Αδιαφάνεια και προχειρότητα στα εξοπλιστικά προγράμματα

Η ιστορία επαναλαμβάνεται στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά τα εξοπλιστικά προγράμματα. Μόνο που η επανάληψη δεν καταλήγει σε φάρσα, αλλά σε μια δημοσιονομική τραγωδία με αρνητικές επιπτώσεις στην εθνική άμυνα.

Σταθερά χωρίς πρόγραμμα

Η επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο επιβεβαίωσε ότι εξοπλιστικά προγράμματα δισεκατομμυρίων ευρώ πραγματοποιούνται σταθερά χωρίς πρόγραμμα.

Τα σχετικά παραδείγματα αφθονούν. Για παράδειγμα, η συμφωνία κυβερνητικής συνεργασίας Τσίπρα - Καμμένου ξεκίνησε με ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα 500 εκατ. δολαρίων για τον εκσυγχρονισμό παμπάλαιων αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι επτά χρόνια αργότερα δεν έχουν παραδοθεί τα αεροσκάφη από την εταιρεία που ανέλαβε τον εκσυγχρονισμό τους.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβασε τον πήχη στις ΗΠΑ, εφόσον, χωρίς να έχει προηγηθεί η έγκριση από τους αρμόδιους στρατιωτικούς και χωρίς να έχει γίνει αναλυτική συζήτηση στη Βουλή, ανακοίνωσε τη δέσμευση της κυβέρνησης υπέρ ενός προγράμματος προμήθειας 20 μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35, με κόστος 3 έως 3,5 δισ. δολάρια και έναρξη παράδοσης των αεροσκαφών από το 2028-2029.

Ο πρωθυπουργός πήγε στην Ουάσινγκτον για να στηρίξει τα καλώς εννοούμενα εθνικά μας συμφέροντα, ιδιαίτερα στην ενέργεια και στις ξένες άμεσες επενδύσεις. Δεν μπήκε στην ουσία των θεμάτων και προτίμησε να εξασφαλίσει πρόσθετη δημοτικότητα στην κυβέρνηση Μπάιντεν και στους διαδρόμους εξουσίας στην Ουάσινγκτον, κάνοντας μια ακόμη δαπανηρή παραγγελία.

Μεγάλες αλλαγές

Η πρωτοβουλία Μητσοτάκη αμφισβητείται έντονα για τους εξής λόγους:

Πρώτον, βασική επιδίωξη της ελληνικής διπλωματίας κορυφής πρέπει να είναι σε αυτή τη φάση να μην εκσυγχρονίσουν οι ΗΠΑ τα τουρκικά F-16 και να μην πουλήσουν άλλα 40 F-16 στον Ερντογάν.

Η προμήθεια των F-35 δεν καλύπτει την αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων που θα προκαλέσει ενδεχόμενη ικανοποίηση του τουρκικού αιτήματος από τις ΗΠΑ, μέχρι τα τέλη αυτής της δεκαετίας.

Είναι επίσης παράλογο να πιστεύουμε ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να προμηθευτεί μόνη αυτή F-35 αποκλείοντας, σε βάθος χρόνου, την Τουρκία από ένα ανάλογο πρόγραμμα.

Δεύτερον, βασικά οικονομικά μεγέθη, όπως το εμπορικό έλλειμμα, μάς στέλνουν μήνυμα σταδιακής αποσταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας. Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε στις συνθήκες που δημιουργούνται είναι μια κούρσα εξοπλισμών ανάλογη με εκείνη που παρατηρήθηκε όταν ήταν ο Άκης Τσοχατζόπουλος στο υπουργείο Άμυνας.

