Το τέλος της απομόνωσης

Ακόμη και με το πιο απαισιόδοξο σενάριο εξελίξεων, η συνάντηση Τραμπ και Κιμ Γιονγκ Ουν στη Σιγκαπούρη σήμανε το τέλος μιας εποχής: η Βόρεια Κορέα δεν θα επιστρέψει ποτέ στην πλήρη διεθνή απομόνωση στην οποία βρισκόταν πριν από λίγους μήνες.

Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι για τη σταθεροποίηση στην Κορεατική Χερσόνησο και πέραν της αποπυρηνικοποίησης, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, δεν θα παρακολουθήσουν τη διμερή διαπραγμάτευση ΗΠΑ - Βόρειας Κορέας ως θεατές, καθώς έχουν κάθε λόγο να επιδιώξουν απευθείας επαφές με την Πιονγκγιάνγκ.

Η δέσμευση του Τραμπ ότι θα τερματιστούν οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Νότιας Κορέας και ΗΠΑ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο σταδιακής μείωσης της επιτόπου παρουσίας των ΗΠΑ.

Ο μεγάλος κερδισμένος

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κατεξοχήν κερδισμένος από την τροπή των εξελίξεων δεν είναι άλλος από την Κίνα, που δεν έπαψε ποτέ να έχει βαρύνουσα επιρροή στις επιλογές της Βόρειας Κορέας.

Όσο το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ προχωρούσε σε επίδειξη ισχύος των πυραυλικών-πυρηνικών του δυνατοτήτων, τόσο υπήρχε το άλλοθι για τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα να συγκροτήσουν μια στρατιωτική συμμαχία πραγματικός στόχος της οποίας δεν ήταν άλλος από την ανάσχεση της προβολής ισχύος της Κίνας στην ευρύτερη περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.

Αν η συνάντηση Τραμπ - Κιμ οδηγήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα σε συμφωνία σταθεροποίησης της Κορεατικής Χερσονήσου, είναι αυτονόητο ότι η μείωση της έντασης θα καταγραφεί και στα άλλα ανοιχτά μέτωπα της περιοχής από τη Νότια Σινική Θάλασσα και τη διαμάχη για τα κυριαρχικά δικαιώματα ανάμεσα στην Κίνα και τις χώρες της περιοχής μέχρι την πολιτική του Πεκίνου απέναντι στην Ταϊβάν.

Μείωση της έντασης δεν σημαίνει δυναμική υπέρβασης μιας δύσκολης σχέσης συνολικά ανάμεσα στην Κίνα και στις ΗΠΑ, μιας σχέσης αλληλεξάρτησης και ανταγωνισμού στην οικονομία και με δυναμική μετωπικής σύγκρουσης στο γεωπολιτικό επίπεδο.

Με τα παραπάνω δεδομένα φωτίζεται και η στρατηγική του Πεκίνου για αποπυρηνικοποίηση και σταθεροποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου.

Ένας κοινός παρονομαστής ζωτικών συμφερόντων όλων των εμπλεκόμενων δυνάμεων για σταθερότητα στην Κορεατική Χερσόνησο δεν αναιρεί τη συνολική περιφερειακή ένταση που παράγει η προβολή ισχύος της Κίνας, αλλά τουλάχιστον θέτει κάποια όρια και σκιαγραφεί κάποιο πλαίσιο.

Οι δύο σύνοδοι κορυφής

Η συνάντηση Τραμπ και Κιμ στη Σιγκαπούρη είναι η πρώτη προσπάθεια για την αναζήτηση περιφερειακής σταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Μια περιοχή η οποία μετά το 1945 υπήρξε η απόλυτη αντίστιξη της Ευρώπης: Στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού δεν υπήρξε ποτέ κάποιο πλαίσιο σαν τη διανομή σφαιρών επιρροής κι έτσι τοπικές συγκρούσεις, όπως ο Πόλεμος της Κορέας το 1950-1953 και στη συνέχεια ο πολυετής πόλεμος στο Βιετνάμ, προκάλεσαν περιφερειακούς και παγκόσμιους κλυδωνισμούς.

Η αναζήτηση σταθεροποίησης στην Κορεατική Χερσόνησο γίνεται σε μια κρίσιμη στιγμή των διμερών σχέσεων Ουάσινγκτον-Πεκίνου, όπου στη γεωπολιτική ένταση ήρθε να προστεθεί ο επιθετικός προστατευτισμός του Τραμπ.

Ο Τραμπ έφτασε στη Σιγκαπούρη από τον Καναδά, όπου συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των «7», με πολλούς παρατηρητές να αναρωτιούνται αν είναι η τελευταία…

Σχεδόν ταυτόχρονα συνήλθε η σύνοδος κορυφής του Συμβουλίου της Σανγκάης, που απαρτίζουν η Ρωσία, η Κίνα και δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Κεντρικής Ασίας.

Το Σύμφωνο της Σανγκάης έχει τη δυναμική να γίνει πόλος συσπείρωσης δίπλα στον ιδρυτικό πυρήνα της Ινδίας, του Ιράν και της Τουρκίας.

Αυτοεκπληρούμενη προφητεία

Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η ψυχροπολεμική ένταση και περικύκλωση της Κίνας, ώστε να περιοριστεί η δυνατότητά της για προβολή ισχύος στην ευρύτερη περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, μπορεί να είναι για την Ουάσινγκτον μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, μια επιλογή, δηλαδή, που στην πραγματικότητα επισπεύδει την εξέλιξη την οποία ισχυρίζεται ότι θέλει να αποτρέψει.

Είναι φανερό ότι μια επιτυχής υλοποίηση των συμφωνηθέντων μεταξύ Τραμπ και Κιμ στη Σιγκαπούρη θα ανοίξει το κεφάλαιο του ανοίγματος της Βόρειας Κορέας, η οικονομική ανάπτυξη της οποίας κατά το μοντέλο Ντεγκ εξυπηρετεί τα ζωτικά συμφέροντα της Ουάσινγκτον, του Πεκίνου, της Σεούλ και του Τόκιο.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν η ύφεση και η σταθερότητα περιοριστούν στην Κορεατική Χερσόνησο, το συνολικό κέρδος θα είναι σημαντικό.

Τα παραπάνω παραπέμπουν στη συμφωνία των τεσσάρων νικητών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1955 για την Αυστρία, που τερμάτισε το καθεστώς διασυμμαχικής κατοχής και δέσμευσε τη χώρα σε μόνιμο καθεστώς ουδετερότητας.

Οι προσδοκίες που είχαν καταγραφεί τότε για ευεργετικές επιδράσεις προς την κατεύθυνση επίλυσης του γερμανικού προβλήματος διαψεύστηκαν, χωρίς όμως να αναιρείται η σημαντική σταθεροποιητική συμβολή της συμφωνίας των τεσσάρων για την Αυστρία στον έλεγχο της συνολικής ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης.