Νέες Μόριες δέχεται ο Τσίπρας

Σαφείς προειδοποιήσεις οι οποίες απευθύνονται στην ελληνική κυβέρνηση, χωρίς να την κατονομάζουν και χωρίς να έχουν προκαλέσει την αντίδρασή της, περιείχαν τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. το πρωί της Παρασκευής μετά από 12ωρη διαπραγμάτευση, κατά τη διάρκεια της οποίας αποσοβήθηκε το αδιέξοδο που διαφαινόταν μετά τις ιταλικές ενστάσεις.

Σε ό,τι αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, η απόφαση αναφέρει χαρακτηριστικά: «Όσον αφορά την οδό της Ανατολικής Μεσογείου, απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες για να υλοποιηθεί πλήρως η Δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας, να αποτραπούν νέες διελεύσεις από την Τουρκία και να σταματήσουν οι ροές. Η συμφωνία επανεισδοχής Ε.Ε.-Τουρκίας και οι διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής θα πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως, χωρίς διακρίσεις, έναντι όλων των κρατών-μελών. Απαιτούνται επειγόντως περισσότερες προσπάθειες ώστε να εξασφαλιστούν ταχείες επιστροφές και να αποφευχθεί η ανάπτυξη νέων θαλάσσιων ή χερσαίων οδών. Η συνεργασία με τους εταίρους της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων και η υποστήριξη προς αυτούς εξακολουθούν να είναι κρίσιμης σημασίας για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις μεταναστευτικές ροές, την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης, την αύξηση των ικανοτήτων για την προστασία των συνόρων και τη βελτίωση των διαδικασιών επιστροφής και επανεισδοχής».

Ουσιαστικά, δηλαδή, στα συμπεράσματα επισημαίνεται και η Ελλάδα αποδέχεται ότι απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες:

• • για να αποτραπούν νέες διελεύσεις από την Τουρκία και να σταματήσουν οι ροές,
• • για να εξασφαλιστούν ταχείες επιστροφές,
• • για να αποφευχθεί η ανάπτυξη νέων θαλάσσιων ή χερσαίων οδών.

Πρόκειται για τρία θέματα τα οποία είναι εκτός κυβερνητικής ατζέντας στην Αθήνα, καθώς δεν υπάρχει:

• • καμία πρόθεση ή σχέδιο να αποτραπούν νέες διελεύσεις, οι οποίες, αντιθέτως, αντιμετωπίζονται ως αναπότρεπτες, αν όχι καλοδεχούμενες, για ανθρωπιστικούς λόγους,
• • καμία προσπάθεια επιτάχυνσης των διαδικασιών χορήγησης ασύλου, οι οποίες είναι εξαιρετικά αργές, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ο συνωστισμός,
• • κανένας σχεδιασμός για την αποτροπή της ενίσχυσης των περασμάτων στον Έβρο, τα οποία έχουν φέρει στην Ελλάδα χιλιάδες νέους πρόσφυγες και μετανάστες τους τελευταίους μήνες.

Νέο κέντρο υποδοχής στη Σάμο

Επιπλέον, δε, η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει σε διμερή συμφωνία με το Βερολίνο για την επιστροφή παράτυπων μεταναστών τους οποίους θα απομακρύνει η Γερμανία, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η καγκελάριος Μέρκελ στη διαχείριση της κυβερνητικής κρίσης με τον χριστιανοκοινωνιστή εταίρο της Χορστ Ζέεχοφερ.

Στο πλαίσιο αυτό ερμηνεύεται το έγγραφο το οποίο είχε στείλει την προηγούμενη Παρασκευή 22 Ιουνίου ο γενικός γραμματέας Πρώτης Υποδοχής Ανδρέας Γκουγκλέρης προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΓΕΕΘΑ, με το οποίο ζητούσε την παραχώρηση του ανενεργού στρατοπέδου «Ανθυπολοχαγού Γεωργίου Μοσχονά», το οποίο βρίσκεται στους Μυτιληνιούς της Σάμου, για τη μετεγκατάσταση του κέντρου υποδοχής στο Βαθύ.

Μάλιστα, ο κ. Γκουγκλέρης ζητούσε να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες για την προετοιμασία του χώρου για την υποδοχή υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ η απόφαση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στο νησί, όπου προγραμματίζεται λαϊκή συνέλευση στις 4 Ιουλίου.

Ενδεικτικό της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η διαδικασία χορήγησης ασύλου είναι ότι ο μέσος όρος εξέτασης των αιτήσεων το πρώτο πεντάμηνο του 2018 έπεσε στις 3.399 ανά μήνα, ενώ ο μέσος όρος εξέτασης το 2017 ήταν 4.307. Δηλαδή οι αιτήσεις που εξετάζονται είναι μειωμένες κατά 22%.

Συνολικά από τις αρχές του 2015 έως τέλος Μαΐου 2018 υποβλήθηκαν 147.345 αιτήσεις, από τις οποίες στο τέλος Μαΐου 2018 ήταν σε εκκρεμότητα 44.737 αιτήσεις. Δηλαδή το 30% των αιτήσεων δεν έχει εξεταστεί καν.

Από τις υπόλοιπες, περίπου μία στις πέντε (σχεδόν 20.000) έχει γίνει δεκτή, ενώ μία στις τέσσερις (περίπου 23.000) απορρίπτεται για λόγους ουσίας. Από αυτές, ελάχιστες γίνονται δεκτές στον δεύτερο βαθμό.

