Δυναμική επιστροφή του προσφυγικού

Κρίσιμη εβδομάδα για την καγκελάριο της Γερμανίας κ. Μέρκελ, η οποία καλείται μέσα από μίνι σύνοδο κορυφής που συγκαλεί και την τακτική σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί να βρει «ευρωπαϊκή λύση» στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Πρόβλημα στον συνασπισμό

Ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας κ. Ζέεχοφερ, ο οποίος προέρχεται από τους Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας, ζήτησε από την καγκελάριο να «σκληρύνει εδώ και τώρα» τη στάση της στο προσφυγικό-μεταναστευτικό. Έχει ανακοινώσει την πρόθεσή του να προχωρήσει τις επόμενες εβδομάδες στην ενεργοποίηση διάταξης σύμφωνα με την οποία οι πρόσφυγες οι οποίοι έχουν κάνει αίτηση ασύλου στη χώρα πρώτης εισόδου στην Ε.Ε., αλλά βρίσκονται στη συνέχεια στη Γερμανία, να επιστρέφονται σε αυτήν.

Με τη μέθοδο αυτή ο κ. Ζέεχοφερ επιδιώκει να μετατρέψει την Ελλάδα και την Ιταλία, μέσω των οποίων εισέρχονται οι περισσότεροι πρόσφυγες-μετανάστες στην Ε.Ε., σε χώρες εγκλωβισμού προσφύγων.

Οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας, οι οποίοι συμμετέχουν με τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Σοσιαλδημοκράτες στην κυβέρνηση Μέρκελ, δέχονται μεγάλη πολιτική πίεση από τη σκληρή δεξιά έως ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία ενόψει των περιφερειακών βουλευτικών εκλογών που θα πραγματοποιηθούν στη Βαυαρία το φθινόπωρο. Κινδυνεύουν να χάσουν την παραδοσιακή πλειοψηφία τους στην περιφερειακή Βουλή, γιατί ένα τμήμα των ψηφοφόρων τους μετακινείται προς τα δεξιά.

Η επιθετική τακτική του υπουργού Εσωτερικών κ. Ζέεχοφερ φέρνει σε δύσκολη θέση την καγκελάριο κ. Μέρκελ, γιατί την εμφανίζει πολιτικά κουρασμένη, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες, που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, πολύ δύσκολα θα ακολουθήσουν τη σκλήρυνση της πολιτικής στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Ευρωπαϊκή σύγχυση

Είναι πολύ δύσκολο για την κ. Μέρκελ να επιτύχει μια ευρωπαϊκή λύση που θα ικανοποιεί τον κ. Ζέεχοφερ και τους Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας.

Στην Ιταλία έχει σχηματιστεί κυβέρνηση από ευρωσκεπτικιστές και αντιευρωπαίους, οι οποίοι δικαιολογημένα θεωρούν τη χώρα τους θύμα της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά το προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Την τελευταία τετραετία η Ιταλία έχει δεχτεί 600.000 πρόσφυγες και μετανάστες, ενώ συνεχίζονται οι ροές από την Αφρική, κυρίως μέσω Λιβύης.

Ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας και ηγέτης της Λέγκας κ. Σαλβίνι δείχνει αποφασισμένος να τινάξει το ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών στον αέρα, γιατί θεωρεί ότι δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας του. Έχει κλείσει τα ιταλικά λιμάνια για τα πλοία των ΜΚΟ που δεν έχουν ιταλική σημαία και μεταφέρουν πρόσφυγες από τη Λιβύη, καταγγέλλοντας τους ακτιβιστές ότι βρίσκονται σε απευθείας συνεννόηση με τους διακινητές.

Είναι βέβαιο ότι ο Σαλβίνι δεν θα ικανοποιήσει το αίτημα της Μέρκελ για υιοθέτηση κανονισμών σύμφωνα με τις προτάσεις του υπουργού Εσωτερικών της Γερμανίας κ. Ζέεχοφερ, οι οποίοι θα μετατρέψουν την Ιταλία, όπως και την Ελλάδα, σε χώρα εγκλωβισμού.

Ο Σαλβίνι έχει ήδη συγκρουστεί με τη Γαλλία και την Ισπανία επειδή έκλεισε τα ιταλικά λιμάνια στα πλοία των ΜΚΟ, ενώ συμπληρώνεται στις κινήσεις του από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση της Μάλτας, η οποία έκλεισε κι αυτή τα λιμάνια της χώρας στα πλοία των ΜΚΟ που μεταφέρουν πρόσφυγες.

Η κρίση του 2015

Οι σημερινές αντιθέσεις οφείλονται στην κρίση του 2015, η οποία προκλήθηκε από την απόφαση του Ερντογάν να στείλει 1.000.000 πρόσφυγες και μετανάστες μέσω Ελλάδας και την προκλητική αδράνεια της κυβέρνησης Τσίπρα, η οποία εφάρμοσε το δόγμα «λιάζονται» και δεν έκανε καμία προσπάθεια να περιορίσει τις προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές.

