Πανδημία: Μεγαλώνει η πίεση σε λαούς και κυβερνήσεις
Τα νέα από το μέτωπο της πανδημίας δεν είναι καλά. Στην Ε.Ε. και στις ΗΠΑ έχει αναπτυχθεί μια ιδιαίτερα αρνητική δυναμική, με βασικό χαρακτηριστικό τη μεγάλη αύξηση των νέων κρουσμάτων και στην περίπτωση των ΗΠΑ και των θανάτων.
Χώρες οι οποίες μέχρι τώρα έδιναν το καλό παράδειγμα στην αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως η Αυστραλία, έχουν αποκτήσει σοβαρό πρόβλημα. Η Κίνα ακολουθεί τον μοναχικό δρόμο της μηδενικής ανοχής στον COVID-19, αλλά δέχεται κι αυτή μεγάλη πίεση και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τη συνέχεια.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) μάς βομβαρδίζει με αυστηρές προειδοποιήσεις, οι οποίες όμως δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τις περισσότερες κυβερνήσεις.
Η επιδείνωση της κατάστασης σε ό,τι αφορά την πανδημία έχει ευρύτερες προεκτάσεις, οικονομικές και πολιτικές, στην Ευρώπη. Τέλος, η Ελλάδα υποχωρεί συνεχώς στην κατάταξη της αποτελεσματικής αντιμετώπισης της πανδημίας.
Σήμα κινδύνου από ΠΟΥ
Με συνεχείς ανακοινώσεις ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μάς προειδοποιεί για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε.
Πρώτον, οι ειδικοί του ΠΟΥ δεν θεωρούν τη μετάλλαξη Όμικρον ακίνδυνη για την υγεία μας. Προειδοποιούν ότι πρόκειται για σοβαρή ασθένεια και πως ο κίνδυνος για τους ανεμβολίαστους είναι σημαντικός.
Δεύτερον, ο ΠΟΥ υπογραμμίζει ότι η δυναμική της διάδοσης της μετάλλαξης Όμικρον είναι εκρηκτική, ειδικά στην Ευρώπη. Εκτιμούν ότι σε διάστημα μερικών εβδομάδων μπορεί να νοσήσουν οι… μισοί Ευρωπαίοι.
Τρίτον, με βάση την ανάλυση που κάνουν οι επιστήμονες του ΠΟΥ, οι επαναλαμβανόμενες «αναμνηστικές» δόσεις εμβολίων δεν μπορούν να αποτελέσουν τη λύση του προβλήματος. Χρειάζεται επιστημονική πρόοδος για να αποκτήσουμε εμβόλιο ικανό να αντιμετωπίσει την Όμικρον και τις επόμενες μεταλλάξεις.
Τέταρτον, ο ΠΟΥ απορρίπτει τα σενάρια σύμφωνα με τα οποία η Όμικρον μπορεί να επιταχύνει το τέλος της πανδημίας. Οι εκπρόσωποι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας επιμένουν ότι απέχουμε από το τέλος της πανδημίας και πως είναι πιθανόν να βρεθούμε αντιμέτωποι στο άμεσο μέλλον με πιο επικίνδυνες μεταλλάξεις.
Η εικόνα που μας δίνει ο ΠΟΥ για την εξέλιξη της πανδημίας είναι ταυτόχρονα αρνητική και ανησυχητική, δεν δεσμεύει όμως τις περισσότερες κυβερνήσεις. Αυτές προσπαθούν, για δημοσκοπικούς και πολιτικούς λόγους, να δώσουν μια θετική εικόνα και προοπτική και σε πολλές περιπτώσεις κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση απ’ αυτήν που υποδεικνύει ο ΠΟΥ.
Η σύγκριση των υπερδυνάμεων
Με το πέρασμα του χρόνου, ο τρόπος αντιμετώπισης της πανδημίας αποκτά και γεωπολιτική σημασία.
