Μόδα είναι; Δεν θα περάσει όμως!

Στις 5 Οκτωβρίου 2017 οι «New York Times» δημοσιεύουν ένα ερευνητικό ρεπορτάζ, για το οποίο εργάζονταν μήνες, όπου γυναίκες, ανάμεσά τους και η ηθοποιός Άσλεϊ Τζαντ, κατηγορούν τον παραγωγό των μεγάλων κινηματογραφικών επιτυχιών Χάρβεϊ Γουάινστιν για σεξουαλική παρενόχληση. Ο Μίδας του Χόλιγουντ απολογείται άμεσα με ένα κείμενο, αναγνωρίζοντας «πως έχω προκαλέσει μεγάλο πόνο και ειλικρινά απολογούμαι». Προφανώς ήταν ένα κείμενο που είχε επιμεληθεί από την αρχή μέχρι το τέλος η νομική υπηρεσία του, διότι όλα αλλάζουν όταν μιλάει ο ίδιος. Δίνοντας συνέντευξη στην ιστοσελίδα Page Six αναφορικά με τις κατηγορίες, είναι θυμωμένος, αλαζονικός και απειλεί. Απειλεί με μηνύσεις. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου έχουν επώνυμα καταφερθεί εναντίον του 80 γυναίκες.

Στον επόμενο χρόνο το hashtag #MeToo εμφανίζεται 55.319 φορές την ημέρα στο Twitter, σε τουλάχιστον 85 χώρες. Από την Αγγλία μέχρι την Αφρική, από την Ισπανία μέχρι την Ινδία. #YoTambien (και εγώ) γράφουν οι ισπανόφωνες γυναίκες. #BalanceTonPorc (μάζεψε το πέος σου) στη Γαλλία, #quellavoltache (εκείνη τη φορά) στην Ιταλία, #RiceBunny στην Κίνα, #UykularınızKaçsın (θα χάσετε τον ύπνο σας) στην Τουρκία.

Γυναίκες σε όλο τον κόσμο μέσα από τα social media δημοσιοποιούν ιστορίες παρενόχλησης και κακοποίησής τους. Κατονομάζουν ανθρώπους σεβαστούς, ισχυρούς, απ’ όλους τους χώρους, από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, και τον πρώην πρόεδρο της Κόστα Ρίκα και νομπελίστα Όσκαρ Αρίας Σάντσες μέχρι τον ηθοποιό Κέισι Άφλεκ και τον διάσημο σεφ Τζον Μπες.

Άντρες με θέσεις εξουσίας περιγράφονται από τα θύματά τους ως κυνικοί άρπαγες, σεξιστές, εκφοβιστές, σαδιστές. Τις μαρτυρίες τους συνοδεύουν ερωτήματα: «γιατί τώρα;», «μήπως το παρατραβάτε;», «γιατί δημιουργείτε κυνήγι μαγισσών;». Ένα είδος επιφοίτησης και πείσματος παρ’ όλα αυτά παρακινεί ακόμη περισσότερες γυναίκες και πολλούς άντρες να μιλήσουν. Και καθώς οι εξομολογήσεις αυξάνονται θεαματικά, δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλούν για «μόδα» και αναζητούν ύποπτα κίνητρα. Η δικαιοσύνη, η αναγνώριση, η τιμωρία, φαίνεται πως δεν είναι λόγοι δυνατοί αρκετά ώστε να οδηγήσουν μια γυναίκα στο να κατονομάσει τον βασανιστή της, έστω και χρόνια μετά.

Η ίδια ακριβώς ιστορία σε κάθε χώρα. Στη Γαλλία, μάλιστα, 100 επώνυμες γυναίκες –ανάμεσά τους και η Κατρίν Ντενέβ– υπέγραψαν ένα μανιφέστο για τους κινδύνους που κρύβει αυτή η δυναμική χειραφέτηση των γυναικών, κυρίως από τον χώρο του θεάματος. Πως κινδυνεύει να χαθεί το… φλερτ. Να μην ποινικοποιηθεί το επίμονο, άτσαλο καμάκι. «Η ελευθερία να ενοχλείς είναι απαραίτητη για τη σεξουαλική ελευθερία» γράφουν κάπου. Και συνεχίζουν: «Οι άντρες τιμωρούνται γενικευμένα, διώχνονται από τη δουλειά τους, όταν το μόνο που έκαναν ήταν να αγγίξουν ένα γόνατο ή επειδή προσπάθησαν να κλέψουν ένα φιλί. Άλλοι βρέθηκαν στον βούρκο επειδή μιλούσαν για προσωπικά θέματα κατά τη διάρκεια επαγγελματικών γευμάτων ή επειδή έστειλαν μηνύματα με σεξουαλικά υπονοούμενα σε γυναίκες που δεν ανταποκρίνονταν». Το μόνο που καταφέρνουν είναι να γελοιοποιηθούν.

Οι σημερινές γυναίκες δεν είναι ίδιες με τις γυναίκες πριν από 20 χρόνια. Είναι πιο δυνατές σε ζητήματα συνειδητοποίησης της καταπίεσης, της έμφυλης βίας. Ομάδες, σύνδεσμοι και οργανισμοί προσπαθούν να ενημερώνουν, να αφουγκράζονται, να βοηθούν.

Το ελληνικό #MeToo ή #me_tin_Sofia είναι σε πλήρη εξέλιξη. Στο επίκεντρο βρίσκεται ο χώρος του αθλητισμού και τις τελευταίες μέρες του θεάτρου.

Οι περιγραφές πραγματικά σοκάρουν, όσο κι αν όλοι μας, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, γνωρίζαμε πως στις τέχνες (όπως και στα media) το… φλερτ ξεπερνάει τα όρια. Σκηνοθέτες πετούν αναμμένα τσιγάρα σε ηθοποιούς, σκηνοθέτες αυνανίζονται κατά τη διάρκεια οντισιόν, σεξουαλικές κακοποιήσεις συντελούνται πάνω στη σκηνή, σκηνοθέτες κλοτσούν τους ηθοποιούς τους… και εργαζόμενοι καταλήγουν με ψυχοσωματικά προβλήματα στους ψυχιάτρους.

Το ότι βρίσκουν το κουράγιο, το σθένος και την τόλμη να τα ομολογήσουν δεν το λες και μόδα…