Η κυβέρνηση αναζητά «εχθρούς» στο εσωτερικό και την Ε.Ε.

Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Μηταράκης έκανε μία μεγάλη πολιτική και επικοινωνιακή γκάφα και, αντί να ζητήσει συγγνώμη, προσπάθησε να την καλύψει, αναζητώντας «εχθρούς» στο εσωτερικό και την Ε.Ε.

Λάθος βίντεο

Στην προσπάθειά του να προβάλει τις ευθύνες των τουρκικών αρχών για την προώθηση προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά, ο κ. Μηταράκης χρησιμοποίησε το… λάθος βίντεο.

Παρουσίασε ένα πρόσφατο υποτίθεται ντοκουμέντο το οποίο στη συνέχεια αποδείχθηκε του 2019. Εμφάνιζε Τούρκους λιμενικούς να προωθούν προς τα ελληνικά νησιά βάρκες με πρόσφυγες και μετανάστες.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η δημοσιογραφική έρευνα έδειξε ότι οι Τούρκοι λιμενικοί επαναπροωθούσαν προς τα τουρκικά παράλια τις βάρκες με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, εμποδίζοντας το πέρασμα στα ελληνικά νησιά, σε εφαρμογή της συνεννόησης με την Ε.Ε.

Ήταν μία από τις λίγες περιπτώσεις που η Τουρκία ήταν συνεπής στις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον κ. Μηταράκη να αξιοποιήσει το βίντεο διαστρεβλώνοντας το περιεχόμενό του, σε μια πρόχειρη προσπάθεια να επιχειρηματολογήσει σε βάρος της Τουρκίας.

Ο Μηταράκης έπεσε θύμα των επικοινωνιακών υπερβολών που χαρακτηρίζουν τους περισσότερους υπουργούς της κυβέρνησης. Στα πλαίσια ενός στρεβλού πολιτικού μάρκετινγκ δίνουν προτεραιότητα στην επικοινωνία έναντι της ουσίας. Το γεγονός ότι 80%-90% των ισχυρών πανελλαδικών ΜΜΕ στηρίζουν την κυβέρνηση κάνει ακόμα πιο πρόχειρη την προσέγγιση των υπουργών εφόσον λειτουργούν σε ένα μιντιακό περιβάλλον που τους χαρίζεται.

Προκλητική δικαιολογία

Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου προσπάθησε, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη, να καλύψει την εντυπωσιακή του γκάφα που έχει και διεθνοπολιτικές διαστάσεις με προκλητικές δικαιολογίες.

Αναφέρθηκε σε ένα υποτιθέμενο εσωτερικό μέτωπο με εσωτερικούς εχθρούς της πατρίδας οι οποίοι θέλουν να ανοίξουν τα σύνορα σε τεράστιο αριθμό προσφύγων και μεταναστών προερχόμενων από την Τουρκία. Υποστήριξε επίσης ότι η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τους εχθρούς της ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Το προσφυγικό-μεταναστευτικό βρίσκεται ξανά στην επικαιρότητα, όχι τόσο εξαιτίας όσων συμβαίνουν στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο, όσο εξαιτίας των εκατομμυρίων Ουκρανών προσφύγων που αναζητούν καταφύγιο σε ευρωπαϊκές χώρες.

Υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους πλησιάζει τα 2.000.000 στην Πολωνία, γεγονός που έχει οδηγήσει σε μεγάλη αλλαγή πολιτικής. Από εκεί που η Συντηρητική κυβέρνηση της Πολωνίας δήλωνε ότι δεν επρόκειτο να δεχθεί ούτε έναν πρόσφυγα στα εδάφη της, τώρα στηρίζει τις προσπάθειες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας της Πολωνίας που δέχονται τους πρόσφυγες από την Ουκρανία με τις καλύτερες διαθέσεις.

Η αλλαγή του κλίματος στο προσφυγικό εξαιτίας της Ουκρανίας επιβάλλει και την ευρύτερη μεταρρύθμιση της πολιτικής της Ε.Ε. στο προσφυγικό και στο μεταναστευτικό. Είναι βέβαια πιο εύκολη η εκδήλωση της αλληλεγγύης σε πρόσφυγες που προέρχονται από ευρωπαϊκές χώρες απ’ ό,τι για παράδειγμα σε πρόσφυγες που προέρχονται από το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Συρία ή τη Σομαλία.