Πολλές χώρες, οι οποίες ταλαντεύονται σε ό,τι αφορά την κατεύθυνση της στρατηγικής τους, συγκρίνουν τις επιδόσεις των ΗΠΑ με εκείνες της Κίνας.
Ύστερα από δύο χρόνια πανδημίας, το αμερικανικό μοντέλο αποδεικνύεται εξαιρετικά προβληματικό. Αντίθετα, το κινεζικό μοντέλο αποδεικνύεται αποτελεσματικό, αλλά κυριολεκτικά μοναδικό στο είδος του, εφόσον καμία άλλη χώρα δεν το εφαρμόζει. Πολλές κυβερνήσεις εκφράζουν την εκτίμησή τους για τον τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας από την κινεζική ηγεσία, καταλήγουν όμως όλες στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια μέθοδο.
Στις ΗΠΑ, οι θάνατοι από την πανδημία έχουν ξεπεράσει τις 866.000. Η δυναμική είναι ιδιαίτερα αρνητική εξαιτίας της μετάλλαξης Όμικρον. Ο αριθμός των θανάτων του τελευταίου επταημέρου αυξήθηκε κατά 40% σε σχέση με το προηγούμενο επταήμερο. Συνολικά έχουν νοσήσει 64,4 εκατομμύρια Αμερικανοί, ενώ έχουν ήδη αναρρώσει 42,8 εκατομμύρια. Το ποσοστό των θανάτων είναι 2% και το ποσοστό αυτών που ανάρρωσαν είναι 98%.
Αποδεικνύεται στην πράξη ότι η προβληματική αντιμετώπιση της πανδημίας δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των επιλογών του Τραμπ. Οι κοινωνικές ανισότητες, τα προβλήματα του πανάκριβου Συστήματος Υγείας που λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, η έλλειψη κοινωνικής πειθαρχίας που εκφράζεται σε σχετικά χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, η αδυναμία της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των Πολιτειών να συνεννοηθούν, η κυριαρχία των μεγάλων συμφερόντων και των φαρμακοβιομηχανιών πρέπει να παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση ενός εξαιρετικά αρνητικού αποτελέσματος.
Οι κακές επιδόσεις στην αντιμετώπιση της πανδημίας αποτελούν ένα ακόμη σημαντικό πολιτικό πρόβλημα για τους Δημοκρατικούς. Με τον πληθωρισμό στο 7% –στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών– και την πανδημία σε έξαρση, οι Δημοκρατικοί αντιμετωπίζουν με δέος τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου 2022. Είναι πολύ πιθανόν να χάσουν την πλειοψηφία στη Γερουσία και στο Κογκρέσο, οπότε η αποτελεσματικότητα της προεδρίας Μπάιντεν θα πέσει ακόμη πιο χαμηλά και οι πιθανότητες για την επικίνδυνη επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα αυξηθούν.
Οι ΗΠΑ των 330 εκατομμυρίων πηγαίνουν για ένα εκατομμύριο θανάτους από COVID-19, ενώ η Κίνα του 1,4 δισεκατομμυρίου έχει καταγράψει λιγότερους από 5.000 θανάτους. Πρόκειται για σημαντικό επίτευγμα, αν σκεφτούμε ότι η πανδημία ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια από την Κίνα.
Η μετάλλαξη Όμικρον, όμως, θέτει σε δοκιμασία την κινεζική μέθοδο της μηδενικής ανοχής προς τον COVID-19. Το προηγούμενο επταήμερο σημειώθηκαν 1.127 νέα κρούσματα στην Κίνα και το επταήμερο που προηγήθηκε άλλα 1.355. Εδώ και πολύ καιρό δεν σημειώνονται θάνατοι στην Κίνα από COVID-19.
