Νέος ευρωμαραθώνιος για το προσφυγικό-μεταναστευτικό - Free Sunday
Νέος ευρωμαραθώνιος για το προσφυγικό-μεταναστευτικό
Παραμένει άλυτο το πρόβλημα, ενώ όλοι περιμένουν τις κινήσεις Ερντογάν.

Νέος ευρωμαραθώνιος για το προσφυγικό-μεταναστευτικό

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναπτύσσει πρωτοβουλία για την έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του νέου συμφώνου για την παροχή ασύλου και τη μετανάστευση. Οι δυσκολίες είναι μεγάλες και εκδηλώνονται οι γνωστές αντιθέσεις.

Από τον Σεπτέμβριο του 2020, οπότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το νέο σύμφωνο, οι συμβιβασμοί και οι τροποποιήσεις διαδέχονται το ένα το άλλο, χωρίς να είναι γνωστό πού ακριβώς θα καταλήξουν οι «27».

Χωρίς πολιτική

Σε μια ενδιαφέρουσα όσο και έντονη συζήτηση που έγινε την Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021 στην αρμόδια επιτροπή της Ελληνικής Βουλής, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, υπεύθυνος και για τον συντονισμό της αντιμετώπισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού από την αρμόδια επίτροπο, Ίλβα Γιόχανσον, παρουσίασε τη νέα στρατηγική της Επιτροπής.

Υποστήριξε ότι έχει τρεις βασικές διαστάσεις.

Πρώτον, τις σχέσεις της Ε.Ε. με τρίτες χώρες, ώστε να αναπτυχθεί ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και να υπάρξουν αμοιβαία επωφελείς λύσεις σε ό,τι αφορά τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις σχέσεις με την Τουρκία, τις οποίες η Ε.Ε. προσπαθεί να διατηρήσει στο πλαίσιο της δήλωσης του Μαρτίου 2016. Υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες για τη συνεννόηση Ε.Ε.-Τουρκίας και για την αποτελεσματικότητα της ανεπίσημης συμφωνίας. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι η κατάσταση βελτιώθηκε θεαματικά σε σχέση με το 2015-2016 και πως οι ροές έχουν μειωθεί δραστικά.

Δεύτερον, η νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποσκοπεί στην αποτελεσματική διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. Οι «27» έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους από την κρίση στον Έβρο τον Φεβρουάριο του 2020. Θεωρούν ότι η Ελλάδα λειτούργησε σαν «ασπίδα» της Ευρώπης, αποτρέποντας μια παραλλαγή της κρίσης του 2015-2016, με υπογραφή Ερντογάν.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί την ενίσχυση του δυναμικού και του ρόλου της Frontex, η οποία μέχρι το 2027 θα έχει μετατραπεί σε μια αξιόπιστη δύναμη συνοριακής επιτήρησης με 10.000 στελέχη και δικά της αεροσκάφη, ελικόπτερα, ταχύπλοα σκάφη και άλλα μέσα.

Το γεγονός βέβαια ότι η ενίσχυση της Frontex θα ολοκληρωθεί σύμφωνα με το σχέδιο δείχνει πόσο αργοί είναι οι ρυθμοί των Βρυξελλών σε σχέση με την πραγματικότητα.

Το τελευταίο διάστημα έχει ξεσπάσει διαμάχη για τον ρόλο της Frontex. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναπτύσσεται μια αριστερόστροφη κριτική για τις μεθόδους που χρησιμοποιεί και τον τρόπο λειτουργίας της. Στην αντίληψη πολλών ευρωβουλευτών η Frontex πρέπει να είναι πιο κοντά στις προδιαγραφές ενός ανθρωπιστικού οργανισμού παρά στις προδιαγραφές της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής.

Παρατηρείται επίσης και διάσταση απόψεων μεταξύ του αντιπροέδρου Σχοινά και της επιτρόπου Γιόχανσον. Ο πρώτος προσυπογράφει την εσωτερική έκθεση της Frontex σύμφωνα με την οποία δεν τεκμηριώθηκε η συμμετοχή της σε επαναπροωθήσεις στη θάλασσα που καταγγέλθηκαν. Επίσης, θεωρεί τις καταγγελίες για κακοδιαχείριση υπερβολικές και εκφράζει την άποψη ότι μόλις καλυφθούν τα νομικά κενά σε ζητήματα προμηθειών και εξοπλισμού η Frontex θα λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά.

