Η πολιτική αποδυνάμωση του Ζάεφ δημιουργεί αβεβαιότητα στα Σκόπια

Σε μια προσπάθεια να ανακτήσει την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης στα Σκόπια έχει αποδυθεί ο πρωθυπουργός της χώρας, Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τις επαφές του στη Νέα Υόρκη για να αναστρέψει το δυσμενές πολιτικό κλίμα που διαμορφώνεται για την κυβέρνησή του 15 μήνες πριν από τις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

Τα στοιχεία που προκύπτουν από τη δημοσκόπηση, η οποία δημοσιεύτηκε στις 26 Σεπτεμβρίου, δείχνουν ότι η κυβερνώσα Σοσιαλδημοκρατική Ένωση υπολείπεται του αντιπολιτευόμενου κατά 8 μονάδες.

Σύμφωνα με την έρευνα, το κόμμα του κ. Ζάεφ παίρνει 31,2%, ενώ το VMRO 39,8%, και αυτό θα έδινε στο VMRO προβάδισμα 10 εδρών στη Βουλή. Αυτό σημαίνει ότι το VMRO ενισχύεται ελαφρά (39,4% και 51 έδρες το 2016), ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες χάνουν το 1/5 των δυνάμεών τους (37,9% και 49 έδρες).

Από τα αλβανικά κόμματα, η μεν συγκυβερνώσα Ένωση για την Ενσωμάτωση (DUI) ενισχύεται στο 9,6% (από 7,5%), η δε Συμμαχία των Αλβανών διπλασιάζει τα ποσοστά της, από 3,4% στο 6,8%. Συνολικά τα αλβανικά κόμματα είχαν πάρει 18,2% το 2016.

Οι καταγραφές δείχνουν ότι Ζάεφ και DUI δύσκολα θα ξαναφτάσουν στην απόλυτη πλειοψηφία, το βασικό πρόβλημα όμως που αναδεικνύεται μετά τα δυόμισι χρόνια Ζάεφ στην εξουσία είναι ότι ένας στους δύο πολίτες δεν δηλώνει τις πολιτικές του απόψεις, καθώς το 31% απαντά ότι «ακόμα δεν ξέρει», το 19% ότι «προτιμά να μην πει» και το 22,5% ότι δεν θα ψηφίσει.

Οι εκτιμήσεις είναι ότι οι πολίτες φοβούνται να πάρουν θέση, ιδίως μετά το μείζον σκάνδαλο διαφθοράς με την πρώην ειδική εισαγγελέα για τη διαφθορά, η οποία έχει προφυλακιστεί ως ύποπτη για δωροληψία.

Στην αξιολόγηση εμπιστοσύνης με βάση το 1 και άριστα το 5 η κυβέρνηση, ο Πρόεδρος και οι δήμαρχοι κυμαίνονται από 2,22 έως 2,75, ενώ η Ειδική Εισαγγελία και τα δικαστήρια αξιολογούνται από 1,5 έως 1,77.

Με μοχλό τη διεθνή εικόνα

Ο κ. Ζάεφ απαντά στο ζοφερό πολιτικό κλίμα προβάλλοντας τις επιτυχίες του σε διεθνές επίπεδο και ειδικότερα την προώθηση της έναρξης των διαπραγματεύσεων για ένταξη στην Ε.Ε., αλλά η σύνδεση με την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Αλβανία προκαλεί επιφυλάξεις στα Σκόπια.

Σύμφωνα με πηγές κοντά στον κ. Ζάεφ, κατά τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την υποστήριξή του για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε., αν και διευκρίνισε ότι η Ελλάδα συντάσσεται με την ευρεία πλειοψηφία των χωρών της Ε.Ε. που θέλουν Σκόπια και Τίρανα πακέτο στις διαπραγματεύσεις.

Άλλωστε αυτή ήταν και η απόφαση της γερμανικής Βουλής, η οποία με ψήφους 476 έναντι 122 ενέκρινε την έναρξη διαπραγματεύσεων και με τις δύο χώρες.

Στο πλαίσιο αυτό, στα Σκόπια είχε μεγάλη προβολή η δήλωση του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Κατρούγκαλου, ο οποίος τάχθηκε υπέρ του διαχωρισμού των δύο χωρών στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.

Στα Σκόπια κυριαρχεί η ανησυχία ότι το σκάνδαλο με την πρώην ειδική εισαγγελέα διαφθοράς θα ταυτίσει τη χώρα με την Αλβανία στα συγκεκριμένα θέματα. Και γι’ αυτό στην επίσημη ενημέρωση της κυβέρνησης για τη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό πρώτα αναφερόταν η προοπτική των διαπραγματεύσεων και μετά οι Πρέσπες: «Ο Ζάεφ ενημέρωσε τον Μητσοτάκη σχετικά με τις προσπάθειες για ενίσχυση της εφαρμογής των τρεχουσών μεταρρυθμίσεων έτσι ώστε να ανοιχτεί χώρος για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη στην Ε.Ε., γα την οποία μια θετική απόφαση αναμένεται τον Οκτώβριο».