Η κινεζική μέθοδος στηρίζεται σε ένα μείγμα κομμουνιστικής πειθαρχίας, άρτιας οργάνωσης και ψηφιακής παρακολούθησης, ιχνηλάτησης. Αρκεί η εμφάνιση μερικών κρουσμάτων σε ένα αστικό κέντρο 5, 10 ή 15 εκατομμυρίων για να επιβληθεί σκληρό lockdown και να υποχρεωθούν όλοι οι κάτοικοι να μπουν στην ουρά για να υποβληθούν σε μοριακό τεστ.
Η Κίνα, πριν από την εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον, έδειχνε να έχει κερδίσει τον πόλεμο με την πανδημία, τώρα όμως η προοπτική μοιάζει κάπως αβέβαιη.
Η κινεζική ηγεσία έχει μπροστά της δύο μεγάλες δοκιμασίες. Τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, που ξεκινούν σε δύο εβδομάδες και μπορεί να συμβάλουν στη διάδοση του κορονοϊού. Οι Ιάπωνες οργάνωσαν με επιτυχία τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 2021 χωρίς να χάσουν τον έλεγχο της πανδημίας, αλλά τότε δεν είχε εμφανιστεί ακόμη η μετάλλαξη Όμικρον.
Η άλλη δοκιμασία για την κινεζική ηγεσία είναι το κομματικό συνέδριο του Νοεμβρίου, στο οποίο αναμένεται να αρθεί ο περιορισμός των δύο πενταετών θητειών στην ηγεσία, για να μετατραπεί ουσιαστικά ο Σι Τζινπίνγκ σε ισόβιο ηγέτη της νέας υπερδύναμης. Για να γίνει όμως αυτό, το καθεστώς θα πρέπει να φτάσει στο κομματικό συνέδριο, διατηρώντας τη θετική εικόνα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας. Αν χαθεί ο έλεγχος στη διαχείριση της πανδημίας ή αν υποχρεωθεί η ηγεσία σε αλλαγή στρατηγικής, μπορεί να επηρεαστεί ο εσωκομματικός συσχετισμός δυνάμεων.
Η κόπωση των «πρωταθλητών»
Η μετάλλαξη Όμικρον θέτει σε αμφισβήτηση και την επιτυχημένη στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας χωρών όπως η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη, η Νέα Ζηλανδία και η Ταϊβάν.
Οι χώρες αυτές δεν υιοθέτησαν το πολύ αυστηρό έως σκληρό κινεζικό μοντέλο, είναι όμως πολύ πιο συστηματικές και αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση της πανδημίας απ’ ό,τι οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το πρώτο μεγάλο θύμα της μετάλλαξης Όμικρον είναι η Αυστραλία. Ύστερα από πολύμηνα αυστηρά lockdown, χάθηκε ο έλεγχος στη μετάδοση του ιού. Το τελευταίο επταήμερο καταγράφηκαν 595.000 νέα κρούσματα και άλλα 224.000 το επταήμερο που προηγήθηκε. Οι θάνατοι από την πανδημία έφτασαν τους 145 το τελευταίο επταήμερο, ενώ ήταν 69 το προηγούμενο. Η κατάσταση παραμένει καλή συγκρινόμενη με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, αλλά η δυναμική που αναπτύσσεται είναι αρνητική. Η χώρα είναι σε πορεία προς εκλογές και η αμηχανία της Συντηρητικής κυβέρνησης έκδηλη. Το κακό κλίμα εξηγεί και τις διαστάσεις που πήρε η υπόθεση με τον Τζόκοβιτς.
Αρκετά σοβαρό πρόβλημα αρχίζει να έχει με την πανδημία και η Νότια Κορέα. Τα νέα κρούσματα ξεπέρασαν τις 54.000 τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ενώ οι θάνατοι από την πανδημία έφτασαν τους 333 το τελευταίο επταήμερο. Η κατάσταση στη Νότια Κορέα είναι πολύ καλύτερη απ’ ό,τι στην Ε.Ε., αλλά εμφανίζει τάσεις γρήγορης επιδείνωσης.