Αντίθετα, η επίτροπος Γιόχανσον κρατάει αποστάσεις από τη διοίκηση της Frontex. Χαρακτηριστικά όσα είπε σε συνέντευξή της στην εφημερίδα «Τα Νέα» (1 Μαρτίου 2021): «Μόλις είχαμε τις πρώτες πληροφορίες από δημοσιεύματα τον περασμένο Οκτώβριο, ζήτησα από τον εκτελεστικό διευθυντή του Οργανισμού να διαλευκάνει την υπόθεση. Δεν το έχει κάνει ακόμη. Ελπίζω ότι θα το κάνει σύντομα και ότι ο Οργανισμός δεν θα εμπλέκεται (σε απωθήσεις μεταναστών). Το ζήτημα έδειξε ότι υπάρχουν αδυναμίες στη Frontex και στην ικανότητά της να ανταποκριθεί στις αρμοδιότητές της».

Τρίτον, επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι οι ισχυροί και δίκαιοι κανόνες ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού.

Τα κράτη-μέλη καλούνται όλα να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος εκδηλώνοντας την αλληλεγγύη τους, όπου αυτό επιβάλλεται. Τους δίνεται όμως η δυνατότητα να επιλέξουν τον τρόπο που θα στηρίξουν την προσπάθεια, αν δηλαδή θα δεχτούν πρόσφυγες στο έδαφός τους ή θα καλύψουν οικονομικές και τεχνικές ανάγκες.

Το θέμα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προκαλεί αντιπαράθεση απόψεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και παραμένει ανοιχτό.

Προτεινόμενες αλλαγές

Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν καταργεί τις αποφάσεις του 2016 και του 2018. Βασίζεται σε αυτές και προσπαθεί να τις βελτιώσει και να τις προσαρμόσει στις νέες συνθήκες. Σε ό,τι αφορά τη μετεγκατάσταση προσφύγων, αυτή αντιμετωπίζεται σήμερα κατά περίπτωση και σε μη υποχρεωτική βάση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει αλληλεγγύη με συνέπεια μέσω ενσωματωμένων μηχανισμών μετεγκατάστασης.

Η διαδικασία ελέγχου και διαλογής στα σύνορα θα μετατραπεί με βάση τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε υποχρεωτική.

Σε ό,τι αφορά τις περιπτώσεις έρευνας και διάσωσης, η αλληλεγγύη εκδηλώνεται μέχρι σήμερα κατά περίπτωση και δεν είναι υποχρεωτική, ενώ το νέο σύμφωνο προβλέπει ειδικό μηχανισμό αλληλεγγύης γι’ αυτές τις περιπτώσεις.

Μια αλλαγή ευνοϊκή για τους πρόσφυγες αφορά τον ορισμό των μελών της οικογένειας για την επανένωση. Μέχρι σήμερα δικαίωμα είχαν ο/η σύζυγος και τα ανήλικα παιδιά, ενώ στο μέλλον θα θεωρούνται μέλη του οικογενειακού πυρήνα και τα αδέλφια.

Μεγάλο κενό

Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν γίνονται δεκτές με ιδιαίτερα θετικό τρόπο από την Ελλάδα. Εκφράζεται η ανησυχία ότι τελικά δεν θα ξεπεραστούν οι κανονισμοί του «Δουβλίνου» –οι οποίοι επιβαρύνουν δυσανάλογα τις χώρες πρώτης εισόδου και ειδικά την Ελλάδα–, ενώ σημειώνεται και η μείωση των σχετικών κονδυλίων κατά τη διάρκεια της επομένης επταετίας, στα πλαίσια του «παγώματος» του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού στο 1% του ΑΕΠ των «27».

Απαντώντας στην κριτική που δέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από διάφορες πλευρές, ο αντιπρόεδρος Σχοινάς υποστηρίζει ότι εξακολουθούμε να μην έχουμε αξιόπιστη ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Όπως είπε απευθυνόμενος στην αρμόδια επιτροπή του Ελληνικού Κοινοβουλίου, αν και πρωταγωνίστησε στην επεξεργασία της πολιτικής Γιούνκερ για το προσφυγικό-μεταναστευτικό το 2016, αυτή οδηγήθηκε σε αποτυχία. Τόνισε ότι ήταν περισσότερο σχέδιο της καρδιάς, με ρομαντισμό, παρά ρεαλιστική προσέγγιση σε ένα τόσο σύνθετο θέμα. Προειδοποίησε μάλιστα ότι η έλλειψη ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου είναι βασικός παράγοντας που τραβάει το ενδιαφέρον των διακινητών, εφόσον εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες που τους προσφέρει ένα «μη σύστημα», όπως το αποκάλεσε.

