Γιατί είναι μαγκιά να τρέχεις Μαραθώνιο

Στην απείθαρχη δεκαετία του ’60 με τα κινήματα αμφισβήτησης και διαμαρτυρίας μια ακόμα τάση γεννήθηκε που έμελε να επηρεάσει τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο από τον Ντύλαν και το rock n roll- το τρέξιμο. Άνθρωποι που βρίσκονταν έξω από τους ιεραρχικούς και εξουσιαστικούς θεσμούς, που ωστόσο δεν είχαν απαραιτήτως τα ίδια κοινά ιδανικά και οράματα ένιωθαν ωστόσο την ίδια ευχαρίστηση τρέχοντας σε δρόμους και δάση, όπου αισθάνονταν ελεύθεροι, μόνοι αλλά και μέρος του συνόλου, σε επαφή με το σώμα τους και τη φύση. Και ενώ δεν έκαναν τίποτα άλλο από το να τρέχουν για τους comme il faut της εποχής ήταν παράξενοι ακόμα και επικίνδυνοι, κάποιοι τρελοί που διαφθείρουν τους νέους.

Τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα για τις γυναίκες. Οι γυναίκες απαγορευόταν να τρέχουν. Μπορούσαν να κάνουν γυμναστική, ρυθμική, skate, όχι όμως να τρέχουν.

Το 1967 στον Μαραθώνιο της Βοστώνης μια 19χρονη φοιτήτρια αλλάζει τα πάντα. Η Κάθριν Σουίτζερ, γίνεται η πρώτη γυναίκα που έτρεξε «επίσημα» και παράνομα στον μαραθώνιο της Βοστόνης το 1967, τη στιγμή κατά την οποία η μεγαλύτερη απόσταση που επιτρεπόταν να διαγωνιστούν οι γυναίκες στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν τα 1.500 μέτρα.

Η μόλις 19χρονη τότε Σουίτζερ σπούδαζε δημοσιογραφία και λάτρευε να τρέχει. Το είχε βάλει σκοπό να αγωνιστεί. Για μήνες έκανε προπόνηση τρέχοντας αποστάσεις 30 μιλίων, έτσι ώστε να είναι σίγουρη πως θα τερματίσει. Οι κανονισμοί δεν απαγόρευαν γραπτώς την συμμετοχή γυναικών και καταχωρήθηκε στους καταλόγους ως «K.V. Switzer, No. 261, χρησιμοποιώντας μόνο τα αρχικά του ονόματος της που δεν πρόδιδαν το φύλο της.

Μόλις δύο μίλια μέσα στον αγώνα οι παρατηρητές άρχισαν να προσπαθούν να την βγάλουν εκτός κυριολεκτικά. Ο έφορος του αγώνα Jock Semple κατέβηκε από ένα λεωφορείο και όρμησε κατά πάνω της ουρλιάζοντας: «Δώσε μου αυτά τα νούμερα και τσακίσου φύγε από τον αγώνα μου!». Τότε ο αθλητής του αμερικάνικου ποδοσφαίρου και σφαιροβόλος Miller, ανέλαβε δράση και με ένα απίθανο σπρώξιμο έκλεισε τον δρόμο του Semple, ενώ η φωτογραφία που αποτυπώνει το γεγονός ανήκει πλέον στην μυθολογία του δρομικού κινήματος.

Με τον τερματισμό της, σε 4 ώρες και 20 λεπτά, η Switzer θα έδινε ευκαιρία σε εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο να συμμετέχουν σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων. Χάρη στο θάρρος της πολλές αθλήτριες ζουν σήμερα το όνειρό τους και αγωνίζονται επαγγελματικά. «Αυτό που συνέβη στους δρόμους της Βοστώνης 50 χρόνια πριν άλλαξε ολοκληρωτικά τη ζωή μου, αλλά και τη ζωή άλλων ανθρώπων», είπε η Σβίτσερ, η οποία έκτοτε ανέπτυξε μεγάλη δράση σε ό,τι αφορά την θέση των γυναικών στον αθλητισμό, αν και, όπως παραδέχθηκε, δεν είχε ποτέ σκεφθεί ότι η συμμετοχή της στον μαραθώνιο του 1967 θα ήταν η αφορμή για να σπάσουν τα φράγματα σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή των γυναικών σε αντίστοιχες διοργανώσεις. Τον περασμένο Απρίλιο επανέλαβε την κούρσα στον διεθνή μαραθώνιο της αμερικανικής μεγαλούπολης και μάλιστα έχοντας στο στήθος της τον ίδιο αριθμό που φορούσε και το 1967.

Δείτε εδώ το βίντεο

Κι ενώ το δρομικό κίνημα εξαπλωνόταν και οι διεθνείς επίσημες διοργανώσεις μαραθωνίων γίνονταν θεσμός –με πολλαπλά οικονομικά οφέλη για τις πόλεις που τους φιλοξενούσαν- οι γυναίκες μαραθωνοδρόμοι απέκτησαν δικαίωμα συμμετοχής στους Ολυμπιακούς Αγώνες μόλις το 1984.

