Τα οικονομικά προβλήματα είναι ακόμα μπροστά μας

Τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα εξακολουθούν να είναι μπροστά μας παρά την επιχειρηματολογία του πρωθυπουργού κ. Τσίπρα σύμφωνα με την οποία η κυβέρνησή του αντιμετώπισε τις πιο δύσκολες καταστάσεις και έχει βάλει την οικονομία στον δρόμο της ανάπτυξης.

Η κοινή γνώμη δεν προσυπογράφει τις θέσεις Τσίπρα, εφόσον όλες οι έρευνες δείχνουν ότι οι πολίτες θεωρούν σε ποσοστό 76% έως 83% ότι το μνημόνιο συνεχίζεται και σε ποσοστό 76% έως 80% πως δεν θα υπάρξει ουσιαστική βελτίωση το επόμενο δωδεκάμηνο.

Αυτοί οι αριθμοί είναι πολύ δύσκολοι για μια κυβέρνηση η οποία είναι υποχρεωμένη να πάει στις κάλπες μέσα σε έναν χρόνο.

Τραπεζική αδυναμία

Παρά τη σταδιακή άρση των capital controls που θα οδηγήσει στην πλήρη κατάργησή τους στη διάρκεια των επόμενων μηνών, οι τράπεζες αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν τη δυναμική ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα με ανταγωνιστικούς όρους.

Δεν έχουν συνέλθει ακόμα από το σοκ του 2015 και οι δυσκολίες τους μεταβιβάζονται, εκτός από την οικονομία, στην κοινωνία, με την αυστηρή διαχείριση των κόκκινων δανείων.

Για τους επόμενους μήνες είναι προγραμματισμένη η κλιμάκωση των πλειστηριασμών των ακινήτων, με μεγάλους χαμένους όσους έχουν κόκκινα δάνεια. Κινδυνεύουν να χάσουν την προσωπική και οικογενειακή τους περιουσία σε πολύ χαμηλές τιμές και να συνεχίσουν να οφείλουν το μεγαλύτερο μέρος των δανείων που έχουν πάρει.

Η πολιτική που έχει ακολουθήσει η κυβέρνηση Τσίπρα στο θέμα του ΕΝΦΙΑ δυσκολεύει την κατάσταση των οφειλετών, εφόσον ασκούνται συνεχώς πιέσεις για μείωση της τιμής των περισσότερων ακινήτων. Σημειώνεται μερική ανάκαμψη στην αγορά ακινήτων σε περιοχές διεθνούς τουριστικού ενδιαφέροντος και όπου λειτουργεί αποτελεσματικά η πλατφόρμα βραχυχρόνιων ενοικιάσεων. Είναι τέτοια η προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ στα θέματα της πραγματικής οικονομίας ώστε πολλοί βουλευτές του στράφηκαν στη Βουλή, με ερώτησή τους, κατά της πλατφόρμας βραχυχρόνιων ενοικιάσεων, με το σκεπτικό ότι ανεβάζει τα ενοίκια σε ορισμένες αστικές περιοχές, δεν ασχολήθηκαν όμως με την πολιτική της κυβέρνησης που συμπιέζει τις τιμές των ακινήτων, ιδιαίτερα για τη μικρή και μεσαία ιδιοκτησία.

Εάν δεν βρεθεί λύση στο πρόβλημα της αγοράς των ακινήτων, στις γραμμές που περιέγραψε για μία ακόμη φορά ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ, θα συνεχιστεί η απαξίωση της οικογενειακής περιουσίας, ιδιαίτερα για τα λαϊκά στρώματα, θα δημιουργηθούν νέες κοινωνικές ανισότητες και θα συνεχιστεί η ύφεση σε έναν τομέα στρατηγικής σημασίας που επηρεάζει πολλούς κλάδους της οικονομίας και το επίπεδο της απασχόλησης.

Επενδυτικό έλλειμμα

Το τελευταίο διάστημα ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας επιδίδεται σε εντατικές διεθνείς δημόσιες σχέσεις, σε μια προσπάθεια να προσελκύσει μεγάλες ξένες επενδύσεις ή τουλάχιστον να δημιουργήσει μια εικόνα κανονικότητας σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία.

Η προσπάθειά του αποτυγχάνει, διότι επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το επενδυτικό, επιχειρηματικό κλίμα έγινε πιο προβληματικό, σε μια περίοδο κατά την οποία όλες οι χώρες που ανταγωνίζονται την Ελλάδα στην προσέλκυση επενδύσεων έκαναν τεράστια βήματα προόδου.

Δεν είναι τυχαίο ότι δεν υπήρξε υπογραφή νέας επενδυτικής σύμβασης με τις ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι στη φετινή ΔΕΘ οι ΗΠΑ ήταν η τιμώμενη χώρα και ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας ανέπτυξε προσωπικές επαφές με τον υπουργό Εμπορίου της κυβέρνησης Τραμπ, γνωστό μεγαλοεπενδυτή, κ. Γουίλμπουρ Ρος.