Επειδή υποστήριξα όλες τις πρωτοβουλίες Γιούνκερ στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, θεωρώ την κριτική και αυτοκριτική του Σχοινά υπερβολική. Ο Γιούνκερ δεν ήταν θύμα ενός ευρωπαϊκού ρομαντισμού, αλλά της αλλαγής των προτεραιοτήτων σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Οι περισσότερες κυβερνήσεις, αντιμέτωπες με το προσφυγικό-μεταναστευτικό ρεύμα του 2015-2016 και την πολιτική δυναμική που δημιούργησε υπέρ της άκρας Δεξιάς, επέτρεψαν στον Γιούνκερ να πάρει την πρωτοβουλία για να σταθεροποιήσει την κατάσταση. Χαρακτηριστική ήταν η πρόταση που έκανε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο –η οποία υιοθετήθηκε με μεγάλη πλειοψηφία– για 150.000 μετεγκαταστάσεις προσφύγων.

Μόλις τέθηκαν υπό έλεγχο οι μεταναστευτικές-προσφυγικές ροές ύστερα από την ανεπίσημη συμφωνία με την Τουρκία και διαπιστώθηκε ότι η πολιτική άνοδος της άκρας Δεξιάς είχε συγκεκριμένα όρια, οι Ευρωπαίοι εταίροι έγιναν πολύ πιο φειδωλοί στην έμπρακτη αλληλεγγύη για τη διαχείριση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών. Από τις 150.000 μετεγκαταστάσεις που ψηφίσαμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με πρόταση του Γιούνκερ είναι ζήτημα αν έχει πραγματοποιηθεί το 1/5.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Το πλαίσιο παραμένει αρνητικό για την Ελλάδα, εφόσον ο Ερντογάν μετατρέπει, όταν το κρίνει σκόπιμο, τις ροές σε μέρος ενός ακήρυχτου υβριδικού πολέμου. Εξακολουθεί να μην υπάρχει ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική για το άσυλο και τη μετανάστευση και μαζί με την Ιταλία είμαστε οι δύο βασικές χώρες πρώτης εισόδου.

Παρ’ όλα αυτά, οι ελληνικές αρχές εργάζονται αποτελεσματικά και με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών υπηρεσιών έχουν να επιδείξουν σημαντικές επιτυχίες. Μέσα σε έναν χρόνο οι αποφάσεις για χορήγηση ή απόρριψη ασύλου αυξήθηκαν κατά 64%, σε 106.000. Επίσης, το σύνολο των φιλοξενουμένων σε ειδικές δομές περιορίστηκε από 94.000 στις αρχές του 2020 σε 60.000. Τέλος, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στα νησιά μειώθηκαν από 42.000 στις αρχές του 2020 στις 15.000.

Άλλη επιτυχία της ελληνικής κυβέρνησης ήταν η προώθηση της μετεγκατάστασης ασυνόδευτων ανηλίκων, παρά τους περιορισμούς της πανδημίας. Η κίνηση δεν ήταν βέβαια της κλίμακας που ψηφίσαμε με πρωτοβουλία Γιούνκερ, είχε όμως έναν ευρωπαϊκό συμβολισμό σε ό,τι αφορά την αλληλεγγύη.

Η πολιτική διάσταση

Η γερμανική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το β΄ εξάμηνο του 2020, ξεκίνησε με πολλές φιλοδοξίες για τη βελτίωση της πολιτικής σε θέματα χορήγησης ασύλου και μετανάστευσης, αλλά δεν έφτασε σε καλό αποτέλεσμα. Έπεσε κι αυτή θύμα της απόλυτης προτεραιότητας, που είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας, και των διαφορετικών πολιτικών υπολογισμών κυβερνήσεων και κομμάτων.

Το θέμα αναμένεται να ξανάρθει στο προσκήνιο εξαιτίας των βουλευτικών εκλογών στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο του 2021 και ακόμη περισσότερο λόγω των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία τον Μάιο του 2022.

Η Γερμανία φτάνει στο τέλος της εποχής Μέρκελ, εφόσον η καγκελάριος δεν θα διεκδικήσει πέμπτη θητεία, και η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία –η οποία πολλαπλασίασε τις δυνάμεις της κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2015-2016– εξακολουθεί να κινείται δημοσκοπικά στο 10%-11%.

