Το Renew Europe θα έχει παρουσία και στην Ελλάδα

 Το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα οργάνωσε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ ευρωβουλευτών που εκπροσωπούν διαφορετικές πολιτικές ομάδες και 15 εκπροσώπων ΜΜΕ εκτός της περιοχής της Αθήνας.

Τον συντονισμό είχε ο επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, κ. Τσουτσοπλίδης. Από την πλευρά των ευρωβουλευτών πήραν μέρος ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Παπαδημούλης εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ και της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η κα Ασημακοπούλου εκ μέρους της ΝΔ και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) και ο κ. Παπαδάκης εκ μέρους του ΚΚΕ, το οποίο δεν είναι ενταγμένο σε πολιτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εγώ εκπροσώπησα το Renew Europe, το οποίο έχει ισχυρή παρουσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στις ευρωπαϊκές εξελίξεις αλλά δεν έχει πολιτική παρουσία στην Ελλάδα.

Οι δημοσιογράφοι που πήραν μέρος στην ανταλλαγή απόψεων ήταν ο κ. Μουτίδης της εφημερίδας «Χρόνος της Κοζάνης», η κα Πολυγένη της εφημερίδας «Ελευθερία της Λάρισας», η κα Ριζογιάννη της εφημερίδας «Πελοπόννησος», ο κ. Οικονόμου της «Μακεδονίας», ο κ. Μαστροδημήτρης της «Ροδιακής» και η κα Παπανικολάου της «Πολιτικά Λέσβου». Δημοσιογράφοι από τον χώρο της τηλεόρασης ήταν ο κ. Καραμήτσος του ITV Ιωάννινα, η κα Νικολάου της TV100, ο κ. Πομώνης του Ionian TV, η κα Γιακουμάκη της Νέας TV Κρήτης, η κα Καλεντερίδου της Δέλτα TV, η κα Αστεριάδου της ΕΡΤ-3, ο κ. Κωστούλας του TRT, η κα Παρασκευά του Star Κεντρικής Ελλάδος και η κα Σπανού του τηλεοπτικού σταθμού Κρήτη TV.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ

Ξεκίνησα την παρουσίαση των πολιτικών μου απόψεων προς τους 15 δημοσιογράφους με ένα μεγάλο ευχαριστώ. Όπως τόνισα, τα ΜΜΕ που εκπροσωπούν παραμένουν ανοιχτά στην άλλη άποψη, προωθούν τον ποιοτικό πολιτικό διάλογο και κινούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε ό,τι αφορά την ελευθερία των ΜΜΕ.

Κατά την άποψή μου, τα εκτός πρωτεύουσας ΜΜΕ διατηρούν μεγαλύτερη ανεξαρτησία από την κεντρική εξουσία, γεγονός που κάνει πιο δημιουργική και πλουραλιστική τη δημοσιογραφική και εκδοτική τους δουλειά.

Επανέλαβα την καταγγελία μου για τον αποκλεισμό μου από τη Δημόσια Τηλεόραση και από σχεδόν όλα τα πανελλαδικής εμβέλειας ιδιωτικά κανάλια κατά τη διάρκεια των τελευταίων 18 μηνών, απ’ όταν άρχισα να ασκώ εποικοδομητική κριτική στο κυβερνητικό έργο σαν ευρωβουλευτής της ΝΔ.

Υπογράμμισα ότι ακόμη και στελέχη της ΕΡΤ-3 βρήκαν τον τρόπο να σπάσουν, σε λίγες περιπτώσεις, τον ραδιοφωνικό αποκλεισμό μου.

Μεγάλη δύναμη το Renew Europe

Παρουσίασα στους δημοσιογράφους τα βασικά πολιτικά χαρακτηριστικά του Renew Europe, της πολιτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην οποία εντάχθηκα μετά τη διαγραφή μου από τη ΝΔ και την αποχώρησή μου από το ΕΛΚ.

Οι βασικές δυνάμεις του Renew Europe είναι οι Φιλελεύθεροι της Ε.Ε. και ο συνασπισμός πολιτικών δυνάμεων Ensemble, που στηρίζει τον πρόεδρο Μακρόν στη Γαλλία.

