Επέστρεψαν για τα καλά οι «κοριοί»

Τριάντα χρόνια μετά την περίοδο Γρυλάκη, του «γαλάζιου» απόστρατου ανώτατου αξιωματικού ο οποίος είχε κατηγορηθεί για τη λειτουργία συστήματος τηλεφωνικών υποκλοπών σε βάρος του ΠΑΣΟΚ και στην υπηρεσία της Νέας Δημοκρατίας, το ζήτημα των «κοριών» επιστρέφει στην ελληνική πολιτική ζωή.

Αυτή τη φορά η καταγγελία για τηλεφωνικές παρακολουθήσεις –εκσυγχρονισμένες στα πλαίσια του διαδικτύου– κάνει ο ευρωβουλευτής και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης.

Θύμα του «αρπακτικού»

Ο κ. Ανδρουλάκης υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου στον Άρειο Πάγο, με βάση την έρευνα που προηγήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάνει έλεγχο στα κινητά όσων ευρωβουλευτών το επιθυμούν εξαιτίας του σκανδάλου Pegasus, της παρακολούθησης των τηλεφωνικών επικοινωνιών Ευρωπαίων ηγετών και παραγόντων, με βάση το λογισμικό της ισραηλινής NSO.

Από τον έλεγχο στο κινητό του Έλληνα ευρωβουλευτή εντοπίστηκε SMS με ηλεκτρονικό σύνδεσμο με το Predator, ένα λογισμικό παρακολούθησης που ανέπτυξε η εταιρεία CYTROX ανταγωνίστρια της NSO.

Το μήνυμα που θα οδηγούσε στην ηλεκτρονική παγίδευση του κινητού του κ. Ανδρουλάκη εστάλη στο κινητό του τον Σεπτέμβριο του 2021, λίγο πριν από την έναρξη της αναμέτρησης για την ανάδειξη του νέου ηγέτη του ΚΙΝΑΛ.

Από τον έλεγχο της ειδικής υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προέκυψε ότι ο κ. Ανδρουλάκης διάβασε το μήνυμα-παγίδα χωρίς όμως να πατήσει τον σύνδεσμο κι έτσι απέφυγε την ενεργοποίηση του συστήματος ηλεκτρονικής παρακολούθησης.

Αναφορά στο Predator («αρπακτικό») και τη CYTROX έχουν κάνει με εκθέσεις τους στα τέλη του 2021 η εταιρεία META (facebook, instagram, whatsapp) και το εργαστήριο CitizenLab του Πανεπιστημίου του Τορόντο.

Πολιτικές αναταράξεις

Η παρέμβαση Ανδρουλάκη οδήγησε στην άμεση πολιτικοποίηση του ζητήματος. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αμέσως μετά την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς κατά παντός υπευθύνου στον Άρειο Πάγο, «η αποκάλυψη του ποιοι κρύβονται πίσω από αυτές τις πρακτικές δεν είναι προσωπικό ζήτημα, αλλά δημοκρατικό καθήκον. Η διαφάνεια είναι ένα απαιτούμενο στοιχείο της ομαλής λειτουργίας του πολιτικού μας συστήματος, για αυτό σε αυτήν τη σκοτεινή υπόθεση δεν πρόκειται να συμβιβαστώ με μισόλογα και υπεκφυγές».

Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ, Μιχάλης Κατρίνης, προχώρησε στην άμεση πολιτικοποίηση του ζητήματος μιλώντας για επιστροφή στην εποχή των κοριών, θέτοντας το ερώτημα εάν η ΕΥΠ έχει στη διάθεσή της το συγκεκριμένο λογισμικό παρακολούθησης και υπογραμμίζοντας ότι στόχος ήταν η υπονόμευση της πολιτικής δραστηριότητας του κ. Ανδρουλάκη και πως κατά συνέπεια «διακυβεύεται η ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος».

Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ τόνισε σε ανακοίνωσή του:

«Ο κ. Μητσοτάκης οφείλει να σταματήσει τις υπεκφυγές, γιατί όλα αυτά τα πρωτοφανή συμβαίνουν στη χώρα όσο αυτός κυβερνάει.

Παρακολουθήσεις, διώξεις και δολοφονία δημοσιογράφων.

Κατρακύλα στην 108η θέση στην Ελευθερία του Τύπου.

Τώρα και παράνομες παρακολουθήσεις πολιτικών αρχηγών.

Και να δούμε τι άλλο θα προκύψει.

