Ήττα οριστική - Free Sunday
Ήττα οριστική

Ήττα οριστική

Η πανδημία φούντωσε και θα φουντώσει κι άλλο. Και τώρα είναι αργά για να ελεγχθούν οι συνέπειες. Τη χάσαμε την ευκαιρία μας. Θα συνειδητοποιήσουμε ότι, όσες κι αν ήταν οι ΜΕΘ, θα γέμιζαν. Και ότι η οικονομική καταστροφή είναι μη αναστρέψιμη.

Όταν έκλεισε η Χαλκιδική, «στοχοποιήθηκε» η Χαλκιδική. Όταν έκλεισε η Καρδίτσα, «στοχοποιήθηκε» η Καρδίτσα. Έκλεισε η Κοζάνη, «στοχοποιήθηκε» η Κοζάνη. Τώρα στη Θεσσαλονίκη τα ίδια. Οι επιστήμονες προειδοποιούσαν από την άνοιξη ότι το δεύτερο κύμα θα ήταν πιο σφοδρό και πιο θανατηφόρο. Προτιμήσαμε τον Πετράκο, τους παπάδες, τον ΠΑΟΚ και τα μπαράκια. Γνωρίζαμε, έπρεπε να γνωρίζουμε, ότι το καλοκαίρι θα ανέκοπτε, αλλά δεν θα εξαφάνιζε, τη μετάδοση, προτιμήσαμε να το θεωρήσουμε υπερβολή.

Οι Κινέζοι έλεγξαν την πανδημία κατεβάζοντας τον στρατό στον δρόμο. Σ’ εμάς αυτό είναι αδιανόητο, υποτίθεται, διότι, όχι λίγοι, δεν ντρέπονται να πουν «αφήστε τούς γέρους να πεθάνουν» ή «κλείστε τους μέσα».

Ζήσαμε τον Σεπτέμβριο τον αδιανόητο καβγά που έστησαν οι ανεγκέφαλοι, περί του αν η μάσκα είναι φίμωτρο και κάνει τα παιδιά να λιποθυμούν. Πράγματα που η ανθρωπότητα έχει λύσει εδώ και αιώνες τα κάναμε θέμα συζήτησης. Έτσι δεν πάμε πουθενά. Προκαλούμε νεκρούς.

Ζούμε ακόμη τον καβγά περί του αν κολλάει η μετάληψη. Η συζήτηση των καλών χριστιανών θα έπρεπε να περιοριστεί στο τι πρέπει να γίνει για να βοηθήσουμε τον συνάνθρωπό μας, για να αποφύγουμε το κακό του διπλανού. «Αγάπα τον πλησίον σου» είπε ο Κύριος. Δεν είπε «φύλαξε το μαγαζί, μη χάσει πελάτες, μη διαταραχθούν τα δόγματα». Η πίστη ωφελεί εκεί όπου δεν κατανοούνται τα ανθρώπινα. Εάν η πίστη αντιμάχεται την ανθρώπινη κατανόηση, την επιστήμη, μετατρέπεται σε δεισιδαιμονία. Και προκαλεί νεκρούς.

Όποιο μέτρο κι αν ελήφθη, όλοι περίμεναν το τελευταίο δευτερόλεπτο για να συμμορφωθούν. Δεν έχουν κάνει κτήμα τους –αδυνατούν, δυστυχώς– τη γνώση που λέει ότι πρέπει να αυτοπεριοριστούν. Προτιμούν να κατηγορούν την κυβέρνηση, τους επιστήμονες ή τον διπλανό τους για ολιγωρία από το να αναλάβουν την ευθύνη τους. «Στο γήπεδο κολλάει και στο μπαράκι δεν κολλάει» δεν σημαίνει ότι πρέπει να πηγαίνουμε στο μπαράκι όπως να ’ναι, ούτε να ανοίξουμε τα γήπεδα.

Ο κλάδος της εστίασης και κυρίως των λοιπών καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος θα πληρώσει ένα βασικό του χαρακτηριστικό: την αρπαχτή. Ο χώρος διακρίνεται έτσι κι αλλιώς για τη μεταβλητότητα των σχημάτων και την απουσία μακροχρόνιων επενδύσεων. Δεν ήταν αναμενόμενο να λειτουργήσει διαφορετικά εν μέσω πανδημίας. Παραμένει ακατανόητο γιατί ο μέσος Έλληνας θεωρεί ότι δεν έχει ποιότητα ζωής μακριά από τα μπαράκια. Ίσως μια εξήγηση προέρχεται από το κλισέ για τον «Γερμανό με το σανδάλι που δεν ξέρει να ζει». Η αρχοντοχωριατιά πληρώνεται με νεκρούς.

Το αρχικό lockdown αντιμετωπίστηκε από πολλούς είτε ως αυταρχική διακυβέρνηση είτε ως υπερβολική αντίδραση. Το καθυστερημένο μίνι lockdown αντιμετωπίζεται είτε ως ολιγωρία της κυβέρνησης είτε ως «στοχοποίηση». Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η κυβέρνηση είναι αυτό που είμαστε εμείς. Όχι κάτι διαφορετικό. Όταν, λοιπόν, ανακοινώνεται ότι η Θεσσαλονίκη γέμισε κρούσματα, δεν είναι λογικό η αντίδραση να είναι η μετάβαση στη Χαλκιδική και για να μη χάσουμε τη διασκέδαση και για να σπείρουμε κι εκεί κρούσματα. Προκαλούμε νεκρούς.