Η Ιαπωνία και η Σιγκαπούρη πιέζονται από τη μετάλλαξη Όμικρον, αλλά εξακολουθούν να έχουν εξαιρετικά καλές επιδόσεις. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, μόλις 18 Ιάπωνες έχασαν τη ζωή τους από COVID-19 σε μία χώρα 125 εκατομμυρίων. Το τελευταίο επταήμερο υπέκυψαν στην Ιαπωνία από την πανδημία 0,1 άτομα ανά εκατομμύριο κατοίκους, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός στην Ελλάδα ήταν 49. Τους Ιάπωνες, όμως, ανησυχεί το γεγονός ότι από το ένα επταήμερο στο άλλο τα νέα κρούσματα αυξήθηκαν από 3.854 σε 36.407, μια αύξηση 918%.
Στη Σιγκαπούρη, τα νέα κρούσματα το τελευταίο επταήμερο ήταν 5.647 και οι θάνατοι 6, ενώ το προηγούμενο επταήμερο καταγράφηκαν 3.187 νέα κρούσματα και 7 θάνατοι.
Περίπου άριστες θεωρούνται οι επιδόσεις της Νέας Ζηλανδίας και της Ταϊβάν, παρά το γεγονός ότι αρχίζουν να καταγράφουν εκατοντάδες νέα κρούσματα. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, όπως και τους μήνες που προηγήθηκαν, δεν καταγράφηκαν θάνατοι στην Ταϊβάν από COVID-19. Αυξήθηκε όμως ο αριθμός των νέων κρουσμάτων από το ένα επταήμερο στο άλλο από 179 σε 334, αύξηση 87%.
Στη Νέα Ζηλανδία είχαμε έναν θάνατο από COVID-19 στη διάρκεια των τελευταίων δύο εβδομάδων, με ρυθμό εμφάνισης νέων κρουσμάτων της τάξης των τετρακοσίων την εβδομάδα.
Οι «πρωταθλητές» στην αντιμετώπιση της πανδημίας αρχίζουν να δέχονται σημαντική πίεση από τη μετάλλαξη Όμικρον –περισσότερο στην Αυστραλία και στη Νότια Κορέα– και πολύ λιγότερο στη Νέα Ζηλανδία και την Ταϊβάν. Εξακολουθούν πάντως να κινούνται σε ανώτερο επίπεδο από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ε.Ε.
Ευρω-σύγχυση
Η έξαρση της πανδημίας που παρατηρείται στις ευρωπαϊκές χώρες έχει αιφνιδιάσει τις κυβερνήσεις και προκαλεί οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις.
Η Γαλλία έχει το ρεκόρ στην εμφάνιση νέων κρουσμάτων σε σχέση με τον πληθυσμό. Η πανδημία αναδεικνύεται σε παράγοντα που μπορεί να αλλάξει τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων στην πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου.
Προς το παρόν, ο Μακρόν έχει άνετο δημοσκοπικό προβάδισμα στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, αλλά η αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων μπορεί να περιορίσει τη δημοτικότητά του. Η απεργία των εκπαιδευτικών, οι οποίοι διαμαρτύρονται για την κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία και τον τρόπο εφαρμογής των τεστ, μπορεί να πυροδοτήσει την κοινωνική διαμαρτυρία.
Σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα κυμαίνονται τα νέα κρούσματα και στην Ιταλία, η οποία είχε επιτύχει τον περιορισμό της πανδημίας με τη βοήθεια των αρκετά αυστηρών μέτρων που πήρε ο Ντράγκι. Η αρνητική δυναμική που δημιουργεί η μετάλλαξη Όμικρον συνδυάζεται με την έναρξη της διαδικασίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας για να δημιουργήσει κλίμα αβεβαιότητας. Οι Ιταλοί προτιμούν τον Ντράγκι τόσο για Πρόεδρο όσο και για πρωθυπουργό. Αυτός φαίνεται να επιλέγει τη σχετική ηρεμία του προεδρικού αξιώματος. Το πρόβλημα είναι ότι διεκδικεί την Προεδρία και ο 84χρονος Μπερλουσκόνι, ο οποίος δηλώνει ότι, σε περίπτωση που το σώμα των εκλεκτόρων προτιμήσει τον Ντράγκι, το κόμμα του θα αποσύρει την εμπιστοσύνη του από την κυβέρνηση, επιδιώκοντας την πτώση της.
