Ενώπιος ενωπίω

Η φράση σημαίνει «πρόσωπο με πρόσωπο» και προέρχεται από την Παλαιά Διαθήκη. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στο κεφάλαιο όπου περιγράφεται η «συνάντηση» του Θεού με τον Μωυσή για την παράδοση των Δέκα Εντολών. Από τις 10 Μαΐου βρισκόμαστε ο καθένας «πρόσωπο με πρόσωπο» με την πανδημία και την υγειονομική κατάσταση της χώρας. Η κυβέρνηση απέσυρε πολύ μεγάλο μέρος των πανδημικών περιορισμών, η δε ψυχολογία που διαμορφώνεται συνοψίζεται στη φράση «δεν τρέχει τίποτα». 

Ο αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων και ο αριθμός των ημερήσιων θανάτων παραμένει υψηλότατος, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι βρισκόμαστε σε θερμή περίοδο και σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού έχει αποκτήσει μικρή, αλλά όχι αμελητέα, ανοσία από τους εμβολιασμούς. Είναι προφανές ότι παραβιάζουμε σε σημαντικό ποσοστό τους κανόνες αποστάσεων και απολύμανσης, αλλιώς δεν δικαιολογείται ο αριθμός των κρουσμάτων.

Πλέον, δεν υπάρχει έδαφος να κατηγορηθεί η κυβέρνηση ως χούντα, επειδή απαγορεύει τις μετακινήσεις, όπως έλεγαν οι αριστεροί, ούτε ως ύποπτη ότι θέλει να επιβάλει «καθεστώς ελέγχου του πληθυσμού», όπως λένε οι θρησκόληπτοι και οι ψεκασμένοι. Οι ΜΕΘ δεν είναι (σήμερα) γεμάτες και τα μέσα μαζικής μεταφοράς παραμένουν μέσα μαζικής μεταφοράς. Κανείς πια δεν κατηγορεί την κυβέρνηση. Όλοι είναι ικανοποιημένοι γιατί είναι «αμολημένοι».

Υπάρχουν και τα εμβόλια, τα οποία αποτελούν, καθαρά πλέον, ατομική επιλογή του καθενός μας. Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι σε κάθε ηλικιακή ομάδα παραμένει, με επιλογή, ανεμβολίαστο περίπου το 35%, και ότι αυτό δεν θα αλλάξει γρήγορα. Σε αυτούς θα πρέπει να προστεθούν τα παιδιά. Πρακτικά, το φθινόπωρο, τρία (μπορεί τέσσερα) εκατομμύρια συμπολιτών μας θα παραμείνουν εμβολιαστικά ακάλυπτοι και το καλοκαίρι που διανύουμε και τον χειμώνα που έρχεται. Το τι σημαίνει πρακτικά αυτό μάς το δείχνει η γειτονική μας Βόρεια Μακεδονία, τα αγαπημένα μας Σκόπια.

Η γειτονική χώρα έχει πληθυσμό 2,1 εκατομμύρια και αριθμό θανάτων 2.610 ανά εκατομμύριο. Είναι έβδομη στη θλιβερή παγκόσμια κατάταξη. Η χώρα μας, με πληθυσμό 10,5 εκατομμύρια, έχει 1.170 θανάτους ανά εκατομμύριο και είναι στην 42η θέση. Τον χειμώνα λοιπόν «τα Σκόπια», οι ανεμβολίαστοι συμπατριώτες μας, θα κυκλοφορούν ανάμεσά μας και, ευχόμαστε, αλλά πόσο εφικτό είναι, τα σκοπιανά ρεκόρ να μην καταρριφθούν. Το πρόβλημα είναι ότι είναι πιθανό να καταρριφθούν και μέσα στο καλοκαίρι, διότι θα έχουμε εισροή τουριστών, πολλοί από τους οποίους επίσης δεν θα είναι εμβολιασμένοι. Αν δεν τηρηθούν σχολαστικά τα υπόλοιπα «ήπια» μέτρα, το πρόβλημα θα ανακύψει δριμύ. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι συνωστισμοί όχι δεν αποφεύγονται, αλλά επιδιώκονται πλέον. Αποφασίσαμε μόνοι μας ότι η πανδημία τέλειωσε και παριστάνουμε ότι δεν υπάρχει. Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα εκπλαγούμε και δυσάρεστα και σύντομα.

Καταφέραμε με πορείες, εκκλησίες, παρτάκια και μπαράκια μέσα στον χειμώνα να διατηρήσουμε το πανδημικό κύμα ψηλά μέχρι και σήμερα, που έχουμε πια καλοκαίρι. Είναι βέβαιο ότι θα το συντηρήσουμε ψηλά και το καλοκαίρι, ειδικά αναμεμιγμένοι με τους ξένους, αλλά αυτήν τη φορά «από ξεγνοιασιά», στην καλύτερη περίπτωση, εμβολιοφοβία στη χειρότερη ή ψεκασμό (δεν πιστέψαμε ποτέ ότι υπάρχει πανδημία) στην τρισχειρότερη. Για έναν περίεργο λόγο (ατομική ανικανότητα λέγεται), η απελευθέρωση μετακινήσεων και το άνοιγμα των δραστηριοτήτων ερμηνεύεται από όλους ως λήξη του συναγερμού.

