Πότε τελειώνει η φιλοζωία και πότε ξεκινάει η γραφικότητα; - Free Sunday
Πότε τελειώνει η φιλοζωία και πότε ξεκινάει η γραφικότητα;

Πότε τελειώνει η φιλοζωία και πότε ξεκινάει η γραφικότητα;

Όταν δημιουργήθηκαν οι πρώτες φιλοζωικές ομάδες στην Ελλάδα τα μέλη τους αντιμετωπίζονταν τουλάχιστον ως καρικατούρες. Για πολύ καιρό στη συνείδηση της ευρείας μάζας δεν ήταν τίποτα περισσότερο από άγαμες, φωνακλούδες κυριούλες, που επειδή «ατύχησαν» στη ζωή τους ξεκίνησαν να ταΐζουν τις γατούλες της γειτονιάς και να περιθάλπουν χτυπημένα σκυλάκια. Ακόμα και στην Αθήνα των ‘90s –που οι ταξιδιωτικοί οδηγοί περιέγραφαν ως το νέο Βερολίνο (πόσο αστείο ακούγεται αυτό τώρα)- η λέξη φιλοζωία ήταν ασυλλάβιστη.

Χρειάστηκε η επανάσταση του facebook για να αποκτήσουν αυτές οι ομάδες αληθινό ρεύμα κυρίως για να συνασπιστούν άνθρωποι που δεν μπορούσαν να συνεχίσουν την ημέρα τους όταν κάποιο ζώο ψυχορραγούσε στην άσφαλτο. Μαζί με τις πρώτες αγγελίες «χαρίζονται» και «βρέθηκαν» ξεκίνησε ένας ουσιαστικός διάλογος με την πολιτεία. Οι φιλόζωοι είχαν αποφασίσει πως η επαιτεία δεν βγάζει πουθενά και πλέον διεκδικούσαν έντονα, επίμονα, ασταμάτητα. Διεκδικούσαν αυτό που ο νομοθέτης είχε υποδείξει: πρόγραμμα διαχείρισης αδέσποτων ζώων, ποινές για τους ανεύθυνους ιδιοκτήτες, την ποινή της φυλάκισης για όσους βλάπτουν ζώα, το αυτεπάγγελτο του αδικήματος της κακοποίησης, ενημερωτικές καμπάνιες. Σε πολλά δικαιώθηκαν και σε άλλα συνεχίζουν ακόμα.

Όσο γιγαντωνόταν η αυτοκρατορία του Μαρκ Ζάκερμπεργκ και τα likes πλήθαιναν τα όρια ανάμεσα στην υστερία και την προειδοποίηση, την ενημέρωση και την κινδυνολογία, το κράξιμο και την νουθεσία χαλάρωναν. Τα timeline μας γέμισαν με εικόνες από δηλητηριασμένα ζώα, αιμόφυρτα, ξεκοιλιασμένα, κρεμασμένα, πυροβολημένα με επωδούς όπως «φόλα στην φόλα», «στον τάφο να καταλήξετε όλοι», «σφαίρα για κάθε κυνηγό», «τα παιδιά σας να δείτε έτσι».

Οι εικόνες κακοποίησης των ζώων δεν είναι ευχάριστες, ούτε εκείνες από το Αλέπι είναι. Είναι, όμως, πραγματικές και όπως κάθε αποτρόπαια πράξη πρέπει να προβάλλεται. Ωστόσο όταν ανακυκλώνονται μαζικά σκοπό δεν έχουν μόνο την καταγγελία. Κυρίως, ανακουφίζουν τους επαναστάτες του πληκτρολογίου που από την αναπαυτική πολυθρόνα τους καταγγέλλουν, υβρίζουν, αφορίζουν την ίδια στιγμή που οι ακτιβιστές βρίσκονται στα πεζοδρόμια με μια εισαγγελική παραγγελία στα χέρια προσπαθώντας να σώσουν το επόμενο pit bull που έχει ξεμείνει χωρίς φαγητό και νερό σε κάποια ταράτσα. Είναι εύκολο, όμως, το Facebook. Με ένα like, μια θυμωμένη φατσούλα, ένα share και ένα σχόλιο σου επιτρέπει να κοιμηθείς εύκολα το βράδυ με την αίσθηση πως έκανες το χρέος σου.

Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε viral έγινε η ανάρτηση του ιδιωτικού νηπιαγωγείου Κοπερτί. Μια από τις εκπαιδευτικές εκδρομές που προτιμά το Κοπερτί είναι στις εγκαταστάσεις του Ιππικού Ομίλου Βορείου Ελλάδος (Ι.Ο.Β.Ε), όπου τα παιδιά μπορούν να κάνουν ιππασία, κυρίως να γνωρίσουν τα άλογα, να τα καθαρίσουν, να τα χαϊδέψουν. Στην τελευταία επίσκεψη εκεί οι συνεργάτες του Ι.Ο.Β.Ε και όχι του Κοπερτί έδωσαν στα παιδιά νερομπογιές και πινέλα και τα κάλεσαν να ζωγραφίσουν τα άλογα. Οι άνθρωποι δηλαδή που καθημερινά φροντίζουν τα άλογα, όχι μόνο για το φαγητό και το νερό τους, αλλά για την εκτόνωσή τους, την άθλησή τους και γενικότερα την ευζωία τους.

Τα σχόλια, ωστόσο, που συνόδευσαν τις αναρτημένες φωτογραφίες σε κάνουν να αναρωτιέσαι πότε η κοινή λογική παραδόθηκε χωρίς μάχη. Ορδές χρηστών σχολιάζουν την αποτρόπαια εικόνα –εκείνη δηλαδή ενός χαλαρού αλόγου που τρώει τριφύλλι ενώ πέντε πιτσιρίκια το ζωγραφίζουν με πινέλα ζωγραφικής από το Jumbo-, κάνοντας λόγο για κακοποίηση, για εκμαυλισμό προτύπων, για το πώς με αυτόν τον τρόπο μεταδίδεται στα παιδιά το λάθος μήνυμα ∙ πως το άλογο είναι παιχνίδι κι όχι έμβιος οργανισμός με δικαιώματα και συναισθήματα.

Κι ενώ πράγματι η εικόνα σαν εικόνα είναι αφελής –υπάρχουν τόσα πράγματα να κάνεις με ένα άλογο-, η κρίση του μέσου ανθρώπου φαίνεται να απειλείται. Τη στιγμή, μάλιστα, που στο Timeline μας βλέπουμε καθημερινά εκατοντάδες ζώα με ανθρώπινα ρούχα, καπέλα, ακόμα και γυαλιά ηλίου, εξανθρωπισμένα και ενσωματωμένα στις δικές μας καθημερινές συνήθειες: γάτες να βλέπουν τηλεόραση, σκύλους να τραγουδάνε, φέρετ να πηγαίνουν βόλτα με λουρί, κουνελάκια να ερωτοτροπούν με λούτρινα αρκουδάκια βρήκαμε ενοχλητική την εικόνα μικρά παιδιά να ζωγραφίζουν ένα άλογο. Τα ίδια παιδιά που στα παιδικά πάρτι οι έμμισθοι παιδαγωγοί που οι ίδιοι καλούμε τους ζωγραφίζουν το πρόσωπο. Το πινέλο για ένα παιδί δεν είναι εργαλείο πόνου, αλλά χαράς. Όσο για το άλογο ένα παιδικό πινέλο πάνω του δεν είναι καν χάδι αλλά γαργάλημα.

Τι σημασία έχει, όμως, η αλήθεια όταν μας δίνεται η δυνατότητα να καταγγείλουμε, να επιτεθούμε, να φωνάξουμε; Τα δικαιώματα των ζώων που καταπατούνται καθημερινά με τον πιο χυδαίο τρόπο στους ζωολογικούς κήπους και την βιομηχανία κρέατος , στις ταράτσες μας και στα κλουβιά των κυνηγών, στις βιτρίνες των pet shops και στα ερμητικά κλειστά boxes των στάβλων, στα ιχθυοτροφεία και στα κοτοπουλάδικα, στα χημεία των καλλυντικών εταιρειών και τα σφαγεία, στα τσίρκο και τις υπαίθριες αγορές χρειάζονται νηφάλια εκπροσώπηση κι όχι το κράξιμο εθισμένων στην καταγγελία του καναπέ.

Δείτε εδώ όσα έγιναν στο timeline στο Κοπερτί