Ο δικός μας πόλεμος

Απλοϊκά περιγράφοντας, για πολλά χρόνια η Ευρώπη κυρίως, ο υπόλοιπος κόσμος δευτερευόντως, επέλεξαν να κάνουν εμπορικό εταίρο τη Ρωσία. Στήριξαν πάνω στην εταιρική σχέση ένα μεγάλο κομμάτι της ευημερίας τους, είτε εισάγοντας πρώτες ύλες είτε απολαμβάνοντας τα αγαθά των δισεκατομμυρίων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, που «μετανάστευσαν» και επενδύθηκαν στον δυτικό κόσμο. Το πράγμα λειτούργησε και αντίστροφα. Μέσω αυτής της ιδιότυπης εταιρικής σχέσης, η Ρωσία άρχισε να δημιουργεί αστική τάξη και να μοιράζει, μικρό έστω, ποσοστό πλούτου και ευημερίας σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα.

Δεν έχει πλέον σημασία το πώς και το γιατί. Ούτε η μόνιμη γκρίνια των Αμερικανών για την υπερβολική εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Ούτε οι κατάρες στη Μέρκελ για την ανατολική της πολιτική. Το ποσοστό της ευημερίας που εμπιστεύτηκε η Ευρώπη στις πλάτες της Ρωσίας φαίνεται ότι χάθηκε οριστικά. Αλλά και αν δεν χάθηκε, είμαστε υποχρεωμένοι να το θεωρήσουμε ως χαμένο και να πορευτούμε ανάλογα. Άλλωστε, η Ρωσία είχε φροντίσει να μειώσει τις διαθέσιμες ποσότητες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από πέρυσι το καλοκαίρι. Προετοιμαζόταν.

Αυτήν τη στιγμή η Ρωσία έχει εισβάλει σε ένα κυρίαρχο κράτος, χωρίς κανείς να γνωρίζει ακριβώς το γιατί. Προηγουμένως είχε ακρωτηριάσει το ίδιο αυτό κράτος, πρακτικά με την ανοχή του υπόλοιπου κόσμου. Η αξία της ευημερίας, που λέγαμε. Η εταιρική σχέση Ευρώπης - Ρωσίας κατέληξε να χρηματοδοτεί μέσω πετρελαίου και φυσικού αερίου έναν βίαιο πόλεμο, ο οποίος σε πρώτη ματιά στοχεύει στο να εξαφανίσει ένα κράτος από τον χάρτη. Επειδή το εγχείρημα είναι εντελώς παράλογο και δεν μπορεί να σταθεί με καμία αιτιολογία, επιστρατεύτηκε ευθύς εξαρχής η απειλή των πυρηνικών όπλων, προκειμένου να αποθαρρυνθούν οι αντιδράσεις.

Προϋπήρχε η «βεβαιότητα» ότι η Ευρώπη και ο δυτικός κόσμος δεν θα θυσιάσουν την ευημερία τους για χάρη της Ουκρανίας. Γι’ αυτόν τον λόγο ίσως η Ρωσία ειρωνευόταν ανοιχτά τον υπόλοιπο κόσμο, ρωτώντας «πότε θα γίνει ο πόλεμος». Το απροσχημάτιστο της ενέργειας, η χυδαία ειρωνεία και η απειλή πυρηνικού πολέμου έδειξαν το μέλλον. Αν τα καταφέρει στην Ουκρανία, δεν θα σταματήσει εκεί. Θα πάει παρακάτω, γιατί όχι; Άλλωστε, διατυπώθηκαν ευθείες απειλές και κατά της Σουηδίας και κατά της Φινλανδίας και όλων των χωρών που συνορεύουν με τη Ρωσία.

Οφείλουμε να συνυπολογίσουμε ότι αυτό που εμείς ονομάζουμε πόλεμο, στη Ρωσία ονομάζεται «ειδική επιχείρηση». Όποιος το ονομάσει πόλεμο συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Μέσα κοινωνικής δικτύωσης ελέγχονται, το διαδίκτυο ελέγχεται, λογοκρισία εφαρμόζεται παντού, η αντιπολίτευση πεθαίνει, κυριολεκτικά, για όλους τους πιθανούς λόγους. Ο ολοκληρωτικός ανελεύθερος αυταρχισμός του εκεί καθεστώτος έγινε πλέον εξαγώγιμο προϊόν και διεθνής απαίτηση. Όλοι οι γείτονες οφείλουν να υποταχθούν. Διαφορετικά θα γίνει πυρηνικός πόλεμος.

Οι Ουκρανοί πήραν τα όπλα για να διεξάγουν έναν, τεχνικά, χαμένο πόλεμο. Ό,τι κάναμε κι εμείς το 1940. Εκτός όμως από τη στρατιωτική νίκη, υφίσταται και η έννοια της εθνικής και ατομικής αξιοπρέπειας. Οι υπόλοιποι τι πρέπει να κάνουμε; Είναι πόλεμος που μας αφορά; Πρέπει να πολεμήσουμε υπέρ των Ουκρανών; Η απάντηση είναι ανεπιφύλακτα «ναι, πρέπει να πολεμήσουμε». Όχι όμως υπέρ των Ουκρανών, αλλά υπέρ ημών των ιδίων. Υπέρ της ύπαρξής μας και της διατήρησης του καθεστώτος ελευθερίας του δυτικού κόσμου. Και ο πόλεμος δεν θα είναι στρατιωτικός, αλλά οικονομικός.