Αναμένουμε σοβαρές εξηγήσεις από τον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη, μιας και από τις πρώτες αποφάσεις του ήταν να φέρει την ευθύνη της ΕΥΠ απευθείας στο πρωθυπουργικό γραφείο».

Ανάλογες καταγγελίες για παρακολουθήσεις τηλεφωνικών διαλέξεων έχει κάνει επί κυβέρνηση Μητσοτάκη και το ΚΚΕ.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Οικονόμου δήλωσε σχετικά ότι πρόκειται για υπόθεση η οποία επιβάλλεται να διερευνηθεί άμεσα από τη Δικαιοσύνη. Διαβεβαίωσε πως «κάθε αρμόδια αρχή της ελληνικής Πολιτείας οφείλει να συνδράμει, με την τεχνογνωσία της και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, τόσο σε ελληνικό όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Το κακό προηγούμενο

Η καταγγελία Ανδρουλάκη προκαλεί πολιτικές αναταράξεις γιατί υπάρχει ήδη ένα κακό προηγούμενο που συνδέει την παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων με το Μαξίμου.

Το 2019, αμέσως μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ψηφίστηκε νόμος με τον οποίο πέρασε η αρμοδιότητα για την ΕΥΠ στο πρωθυπουργικό γραφείο.

Εκτός από τα ζητήματα της εθνικής ασφάλειας πέρασαν απευθείας στην αρμοδιότητα του πρωθυπουργικού γραφείου η εποπτεία της δημόσιας τηλεόρασης, ακόμη και του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων.

Επομένως με δική του πρωτοβουλία ανέλαβε ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης την πολιτική ευθύνη για ζητήματα ασφαλείας και σχετικής προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών όπως και για το επίπεδο της ενημέρωσης της δημόσιας τηλεόρασης και του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων.

Το καλοκαίρι του 2020, η ΕΥΠ έδωσε εντολή παρακολούθησης του οικονομικού συντάκτη Θανάση Κουκάκη, ειδικευμένου στην οικονομική, επιχειρηματική έρευνα.

Η εντολή δόθηκε στη βάση της επίκλησης θεμάτων εθνικής ασφάλειας.

Εκείνη την εποχή, ο κ. Κουκάκης ερευνούσε συναλλαγές της Τράπεζας Πειραιώς με τον πρώην επικεφαλής της κ. Σάλλα και με τον επιχειρηματικό όμιλο Libra, του εφοπλιστή κ. Λογοθέτη. Είχε επίσης δημοσιευτεί ρεπορτάζ του κ. Κουκάκη στους «Financial Times» για το πώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη τροποποίησε τον Ποινικό Κώδικα, με συνέπεια την πιο χαλαρή αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος.

Η ΕΥΠ προχώρησε τον Ιούλιο του 2020 σε εντολή προς τον ΟΤΕ για παράταση της παρακολούθησης του δημοσιογράφου. Η παρέμβαση της ΕΥΠ πρέπει, υποχρεωτικά, να έχει την έγκριση του αρμόδιου εισαγγελέα –στη συγκεκριμένη περίπτωση της εισαγγελέως εφετών Βασιλικής Βλάχου– και να αιτιολογείται. Το 2021 είχαμε συνολικά 13.751 άρσεις απορρήτου για διάφορους λόγους.

Ζητήματα που έχουν σχέση με πιθανές εσωτερικές αντιπαλότητες μιας μεγάλης τράπεζας ή με την αξιολόγηση της αλλαγής στην αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος από την κυβέρνηση δεν έχουν σχέση με την εθνική ασφάλεια.

Τον Μάρτιο του 2021, ο Κουκάκης απευθύνθηκε στην ΑΔΑΕ (Ανεξάρτητη Αρχή για τη Διασφάλιση του Απορρήτου των Επικοινωνιών) για να πληροφορηθεί, επισήμως, εάν παρακολουθείται. Η ΑΔΑΕ απευθύνθηκε με τη σειρά της στην ΕΥΠ, προτού όμως γίνει η σχετική συνεννόηση η κυβερνητική πλειοψηφία πέρασε τροπολογία στη Βουλή με την οποία άλλαξε ο νόμος και δεν υποχρεούται πλέον η ΑΔΑΕ να προχωρήσει στη γνωστοποίηση των παρακολουθήσεων στους πολίτες που παρακολουθούνται και προσφεύγουν σε αυτήν. Το Μαξίμου μάλιστα φρόντισε να έχει η ρύθμιση αναδρομική ισχύ ώστε να καλύπτει και τις υποκλοπές σε βάρος του κ. Κουκάκη.