Τρίτον, η εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα ότι αλλάζουν συνεχώς οι συνθήκες διεξαγωγής του πολέμου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μεγάλα πολεμικά πλοία της Ρωσίας εμφανίζονται αρκετά ευάλωτα στα drones και στους αντιπλοϊκούς πυραύλους της Ουκρανίας. Επίσης, η υπεροχή της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας δεν της έχει εξασφαλίσει μέχρι τώρα απόλυτο έλεγχο των ουρανών εξαιτίας της αποτελεσματικότητας των αντιαεροπορικών βλημάτων που εκτοξεύονται από 1-2 κατάλληλα εκπαιδευμένους στρατιωτικούς.

Επομένως, η εμμονή του ελληνικού Γενικού Επιτελείου στις φρεγάτες, στις κορβέτες και σε διάφορα είδη μαχητικών αεροσκαφών –F-16, Rafale, F-35–, χωρίς να υπάρχει σοβαρή εγχώρια πολεμική βιομηχανία ικανή να συμβάλλει στην προετοιμασία για έναν νέο τύπου πολέμου, δημιουργεί τεράστιες δαπάνες, χωρίς να είναι βέβαιο ότι ενισχύεται ανάλογα η ελληνική δύναμη αποτροπής.

Τα τουρκικά drones Bayraktar εκφράζουν την ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας της Τουρκίας, έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία σε διάφορες πολεμικές συγκρούσεις και καταλαμβάνουν ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο των τουρκικών παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου μας.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, η ΕΑΒ δυσλειτουργεί εδώ και δεκαετίες και μέσα στην πρόταση Μητσοτάκη για προμήθεια 20 μαχητικών αεροσκαφών F-35 είναι να αναλάβει η αμερικανική κατασκευάστρια εταιρεία τη διαχείριση του μεγαλύτερου τμήματος της ΕΑΒ.

Ο Προκοπίου στον Σκαραμαγκά

Με το πέρασμα του χρόνου, τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά μετατράπηκαν σε σύμβολο της διαχειριστικής χρεοκοπίας των κρατικοποιήσεων και της μετατροπής των εξοπλιστικών προγραμμάτων σε κρατική επιδότηση απίθανων διαχειριστικών καταστάσεων.

Τον έλεγχο των ναυπηγείων του Σκαραμαγκά εξασφάλισε ο γνωστός Έλληνας εφοπλιστής Γ. Προκοπίου, κερδίζοντας με την εταιρεία του MILINA ENTERPRISES COMPANY τον διαγωνισμό της ΕΤΑΔ για το εμπορικό τμήμα των ναυπηγείων με 37,3 εκατ. ευρώ και με άλλα 25,2 εκατ. ευρώ τον διαγωνισμό για το τμήμα του Σκαραμαγκά που εξυπηρετεί το Πολεμικό Ναυτικό.

Ο Προκοπίου είναι ένας από τους σημαντικότερους εφοπλιστές σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τρεις εταιρείες του, DYNACOM, DYNAGAS και SEATRADERS, διαθέτουν στόλο άνω των 120 πλοίων με χωρητικότητα που ξεπερνάει τα 16 εκατ. τόνους.

Είναι τέλειος γνώστης της ναυτιλίας κατά συνέπεια μπορεί να κάνει τη σύνδεσή της με τη ναυπηγική βιομηχανία. Τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά γνώρισαν άνθιση μετά το 1958, όταν πέρασαν στον έλεγχο του ομίλου του Σταύρου Νιάρχου και εξασφάλισαν εντυπωσιακά συμβόλαια για ναυπηγήσεις και επισκευές εμπορικών πλοίων.

Ύστερα από την κρατικοποίηση του 1985, τα ναυπηγεία άρχισαν να συσσωρεύουν προβλήματα και ελλείμματα. Η προσπάθεια να στηριχθούν μέσα από παραγγελίες του Πολεμικού Ναυτικού και άλλες διευκολύνσεις οδήγησαν στην πρώτη δεκαετία του νέου αιώνα σε αλλαγή ιδιοκτησίας και αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επιστροφή παράνομων κρατικών επιδοτήσεων.