Η δύσκολη αναζήτηση της νέας πολιτικής βρίσκεται σε εξέλιξη και κανείς δεν δίνει το δικαίωμα στον κ. Μηταράκη να αναφέρεται σε εσωτερικούς ή ευρωπαϊκούς εχθρούς της Ελλάδας.

Θα πρέπει επίσης να γνωρίζει ότι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπάρχει μια ευρύτερη πλειοψηφία Φιλελευθέρων, Σοσιαλιστών, Πρασίνων και Αριστερών που θεωρούν λάθος την πολιτική που εφαρμόζουν η Ε.Ε. και η Ελλάδα έναντι των προσφύγων και των μεταναστών στην ευρύτερη περιοχή μας.

Οι απαράδεκτες δικαιολογίες του κ. Μηταράκη δεν θα είχαν τόση σημασία αν ήταν μία προσωπική υπόθεση. Δυστυχώς, όμως, εκφράζουν μία αντίληψη που τείνει να επικρατήσει στην κυβέρνηση με ευθύνη του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη.

Κάθε φορά που δεν υπάρχει σοβαρή δικαιολογία για τις κυβερνητικές επιλογές –ούτε διάθεση διορθωτικών παρεμβάσεων– αναπτύσσονται θεωρίες συνωμοσίας, υπονόμευσης ή εξωτερικών παρεμβάσεων.

Ο Μητσοτάκης φαίνεται να ακολουθεί τη δοκιμασμένη μέθοδο Όρμπαν, παρά το γεγονός ότι στο ξεκίνημα της πρωθυπουργικής του πορείας δήλωνε ευρωπαϊστής και φιλελεύθερος και καταδίκαζε με σκληρά λόγια την πολιτική Όρμπαν.

«Πόλεμος» στα ΜΜΕ

Η κρίση εσωστρέφειας που χαρακτηρίζει την κυβέρνηση ξεκίνησε με έναν «πόλεμο» στα ξένα ΜΜΕ, στους δημοσιογράφους που έκαναν τα αρνητικά για την κυβέρνηση ρεπορτάζ και φυσικά στους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, τη ΜΚΟ που ειδικεύεται στην αξιολόγηση της πολιτικής των κυβερνήσεων σε ό,τι αφορά την ελευθερία των ΜΜΕ.

Τα ρεπορτάζ των πιο έγκυρων διεθνών ΜΜΕ ήταν «λάθος» ή «άστοχα», αρκετοί από τους δημοσιογράφους τους ήταν –στην αντίληψη του Μαξίμου– ενταγμένοι σε αντικυβερνητικά σχέδια και οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα δεν ήξεραν τη δουλειά τους. «Αετοί» μάλιστα της έγκυρης ενημέρωσης, όπως ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Οικονόμου, δήλωσαν δημόσια ότι ανυπομονούν να θέσουν στους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα ζήτημα εγκυρότητας των αναλύσεων και της αξιολόγησής τους.

Η τελευταία ετήσια έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα τοποθετεί την Ελλάδα σε ζητήματα ελευθερίας των ΜΜΕ στην 104η θέση επί συνόλου 180 χωρών. Καταγράφει δραστικό περιορισμό της ελευθερίας των ΜΜΕ από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, με αποτέλεσμα να έχει τη χειρότερη αξιολόγηση στην Ε.Ε. των «27». Μέχρι το 2021, χειρότερη ήταν η Βουλγαρία λόγω του συστήματος Μπορίσοφ, ενώ η Ουγγαρία του Όρμπαν και κυρίως η Πολωνία του Κατσίνσκι αξιολογούνται πολύ καλύτερα από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα σε ό,τι αφορά την ελευθερία των ΜΜΕ, σε σχέση με την Ελλάδα.

Οι κυβερνητικοί παράγοντες καταναλώνουν άφθονο χρόνο σε θεωρίες συνωμοσίας και σε αναζήτηση εσωτερικών και ευρωπαϊκών εχθρών. Αν διάβαζαν προσεκτικά την ετήσια έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, θα καταλάβαιναν γιατί η Ελλάδα έπεσε τόσο στην κατάταξη των χωρών σε ό,τι αφορά την ελευθερία των ΜΜΕ και ποια διορθωτικά μέτρα θα μπορούσαν να της εξασφαλίσουν μια καλύτερη συγκριτική θέση.