Η καγκελάριος Μέρκελ προσπάθησε τότε να λύσει το πρόβλημα ανοίγοντας τα σύνορα και τη γερμανική κοινωνία στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Θέλησε να αξιοποιήσει την προσφυγική κρίση και την ανθρωπιστική της διάσταση για να αλλάξει τη διεθνή εικόνα της Γερμανίας. Με βάση το σκεπτικό της κ. Μέρκελ, η Γερμανία θα σταματούσε να ήταν μια πρώην μιλιταριστική-ναζιστική δύναμη και μια διαρκής οικονομική απειλή για τους λιγότερο ανταγωνιστικούς εταίρους της Ευρωζώνης και θα αποκτούσε σε βάθος χρόνου την εικόνα μιας δύναμης κοινωνικής αλληλεγγύης και ανθρωπισμού.

Επρόκειτο για μια απόφαση στρατηγικής σημασίας, βασισμένη σε ένα καλό σκεπτικό, η οποία όμως απειλεί το πολιτικό μέλλον της καγκελαρίου.

Η Γερμανία, η Αυστρία και η Σουηδία είναι οι αναπτυγμένες χώρες στις οποίες κατέληξαν οι πάνω από 1.000.000 πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι εισήλθαν στην Ε.Ε. το 2015. Σημειώθηκαν μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές ανατροπές σε αυτές τις χώρες, με κερδισμένους τη σκληρή και την άκρα Δεξιά.

Αυστρία και Σουηδία εκτιμούν ότι έχουν κάνει το καθήκον τους υποδεχόμενες πρόσφυγες που αναλογούν σε 1% έως 1,5% του συνολικού πληθυσμού.

Η Γερμανία έχει εσωτερικό πρόβλημα για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Η Ιταλία θεωρεί ότι είναι θύμα μιας κατάστασης που την έχει μετατρέψει σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και συγκρούεται ήδη με τη Γαλλία και την Ισπανία, θεωρώντας ότι, παρά τη φραστική συμπαράστασή τους στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, δεν αναλαμβάνουν τα βάρη που τους αναλογούν.

Εντελώς αρνητικές σε ό,τι αφορά την υποδοχή προσφύγων και μεταναστών είναι οι κυβερνήσεις της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας.

Έχουμε, λοιπόν, μια ευρωπαϊκή Βαβέλ στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, με τις πολιτικές δυνάμεις που ανεβάζουν τους τόνους και ζητούν αυστηρή διαχείριση του θέματος να κερδίζουν συνεχώς έδαφος.

Κίνδυνος για την Ελλάδα

Η Ελλάδα πλήρωσε ακριβά τις επιλογές Τσίπρα στο προσφυγικό-μεταναστευτικό το 2015.

Πρώτον, οι Ευρωπαίοι εταίροι παρέκαμψαν την Ελλάδα το 2016 και ήρθαν σε απευθείας συνεννόηση με την Τουρκία για τον δραστικό περιορισμό του προσφυγικού-μεταναστευτικού ρεύματος.

Η συνεννόηση απέδωσε και εξασφάλισε στην Τουρκία ένα είδος λευκής επιταγής, εφόσον ο Ερντογάν κάνει ό,τι θέλει στο εσωτερικό αλλά και στις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας, χωρίς να υπάρχει σοβαρή ευρωπαϊκή αντίδραση.

Δεύτερον, η πολιτική αντίδραση στα προσφυγικά-μεταναστευτικά ρεύματα που άφησε να αναπτυχθούν το 2015 ο Τσίπρας ενίσχυσε δυνάμεις της σκληρής και της άκρας Δεξιάς που έχουν αρνητικές για εμάς θέσεις για τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας.

Οι πρόσθετες δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε έχουν σχέση με τις πολιτικές συνέπειες της απόφασης Τσίπρα να αφήσει τους μετανάστες να «λιάζονται».

Τρίτον, από το 2016 η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών. Το φαινόμενο αυτό είναι μικρής κλίμακας και εντοπισμένο κυρίως σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Από τη στιγμή όμως που η καγκελάριος Μέρκελ θέλει να ικανοποιήσει τον Ζέεχοφερ για να διατηρήσει τη συνοχή του κυβερνητικού συνασπισμού και δεν μπορεί να συνεννοηθεί με τον Σαλβίνι, είναι πολύ πιθανό να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην κυβέρνηση Τσίπρα, προκειμένου να μεγαλώσει ο αριθμός των εγκλωβισμένων στην Ελλάδα προσφύγων και μεταναστών.

Βρισκόμαστε μπροστά στις ευρωπαϊκές και στις εθνικές συνέπειες από την απαράδεκτη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού από την κυβέρνηση Τσίπρα την περίοδο της μεγάλης κρίσης του 2015-2016. Επειδή έχει αποδειχθεί ότι ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να προστατεύει τα καλώς εννοούμενα συμφέροντά μας σε ζητήματα μεγάλης σημασίας, υπάρχει κίνδυνος στο προσφυγικό-μεταναστευτικό να πάμε από το κακό στο χειρότερο.