Η πρώτη αμφισβήτηση στη σημαντική επένδυση του Προκοπίου ήρθε από τον Δήμο Χαϊδαρίου, ο οποίος διεκδίκησε για… λογαριασμό των δημοτών ένα μεγάλο τμήμα της παραλίας των ναυπηγείων τα οποία λειτουργούν εδώ και πολλές δεκαετίες. Η αίτηση του Δήμου Χαϊδαρίου κατά της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ (ΕΤΑΔ) και των ελληνικών ναυπηγείων καθυστέρησε για αρκετούς μήνες την επένδυση του Έλληνα εφοπλιστή. Ήρθε όμως το Συμβούλιο της Επικρατείας να κρίνει ότι στερείται δικαιοδοσίας για την εκδίκαση της υπόθεσης, δεδομένου ότι πρόκειται περί ιδιωτικής διαφοράς.

Η αίτηση του Δήμου Χαϊδαρίου έπεσε έτσι στο κενό και άνοιξε ο δρόμος για τη μεταβίβαση στον Γ. Προκοπίου.

Όσοι όμως νόμιζαν ότι οι ιδιομορφίες της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης ήταν το μόνο πρόβλημα, έπεσαν έξω.

«Τορπίλη» από το παρελθόν

Προ ημερών, ο Γάλλος, με καταγωγή από τον Λίβανο, επιχειρηματίας Ισκαντάρ Σάφα ζήτησε, με συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα «La Tribune» ούτε λίγο ούτε πολύ να του επιστραφούν τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά «στο καθεστώς που βρισκόταν πριν από την παράνομη απαλλοτρίωσή τους το 2017».

Όπως υπογράμμισε ο Σάφα στη συνέντευξή του στη «La Tribune»: «Πράγματι ο Άρειος Πάγος απέρριψε την έφεση που είχε ασκήσει το ελληνικό κράτος κατά της διαιτητικής απόφασης του 2017 υπέρ της θυγατρικής μας Ελληνικά Ναυπηγεία (ΕΝΑΕ)». «Καλέσαμε λοιπόν την ελληνική κυβέρνηση καθώς και τον διαχειριστή, που λανθασμένα διορίστηκε για τη διαχείριση της ΕΝΑΕ, να μας το αποκαταστήσει στην κατάσταση που βρισκόταν την ημέρα του 2017 που απαλλοτριωθήκαμε παράνομα, να πληρώσει τις ζημιές που οφείλονται στην ΕΝΑΕ με τη διαιτητική απόφαση και να ενεργοποιήσει τη σύμβαση για την κατασκευή δύο υποβρυχίων».

Ο Σάφα συνόψισε τις απαιτήσεις του σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου ως εξής:

«Μέχρι σήμερα, το ελληνικό κράτος οφείλει στη θυγατρική μας ΕΝΑΕ 250 εκατ. ευρώ πλέον τόκων. Πρέπει επίσης να επανενεργοποιήσει τη σύμβαση για την κατασκευή δύο υποβρυχίων περίπου 850 εκατ. ευρώ (τιμή 2010 η οποία φυσικά πρέπει να αναθεωρηθεί). Έχουμε επίσης κινήσει διαδικασία κατά του ελληνικού κράτους, η οποία είναι ακόμη σε εξέλιξη ενώπιον του ICSID (Διεθνές Κέντρο Διακανονισμού Διαιτητικών Διαφορών της Παγκόσμιας Τράπεζας) για «τη μη τήρηση της υποχρέωσης Δίκαιης Μεταχείρισης», ως μέρος των δεσμεύσεών της προς τον όμιλό μας.

Πριν από δύο χρόνια βγήκε μια πρώτη απόφαση υπέρ μας. Προς το τέλος αυτού του έτους, το ICSID θα πρέπει να αποφασίσει για το ποσό της αποζημίωσης που σχετίζεται με αυτήν».