Πρώτον, εξαιρετικά αρνητική για την ελευθερία των ΜΜΕ ήταν η δολοφονία του αστυνομικού συντάκτη Καραϊβάζ, με τους δράστες να παραμένουν άγνωστοι και φυσικά ατιμώρητοι.

Η Ελλάδα έχει τη θλιβερή διάκριση να είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. στην οποία δολοφονήθηκε δημοσιογράφος, χωρίς να βρεθούν και να τιμωρηθούν οι ένοχοι.

Πρόκειται για ζήτημα τεράστιας σημασίας, εφόσον η ασφάλεια προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό την ελευθερία των δημοσιογράφων στην άσκηση του λειτουργήματός τους.

Δεύτερον, ο νόμος που ψηφίστηκε με αφορμή την πανδημία και προβλέπει μεγάλες ποινές φυλάκισης, σε περίπτωση διάδοσης ψευδών ειδήσεων, αντιμετωπίζεται διεθνώς σαν αντιδημοκρατικός και κατά της ελευθερίας των ΜΜΕ.

Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης έχει παραδεχθεί σε συνέντευξή του στις ΗΠΑ ότι ο νόμος αυτός δεν έλυσε τελικά προβλήματα. Αν καταργηθεί, είναι βέβαιο ότι θα βελτιωθεί η διεθνής κατάταξη της Ελλάδας σε ό,τι αφορά την ελευθερία των ΜΜΕ.

Τρίτον, η κυβέρνηση πληρώνει ακριβά, σε ό,τι αφορά την αξιολόγησή της, την οργάνωση διαφημιστικών και επικοινωνιακών αποκλεισμών. Οι αποκλεισμοί «αντίπαλων» ΜΜΕ από τα διαφημιστικά κονδύλια που επηρεάζονται από το κράτος και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα της οικονομίας αποκτούν τεράστια σημασία στην Ελλάδα εξαιτίας της κακής κατάστασης της οικονομίας, της διαφημιστικής αγοράς και των ΜΜΕ στη διάρκεια των τελευταίων 13 ετών. Με την εξάρτηση από το δημόσιο χρήμα να έχει αυξηθεί εξαιτίας της οικονομικής καχεξίας των περισσότερων ΜΜΕ, ο ρόλος της κυβέρνησης αξιολογείται ιδιαίτερα αυστηρά.

Ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του, αντί να χαράξουν διορθωτική πορεία σε ένα καλώς εννοούμενο ευρωπαϊκό πλαίσιο, συνεχίζουν να κάνουν τα ίδια λάθη καταγγέλλοντας διεθνή ΜΜΕ, δημοσιογράφους και Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όμως έχει θεσμοθετημένη συνεργασία με τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, με απόφαση του Προεδρείου στο οποίο συμμετέχουν όλες οι πολιτικές ομάδες, και αποκλείεται να αλλάξει στάση εξαιτίας των θεωριών Μητσοτάκη ή Οικονόμου. Σε κάθε έκθεση για την πολιτική κατάσταση σε συγκεκριμένες χώρες και τη σχέση τους με την Ε.Ε., περιλαμβάνεται και η αξιολόγηση της ελευθερίας των ΜΜΕ από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα.

Έτσι, στην έκθεση για την κακή ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, επισημαίνεται ότι η χώρα έχει, σύμφωνα με την αξιολόγηση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, την 140ή θέση στο θέμα της ελευθερίας των ΜΜΕ επί συνόλου 180. Στο ψήφισμα που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με πρωτοβουλία δική μου και του Renew Europe, υπέρ των δημοσιογράφων που διώκονται από τη χούντα της Μιανμάρ, αναφέρεται ότι η χώρα έχει την 176η θέση επί συνόλου 180 σε ζητήματα ελευθερίας των ΜΜΕ, βάσει της αξιολόγησης των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα.

Το κωμικοτραγικό είναι ότι οι ευρωβουλευτές της ΝΔ στηρίζουν με την ψήφο τους εκθέσεις και ψηφίσματα που περιέχουν αξιολογήσεις της ελευθερίας των ΜΜΕ σε συγκεκριμένες χώρες, από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. Η θέση τους είναι αντίθετη από αυτήν που υποστηρίζουν Μητσοτάκης και Μαξίμου, ότι δήθεν η αρνητική αξιολόγηση της Ελλάδας οφείλεται στην έλλειψη σωστών κριτηρίων και αναλυτικών δυνατοτήτων από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα.