Εικόνα σύγχυσης και από τη Γερμανία, που παρατηρείται σημαντική, όχι όμως εκρηκτική αύξηση των νέων κρουσμάτων, όπως στην περίπτωση της Ιταλίας και της Γαλλίας. Η κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων προσανατολίζεται στην κατεύθυνση του υποχρεωτικού εμβολιασμού από μία ηλικία και πάνω, αλλά αντιμετωπίζει πολιτικές και νομικές δυσκολίες.
Συμπληρώνονται δύο χρόνια πανδημίας, με την Ε.Ε. να μην έχει ενιαία πολιτική αντιμετώπισής της. Τα ζητήματα της Υγείας φοβίζουν με το κόστος τους τούς «φειδωλούς», γι’ αυτό παραμένουν εκτός κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής. Έτσι, έχουμε 27 διαφορετικές πολιτικές αντιμετώπισης της πανδημίας με αρνητικά, σε γενικές γραμμές, αποτελέσματα.
Τα προβλήματα των κυβερνήσεων της Ε.Ε. σε σχέση με την πανδημία είναι μικρότερα από αυτά που αντιμετωπίζει ο Μπόρις Τζόνσον στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η εκρηκτική αύξηση στα νέα κρούσματα και η επιστροφή σε περίοδο με εκατοντάδες θανάτους κάθε εβδομάδα δοκιμάζουν την υπομονή των Βρετανών και μεγαλώνουν την κριτική τους διάθεση έναντι της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού.
Ο τελευταίος εμφανίζεται πολιτικά ευάλωτος μετά τις αποκαλύψεις ότι δεν τηρούσε τους κανόνες κατά την περίοδο του αυστηρού lockdown τον Μάιο του 2020. Ενώ είχαν απαγορευτεί οι κοινωνικές, ακόμη και οι οικογενειακές επαφές στους Βρετανούς, ο διευθυντής του γραφείου του πρωθυπουργού οργάνωσε πάρτι συνεργατών στην πρωθυπουργική κατοικία με 50 άτομα που έφεραν και τα ποτά τους.
Η συντηρητική tabloid εφημερίδα «Daily Mirror» κυκλοφόρησε στις 13 Ιανουαρίου με το χαρακτηριστικό πρωτοσέλιδο: «Οργισμένο το έθνος. Πρώτα ο Τζόνσον είπε ότι δεν παραβιάστηκαν οι κανόνες. Μετά είπε ότι δεν ήξερε για οποιοδήποτε πάρτι. Τώρα παραδέχεται ότι ήταν σε ένα από αυτά, αλλά δεν είχε καταλάβει ότι ήταν πάρτι».
Ο Μπόρις Τζόνσον ζήτησε συγγνώμη για τη συμπεριφορά του στη Βουλή, αλλά αυτό δεν εμπόδισε το Εργατικό Κόμμα και ορισμένους βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος να ζητήσουν την παραίτησή του.
Η βρετανική κοινή γνώμη έχει στραφεί εναντίον του. Του προσφέρει όμως απροσδόκητη επικοινωνιακή ανάσα η υπόθεση του πρίγκιπα Ανδρέα, αδελφού του διαδόχου του θρόνου, Καρόλου. Ο πρίγκιπας παραπέμπεται σε δίκη στις ΗΠΑ, με την κατηγορία ότι κακοποίησε σεξουαλικά προ 20ετίας μία 17χρονη τότε κοπέλα, την οποία του σύστησε ο δισεκατομμυριούχος φίλος του, Έπσταιν. Ο τελευταίος καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση για σεξουαλική κακοποίηση γυναικών και λειτουργία πολυτελούς κυκλώματος μαστροπείας και βρέθηκε τελικά κρεμασμένος στο κελί του στη φυλακή.
