Επιστροφή στο μέλλον!

Η εβδομάδα που πέρασε σημαδεύτηκε από το άνοιγμα των εμβολιαστικών γραμμών για τους πενηντάρηδες, τους εκπαιδευτικούς ανεξαρτήτως ηλικίας, τους ανθρώπους με νοσήματα αυξημένου κινδύνου, ανεξαρτήτως ηλικίας, αλλά και για τους τριαντάρηδες οι οποίοι δεν φοβούνται την καταστροφολογία περί εμβολίων. Οι ομάδες αυτές συνιστούν τον βασικό κορμό του παραγωγικού ιστού της χώρας. Οι πενηντάρηδες είναι αυτοί που έχουν αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις και ταυτόχρονα παιδιά σε απαιτητική ηλικία. Οι τριαντάρηδες αποτελούν σημαντικό κομμάτι των εργαζομένων στην εστίαση και στον τουρισμό. Για τους εκπαιδευτικούς δεν χρειάζεται να μιλήσουμε. Όλοι αυτοί αποκτούν πλέον μια καλύτερη καθημερινή προοπτική και κυρίως την προσδοκία να εξασφαλίσουν την επιβίωση των ιδίων και των οικογενειών τους με ασφαλέστερους όρους και πιθανώς με καλύτερη οικονομική προοπτική. Το στοίχημα είναι μεγάλο, οι προσδοκίες μεγαλύτερες και ο ενθουσιασμός που εκδηλώθηκε απόλυτα δικαιολογημένος.

Την ίδια στιγμή ανακοινώθηκε, κόντρα στην τρέχουσα εικόνα των γεμάτων νοσοκομείων και της επιβαρυμένης επιδημιολογικής εικόνας, το προοδευτικό άνοιγμα των δραστηριοτήτων. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι η εξάρτηση της χώρας (δηλαδή πολλών από εμάς) από τον τουρισμό είναι μεγάλη και η ανάγκη διάσωσης των θέσεων εργασίας στον συγκεκριμένο κλάδο και αναγκαίως και στην εστίαση κομβική. Αντιλαμβανόμαστε επίσης ότι, για τα δεδομένα της χώρας μας, η επιβίωση της συντριπτικής πλειονότητας των εργαζομένων αποκλειστικά με κρατικές ενισχύσεις υπήρξε ένα μικρό ανέλπιστο θαύμα, το οποίο όμως έφτασε στα όριά του. Δανεικά είναι τα λεφτά και κάποτε θα πρέπει να επιστραφούν.

Άσχετα από τις επιμέρους λεπτομέρειες, βρισκόμαστε κοντά στο σημείο επανεκκίνησης. Είναι αδιάφορο, για τη συνολική θεώρηση, το αν αυτό το σημείο τοποθετήθηκε νωρίτερα ή αργότερα απ’ όσο έπρεπε. Κάποια στιγμή θα ερχόταν. Το ζητούμενο είναι να κατανοήσουμε τι σηματοδοτεί το σημείο επανεκκίνησης και ποιους κανόνες είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε, ασχέτως του αν κάποιος μάς τους υποδεικνύει ή αν τους επιβάλλει.

Η πανδημία, είπαμε πολλές φορές, επιβάλλει περιορισμούς και τροποποίηση των δραστηριοτήτων μας, αλλά όχι άνευ όρων μηδενισμό. Επιβάλλει προσπάθεια να προσαρμόσουμε τις δράσεις μας στην κατεύθυνση της διάσωσης όσο γίνεται περισσότερων δραστηριοτήτων και κάλυψης όσο γίνεται περισσότερων αναγκών. Σίγουρα αυτό επιτυγχάνεται καλύτερα όταν δρούμε συντεταγμένα και όταν όλοι, αβίαστα, τηρούμε κοινώς παραδεδεγμένους κανόνες. Αυτό δεν αλλάζει επειδή έχουμε εμβόλιο.

Έχουμε εμβόλιο, δεν έχουμε ακόμη θεραπεία. Έχουμε (πρέπει να έχουμε) απόλυτη συνείδηση της αναγκαιότητας του τρίπτυχου «μάσκες - αποστάσεις - αερισμός και καθαριότητα». Το ποσοστό ανοσίας που θα έχει επιτευχθεί ως την επανεκκίνηση δεν θα είναι ακόμη μεγάλο. Θα πρέπει να συνεχίσουμε να προσέχουμε, μέχρι ο εμβολιασμός να αποδώσει. Γνωρίζουμε ότι το ποσοστό των αρνητών είναι ικανό για να διατηρήσει τον κίνδυνο ισχυρό για τη μερίδα εκείνη του πληθυσμού που είτε δεν ήρθε η σειρά της είτε δεν θα μπορέσει να εμβολιαστεί, είτε για εκείνους που η περίοδος επίδρασης του εμβολίου εξαντλήθηκε και θα βρίσκονται στο μεσοδιάστημα μέχρι τον νέο εμβολιασμό.

