Μονομαχία στον ήλιο του ΠΑΣΟΚ - Free Sunday
Μονομαχία στον ήλιο του ΠΑΣΟΚ
Ν. Ανδρουλάκης, Γ. Παπανδρέου ενδιαφέροντες και πολύ διαφορετικοί

Μονομαχία στον ήλιο του ΠΑΣΟΚ

Την Κυριακή κρίνεται, στον δεύτερο γύρο, η ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ), ενός απροσδιόριστου χώρου που περιέχει στοιχεία του πρώην ΠΑΣΟΚ και της κεντροαριστεράς. Οι δύο μονομάχοι είναι ο Νίκος Ανδρουλάκης και ο Γιώργος Παπανδρέου. Δύο ενδιαφέρουσες και εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες, τις οποίες γνωρίζω καλά. Με τον Νίκο Ανδρουλάκη είμαστε συνάδελφοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε διαφορετικές πολιτικές ομάδες και με τον Γιώργο Παπανδρέου ήμουν συμμαθητής στο Κολλέγιο Αθηνών, στην τάξη του ’71. Υποχρεώθηκε να φύγει νωρίτερα στο εξωτερικό λόγω των διώξεων που υπέστη ο πατέρας του, Ανδρέας Παπανδρέου, από τη δικτατορία των συνταγματαρχών.

Το σκηνικό

Το πολιτικό σκηνικό στο οποίο θα πραγματοποιηθεί η τελική αναμέτρηση για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ συνοψίζεται ως εξής:

Στον πρώτο γύρο ψήφισαν 270.000 πολίτες, γεγονός που αναδεικνύει μια ικανοποιητική δυναμική στο Κίνημα Αλλαγής, όχι όμως τόσο εντυπωσιακή όσο την παρουσιάζουν ορισμένοι αναλυτές.

Νικητής του πρώτου γύρου ήταν ο Νίκος Ανδρουλάκης με ένα ποσοστό της τάξης του 37%. Στη δεύτερη θέση ο Γ. Παπανδρέου με 28%, ακολουθούμενος από τον Α. Λοβέρδο με 26%. Τα υπόλοιπα ποσοστά μοιράστηκαν οι τρεις άλλοι υποψήφιοι για την ηγεσία, Καστανίδης, Γερουλάνος και Χρηστίδης.

Η δημόσια δήλωση του Ανδρέα Λοβέρδου ότι θα ψηφίσει τον Νίκο Ανδρουλάκη φαίνεται να ενισχύει ακόμη περισσότερο τη θέση του νικητή του πρώτου γύρου. Έχει πλεονέκτημα 9 μονάδων έναντι του Γ. Παπανδρέου, την υποστήριξη Λοβέρδου –που έχει τη σημασία της αλλά δεν είναι δεσμευτική για τους ψηφοφόρους– και το γεγονός ότι στον δεύτερο γύρο δικαιούνται να ψηφίσουν μόνο όσοι ψήφισαν στον πρώτο γύρο. Αναπόφευκτα θα υπάρξει κάποια αποχή μεταξύ όσων ψήφισαν στον πρώτο γύρο, με αποτέλεσμα να γίνει ακόμη πιο δύσκολη η κάλυψη της απόστασης που χωρίζει τον δεύτερο από τον πρώτο.

Πλεονέκτημα λοιπόν στον Ανδρουλάκη, αλλά όπως ο ίδιος τόνισε δεν υπάρχουν βεβαιότητες στην πολιτική, γι’ αυτό άλλωστε δίνει τη μάχη του δεύτερου γύρου από την αρχή.

Ευρύτερο ενδιαφέρον

Η μάχη για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ έχει προκαλέσει το ευρύτερο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για μια σειρά λόγους.

Πρώτον, η αξιοπρεπής και θαρραλέα στάση της Φώφης Γεννηματά, η οποία συνέχισε την προσπάθεια μέχρι να την εγκαταλείψουν οι δυνάμεις της, λόγω της ασθένειάς της, δημιούργησε ένα κύμα συμπάθειας υπέρ του πολιτικού χώρου του οποίου ηγήθηκε.

Δεύτερον, η ευρύτερη κοινή γνώμη θεωρεί ότι ο χώρος της κεντροαριστεράς αξίζει μιας καλύτερης τύχης, ύστερα από μία περίοδο μεγάλης δοκιμασίας.

Τρίτον, η απόφαση, την τελευταία στιγμή, του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου να πάρει μέρος στη μάχη της ηγεσίας κέντρισε το ενδιαφέρον των πολιτών.