Ο Γάλλος επενδυτής, ο οποίος πρωταγωνιστεί στον χώρο των ευρωπαϊκών ναυπηγείων, έθεσε τους ακόλουθους στόχους:

«Προχωρώ σταδιακά. Το πρώτο είναι να μας επιστραφεί ο χώρος στην κατάσταση που βρισκόταν όταν απαλλοτριωθήκαμε δόλια, να καταβληθούν όσα μας οφείλει το ελληνικό κράτος βάσει της διαιτητικής απόφασης και να επανενεργοποιηθεί άμεσα η σύμβαση των δύο υποβρυχίων. Στη συνέχεια, η ΕΝΑΕ θα εξετάσει τις προοπτικές, συμπεριλαμβανομένου φυσικά του διαγωνισμού για τις κορβέτες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού».

Χρεοκοπία διαρκείας

Μετά την απόσυρση του ομίλου Νιάρχου και το πέρασμα των ναυπηγείων Σκαραμαγκά στον έλεγχο του ελληνικού Δημοσίου, ενισχύθηκε η παρουσία του Πολεμικού Ναυτικού στο πρόγραμμα ναυπηγήσεων του Σκαραμαγκά. Με το πέρασμα του χρόνου, το ναυπηγείο απομονώθηκε, σε μεγάλο βαθμό, από την εμπορική ναυτιλία και άρχισε να επιβιώνει οικονομικά με κρατικές παραγγελίες και επιδοτήσεις οι οποίες, αργότερα, προκάλεσαν την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το 2010, η τότε κυβέρνηση προσπάθησε να απαλλαγεί από την υποχρέωση επιστροφής από το ελληνικό κράτος παράνομων επιδοτήσεων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μέσα από το πέρασμα των ναυπηγείων στην εταιρεία PRININVEST του Ισκαντάρ Σάφα έναντι ενός συμβολικού ευρώ.

Στους όρους που διαπραγματεύτηκε ο Σάφα με τον τότε υπουργό Άμυνας, Ε. Βενιζέλο, ήταν να παραλάβει η Ελλάδα το υποβρύχιο «Παπανικολής», ώστε να αποκατασταθεί το κύρος της κατασκευάστριας εταιρείας του υποβρυχίου HDV.

O κ. Βενιζέλος δεσμεύτηκε επίσης για λογαριασμό της κυβέρνησης Παπανδρέου να διασφαλίσει στα ναυπηγεία παραγγελίες ύψους 1 δισ. ευρώ επιπλέον του προβληματικού, όπως αποδείχθηκε, προγράμματος κατασκευής των 4 γερμανικών υποβρυχίων τύπου 214.

Σε πρώτη φάση, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας οργάνωσε το πέρασμα των ναυπηγείων στον έλεγχο της γερμανικής εταιρείας που είχε αναλάβει την κατασκευή των 4 υποβρυχίων τύπου 214.

Σε δεύτερη φάση, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ αύξησε, θεωρητικά, τον αριθμό των υπό κατασκευή υποβρυχίων για να διευκολύνει το πέρασμα του ναυπηγείου στον επιχειρηματικό όμιλο Σάφα. Το κωμικοτραγικό είναι ότι το κόστος του εξοπλιστικού προγράμματος αυξήθηκε, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο είχε περιέλθει σε κατάσταση χρεοκοπίας και διαπραγματευόταν τη δανειοδότησή του από τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές, έναντι μνημονίων.

Ευρωπαϊκός γίγαντας

Η «λύση» Σάφα επελέγη όταν τον Ιούνιο του 2008 επιβλήθηκε στην ΕΝΑΕ ευρωπαϊκό πρόστιμο ύψους 539 εκατ. ευρώ το οποίο θα έπρεπε να καταβάλλει στο ελληνικό Δημόσιο. Το πρόστιμο αποφασίστηκε ύστερα από καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παράνομες επιδοτήσεις του Σκαραμαγκά από το Ελληνικό Δημόσιο. Η ελληνική κυβέρνηση ήλθε σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και χώρισε τα ναυπηγεία σε στρατιωτικό και εμπορικό τμήμα. Το στρατιωτικό δεν θα μπορούσε να πάρει εμπορικές εργασίες μέχρι το 2025 και το εμπορικό τμήμα θα έβγαινε στον πλειστηριασμό.