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο παραπέμπει περισσότερο σε Ουγγαρία ή και Ρωσία παρά σε φιλελεύθερη Δημοκρατία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ, Χρήστος Ράμμος, και άλλα δύο μέλη της Ανεξάρτητης Αρχής δημοσίευσαν τον Απρίλιο του 2021 άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό «Constitutionalism», υποστηρίζοντας ότι η τροπολογία Μητσοτάκη παραβιάζει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, όπως ορίζεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Ακολούθησε έκθεση του CitizenLab του Πανεπιστημίου του Τορόντο σύμφωνα με την οποία, από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2021, λειτουργούσε ειδικό λογισμικό παρακολούθησης του κινητού τηλεφώνου του έμπειρου και αξιόπιστου οικονομικού συντάκτη.

Η υπόθεση τράβηξε το ενδιαφέρον των Reporters United και του Inside Story. Οι έρευνες που έκαναν εμφάνισαν τον γενικό γραμματέα του γραφείου του πρωθυπουργού και ανιψιό του, Γρηγόρη Δημητριάδη, να έχει ρόλο στον χειρισμό της υπόθεσης, να έχει αναπτύξει επιχειρηματική δραστηριότητα παρά το ασυμβίβαστο που προβλέπει ο νόμος για τους γενικούς γραμματείς και να συναλλάσσεται, στα πλαίσια της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με επιχειρηματίες που συνδέονται με διάφορους τρόπους με τις εταιρείες Intellexa και Krikol. Η πρώτη θεωρείται ότι εμπορεύεται το παράνομο λογισμικό Predator, με το οποίο χακαρίστηκε το κινητό του Κουκάκη. Η δεύτερη, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Inside Story, φέρεται να έχει προμηθεύσει την ΕΥΠ με λογισμικό υποκλοπών. Ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργικού γραφείου, κ. Δημητριάδης, αντέδρασε με εξώδικο στην έρευνα των Reporters United και του Inside Story αλλά το θέμα παραμένει ανοικτό.

Γιατί ανέλαβαν ο Μητσοτάκης και ο Δημητριάδης την αρμοδιότητα για την ΕΥΠ όπως και για την δημόσια τηλεόραση;

Γιατί άλλαξε ο Μητσοτάκης τη νομοθεσία, με αποτέλεσμα να μην απαντά η ΑΔΑΕ στα ερωτήματα αυτών που παρακολουθούνται;

Ποιες συμπτώσεις οδήγησαν τον Γρηγόρη Δημητριάδη να αναπτύξει παράτυπη επιχειρηματική δραστηριότητα σαν γενικός γραμματέας και να συναλλαγεί με άτομα που συνδέονται με εταιρείες που θεωρείται ότι συνδέονται με το παράνομο λογισμικό;

Η ευρωπαϊκή διάσταση

Η καταγγελία Ανδρουλάκη προκάλεσε όπως ήταν φυσικό το ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών θεσμών. Άλλωστε, ο ευρωβουλευτής και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν άφησε τίποτα στην τύχη, εφόσον ενημέρωσε για την κατάθεση της μηνυτήριας αναφοράς στον Άρειο Πάγο με επιστολές τους αρμόδιους επιτρόπους Βέρα Γιούροβα και Ντιντιέ Ρέυντερς –και οι δύο από το Renew Europe– την πρόεδρο της σοσιαλιστικής ομάδας Ιράτσε Πέρεθ, την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα και τα μέλη της εξεταστικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus και άλλων λογισμικών παρακολούθησης.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμού έχουν αρχίσει να ασχολούνται συστηματικά με τον περιορισμό της ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα και την παραβίαση βασικών αρχών του κράτους Δικαίου. Δεν έχουν συγκρουσιακή σχέση με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, όπως έχουν με την κυβέρνηση Όρμπαν και σε μικρότερο βαθμό με την κυβέρνηση της Πολωνίας, ασκούν όμως κριτική και πίεση για να βελτιωθεί η κατάσταση στην Ελλάδα.

Το διαπίστωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης όταν απευθύνθηκε, στις αρχές Ιουλίου, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Δέχθηκε ιδιαίτερα σκληρή κριτική για αυτά τα θέματα από την ομάδα των Σοσιαλιστών, του Renew Europe, των Πρασίνων και της Αριστεράς. Ακόμη και οι συντηρητικές και οι ακροδεξιές δυνάμεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κράτησαν αποστάσεις ασφαλείας από τις πρακτικές του κ. Μητσοτάκη. Μόνο ο Βέμπερ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος προσπάθησε, μάταια, να προσφέρει πολιτική κάλυψη στον κ. Μητσοτάκη.