Τέταρτον, η πολιτική ζωή φαίνεται να οδηγείται σε περίοδο ανακατατάξεων. Ο Μητσοτάκης και η ΝΔ έχουν ένα εντυπωσιακό πλεονέκτημα. Έχει αρχίσει να καταγράφεται όμως μια πρώτη φθορά της εξουσίας –αναπόφευκτο στον τρίτο χρόνο της τετραετίας–, ενώ η πραγματοποίηση της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης με σύστημα απλής αναλογικής βάζει δύσκολα και στους ισχυρούς του πολιτικού μας συστήματος.

Μεγαλύτερη είναι η πολιτική φθορά και η κόπωση που παρατηρείται στον χώρο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει βρει τον πολιτικό βηματισμό του μετά από τις αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και ο Τσίπρας δεν ασκεί τη γοητεία που ασκούσε στους πολίτες στο παρελθόν. Παραμένει απόλυτος κυρίαρχος στον χώρο του, υστερεί όμως πολύ στη σύγκριση με τον Μητσοτάκη και γι’ αυτό αδυνατεί να δημιουργήσει δυναμική υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι δημοσκοπήσεις, στον βαθμό που είναι ακριβείς, καταγράφουν ενίσχυση δύο έως τριών μονάδων του ΚΙΝΑΛ, το οποίο φαίνεται να ανεβαίνει προς το ψυχολογικό φράγμα του 10%. Η ανάλυση των δημοσκοπικών κερδών που πραγματοποιεί δείχνει ότι κερδίζει ψηφοφόρους από τον ΣΥΡΙΖΑ και από τη ΝΔ, με αυτούς που προέρχονται από τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι κάπως περισσότεροι από αυτούς που προέρχονται από τη ΝΔ.

Είναι πολύ νωρίς όμως για να μιλήσουμε για ουσιαστική ενίσχυση του ΚΙΝΑΛ και τη δημιουργία ενός τρίτου πολιτικού πόλου που θα περιορίσει την κυριαρχία των δύο μονομάχων, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Ο κόσμος της ΝΔ είναι ικανοποιημένος με τον Μητσοτάκη και την εξουσία και δεν δείχνει διάθεση να μετακινηθεί. Και ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ, αν και προέρχεται σε μεγάλο ποσοστό από το πρώην ΠΑΣΟΚ, έχει δεθεί αρκετά με τον Τσίπρα και την κυβερνητική του τετραετία και θα το σκεφτεί αρκετά προτού δώσει πολιτική ευκαιρία στο ΚΙΝΑΛ.

Πολλά θα εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα της Κυριακής, αλλά και από το τι θα συμβεί από την επόμενη Δευτέρα στο ΚΙΝΑΛ.

Οι μονομάχοι, Νίκος Ανδρουλάκης και Γιώργος Παπανδρέου, είναι δύο σοσιαλιστές από διαφορετικούς κόσμους και αυτό επηρεάζει την εκλογική αναμέτρηση και όσα θα ακολουθήσουν.

Νέος της γενιάς της κρίσης

Ο Νίκος Ανδρουλάκης μπορεί να χαρακτηριστεί ένας νέος της γενιάς της κρίσης. Γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1979 στο Ηράκλειο της Κρήτης και προέρχεται από αυτό που αποκαλούμε μεσαία τάξη. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στην Πολυτεχνική Σχολή του Δημοκρίτειου στη Θράκη και έκανε μεταπτυχιακό για «Νέα Υλικά και Περιβάλλον».

Από πολιτική και κομματική άποψη, είναι εντελώς αυτοδημιούργητος. Το 2001 έγινε μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας του ΠΑΣΟΚ. Το 2008 έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ και το 2013 εξελέγη Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, συγκεντρώνοντας 109 ψήφους επί συνόλου 168. Έμεινε σε αυτήν τη θέση από τον Μάρτιο του 2013 μέχρι τον Ιούλιο του 2015. Αντικατέστησε στη θέση του Γραμματέα τον Πάρη Κουκουλόπουλο και τον διαδέχθηκε ο Στέφανος Ξεκαλάκης.

Το 2014 εξελέγη για πρώτη φορά ευρωβουλευτής. Το 2017 αναμετρήθηκε με τη Φώφη Γεννηματά για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ και ηττήθηκε στον δεύτερο γύρο με ένα ποσοστό της τάξης του 45%. Το 2019 επανεξελέγη ευρωβουλευτής συγκεντρώνοντας 180.822 σταυρούς, εντυπωσιακό ρεκόρ, αν σκεφτούμε ότι το ποσοστό του κόμματος στις ευρωεκλογές ήταν 7,7%.