Έγινα ο 103ος ευρωβουλευτής του Renew Europe. Τα κόμματα τα οποία είναι ενταγμένα στο Renew Europe βρίσκονται στην εξουσία στη Γαλλία, με τον πρόεδρο Μακρόν και τη συνεργαζόμενη με αυτόν κυβέρνηση, στην Ολλανδία με τον Φιλελεύθερο πρωθυπουργό Ρούτε, στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο, στην Ιρλανδία, στη Βουλγαρία και στην Εσθονία.

Οι Γερμανοί Φιλελεύθεροι, οι οποίοι συμμετέχουν στο Renew Europe, είναι μέρος της υπό τον Σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Σολτς κυβέρνησης συνασπισμού.

Μετά την ομάδα των Σοσιαλιστών και των Δημοκρατών συμμάχων τους (S&D), το Renew Europe έχει την ισχυρότερη κυβερνητική εκπροσώπηση στην Ε.Ε. των «27».

Αντίθετα, οι κυβερνητικές δυνάμεις που συνδέονται με το ΕΛΚ βρίσκονται σε υποχώρηση, ιδιαίτερα μετά την εκλογική ήττα των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία. Οι χώρες με κυβερνήσεις που συνδέονται με το ΕΛΚ είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ρουμανία, η Αυστρία, η Κροατία, η Λιθουανία και η Λετονία.

Τιμητική πρόταση

Μετά τη ρήξη μου με τον Μητσοτάκη στη ΝΔ και τη διαμάχη μου με τον Βέμπερ του ΕΛΚ –ο οποίος πήρε το μέρος του Μητσοτάκη–, ενώ δεν είχε κανέναν λόγο να αναμειχθεί σε υποθέσεις της ΝΔ και της ελληνικής κεντροδεξιάς, έπρεπε να αποφασίσω ποια πολιτική πορεία θα ακολουθούσα στην Ε.Ε. και στην Ελλάδα.

Το πρόβλημά μου έλυσε το Renew Europe, το οποίο πήρε την πρωτοβουλία και μου έκανε μια εξαιρετικά τιμητική πρόταση.

Το Renew Europe δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε ζητήματα διαφάνειας, ελευθερίας των ΜΜΕ και κράτους Δικαίου. Ήταν λογικό, λοιπόν, να τραβήξει το ενδιαφέρον του η ρήξη μου με τον Μητσοτάκη γύρω από το σκάνδαλο της Novartis και τη δίωξη δημοσιογράφων και ανώτατης δικαστικής λειτουργού με την κατηγορία της «σκευωρίας». Επίσης, η έντονη ανταλλαγή επιχειρημάτων με τον Βέμπερ στο εσωτερικό του ΕΛΚ ενίσχυσε την κριτική διάθεση του Renew Europe για ορισμένες από τις επιλογές του ΕΛΚ.

Δέχθηκα με χαρά την πρόταση του Renew Europe να ενταχθώ στην πολιτική του ομάδα, εφόσον η ευρύτερη στρατηγική του με καλύπτει πλήρως.

Το Renew Europe υποστηρίζει με συνέπεια την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών πολιτικών και αυτό που λέμε περισσότερη Ευρώπη. Είναι δυναμικά υπέρ των δικαιωμάτων των πολιτών, των προσωπικών τους επιλογών, της μεγαλύτερης δυνατής ελευθερίας των ΜΜΕ και του απόλυτου σεβασμού των κανόνων του κράτους Δικαίου. Μετά τη ΝΔ –στην οποία έχουν επικρατήσει οι αντιδημοκρατικές και ανελεύθερες πρακτικές του Μητσοτάκη– και το ΕΛΚ, όπου ο Βέμπερ ταυτίζεται για τους δικούς του λόγους με τον Μητσοτάκη, το πέρασμα στο Renew Europe ήταν ένα είδος πολιτικής απελευθέρωσης.

Στο ζήτημα της αντιμετώπισης του ρωσικού επεκτατισμού, το Renew Europe έχει πολύ σαφείς θέσεις και στηρίζει –στο μέτρο του δυνατού– την Ουκρανία, με το σκεπτικό ότι ο Πούτιν δεν πρόκειται να σταματήσει στην κατάληψη του 20%-25% των εδαφών της Ουκρανίας, την οποία έχει ήδη επιτύχει, αλλά θα αξιοποιήσει την προώθηση των δυνάμεών του για να βάλει πιο φιλόδοξους στόχους που έχουν σχέση με την Οδησσό, τη Μολδαβία και τη Λιθουανία.