Επομένως, η καταγγελία Ανδρουλάκη έρχεται να πυροδοτήσει εξελίξεις στο εσωτερικό σε συνέχεια της σκανδαλώδους παρακολούθησης του οικονομικού συντάκτη Κουκάκη και να συμπληρώσει την αρνητική εικόνα της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Από την πρώτη στιγμή τάχθηκα δυναμικά υπέρ της πρωτοβουλίας Ανδρουλάκη, σε προσωπικό επίπεδο αλλά και σαν ευρωβουλευτής του Renew Europe.

Τη συνολική άποψη του Renew Europe για τις παρακολουθήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα έδωσε με δηλώσεις της στην Εφημερίδα των Συντακτών η Ολλανδή ευρωβουλευτής Σόφι Ιντ’Βελτ, η οποία εκπροσωπεί το Renew Europe στην ειδική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το σκάνδαλο Pegasus, παρακολουθήσεων. Τόνισε σχετικά:

«Περιστατικά παρακολούθησης έχουν καταγραφεί σε τέσσερις χώρες. Δεν είναι ξεκάθαρο αν είναι λογισμικό που χρησιμοποιούν μόνο κυβερνήσεις. Για το Pegasus το ξέρουμε πια, άλλωστε χρειάζεται άδεια από την ισραηλινή κυβέρνηση, όπως συμβαίνει και για τις εξαγωγές στη βιομηχανία όπλων!

Το Predator είναι πιο μπερδεμένο. Ανήκει σε κονσόρτσιουμ που έχει σχέση με διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Κύπρος. Την περασμένη εβδομάδα στείλαμε επιστολή στον –ας τον πούμε– γενικό διευθυντή, έναν Ισραηλινό πολίτη που διέμενε στην Κύπρο και τώρα –αν δεν κάνω λάθος– διαμένει στην Ελλάδα. Γενικά δεν έχουμε πληροφορίες και είναι δύσκολο να βρούμε.

Πιστεύω πάντως ότι εφόσον η ελληνική κυβέρνηση επιμένει ότι δεν βρίσκεται πίσω από τη χρήση του Predator, όπως τουλάχιστον δήλωνε για τον Θανάση Κουκάκη, πρέπει να ενδιαφερθεί να διαπιστώσει ποιος κρύβεται από πίσω. Γιατί πρόκειται για έγκλημα και το να το υποτιμά κανείς δεν είναι σοφό.

Και όλο αυτό συμβαίνει στη χώρα όπου πριν από έναν χρόνο είχαμε την δολοφονία ενός δημοσιογράφου και, από ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει ούτε καν ύποπτος για τον φόνο του. Μιλάμε για μια χώρα που δημοσιογράφοι έχουν υποστεί εκφοβισμό και παρενοχλήσεις, που έχουν κατηγορηθεί για τις αποκαλύψεις τους στην υπόθεση Novartis. Αν ήμουν, λοιπόν, ελληνική κυβέρνηση, θα ήθελα να διαλευκανθούν τα περιστατικά πλήρως. Αλλά δεν είμαι ελληνική κυβέρνηση».

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν στείλει όλα τα αναγκαία μηνύματα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρεί αξιόπιστη τη ΜΚΟ Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, που καταγράφει δραματικό περιορισμό της ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Την ημέρα που ο Μητσοτάκης κατήγγειλε, από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα για ανευθυνότητα και μείωση της εικόνας της Ελλάδας, το προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε την παραπέρα ανάπτυξη της θεσμικής συνεργασίας με την συγκεκριμένη οργάνωση.

Στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος Δικαίου στην Ελλάδα, υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά στις παρακολουθήσεις σε βάρος του κ. Κουκάκη.

Αμετανόητοι

Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει προβλήματα με την ελευθερία των ΜΜΕ και τον σεβασμό των κανόνων του κράτους Δικαίου.

Είναι όμως μια από τις τρεις χώρες, μαζί με την Ουγγαρία και την Πολωνία, όπου η κυβέρνηση και το σύστημα των ΜΜΕ που την στηρίζει απορρίπτουν οποιαδήποτε κριτική και την ταυτίζουν με αντεθνικές, αντιπατριωτικές πράξεις ή κάποιου είδους διεθνή συνωμοσία σε βάρος της χώρας.