Με δεδομένο ότι τα επίσημα στοιχεία κάνουν λόγο για 58.000 πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα, οι αριθμοί αφήνουν περισσότερα ερωτήματα απ’ όσα απαντούν.

Απαιτούν μέτρα για τις παράνομες διελεύσεις

Τα συμπεράσματα αναφέρουν επίσης, κυρίως για την Ελλάδα και δευτερευόντως για τη Βουλγαρία, ότι «η συνεργασία με τους εταίρους της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων και η υποστήριξη προς αυτούς εξακολουθούν να είναι κρίσιμης σημασίας για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις μεταναστευτικές ροές».

Όμως η ελληνική πλευρά δεν έχει δεχτεί την επικουρική παρουσία Τσέχων συνοριοφυλάκων για την αποτροπή των ροών προς τα Σκόπια, με αποτέλεσμα η μονάδα να έχει εγκατασταθεί στην πλευρά της ΠΓΔΜ. Η παρουσία της όμως είχε ως αποτέλεσμα οι ροές εκτός νομίμων οδών να μεταφερθούν προς την Αλβανία και να έχει σημειωθεί αύξηση συλλήψεων τόσο στην Αλβανία όσο και στο Μαυροβούνιο, αλλά και στη Βοσνία. Αυτή άλλωστε είναι η οδός που προτιμούν οι διακινητές μετά τον φράκτη που ύψωσε η Ουγγαρία στα σύνορα με τη Σερβία.

Ένα ακόμη σημείο το οποίο αποτελεί προειδοποίηση προς την Ελλάδα είναι η αποδοκιμασία των μετακινήσεων από χώρα σε χώρα όσων έχουν ζητήσει άσυλο. Μάλιστα, το Συμβούλιο κάλεσε τις χώρες να πάρουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση τέτοιων μετακινήσεων, κάνοντας σαφή διασύνδεση με τον χώρο Σένγκεν. Το θέμα αφορά την Ελλάδα, στο πεδίο των πλαστών ταξιδιωτικών εγγράφων που εκδίδονται στην Ελλάδα από κυκλώματα πλαστογράφων, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα Γερμανοί αστυνομικοί να συμμετέχουν στον έλεγχο διαβατηρίων στις πτήσεις από Ελλάδα προς Γερμανία.

Τα συμπεράσματα αναφέρουν χαρακτηριστικά: «Όσον αφορά την κατάσταση στο εσωτερικό της Ε.Ε., οι δευτερογενείς μετακινήσεις αιτούντων άσυλο μεταξύ κρατών-μελών ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και του κεκτημένου του Σένγκεν. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία εσωτερικά μέτρα νομοθετικού και διοικητικού χαρακτήρα για την αντιμετώπιση των μετακινήσεων αυτών και να συνεργάζονται στενά μεταξύ τους προς τον σκοπό αυτόν».

Η διατύπωση καθιστά σαφές ότι η «συνεργασία» μπορεί να ωθήσει κι άλλες χώρες να ακολουθήσουν το γερμανικό παράδειγμα.

Οι νέες Μόριες

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Τουρκία δείχνει να έχει καλή εικόνα σε ό,τι αφορά την τήρηση των δεσμεύσεών της από τη συμφωνία και γι’ αυτό στα συμπεράσματα «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί να δρομολογηθεί η δεύτερη δόση του Μηχανισμού για τους πρόσφυγες στην Τουρκία». Στο συγκεκριμένο θέμα, μάλιστα, δεν είχε αντίρρηση ούτε ο Ιταλός πρωθυπουργός.

Όμως το Συμβούλιο αποφάσισε επίσης ότι «προκειμένου να εξαρθρωθεί οριστικά το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών, ώστε να αποφεύγονται οι τραγικές απώλειες ζωών, επιβάλλεται να εκλείψουν τα κίνητρα για την πραγματοποίηση επικίνδυνων ταξιδιών».

Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει τακτική στα ανατολικά της σύνορα. Διότι πιο ισχυρό κίνητρο από την πολιτική των ανοιχτών συνόρων δεν υπάρχει. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, εκεί όπου είναι βέβαιο ότι θα υποχρεωθεί να αλλάξει πολιτική είναι στην έξοδο από τη χώρα, η οποία θα γίνει αδύνατη χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητες για τη φιλοξενία των μεταναστών οι νέες Μόριες, την κατασκευή των οποίων τα συμπεράσματα αφήνουν στην εθελοντική επιλογή των κρατών-μελών.

Η Ελλάδα, απτόητη από την αθλιότητα που αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο στον καταυλισμό της Μόριας στη Λέσβο, δείχνει να έχει αποφασίσει να κάνει κι άλλες Μόριες, έναντι ανταλλάγματος. Ανταλλάγματος όπως η αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ στο 24% στα πέντε νησιά υποδοχής προσφύγων. Κι αυτό γιατί η απόφαση προβλέπει «ελεγχόμενα κέντρα που δημιουργούνται σε κράτη-μέλη, μόνο σε εθελοντική βάση, εφόσον η ταχεία και ασφαλής επεξεργασία επιτρέπει, με πλήρη στήριξη της Ε.Ε., να γίνεται διάκριση μεταξύ των παράτυπων μεταναστών, οι οποίοι θα επιστρέφονται, και εκείνων που χρήζουν διεθνούς προστασίας».

Αυτό που αρνήθηκαν να κάνουν Αλβανία και Μαυροβούνιο θα το κάνει η Ελλάδα.