Τελειώνει ο χρόνος για Τσίπρα, κυβέρνηση για το «Μακεδονικό»

Έχει δημιουργηθεί μια κακή παράδοση, με τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα και τον υπουργό Εξωτερικών κ. Κοτζιά να μην ενημερώνουν για τις εξελίξεις στη διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση της ΠΓΔΜ, ούτε για τη στόχευση της ελληνικής κυβέρνησης στο εθνικό θέμα. Το κενό στην ενημέρωση καλύπτουν περιοδικά οι δηλώσεις του κεντροαριστερού πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ κ. Ζάεφ και δημοσιεύματα και διαρροές στον αλβανικό Τύπο.

Συνέντευξη στους FT

Με συνέντευξή του στους «Financial Times», η οποία δημοσιεύτηκε την περασμένη Τετάρτη, ο κ. Ζάεφ δηλώνει αισιόδοξος για την πορεία των διαπραγματεύσεων παρά τις δυσκολίες. Απορρίπτει δημόσια τη θέση της ελληνικής πλευράς για αναθεώρηση του αλυτρωτικού Συντάγματος υποστηρίζοντας ότι το Σύνταγμα αφορά την εσωτερική οργάνωση της χώρας και δεν μπορεί να προσφέρει πλήρεις εγγυήσεις στην ελληνική πλευρά, γιατί είναι πάντα δυνατή η αναθεώρησή του.

Αποκαλύπτει ότι η κυβέρνησή του απορρίπτει τη σύνθετη ονομασία «Νέα Μακεδονία» γιατί δεν περιέχει γεωγραφικό προσδιορισμό και συζητάει τις άλλες τέσσερις προτάσεις: Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια), Βόρεια Μακεδονία, Άνω Μακεδονία και Μακεδονία του Βαρδάρη. Επιδίωξη της κυβέρνησης Ζάεφ είναι να υπάρξει μια συμφωνία τους επόμενους μήνες η οποία θα επιτρέψει στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 28-29 Ιουνίου να θέσει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ και δύο εβδομάδες αργότερα να δώσει τη δυνατότητα στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ να εντάξει την ΠΓΔΜ στη Συμμαχία.

Σοβαρά λάθη

Οι χειρισμοί των σχέσεων με την ΠΓΔΜ από τον κ. Τσίπρα και τον κ. Κοτζιά έχουν γίνει εξαιρετικά σύνθετοι εξαιτίας βασικών λαθών πολιτικής εκτίμησης.

Πρώτον, ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας προσπάθησε να αξιοποιήσει τη λύση του προβλήματος και να δημιουργήσει εσωκομματικό πρόβλημα στη ΝΔ, ελπίζοντας σε ένα remake του 1992-1993. Ξεκίνησε τη διαχείριση ενός εθνικού θέματος με εσωτερικά πολιτικά κριτήρια.

Δεύτερον, το Μαξίμου υιοθέτησε το χρονοδιάγραμμα των Σκοπίων, με αποτέλεσμα να δείχνει η Αθήνα ότι βιάζεται να βρεθεί μια λύση στο ζήτημα, ενώ στην πραγματικότητα βιάζονται τα Σκόπια, γιατί επιδιώκουν την πολιτική και οικονομική σταθεροποίησή τους μέσα από την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. και την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η Αθήνα παρέδωσε με αυτόν τον τρόπο το βασικό της διαπραγματευτικό πλεονέκτημα.

Τρίτον, αφού διαπίστωσε ότι ο κ. Μητσοτάκης είναι αρκετά ευέλικτος και ο κ. Σαμαράς αρκετά υπεύθυνος για να αποτρέψουν τη δημιουργία εσωκομματικού προβλήματος στη ΝΔ, η κυβέρνηση στράφηκε εναντίον όλων όσοι εναντιώνονται στα αιφνιδιαστικά ανοίγματά της έναντι των Σκοπίων. Τους χαρακτήρισε όλους «ακροδεξιούς», «πατριδοκάπηλους», «εθνικιστές», «σκοταδιστές», για να πάρει την απάντηση μέσα από δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ διαφωνούν με τις επιλογές της, ακολουθώντας τη γενική τάση της κοινής γνώμης. Το μεγαλειώδες συλλαλητήριο της Αθήνας αποτέλεσε κι αυτό απάντηση στις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης και στη δραστηριοποίηση «αντιεξουσιαστών» με παρακρατικά χαρακτηριστικά, με τη δεσπόζουσα παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος είναι σύμβολο αγώνων για τη δημοκρατία και την Αριστερά και όχι παράγοντας της άκρας Δεξιάς, όπως θα τον ήθελε η κυβέρνηση.

Τέταρτον, ο κ. Τσίπρας στην προσπάθειά του να φανεί χρήσιμος στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιούνκερ, ο οποίος προωθεί τη διεύρυνση προς τα Δυτικά Βαλκάνια ως αντιστάθμισμα στον ακρωτηριασμό που υφίσταται η Ε.Ε. μέσω Brexit, και στην καγκελάριο κ. Μέρκελ, η οποία δείχνει ένα σταθερό ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή, εμφάνισε τα δύσκολα εύκολα και άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι βρισκόμαστε μπροστά στην επιτάχυνση των εξελίξεων και στο κλείσιμο μιας συμφωνίας.