Αυτή η επιχειρηματολογία που θυμίζει Πούτιν ή Λουκασένκο αναπτύχθηκε για να δικαιολογηθεί και η διαγραφή μου από τη Νέα Δημοκρατία. Στη σχετική απόφαση Μητσοτάκη σημειώνονταν τα εξής σε ό,τι με αφορά: «Δυσφημεί διεθνώς τη χώρα αμφισβητώντας την ανεξαρτησία της ελληνικής Δικαιοσύνης και συγκρίνοντας την Ελλάδα με κράτη που παραβιάζουν τους κανόνες του κράτους Δικαίου (...), ανοχή όμως στη δυσφήμιση της χώρας δεν μπορεί να υπάρξει».

Η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, αφού μετέτρεψε τη δημόσια κριτική που άσκησα σε βασικές επιλογές του Μητσοτάκη σε… δυσφήμιση της χώρας, διεύρυνε αυτή την επιχειρηματολογία με πρωτοβουλία κυβερνητικών στελεχών και την υποστήριξη φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ.

Ο γραμματέας της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μαρινάκης, σε άρθρο «περί εκθέσεων και ελευθεροτυπίας» («Το Βήμα», 17/07/2022), απορρίπτει συνολικά την έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα χωρίς να δίνει καμία σημασία στο γεγονός ότι αξιολογεί την Ελλάδα σαν το κράτος-μέλος της Ε.Ε. των 27 με τη χειρότερη επίδοση σε ζητήματα ελευθερίας των ΜΜΕ. Καλεί μάλιστα σε ένα είδος εθνικής εγρήγορσης: «Αυτό που πρέπει να περιφρουρήσουμε πολιτικοί, πολίτες και δημοσιογράφοι, είναι τον Τύπο από αυτούς που καταχρώνται την έννοια της ελευθεροτυπίας και γίνονται ασύδοτοι και πολλές φορές χυδαίοι».

Ο Γιάννης Πρετεντέρης («Τα Νέα», 23/07/2022) ενισχύει τα ξενοφοβικά χαρακτηριστικά της κυβερνητικής «άμυνας». Θέτει το προωθημένα ευρωπαϊκό και φιλελεύθερο ερώτημα:

«Συνδέονται οι επιθέσεις στον ελληνικό Τύπο με ένα διεθνές “προσφυγικό” λόμπι το οποίο επιδιώκει να “γκριζάρει” την εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο;

Δεν θα το απέκλεια. Μιλάμε για ένα λόμπι ιδιαίτερα δραστήριο στις Βρυξέλλες, το Στρασβούργο, σε διεθνείς οργανισμούς, τον ευρωπαϊκό Τύπο και διάφορες ΜΚΟ».

Ο Στέφανος Κασιμάτης αναπτύσσει ανάλογου επιπέδου προβληματισμό («Τα Νέα», 27/07/2022), σε σχέση με την πρωτοβουλία Ανδρουλάκη: «Αλλά, γιατί ο Ανδρουλάκης, βρε παιδιά; Ποιος μπορεί να ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τα τεκταινόμενα στο ΠΑΣΟΚ ώστε να θέλει να παρακολουθεί τον αρχηγό του (...), μπορεί όμως να ενδιαφέρεται κανείς για τις δραστηριότητες ενός ευρωβουλευτή και μάλιστα του ευρωβουλευτή Ανδρουλάκη; Σιγά τα μυστικά που μπορεί να έχει ένας ευρωβουλευτής!».

Με βάση την επιχειρηματολογία που αναπτύσσει η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας και μεταφέρουν οι «διαμορφωτές της κοινής γνώμης» που στηρίζουν την προσπάθειά της, δεν υπάρχει καμία διάθεση από την πλευρά του Μητσοτάκη να λάβει υπόψη του τις επισημάνσεις των ευρωπαϊκών θεσμών και να προσπαθήσει να διορθώσει τα κακώς κείμενα του συστήματος εξουσίας που έχει δημιουργήσει. Αυτοί που κάνουν κριτική δυσφημούν την Ελλάδα, καλύπτουν κάποιους άλλους, αμφισβητούν την εθνική μας κυριαρχία ή απλά δεν δικαιούνται να παρεμβαίνουν γιατί μπορεί να είναι και πολιτικά ασήμαντοι.

Σε αυτό το πολιτικό και επικοινωνιακό περιβάλλον, που έχει διαμορφωθεί με ευθύνη του κ. Μητσοτάκη και των συνεργατών του, η παρέμβαση του Ν. Ανδρουλάκη αποκτά ξεχωριστή σημασία.