Γιατί πάγωσε η τσιμινιέρα;

Αν μιλήσουμε για τη βιομηχανία στην Ελλάδα, είναι αδύνατο να μην αναφερθούμε, έστω και για χιουμοριστικούς λόγους, στους «διανοούμενους» της μεταπολίτευσης που έχουν άποψη για όλα, με έμφαση στην «ανάπτυξη» γενικώς και αορίστως «φιλική προς το περιβάλλον».

Σε όλο τον κόσμο η συμβατότητα μιας ανθρώπινης δραστηριότητας με το περιβάλλον εκτιμάται μέσα από μια τεχνοκρατική και σχετικά απλή διαδικασία (τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων – ΜΠΕ) που σπάνια αποτελεί πρόβλημα. Συνήθως εστιάζουν στη βιωσιμότητα της επένδυσης και στις πιθανές επιπτώσεις στους άλλους κλάδους της παραγωγής. Προκομμένα πράγματα δηλαδή.

Στην Ελλάδα, από τότε που εμφανίστηκαν, οι ΜΠΕ χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός μεταπολιτευτικού εφευρήματος πάνω στο οποίο στήθηκαν πολιτικές και επαγγελματικές καριέρες. Πρόκειται για ένα σόφισμα που βασίζεται στην ανεπιβεβαίωτη αρχή ότι το «καθετί» στον καπιταλισμό είναι λάθος, άρα κάθε πράξη που μπλοκάρει το «καθετί» είναι ούτως ειπείν καθαγιασμένη.

Όχι ότι καταφέρνουμε και πολλά πράγματα, αφού πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε (ξανά) την Ελλάδα, γιατί δεν προστάτεψε από το ελεύθερο κάμπινγκ τα μπαρ και από τα φώτα των ξενοδοχείων μια περιοχή, έναν βιότοπο της Κυπαρισσίας, όπου αναπαράγεται το θαλάσσιο είδος Caretta caretta.

Βιότοπο λέμε μία περιοχή της οποίας οι όροι διαχείρισης τίθενται από τις ανάγκες των επικρατέστερων οργανισμών που ζουν εκεί. Σήμερα οκτώ στους δέκα Έλληνες ζουν σε πόλεις, δηλαδή σε ανθρώπινους βιοτόπους. Αναρωτιέμαι ποιο ευρωπαϊκό δικαστήριο θα προστατέψει τις ελληνικές πόλεις, δηλαδή τους βιοτόπους των Ελλήνων, από πράξεις της διοίκησης που απωθούν τις επιχειρήσεις. Αυτές που ανοίγουν θέσεις εργασίας για να αναπαραχθεί ο άνθρωπος.

Ο κόσμος της εργασίας και των επιχειρήσεων καλεί την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τους συνοδοιπόρους της να εγκαταλείψουν τις πρακτικές απώθησης της προόδου, να αντιστρέψουν την αποβιομηχάνιση, να εφαρμόσουν τους νόμους και να υιοθετήσουν μια δεσμευτική εθνική στρατηγική για τη βιομηχανία. Η ελληνική βιομηχανία ακόμη και μέσα στην κρίση, σύμφωνα με το δελτίο ΣΕΒ 30/11/2017, συνεισέφερε στην οικονομία, παρέχοντας άμεση και έμμεση απασχόληση σε 1,2 εκατομμύρια εργαζόμενους. Παρά ταύτα, η χώρα μας κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης αναφορικά με τη συμμετοχή της μεταποίησης στο ΑΕΠ. Η βιομηχανία συμμετέχει με ποσοστό κάτω του 10%, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι στο 15% και όταν η Κομισιόν έχει στόχο την αύξηση του μεριδίου της μεταποίησης στο 20%.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί μελανή εξαίρεση, μην έχοντας θέσει εθνικό στόχο στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής «Αναγέννηση της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας – 2020».

Το 2009, έναν χρόνο πριν από την υπογραφή του πρώτου μνημονίου, εκδόθηκε το Ειδικό Χωροταξικό για τη Βιομηχανία. Στις βασικές αρχές σύνταξης του σχεδίου γίνεται λόγος για δυσκαμψίες της αδειοδοτικής διαδικασίας, χαρακτηριστική αδράνεια της πολιτείας και καλλιέργεια της ανασφάλειας δικαίου, που αποτελούν παράγοντες που οξύνουν το πρόβλημα της αποβιομηχάνισης και ως έναν βαθμό συνδέονται με ελλείψεις ή αδυναμίες των χωρικών πολιτικών. Κάτι που πρακτικά μεταφράζεται ως εξής: Προτιμάμε να «παγώνει η τσιμινιέρα» μπλοκάροντας τις επενδύσεις, παρ’ ότι γνωρίζουμε (και το έχουμε παραδεχτεί στο ΦΕΚ 151/ΑΑΠ/2009 ότι το γνωρίζουμε) πως χωρίς τη μεταποιητική βιομηχανία και τη βιοτεχνία, δηλαδή τους αιμοδότες της ελληνικής οικονομίας, δεν είναι δυνατόν να τα καταφέρουμε.

*Ο Κώστας Κουρούνης είναι πολεοδόμος πολιτικός μηχανικός, υπεύθυνος για την πρωτοβουλία Publicspace.gr.