Τα βασικά χαρακτηριστικά

Τα βασικά πολιτικά χαρακτηριστικά του Νίκου Ανδρουλάκη συνοψίζονται –κατά την άποψή μου– με τον ακόλουθο τρόπο.

Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην κομματική οργάνωση και στην ανθρώπινη επαφή. Έχει πολύ καλή σχέση με τη βάση, μπόρεσα να το διαπιστώσω σε εκδηλώσεις που ήμασταν και οι δύο ομιλητές μαζί με άλλους ευρωβουλευτές. Η συμμετοχή Ανδρουλάκη στις εκδηλώσεις αυτές ήταν εγγύηση για οργανωμένη παρουσία και γεμάτες αίθουσες, ιδιαίτερα σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας που επισκεφτήκαμε μαζί. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι εκπροσωπούσε ένα κόμμα με πολύ χαμηλότερο ποσοστό από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αντιμετωπίζει την πολιτική ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές –όπως ήταν η ήττα του στη μάχη της ηγεσίας από τη Φώφη Γεννηματά– με καλή ψυχολογία και αισιοδοξία για το μέλλον.

Σαν ευρωβουλευτής είναι πάντα συνεπής στις υποχρεώσεις του και ικανός να αναπτύξει εντυπωσιακές πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, εργάστηκε για την ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε όφελος της Ελλάδας.

Η θέση που υποστήριξε ήταν υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, υπέρ της εφαρμογής μιας λιγότερο περιοριστικής και περισσότερο αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής, υπέρ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και της ενίσχυσης των κοινωνικών δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών. Ως μέλος και στη συνέχεια ως αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών, δημιούργησε δυναμική στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά του καθεστώτος Ερντογάν και της πολιτικής του.

Το ενδιαφέρον του για την πολιτική είναι παγκοσμιοποιημένο, πρέπει να είναι από τους πιο πολυταξιδεμένους ευρωβουλευτές. Επισκέπτεται συχνά άλλες ηπείρους με προτίμηση στη Λατινική Αμερική, ως μέλος της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τη Λατινική Αμερική.

Πολιτικό εφαλτήριο

Αυτό που δεν έχουν καταλάβει οι εσωκομματικοί αντίπαλοι του Νίκου Ανδρουλάκη είναι ότι τα τελευταία χρόνια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναδειχθεί σε πολιτικό εφαλτήριο για τη διεκδίκηση ηγετικών θέσεων σε εθνικό επίπεδο.

Ο συνάδελφός μου στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), Πλένκοβιτς, πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην πρωθυπουργία της Κροατίας και θεωρείται ο ηγέτης που πρωταγωνίστησε στην ευρωπαϊκή πορεία της Κροατίας και στην ένταξή της στην Ε.Ε. Άλλος συνάδελφός μου στο ΕΛΚ, Ο Κάρινς, βρέθηκε στην πρωθυπουργία της Λετονίας χωρίς μάλιστα να κατέβει στις βουλευτικές εκλογές. Παρέμεινε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέχρις ότου οι διαβουλεύσεις που ακολούθησαν τις βουλευτικές εκλογές στη χώρα του τον οδήγησαν στην πρωθυπουργία, ύστερα από συνεννοήσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Από τους Συντηρητικούς, ο Πολωνός ευρωβουλευτής Ντούντα βρέθηκε στην προεδρία της Πολωνίας ύστερα από οριακή νίκη στις προεδρικές εκλογές. Επανεκλέχτηκε με την ψήφο του λαού, πάλι με οριακή πλειοψηφία.

Το πέρασμα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην εθνική πολιτική ζωή δεν οδηγεί πάντα στην επιτυχία. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του σοσιαλδημοκράτη προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του για να διεκδικήσει την καγκελαρία στις βουλευτικές εκλογές του 2017 στη Γερμανία. Ηττήθηκε με μεγάλη διαφορά από τη Μέρκελ και πέρασε από την προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην πολιτική αφάνεια.

Είναι λογικό να ενισχύονται οι πολιτικές δυνατότητες των πιο δυναμικών ευρωβουλευτών, όσο προχωράει η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Η πολιτική γίνεται αναπόφευκτα περισσότερο ευρωκεντρική και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χώρος προετοιμασίας για την ανάληψη κομματικών ή κυβερνητικών ευθυνών σε εθνικό επίπεδο. Όλα τα μεγάλα θέματα, από το Ταμείο Ανάκαμψης μέχρι το προσφυγικό-μεταναστευτικό και από την Πολιτική Προστασία μέχρι την πράσινη-ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση, έχουν τονισμένη την ευρωπαϊκή διάσταση.