Ο ενθουσιασμός που επικράτησε κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης Ζάεφ στο Βερολίνο και η περιοδεία Γιούνκερ στα Δυτικά Βαλκάνια, με πρώτο σταθμό τα Σκόπια, αυξάνουν την πίεση στην ελληνική κυβέρνηση για συμφωνία-εξπρές, στη βάση όσων περιγράφει στους συνομιλητές του ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας.

Mission Impossible

Εάν κρίνουμε από αυτά που δηλώνει ο κ. Ζάεφ, τα Σκόπια έχουν απορρίψει όλες τις θέσεις που παραδοσιακά υποστηρίζει η ελληνική διπλωματία.

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ αρνείται την αναθεώρηση του αλυτρωτικού Συντάγματος γιατί δεν διαθέτει συνταγματική πλειοψηφία στη Βουλή και προσπαθεί να αποφύγει το πολιτικό κόστος που σχετίζεται με την αναθεώρηση. Απορρίπτει ακόμη οποιαδήποτε συζήτηση για τη «μακεδονική» εθνότητα, δηλώνοντας ότι δεν μπορούν να τεθούν σε αμφισβήτηση από την Ελλάδα ζητήματα εθνικής ταυτότητας. Από πρόσφατες δηλώσεις του προκύπτει επίσης ότι η όποια σύνθετη ονομασία επιλεγεί δεν θα επιφέρει αλλαγή στη συνταγματική ονομασία της χώρας, η οποία προσδιορίζει την ονομασία που χρησιμοποιεί το κράτος της ΠΓΔΜ, αλλά θα αφορά μόνο τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Γι’ αυτό ο κ. Ζάεφ δεν δέχεται μια συνταγματική αναθεώρηση που θα περιορίζεται στην ονομασία, όπως δήλωσε πρόσφατα ο κ. Τσίπρας, σε μια προσπάθεια να τον διευκολύνει, βγαίνοντας και από το δικό του αδιέξοδο.

Οι θέσεις που υποστηρίζει η κυβέρνηση Τσίπρα διολισθαίνουν ολοένα και περισσότερο προς τις θέσεις της κυβέρνησης Ζάεφ και απορρίπτονται από την ευρύτερη πλειοψηφία των Ελλήνων.

Σκλήρυνση της κοινής γνώμης

Τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων δείχνουν ότι με το πέρασμα του χρόνου η ελληνική κοινή γνώμη σκληραίνει τη στάση της στο «Μακεδονικό». Πριν από έναν χρόνο κάτι παραπάνω από το 50% των ερωτηθέντων δήλωναν ότι είναι κατά της χρήσης του όρου «Μακεδονία» σε οποιαδήποτε σύνθετη ονομασία, ενώ σήμερα το σχετικό ποσοστό βρίσκεται στο 65%-70% με τάση παραπέρα ανόδου.

Όσο εγκαταλείπει η κυβέρνηση Τσίπρα βασικές θέσεις στο εθνικό θέμα, όπως είναι ο αλυτρωτισμός, η αναθεώρηση του Συντάγματος και το ζήτημα της «μακεδονικής» εθνότητας, τόσο ενισχύεται η πατριωτική αντίδραση των Ελλήνων στις κυβερνητικές επιλογές και διευρύνεται το χάσμα που χωρίζει το Μαξίμου από τον ελληνικό λαό.

Πιέσεις ασκούνται από τους πολίτες και στα κόμματα της αντιπολίτευσης για να υιοθετήσουν αυστηρότερη στάση στο ζήτημα. Η ΝΔ πήρε έγκαιρα το μήνυμα, ενώ το Κίνημα Αλλαγής, το οποίο εξακολουθεί να τάσσεται υπέρ μιας «λύσης» με πολλά από τα στοιχεία της κυβερνητικής πολιτικής, φαίνεται να το πληρώνει στις δημοσκοπήσεις.

Πολύ σύντομα ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας θα κληθεί να πάρει τη μεγάλη απόφαση. Εάν φτάσει σε μια συμφωνία που θα διευκολύνει τα Σκόπια ταπεινώνοντας την Αθήνα, θα κερδίσει κάποιους πόντους στο πολιτικό χρηματιστήριο των Βρυξελλών αλλά θα υποστεί μεγάλη φθορά στο εσωτερικό. Εάν προσαρμόσει την πολιτική του στη δυναμική που αναπτύσσεται στην Ελλάδα, σε επίπεδο βάσης, θα γλιτώσει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική φθορά στο εσωτερικό αλλά θα δυσαρεστήσει τους Ευρωπαίους παράγοντες και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, στους οποίους εμφάνισε, για τους δικούς του λόγους, τα δύσκολα εύκολα.

Το κωμικοτραγικό είναι ότι η βασική υπόθεση εργασίας του Μαξίμου, σύμφωνα με την οποία η διευκόλυνση των Σκοπίων με έναν συμβιβασμό που θα είναι πιο κοντά στις θέσεις τους και θα ανοίξει τον δρόμο στην ένταξή τους στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. θα οδηγήσει σε ήρεμα νερά τις σχέσεις με την Αθήνα, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Απλώς οι εκπρόσωποι της ΠΓΔΜ θα αξιοποιήσουν τις νέες νατοϊκές και ευρωπαϊκές υπογραφές που θα τους εξασφαλίσουμε για να προβάλουν από καλύτερες θέσεις την πολιτική τους.