Σε πρώτο χρόνο, η επανεκκίνηση, αν δεν συνοδευτεί με απόλυτη τήρηση των κανόνων συμπεριφοράς που επιβάλλει η πανδημία, θα φέρει αναπόφευκτα αχρείαστους νεκρούς και πολύ άδικο πόνο. Αν η επανεκκίνηση συνοδευτεί με οικονομική απληστία παραβίασης των αποστάσεων ή ψυχολογική και συναισθηματική έκρηξη πολλαπλασιασμού των κοινωνικών επαφών χωρίς όρους, τότε θα έχουμε δράματα. Πρέπει να έχουμε απόλυτη συναίσθηση ότι ξεκινούμε νωρίς και ότι το τείχος ανοσίας θα χτιστεί παράλληλα με την ανάληψη κινδύνου. Οτιδήποτε άλλο θα αποβεί μοιραίο.

Η εικόνα αυτή δεν θα αλλάξει, ούτε στο μέλλον, όταν και αν ποτέ καταφέρουμε να εμβολιάσουμε τους πάντες και τα πάντα. Τα εμβόλια, όλα τα εμβόλια, έχουν ποσοστό μόνον επιτυχίας (έστω και αυξημένο), αλλά και περίοδο κάλυψης, η οποία λήγει κάποια στιγμή. Πάντα υπάρχουν άνθρωποι που για ιατρικούς ή άλλους λόγους αδυνατούν να εμβολιαστούν ή στους οποίους ο εμβολιασμός δεν επιφέρει ανοσία. Και ποτέ δεν θα είναι όλοι, ταυτόχρονα, καλυμμένοι. Άρα, πάντα θα πρέπει να προσέχουμε, είτε για να μην κολλήσουμε εμείς είτε για να μη μεταδώσουμε την ασθένεια σε κάποιον δικό μας.

Προκειμένου να προσδιορίσουμε τη συμπεριφορά μας για το μέλλον, η απλή γρίπη θα μπορούσε να είναι ένα καλό παράδειγμα, αρκεί να αναλύσουμε την έως τώρα συμπεριφορά μας απέναντί της. Στο πρώτο τρίμηνο κάθε έτους, την περίοδο που η γρίπη βρισκόταν σε έξαρση, οι ΜΕΘ εξαντλούνταν. Ουδείς ενοχλούνταν, όπως ουδείς αυτοπεριοριζόταν εφόσον νοσούσε, προκειμένου να μην τη διασπείρει. Θεωρούσαμε τη γρίπη ακίνδυνη κι ας σκότωνε μέχρι και 1.000 ανθρώπους τον χρόνο. Είχαμε αποφασίσει, στατιστικά και μόνον, ότι η κατάσταση είναι ανεκτή. Ο κορονοϊός απέδειξε ότι τη στατιστική αυτού του είδους τη διαλύει. Αν του αφήσουμε περιθώριο, σαρώνει.

Το μεγαλύτερο λάθος μας θα είναι να πιστέψουμε ότι όλο αυτό τελείωσε και ότι ο κίνδυνος εξαλείφθηκε. Οι κανόνες της πανδημίας θα συνεχίσουν να είναι όχι απλώς αναγκαίοι αλλά επιβεβλημένοι και στο μέλλον. Πριν από την πανδημία, όποιος είχε ζήτημα υγείας έπρεπε μόνος του να προφυλαχθεί και κατά κανόνα η προφύλαξή του ήταν η εκούσια απομόνωση. Η πανδημία έδειξε σε όλους μας πώς ζουν όχι λίγοι συνάνθρωποί μας, οι οποίοι πρέπει ταυτόχρονα και να εργαστούν και να απομονωθούν. Τα περίφημα υποκείμενα νοσήματα δεν αναγράφονται με ταμπέλα στα πρόσωπα. Η πανδημία, μάθαμε πλέον καλά, χτυπάει με τον ίδιο τρόπο και τους υγιείς.

Το μεγαλύτερο δίδαγμα της πανδημίας, ως τώρα, ήταν, θα έπρεπε να είναι, ότι μόνο συλλογικά αντιδρώντας μπορούμε να επιβιώσουμε και να προκόψουμε. Μας δόθηκε η δυνατότητα να βιώσουμε και να συνειδητοποιήσουμε πώς ζούσε καθημερινά μεγάλη μερίδα συνανθρώπων μας, η οποία και κινδύνευε και έχανε εισοδήματα γιατί εμείς οι άλλοι δεν νοιαζόμασταν.

Στο χέρι μας είναι να αξιοποιήσουμε τα διδάγματα αυτά. Στο χέρι μας είναι να αποφασίσουμε να ζήσουμε με την πανδημία για όσο χρόνο (ή χρόνια) χρειαστεί και να αποφύγουμε άδικες απώλειες. Γνωρίζουμε ότι μια μάσκα μέσα στο αστικό λεωφορείο ή στον κινηματογράφο μπορεί να προστατέψει έναν εργαζόμενο από την ανεργία ή ένα παιδί από την ορφάνια. Από το τι καταλάβαμε ο καθένας από εμάς, έναν χρόνο τώρα, θα εξαρτηθεί το μέλλον. Πολύ περισσότερο, από το πώς ο καθένας μας θα ενεργήσει για τον εαυτό του και το σύνολο. Ας θυμόμαστε ότι η ευτυχία και ο όλεθρος θα μπορούν να εναλλάσσονται για πολύ καιρό ακόμη.

Εμβολιαζόμαστε και προσέχουμε.