Η PRIVINVEST του Ισκαντάρ Σάφα είχε προδιαγραφές ισχυρού επενδυτή με εντυπωσιακή διεθνή διασύνδεση. Ο Σάφα ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση και δεύτερος σημαντικότερος μέτοχος της Abu Dhabi Mar, η οποία είχε τεράστιες επενδυτικές δυνατότητες. Η συμμετοχή του Σάφα στην Abu Dhabi Mar (ADM), με ποσοστό 30%, ήταν μέσω της εταιρείας PRIVINVEST, η οποία ανέλαβε την επένδυση στον Σκαραμαγκά.

Ο Σάφα κυριαρχεί στον ναυπηγικό τομέα στη Γαλλία και τη Γερμανία. Στη Γαλλία ελέγχει τα ναυπηγεία C&M και της Νορμανδίας. Στη Γερμανία ελέγχει τα ναυπηγεία Nobiskrug στο Rendsburg που ειδικεύονται στην κατασκευή πολυτελών μέγα-γιοτ. Επίσης, η Abu Dhabi Mar απέκτησε τον έλεγχο του 80% των γερμανικών ναυπηγείων Blohm und Voss στο Αμβούργο, τα οποία αποτελούσαν μέρος του ομίλου ThyssenΚrupp Marine Systems. Ο τελευταίος όμιλος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στη ναυπήγηση των 4 γερμανικών υποβρυχίων τύπου 214 και στα πλαίσια αυτού του προγράμματος είχε πάρει τον έλεγχο των ναυπηγείων Σκαραμαγκά.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε το 2017 να απαλλαγεί από την παρουσία του Σάφα στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, εφόσον για διάφορους λόγους το ναυπηγικό πρόγραμμα και η λειτουργία των ναυπηγείων είχαν οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Ρόλο έπαιξαν οι περικοπές του ελληνικού Δημοσίου στα πλαίσια των μνημονίων, η ματαίωση σημαντικού μέρους του ναυπηγικού προγράμματος και η απαγόρευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υπογράψει το στρατιωτικό τμήμα του ναυπηγείου συμβάσεις για τη ναυπήγηση πολεμικών σκαφών άλλων χωρών, ίσως για να ευνοηθούν ναυπηγεία άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Δικαστικό σίριαλ

Ύστερα από τους ανεπιτυχείς χειρισμούς στη διαχείριση των ναυπηγείων Σκαραμαγκά και των εξοπλιστικών προγραμμάτων, ακολούθησε ένα δικαστικό σίριαλ με τελικό νικητή τον Ισκαντάρ Σάφα.

Το 2017, το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο αποφάσισε με ψήφους 2 έναντι 1 πως ο Σάφα και η εταιρεία του PRININVEST έπρεπε να αποζημιωθούν από το ελληνικό Δημόσιο για τη μη εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων σε ό,τι αφορά τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά σε σχέση με τα προγράμματα κατασκευής υποβρυχίων «Αρχιμήδης» και «Ποσειδών 2».

Επίσης, το Δημόσιο έχασε το δικαίωμα να ζητήσει από τον Σάφα αποζημιώσεις για την επίσης αποτυχημένη συνεργασία των ναυπηγείων με τον ΟΣΕ.

Το 2020, το Διεθνές Κέντρο Επίλυσης Διαιτητικών Διαφορών της Παγκόσμιας Τράπεζας δικαίωσε τον Σάφα στη διένεξή του με το ελληνικό Δημόσιο, με το σκεπτικό ότι παραβίασε τις προβλέψεις της διμερούς συμφωνίας Ελλάδας - Λιβάνου για την προστασία των επενδύσεων. Απομένει ο καθορισμός του ύψους της αποζημίωσης που θα πρέπει να καταβληθεί, ενώ ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι οι υποθέσεις έχουν κριθεί οριστικά, διεθνώς, υπέρ του Σάφα, και πως το Ελληνικό Δημόσιο έχει χάσει το δικαίωμα να τις προσβάλλει δικαστικά.