Όργιο με Ανδρουλάκη

Η εσωστρέφεια της κυβέρνησης και η αναζήτηση εσωτερικών και ευρωπαϊκών εχθρών πήραν μεγαλύτερες διαστάσεις μετά την αποκάλυψη της προσπάθειας παγίδευσης του ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη και της παρακολούθησής του από την ΕΥΠ, δήθεν για λόγους εθνικής ασφάλειας.

Όπως ήταν φυσικό, εντάθηκε η ευρωπαϊκή κριτική στον Μητσοτάκη και στις μεθόδους του, ιδιαίτερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα πιο έγκυρα ευρωπαϊκά ΜΜΕ.

Η κυβερνητική γραμμή, όπως παρουσιάστηκε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την ευρωβουλευτή Ασημακοπούλου, ήταν ότι η κριτική στον Μητσοτάκη βασίζεται σε μυθεύματα και έχει στόχο την πολιτική αποσταθεροποίηση.

Αυτού του είδους η επιχειρηματολογία δεν βρίσκει βέβαια ανταπόκριση στη μεγάλη πλειονότητα των ευρωβουλευτών, αναδεικνύει όμως την αντιευρωπαϊκή εσωστρέφεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο επικεφαλής της ευρωομάδας της ΝΔ, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, κρατάει αποστάσεις ασφαλείας από αυτή την επιχειρηματολογία ακολουθώντας τη γραμμή Κώστα Καραμανλή, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται διαφάνεια και κάθαρση σε ό,τι αφορά την παράνομη παρακολούθηση Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ.

Το Μαξίμου προώθησε διάφορες θεωρίες συνωμοσίας σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Διέρρευσαν σε φιλικά ΜΜΕ την «είδηση» ότι την παρακολούθηση Ανδρουλάκη, ο οποίος είναι ισχυρός παράγοντας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ζήτησαν οι κυβερνήσεις της Αρμενίας και της Ουκρανίας. Οι πρέσβεις των χωρών αυτών έσπευσαν να διαψεύσουν τα «φυτευτά» σε φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ δημοσιεύματα. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση επιχείρησε μία ρελάνς αποπροσανατολισμού με την αδερφή του πρωθυπουργού, κ. Μπακογιάννη, να υποστηρίζει ότι οι δικαιολογημένες διαμαρτυρίες για την παρακρατική παρακολούθηση του ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη, κατά την περίοδο που διεκδικούσε την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, μπορεί να ευνοήσουν σχέδια αποσταθεροποίησης της Ελλάδας από τον Πούτιν ή τον Ερντογάν.

Είναι τέτοιος ο ζήλος του Μαξίμου στην προώθηση των θεωριών συνωμοσίας προκειμένου να «κουκουλωθεί» το σκάνδαλο των υποκλοπών ώστε έχει επέλθει εσωτερικός διχασμός στη ΝΔ. Οι πιο αδίστακτοι ακολουθούν τη γραμμή Μητσοτάκη προσδοκώντας πολιτικά οφέλη, ενώ οι πιο αξιοπρεπείς κρατάνε αποστάσεις από αυτές τις πρακτικές και την επιχειρηματολογία και γι’ αυτό αντιμετωπίζονται σαν «ύποπτοι» από το Μαξίμου.

Με την κατάθεσή του στην επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, έδωσε τις πολιτικές διαστάσεις της παρακολούθησής του και ανέδειξε τις κυβερνητικές ευθύνες. Κάλεσε μάλιστα την επιτροπή PEGA να ζητήσει να καταθέσουν σε αυτήν όσοι απέφυγαν να καταθέσουν στην ελεγχόμενη από την κυβερνητική πλειοψηφία εξεταστική επιτροπή, συμπεριλαμβανομένου του κ. Μητσοτάκη.