Το ενδιαφέρον για το προσφυγικό-μεταναστευτικό θα γίνει ακόμη μεγαλύτερο το α΄ εξάμηνο του 2021, γιατί η Γαλλία θα έχει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών θα αναμετρηθούν, πιθανότατα, ο Μακρόν και η Λεπέν. Η Λεπέν προβάλλει τα ζητήματα της παράνομης μετανάστευσης και του κινδύνου ισλαμοποίησης της Ευρώπης, ενώ ο Μακρόν κινείται ολοένα πιο δεξιά σε αυτά τα ζητήματα, σε μια προσπάθεια να της περιορίσει τον πολιτικό της χώρο. Με την τήρηση αυστηρών έως σκληρών θέσεων από τον Μακρόν και τη Λεπέν γίνεται ακόμη πιο δύσκολη η υιοθέτηση του νέου συμφώνου για το άσυλο και τη μετανάστευση που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Διαφορετικές προσεγγίσεις

Ανεξάρτητα από την πολιτική συγκυρία, οι διαφορετικές προσεγγίσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. αλλά και τα τεράστια προβλήματα σε παγκόσμιο επίπεδο κάνουν πολύ δύσκολη τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής πολιτικής στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Παρεμβαίνοντας στη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Ελληνικής Βουλής έδωσα συγχαρητήρια στον αντιπρόεδρο Σχοινά για τη δουλειά που κάνει. Ταυτόχρονα, όμως, διατύπωσα την άποψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασχολείται κυρίως με τις διαδικασίες –που έχουν τη σημασία τους– γιατί είναι υποχρεωμένη να κινείται σε πολιτικό κενό.

Η Αυστρία, η Γερμανία και η Σουηδία, χώρες που υποδέχτηκαν 1 εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες το 2015-2016, ακολουθούν τώρα μια πολύ συγκρατημένη πολιτική. Οι ροές του 2015-2016 που κατευθύνθηκαν σε αυτές μέσω Τουρκίας και Ελλάδας δημιούργησαν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα και ενίσχυσαν εντυπωσιακά τα κόμματα της άκρας Δεξιάς.

Η Μέρκελ ρίσκαρε το πολιτικό της μέλλον ανοίγοντας εκείνη την περίοδο τα σύνορα και την κοινωνία της Γερμανίας στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Τα κατάφερε μέσα από πολλές δυσκολίες, αλλά είναι βέβαιο ότι οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, όπως και της Αυστρίας και της Σουηδίας, θεωρούν ότι έκαναν το καθήκον τους και πως δεν χρειάζεται να αναλάβουν πρόσθετες υποχρεώσεις και ρίσκο.

Οι λεγόμενες χώρες του Βίζεγκραντ, στις οποίες πρωταγωνιστούν η Πολωνία και η Ουγγαρία, επιμένουν στην απόλυτη απόρριψη της υποδοχής και ενσωμάτωσης προσφύγων και μεταναστών. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Όρμπαν, χρησιμοποιεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό για να προκαλεί, όποτε τη χρειάζεται, πατριωτική συσπείρωση, ενώ καταγγέλλει τον «ηθικό ιμπεριαλισμό» της Μέρκελ για να στείλει το μήνυμα ότι η Βουδαπέστη ακολουθεί εθνικά υπερήφανη πολιτική έναντι του Βερολίνου.

Ο Κατσίνσκι, ισχυρός άνδρας της Πολωνίας, βλέπει στο προσφυγικό-μεταναστευτικό κίνδυνο ισλαμοποίησης της Ευρώπης και αμφισβήτηση της επιρροής του καθολικισμού στην Πολωνία.

Οι δύο ηγέτες δίνουν περισσότερο μάχη συμβολισμού παρά πολιτικής ουσίας. Στην απίθανη, απ’ ό,τι φαίνεται, περίπτωση που η κυβέρνηση της Ουγγαρίας υποδεχόταν 500 πρόσφυγες, το πιθανότερο θα ήταν να πάρουν το πρώτο τρένο για τη Γερμανία. Κανένας δεν επιθυμεί ισλαμική εισβολή στην Ουγγαρία.

Πιο αξιοπερίεργη είναι η κατάσταση στην Πολωνία, η κυβέρνηση της οποίας καταγγέλλει τις προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές, με τη χώρα να έχει διπλό μεταναστευτικό ρεκόρ. Η Πολωνία προ πανδημίας έστελνε τους περισσότερους εργαζόμενους σε άλλες χώρες της Ε.Ε., ενώ υποδεχόταν κάθε χρόνο εκατομμύρια μετανάστες και εποχικούς εργάτες από την Ουκρανία, οι οποίοι κάλυπταν σε πολλές περιπτώσεις το κενό που άφηναν οι Πολωνοί που πήγαιναν σε άλλες χώρες της Ε.Ε.