Σήμερα οι δρόμοι αντοχής είναι κοινωνικό trend. 2 εκατ. δρομείς ταξιδεύουν κάθε χρόνο σε διαφορετικές χώρες για να λάβουν μέρος σε κάποιον από τους 700 Μαραθώνιους ή Ημιμαραθώνιους αγώνες που γίνονται ετησίως στον πλανήτη. Δεν είναι επαγγελματίες αθλητές, δεν έχουν σπόνσορες και χορηγούς. Είναι άνθρωποι που τρέχοντας ανακαλύπτουν εκ νέου τον εαυτό τους, έρχονται αντιμέτωποι με τα όρια και τις φοβίες τους, πεισμώνουν, παθιάζονται, ηττώνται, πέφτουν κάτω και ξανασηκώνονται. Ή όπως έγραψε ο Χαρούκι Μουρακάμι «Όταν τρέχω, τρέχω στο δικό μου χειροποίητο κενό, στη δική μου νοσταλγική ησυχία. Και αυτό είναι κάτι υπέροχο.»

Στην Ελλάδα αργήσαμε να σηκωθούμε από τον καναπέ, ενώ για να αποκτήσει ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας, όπως πλέον τον αποκαλεί ο ΣΕΓΑΣ, χρειάστηκαν οι προ-Ολυμπιακές προετοιμασίες. Στο επίκεντρο της αναβάθμισης του μπήκε ο ιστορικός συμβολισμός: η αφετηρία, η ιστορική διαδρομή του μαραθωνομάχου, ο τερματισμός. Το να καταλήγει ένας Μαραθώνιος σε στάδιο και δη στο Καλλιμάρμαρο είναι μοναδικό. Οι περισσότεροι μαραθώνιοι στον κόσμο είναι κυκλικοί. Στην Αθήνα ο συμβολισμός είναι τέτοιος που σου σηκώνεται η τρίχα.  Όλο αυτό το πακέτο, η αυθεντικότητα του κλασσικού μαραθωνίου της Αθήνας που δεν διαθέτει κανένας άλλος Μαραθώνιος έγινε ο κράχτης του μαραθωνίου της Αθήνας.

Ωστόσο η αυθεντική διαδρομή έχει ένα μειονέκτημα ∙ είναι η δυσκολότερη από την άποψη των υψομετρικών διαφορών που έχει. Έχει ανηφόρες και κατηφόρες που δυσκολεύουν τους δρομείς και δεν τους επιτρέπει όσο ταχείς κι αν είναι να κάνουν τους χρόνους που θα έκαναν π.χ στο Βερολίνο. Έτσι οι κορυφαίοι του κόσμου δεν θεωρούν την Αθήνα ελκυστικό προορισμό. Θα προτιμήσουν μαραθωνίους που θα τους δώσουν χρόνους κοντά στις 2,5ώρες και κάτω. Στην Αθήνα είναι πάρα πολύ δύσκολο να κάνουν τέτοιες επιδόσεις και άρα τους αποτρέπει δεδομένου δε πως ένας μαραθωνοδρόμος δεν μπορεί να κάνει περισσότερους από 1-2 μαραθωνίους τον χρόνο.

Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που τα μεγάλα ονόματα του Μαραθωνίου προστατεύουν τα βιογραφικά τους οι «ανώνυμοι» ερασιτέχνες που αγαπούν τις μεγάλες αποστάσεις βάζουν την Αθήνα στον χάρτη των μεγάλων Μαραθωνίων. Κάθε χρόνο σημειώνεται νέο ρεκόρ συμμετοχής τόσο στην αυθεντική διαδρομή των 42χλμ. όσο και στις υπόλοιπες αποστάσεις των 10χλμ και 5χλμ. (μάλιστα φέτος στα 5χλμ προκειμένου να εξυπηρετηθεί το μεγάλο εύρος των εγγραφών δημιουργήθηκε και απογευματινή διαδρομή).

O Αθηναίος αργά αλλά σταθερά άλλαξε και αλλάζει. Είναι άλλωστε έλληνες στην πλειοψηφία τους οι δρομείς που βρίσκονταν στην άσφαλτο την Κυριακή, 12 Νοεμβρίου. Τους 51.000 έφτασαν οι δρομείς που δοκίμασαν τις δυνάμεις τους τόσο στη διαδρομή των 42.195 μ. του 35ου Αυθεντικού Μαραθωνίου της Αθήνας, όσο και στους αγώνες των 5χλμ και 10 χλμ, στον τελικό του Run Greece των 3χλμ, αλλά και στους αγώνες παιδιών και Special Olympics.

Δεν είναι ωστόσο η άσκηση, η διαδρομή που τους βγάζει στο δρόμο. Το τρέξιμο για την πλειοψηφία των ερασιτεχνών δρομέων είναι ένας διαλογισμός, ένα μέσο να απαγκιστρωθούν από την τρέλα της καθημερινότητας , να νιώσουν ελεύθεροι. Ξεπερνούν τον πόνο και τις αντιξοότητες γιατί τρέχουν με την ψυχή κι όχι με τα πόδια τους. Τεστάρουν την προσωπικότητα τους, γνωρίζουν τον εαυτό τους με έναν τρόπο γνήσιο, αυθεντικό, ειλικρινή και απόλυτο. Και αυτό θέλει μαγκιά.

Φωτογραφίες: Eurokinissi

ΥΓ: Μόνο περηφάνια για τη φίλη μου Σόνια Φαρασοπούλου που τερμάτισε την κλασσική αυθεντική διαδρομή της Αθήνας.

Όσοι αγαπάτε το τρέξιμο αλλά και όσοι δεν το καταλαβαίνετε δείτε το Ντοκιμαντέρ Free to Run, του  Πιέρ Μορά που περιγράφει την  ιστορία του τζόγκινγκ, που από εκκεντρικό χόμπι της δεκαετίας του ’60 μετατράπηκε μέσα σε λίγα χρόνια σε παγκόσμια μόδα.