Χύδην - Free Sunday
Χύδην

Χύδην

Στον κατήφορο αυτό η Ελλάδα έχει τη θέση της, αλλά δεν είναι πρωταθλήτρια.

Πάντα και σε πολλές χώρες υπήρχαν προβλήματα δημοκρατίας, αντιθεσμικές συμπεριφορές, προσβολές, υπεραπλουστεύσεις, παραβιάσεις και παρεκβάσεις. Ποτέ όμως άλλοτε, απ’ όσο γνωρίζω ή θυμάμαι, δεν είχαν εμφανιστεί, παράλληλα και συγχρόνως, τόσα ακραία και τόσο ακραία αντιδημοκρατικά –σχεδόν απάνθρωπα– φαινόμενα. 

Πότε ως τώρα κανείς δεν καταπάτησε τόσο ανοιχτά και τόσο προσβλητικά όσο ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Όρμπαν τις καταστατικές αρχές της πολιτικής κοινότητας στην οποία η χώρα του ανήκει – κι όμως, όχι μόνο δεν απομονώνεται, εσωτερικά και διεθνώς, αλλά βρίσκει και μιμητές. Ποτέ ως τώρα ένας Πρόεδρος δεν χρησιμοποίησε, όπως ο Ερντογάν, μια εναντίον του σκοτεινή απόπειρα για να καταπνίξει, μπροστά στα μάτια της παγκόσμιας κοινότητας, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες. Ποτέ ως τώρα ένας ηγέτης που έχασε τον έλεγχο δεν έκανε τόσα πολλά όσα ο Μαδούρο για να παρασύρει τη χώρα του μαζί του στην καταστροφή. 

Ποτέ ως τώρα δεν εξελέγη αρχηγός κράτους-εκδικητής με τόσο ωμό μήνυμα βίας και μίσους, το οποίο συστηματικά υλοποιεί, όπως ο Ντουάρτε στις Φιλιππίνες. Παραδείγματα υπάρχουν κι άλλα πολλά. Αυτό που τα ενώνει είναι ότι όλες αυτές οι συμπεριφορές δεν γίνονται από δικτάτορες αλλά από εκλεγμένους ηγέτες, στο όνομα των λαών τους και της «δημοκρατίας». Και τείνουν να γίνουν η νόρμα.

Δυστυχώς, το βαρύτερο αντι-παράδειγμα έρχεται από την ισχυρότερη δημοκρατία του κόσμου. Το μαρτύριο στο οποίο υποβάλλουν τον εαυτό τους –την εικόνα τους, το κύρος τους, την αυτοεκτίμησή τους– οι ΗΠΑ μέσα από τις φετινές προεδρικές εκλογές δεν έχει προηγούμενο. Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα –τουλάχιστον φαίνεται ότι η εξάντληση της χυδαιότητας θα στραφεί κατά του βασικού υποκινητή της–, η υποχώρηση της αμερικανικής δημοκρατίας έχει όχι μόνο κάτι το αλματώδες αλλά ίσως και κάτι το ανεπίστρεπτο. 

Με όχημα τον Τραμπ, όλο το σύστημα έβγαλε στην επιφάνεια τα σάπια χαρακτηριστικά του: τη λατρεία και κυριαρχία του χρήματος, τη διαφθορά, την αμορφωσιά, τη βία για τη βία, τον αντι-φιλελευθερισμό, την ανισότητα, τη μη ορθολογική εκπροσώπηση. Κυρίως χτυπήθηκε –θανάσιμα, αν η πολυτραυματίας Χίλαρι δεν κάνει ένα θαύμα– αυτό που θεωρητικά αποτελούσε τη μεγάλη δύναμή του: η εξισορρόπηση των εξουσιών, τα περίφημα checks and balances που κρατούσαν ζωντανό όχι μόνο το ίδιο το σύστημα αλλά και την κοινωνική ειρήνη, το ασανσέρ προς ένα καλύτερο αύριο. 

Η βιαιότητα και χυδαιότητα της προεκλογικής εκστρατείας και του προσώπου που, ό,τι και να του αντιταχθεί, πρωταγωνιστεί σε αυτήν, το δηλητήριο που ενστάλαξε στα μάτια και στις ψυχές της παγκόσμιας κοινότητας, δεν έμειναν μεν αναπάντητα –πρωτοφανής υπήρξε η καταδίκη του Τραμπ και των μεθόδων του από κάθε εκφραστή και υπερασπιστή της δημοκρατίας σε κάθε γωνιά του κόσμου–, ενεργοποίησαν όμως, εντός ΗΠΑ, τα αντιδραστικότερα και χαμηλότερα ένστικτα. 

Δεν εξηγείται αλλιώς ότι έστω μία Αμερικανίδα θα βρισκόταν να ψηφίσει, πόσο μάλλον να υπερασπιστεί, αυτό τον άνθρωπο μετά τα όσα είπε και έκανε σε σχέση όχι με νεφελώδη θεωρητικά ζητήματα αλλά με το γυναικείο φύλο – κι όμως: σε μεγάλα στρώματα του γυναικείου πληθυσμού η αταβιστική λύσσα κατά της Χίλαρι υπερισχύει.

Μπροστά σε ένα τέτοιο γεγονός, που μονοπωλεί το ενδιαφέρον και απειλεί την παγκόσμια δημοκρατία και την παγκόσμια κοινότητα, όσα γίνονται στη χώρα μας περνούν –και δικαίως– σε δεύτερη μοίρα. Όμως κι εδώ, τι κατήφορος: ανοιχτή καταστολή του κράτους δικαίου, της ελευθερίας του λόγου, κοροϊδία των πολιτών και των «κουτόφραγκων», παιχνίδια με τη Δικαιοσύνη και με το Σύνταγμα, σκιαμαχίες για την «παλιά διαφθορά» –την ασφαλώς υπαρκτή– από τους κήνσορες της σημερινής –πιο ύπουλης– διαφθοράς. 

Και κυρίως: θεσμοποίηση της αισθητικής και πολιτικής χυδαιότητας, χρησιμοποίησή της ως εργαλείου για την προώθηση συμφερόντων. Όπως και στην Αμερική, το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι η βραχυπρόθεσμη ντροπή που όλο και περισσότεροι νιώθουμε στο πετσί μας, αλλά η διαιώνιση αυτού του τρόπου λειτουργίας, ο εμποτισμός της δημόσιας και της ιδιωτικής ζωής με ήθος όχι πια πεζοδρομίου αλλά καταγωγίου – που δημιουργεί συλλογική μέθη, αλλά και προετοιμάζει με βεβαιότητα τη συλλογική πτώση.