Ακόμη κι αν ο Μπόρις Τζόνσον επιβιώσει πάντως στην πρωθυπουργία, θα έχει χάσει σημαντικό μέρος του πολιτικού κεφαλαίου του, ενώ η «δόξα» του Brexit μοιάζει με μακρινή και πολιτικά αδιάφορη ανάμνηση.
Το πρόβλημα της Ελλάδας
Σε αυτό το σκηνικό επιδείνωσης της κατάστασης σε ό,τι αφορά την πανδημία παίζει, δυστυχώς, σημαντικό ρόλο και η Ελλάδα.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις επτά χώρες του κόσμου στις οποίες παρατηρήθηκε το τελευταίο επταήμερο η δυναμικότερη εξάπλωση της πανδημίας.
Στην Ιρλανδία είχαμε 30.586 νέα κρούσματα ανά εκατομμύριο κατοίκους το τελευταίο επταήμερο. Στη Γαλλία 30.289. Στο Μαυροβούνιο 27.444. Στην Πορτογαλία 22.952. Στη Δανία 22.475. Στην Αυστραλία 22.358. Ακολουθεί στην 7η θέση η Ελλάδα, με 21.584 νέα κρούσματα ανά εκατομμύριο κατοίκους το τελευταίο επταήμερο.
Ακόμη χειρότερα, η Ελλάδα καταγράφει –ανάλογα με τον πληθυσμό της– τους περισσότερους θανάτους μεταξύ των χωρών με τη δυναμικότερη διάδοση της πανδημίας.
Το τελευταίο επταήμερο, Ελλάδα και Μαυροβούνιο είχαν 49 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους λόγω της πανδημίας. Ακολουθούν η Γαλλία με 29, η Δανία με 17, η Πορτογαλία με 14, η Ιρλανδία με 8 και η Αυστραλία με 6 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους.
Εντύπωση προκαλεί η ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης σε Γαλλία και Πορτογαλία, χώρες οι οποίες είχαν ελέγξει την πανδημία πριν την εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον.
Στο σύνολο των χωρών, μόνο πέντε εμφανίζουν περισσότερους θανάτους από την Ελλάδα ανά εκατομμύριο κατοίκους το τελευταίο επταήμερο. Η Βουλγαρία με 76 θανάτους, η Γεωργία με 64, η Κροατία με 63, η Πολωνία με 59 και η Ουγγαρία με 52 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους. Ακολουθούν η Ελλάδα και το Μαυροβούνιο, με 49 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους το τελευταίο επταήμερο. Το γεγονός ότι καταγράφουμε μία από τις επτά χειρότερες επιδόσεις στον κόσμο το τελευταίο επταήμερο και πως πέντε από τις επτά χειρότερες επιδόσεις αφορούν σε χώρες της Ε.Ε. αναδεικνύει το διπλό πρόβλημά μας. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο της πανδημίας δεν φέρνει καλά αποτελέσματα και η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά με τις επιδόσεις της μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε.
Είναι φανερό ότι χρειαζόμαστε ένα νέο ξεκίνημα στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να οργανωθεί γιατί εμφανίζονται σημάδια κοινωνικής κόπωσης, η κυβέρνηση έχει χάσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και η κοινή γνώμη έχει διαμορφωθεί στην κατεύθυνση της χαλαρότερης και όχι της αυστηρότερης αντιμετώπισης της πανδημίας.
Δεν έχουμε πάντως την πολυτέλεια να συνεχίσουμε με τις ίδιες χαμηλές επιδόσεις στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Τα δύσκολα και τα κακά σενάρια είναι πιθανότερο να πραγματοποιηθούν απ’ ό,τι το καλό σενάριο της εξαφάνισης της πανδημίας στη διάρκεια των επόμενων μηνών.