Ο εκπρόσωπος της δυναστείας

Ο Γιώργος Παπανδρέου γεννήθηκε στο Σεν Πολ της Μινεσότα των ΗΠΑ τον Ιούνιο του 1952.

Ο παππούς του, Γεώργιος Παπανδρέου, διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας, όπως και ο πατέρας του, Ανδρέας Παπανδρέου.

Η παιδεία του ήταν διεθνής, σπούδασε κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Άμχερστ των ΗΠΑ το 1970-1975, όπου ήταν συμφοιτητής και για ένα διάστημα συγκάτοικος με τον Αντώνη Σαμαρά. Συνέχισε τις σπουδές του στην Κοινωνιολογία της Ανάπτυξης στο London School of Economics (LSE) το 1975-1977.

Η κυβερνητική του εμπειρία είναι τεράστια. Διετέλεσε υπουργός Παιδείας το 1988-1989 και πάλι το 1994-1996. Διετέλεσε υφυπουργός Πολιτισμού του 1985-1987. Άφησε τη σφραγίδα του στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου υπήρξε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών το 1996-1999, υπουργός Εξωτερικών το 1999-2004 και ξανά υπουργός Εξωτερικών από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2010.

Ο Γιώργος Παπανδρέου διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από τον Φεβρουάριο του 2004 μέχρι τον Μάρτιο του 2012 και πρωθυπουργός της Ελλάδας από τον Οκτώβριο του 2009, οπότε οδήγησε το ΠΑΣΟΚ σε εκλογικό θρίαμβο, μέχρι τον Νοέμβριο του 2011.

Διαχειρίστηκε την ένταξη της Ελλάδας στο μνημόνιο χωρίς να μπορέσει να πείσει για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής του. Τα αυστηρά μέτρα λιτότητας που πήρε σαν πρωθυπουργός οδήγησαν στην εκλογική καθίζηση του ΠΑΣΟΚ και σε σκληρές εσωκομματικές συγκρούσεις. Είναι γεγονός ότι δεν ευθύνεται για το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο βρέθηκε η χώρα, αλλά είναι επίσης γεγονός ότι δεν μπόρεσε να εκτιμήσει σωστά την κατάσταση και να αντιδράσει έγκαιρα και αποτελεσματικά.

Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς

Τον Ιανουάριο του 2006 εξελέγη πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, γεγονός που τον ανέδειξε σε προσωπικότητα πρώτης γραμμής στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι προκάτοχός του στην προεδρία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς ήταν ο Αντόνιο Γκουτιέρες, γραμματέας σήμερα του ΟΗΕ, πριν από αυτόν ο Πιέρ Μορουά, πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας, και ο Βίλλυ Μπραντ, πρώην πρωθυπουργός της Γερμανίας και ιστορική μορφή της σοσιαλδημοκρατίας.

Δυστυχώς για τον Γιώργο Παπανδρέου, η Σοσιαλιστική Διεθνής μπήκε, επί των ημερών του, σε φάση παρακμής. Το 2013 την εγκατέλειψαν ισχυρά ευρωπαϊκά κόμματα, όπως το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Σουηδίας, ενώ άλλα ευρωπαϊκά κόμματα προτίμησαν να μείνουν παρατηρητές παρά πλήρη μέλη. Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές προχώρησαν στη δημιουργία της Προοδευτικής Συμμαχίας, στερώντας από τη Σοσιαλιστική Διεθνή τις δυνάμεις που την ανέδειξαν.

Ο Γιώργος Παπανδρέου παραμένει πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, η οποία μοιάζει πλέον με πολιτική οργάνωση του Νότιου Ημισφαιρίου, χωρίς καμία απήχηση στην Ευρώπη. Το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να συνεννοηθεί με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές, οι οποίοι του γύρισαν την πλάτη, έχει τη σημασία του για έναν Έλληνα πολιτικό, εφόσον έχουμε επενδύσει τόσα πολλά στην ευρωπαϊκή μας πορεία.

Η μοιραία απόφαση

Λόγω μνημονίου και αδυναμίας αποτελεσματικής διακυβέρνησης, ο Παπανδρέου δεν μπόρεσε να εδραιωθεί ως συνεχιστής της πολιτικής δυναστείας των Παπανδρέου. Λόγω της αποχώρησης των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών από τη Σοσιαλιστική Διεθνή, δεν μπόρεσε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα.