Το επενδυτικό έλλειμμα έχει πάρει επικίνδυνες διαστάσεις, εφόσον πρέπει να διπλασιάσουμε τις ετήσιες επενδύσεις επί του ΑΕΠ για να σταματήσουμε να μένουμε πίσω σε σχέση με την Ευρωζώνη.

Η δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης του Ινστιτούτου Fraser του Καναδά για την οικονομική ελευθερία δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Οι ειδικοί του ινστιτούτου κατατάσσουν την Ελλάδα με βάση τους επιμέρους δείκτες που προσδιορίζουν την οικονομική ελευθερία (από τις διαστάσεις και την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης μέχρι τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος και τη φορολογική πολιτική) στην 108η θέση μεταξύ 162 χωρών. Στην τελευταία θέση βρίσκεται η Βενεζουέλα, που μέχρι το 2015 αποτελούσε «μοντέλο» για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Απέχουμε περισσότερες από 30 θέσεις στην κατάταξη από την Κροατία, που είναι η προτελευταία μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. Χάνουμε με διαφορά στη σχετική κατάταξη και από τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων –συμπεριλαμβανομένης της ΠΓΔΜ– τα οποία επιδιώκουν να ενταχθούν στην Ε.Ε.

Με αυτές τις επιδόσεις, και κυρίως με αυτά τα μυαλά, θα χάνουμε συνεχώς στον ανταγωνισμό για την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων, ενώ λόγω της κακής κατάστασης του τραπεζικού συστήματος, της κρίσης διαρκείας στην αγορά ακινήτων κι ένα σωρό άλλων αρνητικών παραγόντων δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη μεγάλη αύξηση των εγχώριων επενδύσεων μικρών, μεσαίων και μεγάλων.

Δημοσιονομικά μυστήρια

Το τελευταίο διάστημα ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εμφανίζουν υπερπλεονάσματα τα οποία πιθανότατα δεν υπάρχουν και ανακοινώνουν μέτρα τα περισσότερα από τα οποία δεν πρόκειται να εφαρμοστούν, γιατί δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν στις σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες.

Το υπερπλεόνασμα το οποίο προβάλλουν τα κυβερνητικά στελέχη οφείλεται σε τρεις παράγοντες οι οποίοι λειτουργούν υπονομευτικά για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας.

Ο πρώτος είναι η συνεχής και έξω από κάθε οικονομική και κοινωνική λογική μείωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.

Ο δεύτερος είναι η ισοπεδωτική υπερφορολόγηση, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα προηγούμενα χρόνια. Οι αναγκαστικές κατασχέσεις λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων αποδίδουν από δημοσιονομική άποψη, ταυτόχρονα όμως δείχνουν την αδυναμία της οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζεται να δημιουργήσει τα αναγκαία φορολογικά έσοδα.

Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με την καθυστέρηση της εκπλήρωσης των οικονομικών υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα και τους πολίτες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την επιστροφή του ΦΠΑ.

Όλα αυτά είναι σε γνώση των Ευρωπαίων εταίρων και πιστωτών –ιδιαίτερα σε επίπεδο Eurogroup και Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας– και πολύ δύσκολα θα δεχτούν τη ματαίωση της προγραμματισμένης για τις αρχές του 2019 μείωσης των συντάξεων, την οποία έχει δεχτεί, υπογράψει και ψηφίσει στη Βουλή σαν «διαρθρωτικό μέτρο» ο κ. Τσίπρας.

Μικρή και καθυστερημένη

Στις συνθήκες που περιγράψαμε, η οικονομική βελτίωση που προβάλλει η κυβέρνηση είναι μικρή και καθυστερημένη.

Μικρή, γιατί δεν μπορεί να στηρίξει τη δυναμική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Καθυστερημένη, γιατί τα λάθη του 2015 παρέτειναν για χρόνια την κρίση και την προσαρμογή, με αποτέλεσμα να έχουν ξεπεραστεί τα όρια της αντοχής εκατομμυρίων συμπολιτών μας και μεγάλου τμήματος του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας.

Οι συνεχείς επιτυχίες της Κύπρου, η οποία βγήκε γρήγορα και αποτελεσματικά από το δικό της πρόγραμμα-μνημόνιο, η οικονομία της αναπτύσσεται με ετήσιο ρυθμό 4%, κατάφερε να βγει στις αγορές και να δανειστεί με ανταγωνιστικούς όρους, πέτυχε την αναβάθμιση των κυπριακών ομολόγων και του αξιόχρεου της χώρας με αποτέλεσμα να ενταχθεί και αυτή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αναδεικνύει τη «μοναδικότητα» του οικονομικού πειράματος Τσίπρα. Τα περισσότερα οικονομικά προβλήματα εξακολουθούν να είναι μπροστά μας.