Την προώθηση του νέου συμφώνου για το άσυλο και τη μετανάστευση περιπλέκει και το διπλό παιχνίδι που παίζουν συχνά οι πολιτικοί στην Ε.Ε. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι περισσότεροι ευρωβουλευτές τάσσονται υπέρ αυτού που αποκαλώ «ανθρωπισμό χωρίς υποχρεώσεις». Επιχειρηματολογούν για λόγους δημιουργίας εντυπώσεων υπέρ μιας πιο χαλαρής πολιτικής με αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα. Πολλοί από αυτούς, όμως, αλλάζουν προσέγγιση όταν απευθύνονται στο απαιτητικό εκλογικό κοινό των χωρών τους.

Χαρακτηριστική περίπτωση η κυβέρνηση της Δανίας με ισχυρότερο εταίρο το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ασκεί κριτική σε όσους δεν θέλουν μια αποτελεσματική διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού, σε εθνικό επίπεδο όμως πήρε μια πραγματικά αδιανόητη απόφαση. Αφαίρεσε την άδεια παραμονής στη χώρα σε 94 πρόσφυγες από τη Συρία, με το σκεπτικό ότι μπορούν να επιστρέψουν στην πρωτεύουσα της Συρίας, Δαμασκό, επειδή υποτίθεται ότι ο εμφύλιος τελείωσε και οι πόλεις είναι ασφαλείς. Όπως δήλωσε ο υπουργός Μετανάστευσης της Δανίας, Ματίας Τεσφάιε: «Το ξεκαθαρίσαμε από την αρχή στους Σύρους πρόσφυγες, ότι η άδεια παραμονής τους είναι προσωρινή και μπορεί να ανακληθεί αν δεν χρήζουν περαιτέρω προστασίας». Οι διπλοί πολιτικοί ρόλοι στέκονται εμπόδιο σε μια έντιμη συνεννόηση για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Η διεθνής διάσταση

Και να θέλει, η Ε.Ε. δεν μπορεί να ξεφύγει από την ανάγκη επεξεργασίας αποτελεσματικής πολιτικής για το προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Παρατηρείται διάλυση περιφερειακών χωρών στρατηγικής σημασίας, σε αρκετές περιπτώσεις με τη συμβολή των Ευρωπαίων. Η επέμβαση για ανατροπή του Καντάφι το 2011 δεν οδήγησε στον εκδημοκρατισμό της χώρας, αλλά μετέτρεψε και αυτή σε παράδεισο των διακινητών. Η επέμβαση των δυτικών συμμάχων στο Ιράκ και η πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν προκάλεσε περισσότερα προβλήματα από αυτά που έλυσε. Το Ιράκ γνώρισε μαζί με τη Συρία μέχρι και την ανάδειξη, για ένα διάστημα, του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους. Ο εμφύλιος στη Συρία δεν ήταν μια μέθοδος ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, όπως πίστευαν οι Ευρωπαίοι, αλλά προκάλεσε τη διάλυση της χώρας, με περισσότερους από 6 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία να έχουν καταφύγει σε άλλες χώρες.

Προσθέστε στα λάθη στρατηγικής σημασίας των Ευρωπαίων τον εμφύλιο στην Υεμένη, την αναταραχή στη Σομαλία και στην Υποσαχάρια Αφρική, τα προβλήματα σε μια σειρά χωρών από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν μέχρι τις χώρες της Βόρειας Αφρικής περνώντας από το Ιράν, για να αντιληφθείτε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.

Υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που αναμένεται να ενισχύσουν τα προσφυγικά-μεταναστευτικά ρεύματα μόλις αφήσουμε πίσω μας την πανδημία, όπως η μετανάστευση που προκαλεί η δημογραφική έκρηξη της Αφρικής και η αύξηση του αριθμού των προσφύγων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Περιμένοντας τον Ερντογάν

Στο μυαλό όλων όσοι επεξεργάζονται το νέο σύμφωνο για το άσυλο και τη μετανάστευση είναι η επόμενη κίνηση του Ερντογάν.

Προκάλεσε την κρίση του 2015-2016. Προσπάθησε να την επαναλάβει τον Φεβρουάριο του 2020 στον Έβρο. Είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει να ασκεί πίεση στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. μέσω των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών. Έχει ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη και την επιρροή της στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης, με αποτέλεσμα να μπορεί να επηρεάσει και τις ροές από τη Λιβύη προς την Ιταλία.

Για τον Ερντογάν, το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι πάντα ένας μοχλός πίεσης που μετατρέπει, όποτε το κρίνει σκόπιμο, σε ασύμμετρη απειλή.

Η Ε.Ε. δεν έχει την πολυτέλεια να συνεχίσει χωρίς ολοκληρωμένη και αποτελεσματική πολιτική στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.