Καλώς ή κακώς, με πρωτοβουλία της Ρωσίας, από εμπορική εταίρος η Ευρώπη βρέθηκε εκβιαζόμενη. Ζητήθηκε η πλήρης υποταγή της σε ένα ανελεύθερο καθεστώς που αποφάσισε να αναπαραχθεί στο εξωτερικό (του). Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι απλή και μονοσήμαντη: «ΟΧΙ».

Αν αυτό θα σημάνει μείωση του βιοτικού επιπέδου, ας είναι κι έτσι. Η άλλη επιλογή θα είναι να κλείνει τις κάνουλες η Ρωσία όποτε επιθυμεί. Το είχε κάνει και στην Ουκρανία πριν από δέκα χρόνια, δεν θα είναι η πρώτη φορά. Θα κρυώσουμε, θα πεινάσουμε, θα χρειαστεί να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο και το επίπεδο της ζωής μας. Θέλουμε;

Η Ουκρανία βρέθηκε πολλές φορές ενώπιον της πιθανότητας διακοπής της ροής φυσικού αερίου, ιδίως κάθε φορά που η κυβέρνησή της δεν ήταν φιλική προς τη Μόσχα. Συνέβη το 2014, όταν απομακρύνθηκε ο φιλορώσος πρόεδρος της Ουκρανίας, συνέβη και πιο πριν. Γνωρίζαμε ότι το φυσικό αέριο χρησιμοποιήθηκε ως όπλο εκβιασμού της Ουκρανίας. Γνωρίζαμε επίσης ότι ο ίδιος εκβιασμός λειτουργούσε και προς τις ευρωπαϊκές οικονομίες, μιας και το αέριο που προμηθεύονταν από τη Ρωσία περνούσε και περνά από την Ουκρανία.

Ακόμη, λοιπόν, και αν δεν θέλουμε να θυσιάσουμε το βιοτικό μας επίπεδο, η Ρωσία δήλωσε ότι θα το κάνει αυτή για μας. Εκτός αν της κάνουμε το χατίρι και την αφήσουμε να επεκταθεί εις βάρος οποιασδήποτε χώρας, χωρίς αντίσταση. Να καθορίσει αυτή την αμυντική και εξωτερική πολιτική γειτονικών και μη χωρών. Να της επιτρέπεται η παραβίαση της κυριαρχίας όποιων και όσων χωρών αυτή επιθυμεί.

Αξίζει το ρίσκο να εμπιστευτούμε τη Ρωσία; Αξίζει το ρίσκο να της επιτρέψουμε να κάνει αυτό που επιθυμεί; Η Ρωσία δεν κυβερνάται με δημοκρατικό τρόπο. Αυτός ο αυταρχισμός, το σύγχρονο σιδηρούν παραπέτασμα, δήλωσε ευθαρσώς ότι επιθυμεί να βγει από τα σύνορά του και να καθορίσει τις τύχες της Ευρώπης, τουλάχιστον.

Ας δεχθούμε ότι έως τώρα η Ευρώπη εμπιστεύτηκε αφελώς τη Ρωσία. Το αντάλλαγμα ήταν μερικά χρόνια εύκολης και άνετης ζωής με γρηγορότερη ανάπτυξη. Πλέον, καλούμαστε (εκβιαζόμαστε) να συνδυάσουμε την εύκολη ζωή με την υποταγή στις επιθυμίες της Μόσχας. Δεν αξίζει τον κόπο!

Εξελίσσεται πόλεμος, συνεπώς. Στρατιωτικός για την Ουκρανία, πολιτισμικός για την υπόλοιπη Δύση και κυρίως για την Ευρώπη. Πολιτισμικός με όπλο την οικονομία, ο οποίος, αν χαθεί, θα εξελιχθεί σε στρατιωτικό. Κατά συνέπεια, βαδίζουμε σε μονόδρομο. Ή θα χάσουμε λίγα για λίγο ή θα τα χάσουμε όλα. Ή θα χαμηλώσουμε προσωρινά το βιοτικό μας επίπεδο ή θα υποταχθούμε στον αυταρχισμό, όπου δεν υπάρχει καν βιοτικό επίπεδο. Κατά μία όχι και τόσο αιρετική άποψη, ο πλανήτης χρειάζεται αποσυμπίεση από τη φρενήρη ανάπτυξη και τις στρεβλώσεις της, έτσι κι αλλιώς. Δεν θα χάσουμε από αυτό.

Ο οικονομικός πόλεμος, ο αναίμακτος για μας, με τη Ρωσία, πρέπει να κερδηθεί με όποιο κόστος. Η Ρωσία δεν είναι ο μοναδικός αυταρχικός εμπορικός εταίρος της Δύσης. Αν η διάρρηξη της «εμπορικής πίστης» με αυτούς τους όρους μείνει ατιμώρητη, θα χρειαστούμε, αναπόφευκτα όλοι, τα όπλα. Και αίμα.