδελφό κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, η οποία καλύπτει την υπόλοιπη Γερμανία υπό την ηγεσία της κ. Μέρκελ– για να ανοίξει ο δρόμος για τη διαπραγμάτευση με τους Φιλελεύθερους και τους Πράσινους, προκειμένου να σχηματιστεί τετρακομματικός συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών, Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας, Φιλελευθέρων και Πρασίνων, πιθανότατα μέχρι τα Χριστούγεννα.
Η κ. Μέρκελ υποχρεώθηκε να δεχτεί θέσεις για το προσφυγικό-μεταναστευτικό τις οποίες απέρριπτε μέχρι πρόσφατα, προκειμένου να υπάρξει η αναγκαία συνεννόηση μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών. Από δω και πέρα θα υπάρχει μια οροφή της τάξης των 200.000 ατόμων τον χρόνο στην είσοδο προσφύγων στη Γερμανία. Η διατύπωση δεν είναι απόλυτα σαφής και προβλέπονται και κάποιες εξαιρέσεις από τον κανόνα σε περίοδο κρίσης, είναι φανερό όμως ότι η κ. Μέρκελ σκληραίνει την πολιτική της στο προσφυγικό-μεταναστευτικό για να προετοιμάσει το έδαφος για τον σχηματισμό του επόμενου κυβερνητικού συνασπισμού.
Πρέπει να περιμένουμε και σκλήρυνση της πολιτικής της Γερμανίας σε ό,τι αφορά τους κανόνες που ισχύουν στην Ευρωζώνη και τη διαχείριση του ελληνικού ζητήματος. Οι Φιλελεύθεροι διεκδικούν με αξιώσεις το υπουργείο Οικονομικών, από το οποίο μόλις αποχώρησε ο πολυσυζητημένος κ. Σόιμπλε, με θέσεις οι οποίες δεν ευνοούν τα καλώς εννοούμενα ελληνικά συμφέροντα. Οι Φιλελεύθεροι λένε «όχι» στην αύξηση των ιδίων πόρων σε επίπεδο Ευρωζώνης, «όχι» στη μεταφορά πόρων σε μεγάλη κλίμακα από τα πιο αναπτυγμένα στα λιγότερο αναπτυγμένα κράτη-μέλη και «όχι» στην παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη εάν δεν προχωρήσουμε σε μια γρήγορη και αποτελεσματική προσαρμογή.
Οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας και οι Φιλελεύθεροι θα σπρώξουν τη νέα γερμανική κυβέρνηση σε θέσεις για το προσφυγικό-μεταναστευτικό, τη διαχείριση της Ευρωζώνης και την αντιμετώπιση του ελληνικού προγράμματος-μνημονίου οι οποίες μπορεί να μας φέρουν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση εξαιτίας του χαμένου χρόνου και της έλλειψης αξιοπιστίας της κυβέρνησης Τσίπρα. Οι Πράσινοι, οι οποίοι θα πάρουν μέρος στον τετρακομματικό κυβερνητικό συνασπισμό, έχουν θέσεις πιο φιλικές προς τα ελληνικά συμφέροντα, πιθανότατα όμως θα προσδιορίσουν την κυβερνητική πολιτική σε άλλους τομείς, όπως είναι η ενέργεια και η προστασία του περιβάλλοντος.
Επτάμηνη διαπραγμάτευση
Στην Ολλανδία χρειάστηκαν επτά μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων για να σχηματιστεί ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον πρωθυπουργό κ. Ρούτε. Θα συνεργαστούν το Λαϊκό Φιλελεύθερο Κόμμα του πρωθυπουργού κ. Ρούτε, το οποίο βγήκε πρώτο στις εκλογές του περασμένου Μαρτίου, με τους Χριστιανοδημοκράτες, τους μεταρρυθμιστές κεντρώους του κόμματος D66 και τους προτεστάντες της Χριστιανικής Ενότητας. Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός θα έχει οριακή πλειοψηφία με 76 βουλευτές επί συνόλου 150. Αναμένεται να σκληρύνει η πολιτική της Ολλανδίας σε ζητήματα ασφάλειας, καταπολέμησης της ισλαμικής τρομοκρατίας και για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Θα απλοποιηθεί το φορολογικό σύστημα με την εφαρμογή δύο συντελεστών για τη φορολογία εισοδήματος, θα γίνει πιο ελαστική η αγορά εργασίας, ενώ ήδη εκδηλώνονται διαφωνίες μεταξύ των τεσσάρων κομμάτων για τον ρυθμό και τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής διαχείρισης του ελληνικού προγράμματος-μνημονίου.