Κι εν μέσω όλων αυτών υπάρχουν και πολλοί που θέλουν να κάνουμε πόλεμο με την Τουρκία. Κατά κανόνα οι ίδιοι που αντιμάχονται τη μάσκα, αμφισβητούν τους γιατρούς και συνωστίζονται στα μπαρ. Πόσο πιθανό είναι αυτοί που δυσκολεύονται με τη μάσκα να αντέξουν το κράνος;

Η Ευρώπη βογκάει γιατί έχει ήδη χειμώνα. Σ’ εμάς ο χειμώνας είναι μπροστά και το μόνο καλό είναι ότι συνήθως είναι σύντομος. Όλα τα άλλα είναι κακά και θα φέρουν δεινά. Μπορούμε και πρέπει να κάνουμε κάθε προσπάθεια για να περιορίσουμε τους νεκρούς. Δεν θα επανέλθουμε ποτέ στην προηγούμενη κατάσταση. Εδώ βρίσκεται η λάθος εκτίμηση όλων. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε σε συνθήκες πανδημίας, διαφορετικά η καταστροφή θα είναι ολοκληρωτική.

Γνωρίζαμε ότι η οικονομία μας είναι εύθραυστη και στηριγμένη σε πολλές στρεβλές βάσεις. Γνωρίζαμε ότι τα καφενεία (καφετέριες, μπαρ, εστιατόρια και τα συναφή), για παράδειγμα, είναι πάρα πολλά για το μέγεθός μας. Ούτως ή άλλως θα έπρεπε στην πορεία του χρόνου να μειωθούν. Η πανδημία, από την ώρα που ξέσπασε, θα τα μείωνε. Οποιαδήποτε πιθανότητα να μειωθούν ομαλότερα εξαφανίστηκε. Τώρα θα γίνει βίαιο ξεκαθάρισμα που θα φέρει ανεργία και φτώχεια. Ανάλογα θα συμβεί και στον κλάδο των υπηρεσιών και των μεταφορών και του τουρισμού. Θυσιάσαμε μια ομαλή μετάβαση σε ένα πιο ορθολογικό μέλλον για χάρη εφήμερων απολαύσεων και, κυρίως, ψεκασμένων θεωριών. Η πανδημία είναι πλέον καταλύτης. Θα καταρρεύσουν όλα βίαια.

Η χρεοκοπία ήταν η κατάσταση της χώρας πριν από την έναρξη της πανδημίας. Θα είναι και μετά τη λήξη της, όποτε αυτή έρθει, και θα είναι σε χειρότερο βαθμό. Χάσαμε σε πρώτο χρόνο το βασικότερο πλεονέκτημά μας, το κλίμα, στην αντιμετώπιση της πανδημίας και χάσαμε και την ευκαιρία για μια ομαλή μετάβαση σε ένα υποφερτό οικονομικό μέλλον, με συντεταγμένη πορεία μέσα στον χειμώνα.

Δεν καταφέραμε να ελέγξουμε τους ψεκασμένους, τους πιστούς, τους οπαδούς, τους πολιτικολογούντες, που θεωρούν υψηλότερο το δικαίωμα στην πορεία από την υγεία του συνανθρώπου. Κυρίως, δεν συνειδητοποιήσαμε ότι η πανδημία σηματοδοτεί οριστική και αμετάκλητη μεταβολή του τρόπου ζωής μας.

Κάποτε, αν έβγαινε ο Πετράκος να κάνει κήρυγμα για την πανδημία θα τον έπαιρναν με τις πέτρες. Ήταν πιο «αυταρχικές» και «καταπιεστικές» οι κοινωνίες, αλλά, όταν μεταβάλλονταν, το έκαναν με τρόπο συνεκτικό. Χάσαμε τον μπούσουλα, χάσαμε το σύστημα αξιών μας, χάσαμε τη βασική γνώση – ενώ έχουμε γεμίσει πανεπιστήμια, χάσαμε τον βηματισμό.

Ο τρόπος ζωής μας ηττήθηκε και δεν θα επανέλθει. Δεν κάναμε και καμιά σοβαρή προσπάθεια να τον διασώσουμε. Μαζί του θα ηττηθούν σύντομα η διεστραμμένη αντίληψη που έχουμε για τα πράγματα, η ημιμάθεια και ο φανατισμός. Δεν εκτιμήσαμε σωστά τον κίνδυνο. Οι παππούδες μας πέρασαν πόλεμο, τύφο, ελονοσία και πολλές ακόμη αρρώστιες. Δεν είπε κανείς τους ότι είναι παγκόσμια συνωμοσία. Δεν θα μπορούσε, τελικά, να έχει γίνει αλλιώς.

Η πανδημία δεν θα φύγει. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτήν, εντελώς διαφορετικά. Ένα κλείσιμο χωρίς επιδόματα θα μας κάνει να το εμπεδώσουμε. Κι επειδή αυτό θα σημάνει εξαθλίωση, πρέπει να το αποφύγουμε. Ο τρόπος είναι ένας: να ακούσουμε και να υπακούσουμε μόνο τους ειδικούς και αυτούς που έχουν την ευθύνη.