Βρέθηκε όμως ένας Ισπανός ευρωβουλευτής του Λαϊκού Κόμματος, προφανώς σταλμένος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), να αμφισβητήσει τον πατριωτισμό του κ. Ανδρουλάκη και να υποστηρίξει ότι με την κριτική που κάνει στην κυβέρνηση μπορεί να βλάπτει την πατρίδα του. Ο συγκεκριμένος ευρωβουλευτής έχει κυβερνητικό παρελθόν με παράνομες τηλεφωνικές παρακολουθήσεις και γι’ αυτό ίσως κρίθηκε κατάλληλος από το ΕΛΚ να στηρίξει την πολιτική Μητσοτάκη στο θέμα. Έλαβε όμως σκληρή απάντηση από τον κ. Ανδρουλάκη, ο οποίος του υπενθύμισε ότι την επιχειρηματολογία περί εθνικής υπονόμευσης χρησιμοποιούν οι δικτατορίες της Νικαράγουας και της Βενεζουέλας, την πολιτική των οποίων καταγγέλλει συστηματικά το Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας.

Και η διαγραφή μου από τη ΝΔ στις αρχές του 2022 έγινε με το σκεπτικό ότι δυσφήμισα τη χώρα στο εξωτερικό με την κριτική που έκανα στον Μητσοτάκη για θέματα όπως ο περιορισμός της ελευθερίας των ΜΜΕ, το «κουκούλωμα» του σκανδάλου της Novartis και η αβάσιμη δίωξη σε βάρος Τουλουπάκη, Βαξεβάνη και Παπαδάκου.

Στην αντίληψη Μητσοτάκη και Μαξίμου η δυσφήμιση δεν προέρχεται από την απαράδεκτη, σε συγκεκριμένα θέματα, πολιτική τους αλλά από την κριτική που ασκείται σε αυτήν.

Ειδικά για το θέμα της ελευθερίας των ΜΜΕ οι εξελίξεις με δικαίωσαν πλήρως, αν κρίνουμε κι από την ετήσια έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα και όσα ακολούθησαν.

Οι διώξεις σε βάρος Τουλουπάκη, Βαξεβάνη και Παπαδάκου κατέρρευσαν σε δικαστικό επίπεδο δικαιώνοντας και αυτή τη θέση μου.

Όσο για το «κουκούλωμα» του σκανδάλου της Novartis, συνεχίζεται εφόσον η ελβετική πολυεθνική κατέβαλε πρόστιμο εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ για όσα απαράδεκτα έκανε στην Ελλάδα, ενώ δεν έχει υποστεί καμία απολύτως συνέπεια στη χώρα μας.

Όσο μεγαλώνει η πολιτική πίεση που δέχεται η κυβέρνηση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, τόσο μεγαλώνει και ο πειρασμός για τον κ. Μητσοτάκη και τους συνεργάτες του να αναζητούν εσωτερικούς ή ευρωπαϊκούς εχθρούς και να καταφεύγουν σε θεωρίες συνωμοσίας ή υπονόμευσης που συνήθως χρησιμοποιούν αυταρχικά ή και ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Πρόκειται για μία ανησυχητική αντιδημοκρατική, αντιευρωπαϊκή στροφή με ευθύνη ενός πολιτικού ηγέτη ο οποίος αύξησε το πολιτικό του κεφάλαιο αυτοπροβαλλόμενος σαν φιλελεύθερος και ευρωπαϊστής.

Η ιστορία διδάσκει ότι ο πολιτικός καιροσκοπισμός και η δίψα για εξουσία μπορούν να οδηγήσουν σε τέτοιες μεταμορφώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Όρμπαν κέρδισε την πρώτη του τετραετία στην πρωθυπουργία σαν φιλελεύθερος μεταρρυθμιστής που ξεπήδησε μέσα από τις τάξεις του νεολαιίστικου κινήματος κατά του κομμουνιστικού καθεστώτος. Όταν διαπίστωσε ότι η φιλελεύθερη επιλογή του δεν τον εξυπηρετούσε πλέον πολιτικά έκανε επιθετική στροφή στον εθνικολαϊκισμό, στη βάση του οποίου εξασφάλισε άλλες τέσσερις, συνεχείς αυτή τη φορά, πρωθυπουργικές τετραετίες.

Κατά την άποψή μου, ο κ. Μητσοτάκης κινείται «εμπρός στον δρόμο που χάραξε ο Όρμπαν», αλλά δεν προβλέπω ανάλογη εκλογική επιτυχία.