 Πάλι θα πληρώσουμε

Το βασικό συμπέρασμα από τη διαχειριστική περιπέτεια των ναυπηγείων Σκαραμαγκά, ιδιαίτερα σε σχέση με τα εξοπλιστικά προγράμματα, είναι ότι το Ελληνικό Δημόσιο και φυσικά ο Έλληνας φορολογούμενος επιβαρύνονται με τεράστια ποσά, χωρίς αυτά να συμβάλλουν επαρκώς στην ενίσχυση της εθνικής άμυνας.

Τα 4 γερμανικά υποβρύχια τύπου 214 παραγγέλθηκαν επί Άκη Τσοχατζόπουλου, πληρώθηκαν προκαταβολικά σε ποσοστό της τάξης του 80% και περίπου μία εικοσαετία αργότερα εξακολουθούν να μην είναι πλήρως ενταγμένα στο Πολεμικό Ναυτικό και πλήρως λειτουργικά.

Τα υποβρύχια που χρησιμοποιήθηκαν σαν κίνητρο για να μπει ο Σάφα στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και να αποτραπεί η υποχρεωτική επιστροφή παράνομων κρατικών επιδοτήσεων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ «βυθίστηκαν» στα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Τώρα έχουμε μπει στη φάση που οι κορβέτες που θα αποκτήσει στο μέλλον το Πολεμικό Ναυτικό, κόστους 1,5-2 δισ. ευρώ, μπορεί να μετατραπούν σε κίνητρο για να προχωρήσει η επένδυση του Γ. Προκοπίου στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Ανεξάρτητα όμως με το τι θα κάνει ο κ. Προκοπίου, το βέβαιο είναι ότι το ελληνικό Δημόσιο βρίσκεται αντιμέτωπο με υποχρεώσεις, επικυρωμένες από διεθνή δικαστήρια, έναντι του Σάφα που μπορεί να κινηθούν από 500 εκατ. ευρώ έως 1 δισ. ευρώ. Εάν, μάλιστα, επιμείνει το ελληνικό Δημόσιο στην παραχώρηση των ναυπηγείων στον κ. Προκοπίου ενώ διεκδικεί την επιστροφή τους σε αυτόν ο όμιλος PRIVINVEST του Σάφα, η οικονομική επιβάρυνση Δημοσίου και φορολογουμένων μπορεί να αυξηθεί.

Ο Σάφα είναι βέβαιο ότι θα χρησιμοποιήσει την επιρροή του στη γαλλική κυβέρνηση αλλά και τις δυνατότητες που του δίνουν οι Βρυξέλλες για να φέρει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η τελευταία πάντως δεν έπρεπε να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις και συμφωνία με τον κ. Προκοπίου, εφόσον είχε τόσο μεγάλες εκκρεμότητες με την πλευρά Σάφα.

Το χειρότερο σενάριο θα είναι να αποζημιωθεί με τεράστια ποσά ο Σάφα, χωρίς να προχωρήσει η επένδυση στον Σκαραμαγκά και στη συνέχεια να στραφεί και ο Προκοπίου κατά του Ελληνικού Δημοσίου διεκδικώντας αποζημιώσεις για αθέτηση συμβατικών υποχρεώσεων.

Η μέθοδος Τσοχατζόπουλου στα εξοπλιστικά προγράμματα χωρίς πρόγραμμα, χωρίς διαφάνεια, χωρίς αποτελεσματική ενίσχυση της εθνικής άμυνας, με υπερβολική οικονομική επιβάρυνση επικρατεί διαχρονικά, ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα βρίσκεται στην εξουσία.