Το Renew Europe στην Ελλάδα

Η ηγεσία του Renew Europe ενδιαφέρεται να αποκτήσει η πολιτική ομάδα ισχυρή εκπροσώπηση και στην Ελλάδα. Σε αρκετές χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ελλάδα, το Renew Europe έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης των δυνάμεών του. Επίσης, οι Ciudadanos (Πολίτες), οι οποίοι είχαν ισχυρή παρουσία στην Ισπανία, βλέπουν τα τελευταία χρόνια τις δυνάμεις τους να υποχωρούν.

Στα πλαίσια της ευρύτερης στρατηγικής του Renew Europe, έχω θέσει σαν στόχο τη συμμετοχή στις ευρωεκλογές του 2024 με μία ισχυρή λίστα που θα συνδέει την ευρωπαϊκή προσπάθεια του Renew Europe με την ελληνική πολιτική πραγματικότητα.

Εξήγησα ότι θα κινηθώ βήμα-βήμα και προσεκτικά, γιατί η χώρα έχει ήδη μπει σε προεκλογική περίοδο, γεγονός που δυσκολεύει την ανάπτυξη οργανωτικών πρωτοβουλιών. Από την άλλη, θεωρώ ότι η εκλογική αναμέτρηση θα απελευθερώσει δυνάμεις, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δημιουργηθεί ο πολιτικός χώρος για την ανάπτυξη ενός νέου κόμματος που θα συμμετέχει στην πολιτική ομάδα του Renew Europe.

Δύο βασικά σενάρια

Κατά την άποψή μου, δύο είναι τα βασικά εκλογικά σενάρια.

Το πρώτο στηρίζεται στην πρωτιά της ΝΔ και στην αναζήτηση ενός μικρότερου κυβερνητικού εταίρου που μπορεί να είναι το κόμμα Βελόπουλου. Ο Μητσοτάκης καταγγέλλει τον λαϊκισμό, ταυτόχρονα όμως τον εμπλουτίζει με την πολιτική του πρακτική. Σκόπιμα δεν κρατάει πολιτικές αποστάσεις από τον Βελόπουλο και κατά περιόδους στέλνει μηνύματα πολιτικού ανοίγματος προς διάφορους «σκληρούς» της Δεξιάς. Χαρακτηριστική η κοινή εμφάνισή του στον Βόλο με τον δήμαρχο κ. Μπέο, τον οποίο μέχρι πριν από λίγο καιρό απέφευγε συστηματικά.

Ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται σε στρατηγικό αδιέξοδο, με την έννοια ότι διεκδικεί την αυτοδυναμία για την επόμενη τετραετία, την οποία όμως δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει την τρέχουσα τετραετία. Επίσης, καταγγέλλει τον λαϊκισμό κλείνοντας ταυτόχρονα το μάτι στους λαϊκιστές, τους οποίους μπορεί να χρειαστεί για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Είναι φανερό λοιπόν ότι η διακυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μπει σε μία περίοδο χαμηλής αποτελεσματικότητας και έντονης απομυθοποίησης.

Το δεύτερο σενάριο στηρίζεται στον αποκλεισμό της ΝΔ ή προσωπικά του κ. Μητσοτάκη από το επόμενο κυβερνητικό σχήμα. Ο κ. Τσίπρας και ο κ. Ανδρουλάκης έχουν αποκλείσει οποιαδήποτε κυβερνητική συνεργασία με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη. Αναλύοντας όμως τις δηλώσεις τους και τις κινήσεις τους καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι μπορεί να μην απορρίψουν σχήματα ευρύτερης κυβερνητικής συνεργασίας, με τον Μητσοτάκη εκτός πρωθυπουργίας.

Όποιο σενάριο και να επικρατήσει, είναι φανερό ότι οι βουλευτικές εκλογές θα είναι απαρχή εντυπωσιακών και γρήγορων εξελίξεων που μπορεί να απελευθερώσουν σημαντικό πολιτικό χώρο.

Οι γαλλικές εκλογές

Στη συζήτηση με τους Έλληνες δημοσιογράφους έγιναν αναφορές και στις γαλλικές εκλογές και στο πώς μπορεί να συνδέονται με τις ελληνικές πολιτικές εξελίξεις.