Στα οικονομικά της Ευρωζώνης και της Ελλάδας οι Ολλανδοί εμφανίζονται πιο αυστηροί από τους Γερμανούς, χωρίς μάλιστα να έχουν μια ευρύτερη ευρωπαϊκή στρατηγική, όπως η χώρα με την ισχυρότερη οικονομία στην Ε.Ε. Στον νέο κυβερνητικό συνασπισμό δεν θα συμμετέχει το Εργατικό Κόμμα, από το οποίο προέρχεται ο μέχρι σήμερα υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος του Eurogroup κ. Ντάισελμπλουμ. Το ιστορικό Εργατικό Κόμμα γνώρισε τη λεγόμενη πασοκοποίηση εξαιτίας της συμμετοχής του στην προηγούμενη κυβέρνηση Ρούτε και τώρα επιλέγει τη λεγόμενη θεραπεία αντιπολίτευσης.
Τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού μετατοπίζονται προς τα δεξιά, υπό την πίεση του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας του κ. Βίλντερς. Το κόμμα του κ. Βίλντερς δεν μπόρεσε να πάρει στις βουλευτικές εκλογές την πρώτη θέση από το κόμμα του κ. Ρούτε παρά τις μεγάλες απώλειες που υπέστη το τελευταίο. Φαίνεται όμως ότι επηρεάζει ολοένα περισσότερο τη διαμόρφωση της κυβερνητικής πολιτικής.
Αυστριακή ανατροπή
Στις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν αυτή την Κυριακή στην Αυστρία αναμένονται μεγάλα κέρδη, σε επίπεδο ψήφων αλλά και πολιτικής, για την άκρα δεξιά. Το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας καταγράφει στις δημοσκοπήσεις ποσοστά της τάξης του 23%-26%, συγκρίσιμα με τα ποσοστά του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, το οποίο αποτέλεσε τη σημαντικότερη πολιτική δύναμη της χώρας κατά τη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου, αλλά τώρα βρίσκεται σε φάση εκλογικής υποχώρησης και αναμένεται να χάσει την καγκελαρία.
Το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα προκάλεσε πρόωρες βουλευτικές εκλογές εγκαταλείποντας τον κυβερνητικό συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες. Υπό την ηγεσία του μόλις 31 ετών κ. Κουρτς έχει υιοθετήσει τις περισσότερες θέσεις της αυστριακής άκρας δεξιάς στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, αλλά και σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της Ευρωζώνης και του ελληνικού προγράμματος-μνημονίου, και αναμένεται να έρθει πρώτο, με ένα ποσοστό της τάξης του 30%-32%.
Οι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ως πιθανότερο σενάριο τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού κεντροδεξιάς και άκρας δεξιάς, με πολύ αυστηρές θέσεις σε ζητήματα που μας ενδιαφέρουν πολύ. Ανάλογος κυβερνητικός συνασπισμός είχε σχηματιστεί στην Αυστρία στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με συνέπεια να απομονωθεί διπλωματικά η χώρα στο εσωτερικό της Ε.Ε. Οι εποχές έχουν αλλάξει και δεν τίθεται πλέον θέμα διπλωματικού αποκλεισμού της Αυστρίας, εφόσον τα κόμματα της ευρωπαϊκής άκρας δεξιάς έχουν ενισχύσει την επιρροή τους στις εξελίξεις.
Φαίνεται ότι και το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας προσπαθεί να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, εγκαταλείποντας τις θέσεις του κατά του ευρώ και μιλώντας πλέον όχι για αποχώρηση της Γαλλίας από την Ε.Ε. αλλά για προώθηση αλλαγών σε βάρος της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, της τραπεζοκρατίας και της γερμανικής ηγεμονίας μέσα από την Ε.Ε. Η αλλαγή στρατηγικής αποφασίστηκε από την ίδια την κ. Λεπέν, επειδή το Εθνικό Μέτωπο δεν πέτυχε τους φιλόδοξους εκλογικούς του στόχους στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας. Έχει ξεσπάσει κρίση στο εσωτερικό του Εθνικού Μετώπου, με τους «σκληρούς» να αποχωρούν από αυτό, καταγγέλλοντας την αλλαγή πολιτικής που επιχειρεί η κ. Λεπέν.
Φαίνεται ότι μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο της πολιτικής ζωής στην Ε.Ε., με τα κόμματα της άκρας δεξιάς να μην είναι σε θέση να διεκδικήσουν την εξουσία αλλά να επιβάλλουν, σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό, την πολιτική τους ατζέντα στα κόμματα της κεντροδεξιάς. Αυτή η εξέλιξη δυσκολεύει τη διαχείριση θεμάτων όπως είναι το προσφυγικό-μεταναστευτικό, τα οποία έχουν τεράστια σημασία για την Ελλάδα και κάνουν πιο δύσκολη την αναγκαία ευρωπαϊκή επανεκκίνηση με ευνοϊκούς όρους για χώρες με μεγάλα οικονομικά προβλήματα, όπως η Ελλάδα.