Όμως η απόφαση που τον προσδιόρισε πολιτικά και μπορεί να προσδιορίσει το αποτέλεσμα της αναμέτρησης της Κυριακής, ενδεχομένως και την πολιτική συνέχεια, είναι η ίδρυση –τον Ιανουάριο του 2015– του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών (ΚΙΔΗΣΟ). Εξαιτίας της συγκρουσιακής του σχέσης με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, προχώρησε λίγο πριν από τις κρίσιμες εκλογές του Ιανουαρίου 2015 στην αποχώρηση από το ΠΑΣΟΚ και στη δημιουργία του δικού του κόμματος. Κατηγορήθηκε τότε για διάσπαση του Κινήματος, αλλά απάντησε στους επικριτές του ότι επρόκειτο για λύτρωση.

Στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, το ΚΙΔΗΣΟ περιορίστηκε στο 2,54%. Δεν μπόρεσε να φτάσει το όριο του 3%, που εξασφαλίζει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Κατάφερε όμως να γκρεμίσει το ΠΑΣΟΚ, που περιορίστηκε στο 4,68% και έχασε τις 20 από τις 33 έδρες που είχε. Το άλλοτε πανίσχυρο ΠΑΣΟΚ μετατράπηκε, εξαιτίας της αρνητικής δυναμικής που είχε αναπτυχθεί και της δημιουργίας του ΚΙΔΗΣΟ από τον Γιώργο Παπανδρέου, σε έβδομο κόμμα. Τρίτο κόμμα αναδείχθηκε η Χρυσή Αυγή με ποσοστό 6,9%. Ένα ενωμένο ΠΑΣΟΚ που θα έπαιρνε την τρίτη θέση στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο από πολλές απόψεις. Θα περιόριζε την ελευθερία κινήσεων της Χρυσής Αυγής και του κόμματος Καμμένου, ενώ θα μπορούσε να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στο πρώτο κόμμα, που ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ.

Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, το ΚΗΔΙΣΟ δεν κατέβηκε επικαλούμενο οικονομική αδυναμία και η Φώφη Γεννηματά μπόρεσε να βάλει το ΠΑΣΟΚ στον δρόμο μιας κάποιας ανάκαμψης με ποσοστό 6,28%. Στις εκλογές του 2019, το ΚΙΔΗΣΟ εμφανίστηκε σαν συνιστώσα του ΚΙΝΑΛ, το οποίο εξασφάλισε ποσοστό 8,1%.

Μια ματιά στην εξέλιξη των εκλογικών ποσοστών οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Γιώργος Παπανδρέου λίγο έλειψε να γράψει το 2015 τη λέξη «τέλος» για το ήδη προβληματικό ΠΑΣΟΚ μέσα από τη δημιουργία του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών. Ουσιαστικά από το 2015 μέχρι το 2019, ο χώρος του ΚΙΝΑΛ προσπαθεί να σταθεροποιηθεί πολιτικά ξεπερνώντας, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, τη διάσπαση του 2015 που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία Παπανδρέου.

Η κομματική πορεία Ανδρουλάκη ήταν πολύ πιο σταθερή και συνεπής απ’ ό,τι η κομματική πορεία του Γιώργου Παπανδρέου. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους τον επιβράβευσαν οι πολίτες στον πρώτο γύρο της αναμέτρησης για την ηγεσία και αυξάνει τις πιθανότητες για την επικράτησή του αυτή την Κυριακή.

Πέρα όμως από την πολύ πιθανή επικράτηση Ανδρουλάκη, υπάρχει το ζήτημα της μετέπειτα πορείας του ΚΙΝΑΛ. Ο Ανδρουλάκης έχει δηλώσει ότι διεκδικεί μία ειρηνική νίκη, αλλά ο Παπανδρέου δεν φαίνεται έτοιμος για μια ειρηνική ήττα. Η οικογενειακή του ιστορία και η ψυχολογία του, όπως και το προηγούμενο του 2015, δεν εγγυώνται ότι θα συμβιβαστεί με την κομματική, πολιτική πραγματικότητα που θα δημιουργήσει ενδεχόμενη επικράτηση Ανδρουλάκη. Γι’ αυτό θεωρώ ότι για την πορεία του ΚΙΝΑΛ δεν έχει σημασία μόνο το αποτέλεσμα της Κυριακής, έχουν ακόμη μεγαλύτερη σημασία όσα θα ακολουθήσουν από τη Δευτέρα.