Ενδεικτικό των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο κ. Ζάεφ είναι ότι στη συνάντησή του με τον υπηρεσιακό βοηθό υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Φίλιπ Ρίκερ, και τον ειδικό εκπρόσωπο για τα Δυτικά Βαλκάνια, Μάθιου Πάλμερ, συνέδεσε την έναρξη των διαπραγματεύσεων με όφελος της Ουάσινγκτον.

Όμως, σύμφωνα με την επίσημη κυβερνητική ανακοίνωση στα Σκόπια, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι «τόνισαν την υποστήριξη των ΗΠΑ στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, ειδικά του κράτους δικαίου και της μάχης κατά της διαφθοράς, ως σημαντικά θέματα έτσι ώστε να επιτευχθεί ο τελικός στόχος, η ημερομηνία διαπραγματεύσεων για την Ε.Ε., ο οποίος ενδιαφέρει τις ΗΠΑ».

Η διατύπωση στο αγγλικό κείμενο είναι τέτοια που δεν καθιστά σαφές αν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν επακριβώς την τελευταία φράση.

Οι Πρέσπες σε δεύτερη μοίρα

Στη συνάντηση Ζάεφ-Ρίκερ δεν φαίνεται να έγινε λόγος για τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά ο κ. Ζάεφ έθεσε το ζήτημα της προώθησης της επικύρωσης του πρωτοκόλλου ένταξης στο ΝΑΤΟ.

Αλλά και στη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν σε δεύτερη μοίρα, μετά την ημερομηνία των διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε.: «Ο Ζάεφ τόνισε ότι η κυβέρνησή του είναι έτοιμη να εφαρμόσει πλήρως το σχέδιο δράσης για την ενίσχυση και τον εμπλουτισμό της συνεργασίας με την Ελλάδα, όπως σχεδιάζεται με τη Συμφωνία της Πρέσπας, η οποία, τόνισε, είναι ένα ιστορικό βήμα για την οικοδόμηση σχέσεων καλής γειτονίας, συνεργασίας και εποικοδομητικών και θετικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες».

Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση στα Σκόπια, «ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή της Συμφωνίας είναι κλειδί για την προώθηση των σχέσεων και τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Βόρειας Μακεδονίας».

Πάντως, ο κ. Ζάεφ με ανάρτησή του στο Facebook είπε ότι εξασφάλισε τη στήριξη του κ. Τραμπ για τη Συμφωνία: «Ο Πρόεδρος έστειλε το μήνυμα ότι αξιολογεί και υποστηρίζει πλήρως τη Συνθήκη της Πρέσπας. Είναι τιμή να δέχεσαι την υποστήριξη ενός τέτοιου κορυφαίου ηγέτη και δημιουργού παγκόσμιων συμφωνιών».

Η επιλογή του Facebook για την ανάδειξη του κ. Τραμπ ως υποστηρικτή του κ. Ζάεφ κρίνεται ότι έγινε κυρίως για εσωτερικούς λόγους, καθώς στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η αναφορά του στο θέμα στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ: «Τώρα έχουμε εξαιρετικά καλές σχέσεις με την Ελλάδα και αυτό συνεισφέρει στην περιφερειακή σταθερότητα και θα δώσει έναυσμα στην ανάπτυξη στα Δυτικά Βαλκάνια. Πιστεύουμε ότι η Συνθήκη της Πρέσπας είναι ένα αληθινό παράδειγμα της δύναμης της διπλωματίας και θα είναι ένα χρήσιμο παράδειγμα για την επίλυση πολλών άλλων ανοιχτών θεμάτων».

Η προηγούμενη αναφορά του κ. Ζάεφ σε ανάπτυξη ήταν όταν, σύμφωνα με πληροφορίες, είπε στον Μητσοτάκη ότι η Συμφωνία θα βοηθήσει τις ελληνικές επενδύσεις στη χώρα.

Οι ελληνικές επενδύσεις γίνονταν κανονικά και πριν την Πρέσπα, φέρεται να απάντησε ο Μητσοτάκης.

«Σύμφωνα με τη Συνθήκη, η γλώσσα θα εξακολουθήσει να αποκαλείται “μακεδονική”, ενώ η εθνικότητα τώρα είναι “μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας”» είπε ο Ζάεφ στην ομιλία του στον ΟΗΕ.