Κατά την άποψή μου, υπάρχει μια τάση να προσαρμόζουν οι πολιτικές δυνάμεις το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γαλλία στις πολιτικές τους επιδιώξεις. Το γαλλικό πολιτικό σύστημα είναι εντελώς διαφορετικό από το ελληνικό. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει σημαντικές εξουσίες και γι’ αυτό εκλέγεται απευθείας από τον λαό. Ο Μακρόν επικράτησε με άνεση στις προεδρικές εκλογές και αυτό προσδιορίζει πολιτικά, σε μεγάλο βαθμό, την επόμενη πενταετία.

Οι βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία πραγματοποιούνται σε δύο γύρους, με τον δεύτερο γύρο να καθορίζει το αποτέλεσμα. Στον πρώτο γύρο εκλέγονται όσοι επιτύχουν απόλυτη πλειοψηφία σε μία εκλογική περιφέρεια, ενώ στον δεύτερο γύρο –όπου κατανέμονται οι περισσότερες έδρες– παίρνουν μέρος οι δύο πρώτοι του πρώτου γύρου και όποιοι ενδιαφέρονται να συνεχίσουν την προσπάθεια έχοντας συγκεντρώσει τουλάχιστον 12,5% των ψήφων. Το εκλογικό σύστημα είναι πλειοψηφικό σε μονοεδρικές περιφέρειες.

Ο συνασπισμός Ensemble, ο οποίος στηρίζει τον πρόεδρο Μακρόν, πήρε 39% των ψήφων στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών και 246 έδρες. Υπάρχουν άλλοι πέντε κεντρώοι που εκλέχτηκαν, εκτός του συνασπισμού Ensemble. Έτσι δημιουργείται μία σχετική πλειοψηφία 251 εδρών, ενώ η απόλυτη πλειοψηφία απαιτεί 289 έδρες στη βουλή των 577 εδρών.

Δεύτερη δύναμη αναδείχθηκε ο συνασπισμός της Αριστεράς (NUPES) με 32,7% των ψήφων και 142 έδρες. Υπάρχουν άλλοι δεκατρείς αριστεροί βουλευτές που εκλέχτηκαν χωρίς να συμμετέχουν στον συνασπισμό NUPES. Επομένως, η Αριστερά έχει 155 έδρες, αλλά δεν είναι ενωμένη και είναι πολύ πιθανόν οι Σοσιαλιστές, οι Οικολόγοι ή οι Κομμουνιστές να επιχειρήσουν να σχηματίσουν τη δική τους ξεχωριστή κοινοβουλευτική ομάδα.

Τρίτη δύναμη αναδείχθηκε η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν με 18,1% των ψήφων. Κατάφερε να αυξήσει τις έδρες του από 8 σε 89, επειδή έσπασε το λεγόμενο αντιφασιστικό μέτωπο που οδηγούσε σε συνεργασίες στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών με στόχο να μην εκλέγονται οι υποψήφιοι του κόμματος της Λεπέν.

Οι Ρεπουμπλικανοί –το κόμμα της κεντροδεξιάς που ανήκει στο ΕΛΚ μαζί με τη ΝΔ– γνώρισαν μεγάλη ήττα εφόσον περιορίστηκαν στο 7,4% των ψήφων. Περιορίστηκαν σε 64 έδρες χάνοντας τις μισές απ’ αυτές που είχαν. Εξελέγησαν επίσης 9 ανεξάρτητοι της κεντροδεξιάς, με αποτέλεσμα οι έδρες της να φτάνουν συνολικά τις 73.

Τέλος, υπάρχουν 9 διαφορετικών πολιτικών, τοπικών αποχρώσεων βουλευτές που εξελέγησαν χωρίς να συνδέονται άμεσα με τους συνασπισμούς κομμάτων και τα κόμματα.

Είναι, λοιπόν, πολύ δύσκολο να βγάλεις πολιτικά συμπεράσματα με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών στη Γαλλία σε σχέση με τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Άλλωστε, οι πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούν στη Γαλλία με τον πρόεδρο Μακρόν και τη σχετική πλειοψηφία στη Βουλή συμμετέχουν στο Renew Europe, το οποίο προς το παρόν δεν έχει οργανωμένη κομματική παρουσία στην Ελλάδα.

Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η αποτελεσματική διακυβέρνηση της Γαλλίας στα πλαίσια της στρατηγικής Μακρόν, η οποία αντιμετωπίζεται ιδιαίτερα θετικά από την ελληνική κοινή γνώμη σε ό,τι αφορά τις ευρωπαϊκές εξελίξεις αλλά και τα εθνικά μας θέματα. Παρά τις δυσκολίες, οι πιθανότητες είναι με το μέρος του Μακρόν και των πολιτικών δυνάμεων που τον στηρίζουν.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Στην ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με τους Έλληνες δημοσιογράφους υπήρξαν αναφορές και στο τελευταίο Ευρωβαρόμετρο, που δείχνει την υποστήριξη των Ελλήνων στην Ε.Ε. και τις πολιτικές της να κινείται σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι ο μέσος όρος των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Υποστήριξα ότι οι Έλληνες είμαστε, στην πρώτη φάση των μεγάλων ευρωπαϊκών επιδοτήσεων και κάθε είδους διευκολύνσεων, επιφανειακά φιλοευρωπαίοι.

Μόλις όμως μας χτύπησε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και άρχισε η μνημονιακή «θεραπεία» το 2010 πήγαμε στο άλλο άκρο, πάλι με επιφανειακό τρόπο. Γίναμε ευρωσκεπτικιστές ή και αντιευρωπαίοι αποδίδοντας τις συνέπειες των λαθών και των παραλείψεών μας στην Ε.Ε.

Τώρα είμαστε σε μια φάση ωριμότητας με μειωμένες προσδοκίες. Έχουμε λιγότερο θετική άποψη από άλλους λαούς για την Ε.Ε., γιατί οι επιδόσεις μας παραμένουν μέτριες έως κακές. Από την άλλη, αναγνωρίζουμε μετά την αποτυχία του ριζοσπαστικού πειράματος του 2015 ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση.

Είναι φανερό ότι η Ελλάδα χρειάζεται μια νέα ευρωπαϊκή δυναμική. Θα συμβάλλω στην αναζήτησή της μέσα από τη συμμετοχή μου στο Renew Europe και τη διατύπωση σχετικών προτάσεων.

Έχουμε συμπληρώσει 40 χρόνια συμμετοχής στην Ε.Ο.Κ. –μετέπειτα Ε.Ε.– με τη γενική εικόνα να είναι απογοητευτική, με δική μας ευθύνη. Μπήκαμε στην τότε Ε.Ο.Κ. σαν 10ο μέλος και τώρα συμμετέχουμε στην Ε.Ε. των 27 κρατών-μελών. Σε όλη τη διάρκεια της ευρωπαϊκής μας πορείας δεν μπορέσαμε να ξεπεράσουμε ούτε μία ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ μας άφησαν πίσω τους σχεδόν όλες, μεταξύ των οποίων και οικονομίες πρώην ανατολικών χωρών.

Η διαρκής επιδείνωση της συγκριτικής μας θέσης στο εσωτερικό της Ε.Ε. οφείλεται σε δικά μας λάθη και παραλείψεις. Το παράδειγμα που ενισχύει αυτό το επιχείρημα είναι η εντυπωσιακή επιτυχία της Ιρλανδίας.

Πριν από 40 χρόνια θεωρείτο και αυτή μέρος του λιγότερου αναπτυγμένου ευρωπαϊκού «Νότου». Αναπτύχθηκε δυναμικά, αλλά ορισμένα προβλήματα της οικονομίας της την μετέτρεψαν στην πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που βρέθηκε σε κατάσταση χρεοκοπίας μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και εντάχθηκε σε μνημονιακό καθεστώς.

Έκανε τις αναγκαίες προσαρμογές σε πνεύμα πολιτικής συναίνεσης και με υποδειγματική ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Έτσι ξαναμπήκε γρήγορα σε τροχιά δυναμικής ανάπτυξης. Σήμερα, η Ιρλανδία έχει από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ε.Ε. των «27» και η Ελλάδα από τα χαμηλότερα. Δεν πρόκειται για τυχαία εξέλιξη, ούτε φυσικά μπορεί να αποδοθεί στην Ε.Ε.

Η σκέψη μας και οι πρακτικές μας χρειάζονται ανανέωση για να δώσουμε νέα δυναμική στην ευρωπαϊκή μας πορεία και να βγούμε από την πολυετή οικονομική και κοινωνική κρίση. Αυτό ακριβώς θα επιδιώξω με τη συμμετοχή μου στο Renew Europe και την πολιτική και οργανωτική μου προσπάθεια στην Ελλάδα.