Ο «ομπρελάς» των 100.000 ευρώ τον χρόνο

Τον συνάντησα φέτος, όπως και κάθε χρόνο, στο ξεκίνημα των καλοκαιρινών μου διακοπών.

Ελέγχει γύρω στις 50 ομπρέλες με τις σχετικές ξαπλώστρες σε καλές παραλίες τουριστικών νησιών. Εισπράττει πάνω από 8 ευρώ για τη χρήση της ομπρέλας και της ξαπλώστρας που αναλογεί σε αυτήν χωρίς φυσικά να κόβει απόδειξη. Διαθέτει την κάθε ομπρέλα τουλάχιστον σε τρεις έως τέσσερις πελάτες την ημέρα, κατά τη διάρκεια της αιχμής της τουριστικής περιόδου. Έχει εντυπωσιακό ημερήσιο εισόδημα στη διάρκεια των 60 ημερών της περιόδου της τουριστικής αιχμής και έχει επίσης υψηλό εισόδημα στη διάρκεια άλλων 60 έως 90 ημερών που συμπληρώνουν το σύνολο της τουριστικής περιόδου.

Επειδή έχω γνωρίσει αρκετούς από αυτούς και έχω πληροφορηθεί από την τοπική κοινωνία πώς κινούνται, συνοψίζω την πορεία τους ως εξής. Αποκτούν το δικαίωμα τουριστικής αξιοποίησης της παραλίας σε συνεννόηση με τις τοπικές αρχές και καταβάλλοντας στις περισσότερες περιπτώσεις ένα συμβολικό ενοίκιο. Καταβάλλουν όμως κι ένα μερίδιο των αφορολόγητων κερδών τους σε ένα τοπικό κύκλωμα συμφερόντων, το οποίο επηρεάζει, με διάφορους τρόπους, τις αποφάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Πραγματοποιώντας εντυπωσιακά αφορολόγητα κέρδη αποκτούν τη δυνατότητα μετά από 2-3 χρόνια να επενδύσουν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια ή άλλες μικρής κλίμακας τουριστικές εγκαταστάσεις ή και σε εστιατόρια και ταβέρνες. Οι πιο τολμηροί από αυτούς διεκδικούν περισσότερα αφορολόγητα κέρδη μπαίνοντας και στο κύκλωμα της τοπικής «νύχτας».

Σε μια κοινωνία που θα τηρούσε κάποιους κανόνες οι «ομπρελάδες» θα αναλάμβαναν περισσότερες οικονομικές υποχρεώσεις έναντι της τοπικής αυτοδιοίκησης, αντί να διαπλέκονται με τους εκπροσώπους της, θα κατέβαλαν ΦΠΑ στον εντυπωσιακό κύκλο των εργασιών τους και θα πλήρωναν φόρους για τα υψηλά κέρδη τους. Μέσα από αυτή τη διαδικασία δεν θα έβγαζαν 100.000 ευρώ «καθαρά» τον χρόνο αλλά το 40%-50% αυτού του ποσού, το οποίο παραμένει εντυπωσιακό για μία τουριστική περίοδο 4-5 μηνών.

Εάν υπήρχε κοινωνική υπευθυνότητα και οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους λειτουργούσαν σε όφελος του Δημοσίου και του κοινωνικού συνόλου, οι «ομπρελάδες» που περιγράφω θα ήταν λιγότερο πλούσιοι αλλά η κοινωνία μας θα είχε περισσότερη συνοχή, οι φορολογούμενοι πολίτες θα είχαν ένα ισχυρό κίνητρο να εκπληρώσουν τις βασικές υποχρεώσεις τους, τα δημοσιονομικά της χώρας θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση, γιατί αυτό που ισχύει με τους «ομπρελάδες» επεκτείνεται σε πολλούς άλλους κλάδους, και οι συμπολίτες μας που έχουν μικρό εισόδημα και μεγάλες ανάγκες θα πλήρωναν λιγότερους άμεσους και έμμεσους φόρους και θα είχαν μεγαλύτερη υποστήριξη από το κράτος πρόνοιας.

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι «ομπρελάδες» υιοθετούν προκλητικότερη συμπεριφορά με το πέρασμα του χρόνου. Ήταν φοροφυγάδες και φοροκλέπτες την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, όταν πιστεύαμε ότι η χώρα θα έχει εντυπωσιακές οικονομικές ευκαιρίες, και μέχρι την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης του 2008-2009, δεν άλλαξαν συμπεριφορά με το πρώτο και το δεύτερο μνημόνιο και τώρα εμφανίζονται απόλυτα «δικαιωμένοι» στην αντικοινωνική τους συμπεριφορά, με το σκεπτικό ότι ο ΦΠΑ στη φορολογία των επαγγελματιών έχει αυξηθεί υπέρμετρα, κατά συνέπεια μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν ό,τι έκαναν τα προηγούμενα χρόνια και να μην αποδίδουν στο Δημόσιο οποιοδήποτε φόρο.

Κάθε καλοκαίρι καταλήγω στα ίδια απαισιόδοξα συμπεράσματα για την υπευθυνότητα της ελληνικής κοινωνίας, την ποιότητα του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης και την προοπτική της οικονομίας. 

Η μόνη διαφορά είναι ότι με το πέρασμα του χρόνου τα προβλήματα μεγαλώνουν και η δυνατότητα συλλογικής και υπεύθυνης αντιμετώπισής τους περιορίζεται.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην εφημερίδα «Ελευθερία» της Λάρισας