Τα ντεσιμπέλ του πατριωτισμού

Η ένταση της φωνής, ο χρωματισμός της, η χρήση καλολογικών στοιχείων, οι μεταφορές, οι παρομοιώσεις, οι επικές αναδρομές και οι αλληγορίες αποτελούν «μπαχαρικό» στην έκφραση του λόγου. Σε υπερβολική δόση κάνουν το πιάτο άνοστο ενώ μόνα τους, χωρίς δηλαδή να καρυκεύουν μία βασική ύλη, είναι έως και απεχθή.

Η βασική ύλη στην προκειμένη περίπτωση είναι η αγάπη για την πατρίδα. Δηλαδή, η γνώση και η αγάπη για την εδαφική επικράτεια που ορίζουν τα σύνορά μας, για την ιστορία και τα μνημεία του πολιτισμού της, για τους ανθρώπους που ζουν σε αυτήν, για τις γενιές που έφυγαν και αυτές που έρχονται. Η αγάπη αυτή, που είναι συναίσθημα και συνάμα καθήκον, πραγματώνεται κυρίως όσο πιο καλά τα έχουμε με την έννοια της ευθύνης, ατομικής και συλλογικής. Πραγματώνεται με την εμπέδωση της συναλληλίας, του αλληλοσεβασμού αλλά και την προσφορότητά μας να κάνουμε στον σωστό χρόνο ορθές επιλογές, υπερβαίνοντας το ατομικό ή «μερικό» για χάρη του καθολικού και υπέρτερου συμφέροντος. Πραγματώνεται, όταν τιμούμε και προστατεύουμε τα πολύτιμα αγαθά της ελευθερίας, της δημοκρατίας και των θεσμών του πολιτεύματος απέχοντας από κάθε ενστικτώδη ή απερίσκεπτη ενέργεια, που θα μπορούσε να τα προσβάλει και αποφεύγοντας την συνάφειά μας με ανθρώπους ή σχήματα που εμπορεύονται ιδέες και ιδανικά, που εμπορεύονται το «ιερό», προκειμένου να απλώσουν πάνω στο σκοτεινό έδαφος του διχασμού και της μισαλλοδοξίας τα κενόδοξα και καταστροφικά τους σχέδια.

«Ευθύνη» λοιπόν, πρώτα από όλα, είναι ο πατριωτισμός, που δεν είναι έννοια στατική. Ο καθένας μας ατομικά οφείλει να ασκείται σε αυτήν την ευθύνη. Να αναζητεί πρόσβαση σε πρωτογενή πληροφόρηση για κάθε τι που συμβαίνει και αφορά την πατρίδα, να είναι καχύποπτος και επιφυλακτικός απέναντι στην εύπεπτη συνωμοσιολογία. Να κρίνει με βάση αυτά που βλέπει και ακούει, αυτά δηλαδή που αντιλαμβάνεται με τις δικές του αισθήσεις, αδιαμεσολάβητα και αδιάστρεπτα. Να αξιώνει από τις ηγεσίες του να επιτελούν το καθήκον τους, να μην ζητεί και να μην καταδέχεται την συναλλαγή μαζί τους. Να διαθέτει την ψήφο του με σύνεση και κρίση και να παρακολουθεί και ελέγχει την συνέπεια και την αποτελεσματικότητα αυτών που κυβερνούν.

Οι πολίτες ασφαλώς και μπορούν και πρέπει να διαδηλώνουν την πίστη τους σε ιδανικά και να εκφράζουν τις αγωνίες τους, με τρόπο δυναμικό, υπό την αυτονόητη επιφύλαξη της τήρησης των νόμων του κράτους. Οφείλουν όμως, κατά την άσκηση αυτού του δικαιώματός τους, να έχουν επίγνωση τι είναι αυτό που ζητούν, από ποιους το ζητούν και παρέα με ποιους το ζητούν. Στην δημοκρατία, ο λόγος που ενσωματώνεται σε μία πάνδημη, ειρηνική διαδήλωση, είτε με την μορφή ομιλιών είτε ως συνθήματα, δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι αντικοινοβουλευτικός. Να φτάνει δηλαδή μέχρι του σημείου να αμφισβητεί δομικά το κοινοβουλευτικό πολίτευμα ή να θέτει την υπόστασή του υπό αίρεση ή προσθεσμία. Ομοίως, πρέπει και η συναισθηματική ένταση αυτού του λόγου να είναι ρυθμισμένη έτσι ώστε να μην δοκιμάζει τις αντοχές και την συνοχή της κοινωνίας. Τα «ντεσιμπέλ» του πατριωτισμού μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε εθνική κώφωση. Καλό είναι λοιπόν, αυτό να μην συμβεί.