Πλέον, ο καθένας μας βρίσκεται αντιμέτωπος με τις επιλογές του και το Κράτος «πατερούλης» δεν αποτελεί δικαιολογία. Ο καθένας πρέπει να προφυλάξει τον εαυτό του με κάθε πρόσφορο τρόπο, είτε είναι μάσκα, είτε εμβόλιο, είτε απόσταση, διότι ο ίδιος το επιλέγει και χωρίς να υπάρχει κανείς να το επιβάλει. Θα φανεί τι καταλάβαμε δεκαπέντε μήνες τώρα.

Η δυσοίωνη, αλλά απολύτως ρεαλιστική πρόβλεψη είναι ότι τον χειμώνα θα έχουμε ισχυρό πρόβλημα και ότι το αργότερο τα Χριστούγεννα θα τρέξουν και οι τελευταίοι να εμβολιαστούν. Θα έχουν τρομάξει. Ανθρώπινο και αυτό. Άλλωστε και πριν από την πανδημία πολλοί, πάρα πολλοί συμπολίτες μας αυτοπροστατεύονταν περιορίζοντας ή προσαρμόζοντας δραστηριότητες, επειδή η υγεία τους το επέβαλε. Ουδείς νοιαζόταν γι’ αυτούς και ουδείς χαλούσε τη «ζαχαρένια» του. Ίσως η πανδημία αποτέλεσε την αιτία να σκεφτούν πολλοί άνθρωποι την κατάσταση και την ανάγκη του διπλανού τους. Το ερώτημα είναι αν αρκεί το ποσοστό.

Οφείλουμε, στο σημείο αυτό, να κατανοήσουμε ότι το άνοιγμα του τουρισμού είναι επιβεβλημένο κοινωνικά και οικονομικά. Δεν έχουμε, οι υπόλοιποι, τόσα λεφτά που να φτάνουν να θρέψουμε το 25% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Έχουμε αποδείξει ότι δεν έχουμε και τη διάθεση να δείξουμε αλληλεγγύη. Όχι όταν, για παράδειγμα, οι ιδιοκτήτες προσφεύγουν στο ΣτΕ και ζητούν ακύρωση της κρατικής απόφασης για μείωση ενοικίων από τις κλειστές επιχειρήσεις. Αυτοί δεν κατάλαβαν ποτέ ότι δεν είναι συνεταίροι και ότι, για να πάρουν ενοίκια, πρέπει οι επιχειρήσεις να δουλεύουν. Κάποιοι άλλοι στο Δημόσιο δεν έθεσαν καν θέμα να προσφέρουν στους ανέργους ούτε την αξία του καφέ που δεν αγόρασαν τηλε-εργαζόμενοι. Κάποιοι σαν και αυτούς δεν θα καταλάβουν ποτέ ότι η πανδημία επιβάλλει κανόνες συμπεριφοράς. Ότι κανονικότητα δεν είναι ό,τι ο καθένας επιθυμεί, αλλά μόνο ό,τι είναι εφικτό. Ότι, ακόμη περισσότερο, κανονικότητα πρέπει να είναι η προσπάθειά μας να διασώζουμε κάθε φορά όσα περισσότερα γίνεται, προσαρμοζόμενοι σε συνθήκες που είναι υπέρτερες από εμάς. Απεδείχθη ότι κράζουμε κράτος και κυβέρνηση εκ του πονηρού, για να εκβιάσουμε επιδόματα και απαλλαγές. Ποιος θα τα πληρώσει όμως κι από πού; Στο μεταξύ έχει ενδιαφέρον και το ότι, αφελώς, ουδείς ασχολείται με το πώς θα έρθουν και πώς θα κινηθούν οι τουρίστες. Γκρινιάξαμε παλιότερα, επειδή δήθεν οι τουρίστες θα κινούνται ελεύθερα κι εμείς όχι. Από τότε που μας αμόλησαν κι εμάς, ουδείς βλέπει πρόβλημα προς επίλυση. Κοιτάμε το δάχτυλο (την επιφανειακή καλοπέρασή μας) και χάνουμε το δάσος (τον κίνδυνο).

Είναι πολύ πιθανό ο τρόπος που ανοίγουμε τις δραστηριότητες και ειδικά τον τουρισμό να είναι απολύτως εσφαλμένος. Η κυβέρνηση υποχώρησε είτε στις οικονομικές ανάγκες είτε, κυρίως (και δυστυχώς), στις «ψυχολογικές» πιέσεις όσων «ήθελαν τη ζωή τους πίσω». Αυτό θα φέρει θανάτους. Αλλά πλέον όλοι αυτό ζητούμε και φέρουμε και την ευθύνη.

Όλοι (πρέπει να) γνωρίζουμε, πλέον. Ουδείς μάς υποχρεώνει να συνωστιστούμε, παραμένει επιλογή μας να αυτοπεριοριστούμε. Η επιλογή είναι δική μας, όπως και το αντίστοιχο τίμημα. Έτσι κι αλλιώς, το αίσθημα της συλλογικής αλληλεγγύης ουδέποτε υπήρξε ισχυρό και γι’ αυτό, μόλις απεσύρθη η κρατική επιβολή, εξαφανίστηκε.

Πρόσωπο με πρόσωπο έκαστος με την πανδημία, η οποία δεν έφυγε επειδή καλοκαίριασε, και με τον κακό ή καλό του εαυτό. Όποιον από τους δυο επικρατεί...