Κάηκε ο αντικαπνιστικός νόμος

Έναν χρόνο προτού κλείσει δεκαετία από την ψήφισή του (2008), ο αντικαπνιστικός νόμος εξακολουθεί να παραμένει στα χαρτιά. Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, η συμμόρφωση της Ελλάδας για χώρους χωρίς καπνό χαρακτηρίζεται αρκετά κακή. Την ώρα που σε χώρες του εξωτερικού τηρείται αυστηρά η νομοθεσία, η Ελλάδα την αγνοεί, με τους Έλληνες να καπνίζουν ακόμα και μέσα στα νοσοκομεία.

Το χρονικό ενός νόμου που δεν εφαρμόστηκε

Το 2002 είχε ψηφιστεί νόμος που απαγόρευε, μεταξύ άλλων, το κάπνισμα σε χώρους εργασίας, στα μέσα μεταφοράς, σε χώρους υγείας, αλλά και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ταυτόχρονα, όριζε την υποχρεωτική δημιουργία χώρων μη καπνιστών σε χώρους εστίασης. Ο νόμος παρέμεινε ανεφάρμοστος κι έτσι το 2008 ψηφίστηκε ένας νέος, «αυστηρότερος», που απαγόρευε το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους. Μάλιστα, ως έναρξη ισχύος του είχε οριστεί η 1η Ιουλίου του 2009, καθώς ο τότε υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος έκρινε ότι το καλοκαίρι θα ήταν η ιδανική περίοδος προσαρμογής.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις, κυρίως καταστηματαρχών, που ανέφεραν «ότι σε περιόδους κρίσης δεν γίνεται να διώχνουμε τους πελάτες», αλλά και οι σχεδόν ανύπαρκτοι έλεγχοι από την πλευρά της πολιτείας άφησαν και αυτόν τον νόμο στα χαρτιά.

Είναι δε αξιοσημείωτο ότι η νομοθεσία κατά του καπνίσματος παραβιάζεται ακόμα και σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας από τους ίδιους τους λειτουργούς της.

Α. Ξανθός: «Ο νόμος δεν εφαρμόζεται»

«Ο νόμος (4868/2010) δεν εφαρμόζεται» παραδέχτηκε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός πριν λίγες από μέρες στην Ολομέλεια της Βουλής. «Δεν υπάρχει ζήτημα αλλαγής του αντικαπνιστικού νόμου, αλλά έλλειμμα εφαρμογής του, διότι εδραιώθηκε η κουλτούρα ανοχής, ασυδοσίας, ατιμωρησίας και μη σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» τόνισε ο κ. Ξανθός, ενημερώνοντας τα μέλη της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος.
Την ίδια ώρα σε άρθρο του στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» ο πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ Θεόφιλος Ρόζενμπεργκ χαρακτήρισε «κοινό μυστικό» το ότι η νομοθεσία κατά του καπνίσματος στη χώρα μας καταστρατηγείται βάναυσα.
Ο κ. Ξανθός δεσμεύτηκε, πάντως, ότι το επόμενο διάστημα θα γίνει προσπάθεια συντονισμού του διυπουργικού οργάνου, ώστε με τη συνδρομή του υπουργείου και όλων των εμπλεκόμενων φορέων να υπάρξει μια πιο συστηματική και μεθοδευμένη παρέμβαση για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών.
«Αυτό που χρειάζεται να δώσουμε είναι την αίσθηση ότι κάνουμε επανεκκίνηση. Ένα restart σε ένα τοπίο βαλτωμένο για πολλά χρόνια» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, εξέφρασε τον προβληματισμό του στο θέμα της επιβολής προστίμων σε μια κοινωνία που τώρα, όπως είπε, λόγω της οικονομικής κρίσης, έχει υποστεί μεγάλη οικονομική επιβάρυνση από τα φοροεισπρακτικά μέτρα.

Πρωτιά στο παθητικό κάπνισμα

Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής συμμετείχε και ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Μιχάλης Τουμπής, ο οποίος τόνισε ότι «το κάπνισμα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εξάρτηση και όχι ως κακιά συνήθεια». Όπως είπε, στο 78% των εστιατορίων και στο 87% των μπαρ οι θαμώνες καπνίζουν, ενώ αναφερόμενος στο παθητικό κάπνισμα ανακοίνωσε ότι από τα 7 εκατομμύρια θανάτων οι 870.000 οφείλονται σε αυτό.
Σύμφωνα, πάντως, με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η χώρα μας δεν βρίσκεται πλέον στην πρώτη θέση των Ευρωπαίων καπνιστών, καθώς οι Έλληνες μη καπνιστές είναι πλέον το 67%.
Μάλιστα, στους νέους ηλικίας 15 έως 24 ετών το 18,5% δηλώνει ότι καπνίζει καθημερινά, «επίδοση» κοντά στον μέσο όρο της Ευρώπης.
Ωστόσο, διατηρούμε την πρωτιά στο παθητικό κάπνισμα λόγω μη εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου στους δημόσιους χώρους, με επτά στους δέκα Έλληνες να δηλώνουν ότι κάπνιζαν άλλοι γύρω τους όταν επισκέφθηκαν καφέ, εστιατόριο ή μπαρ.
Πάντως, δημοσίευμα της «Telegraph» κατατάσσει την Ελλάδα στη 14η θέση της λίστας των χωρών που καπνίζουν περισσότερο. Στην πρώτη θέση βρίσκεται το Μαυροβούνιο, στη δεύτερη η Λευκορωσία και στην τρίτη θέση ο Λίβανος.

Νοσοκομεία χωρίς κάπνισμα

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο καπνός σκοτώνει περίπου 7 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Στα βιομηχανοποιημένα κράτη εκτιμάται ότι προκαλεί πάνω από το 90% των πνευμονικών καρκίνων στους άντρες και περίπου το 70% στις γυναίκες, ενώ στο κάπνισμα αποδίδεται το 22% όλων των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας περιορισμού του καπνίσματος και βελτίωσης των ποσοστών της αποτρέψιμης θνησιμότητας και θνητότητας που σχετίζεται με το κάπνισμα, το ΚΕΕΛΠΝΟ αρχίζει την υλοποίηση προγράμματος αντιμετώπισης του καπνίσματος στα νοσοκομεία.
Με σύνθημα «Νοσοκομεία χωρίς κάπνισμα», το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί πιλοτικά στο Γενικό Νοσοκομείο Πατρών «Άγιος Ανδρέας» και στα νοσοκομεία που θα καταφέρουν να μείνουν «ελεύθερα καπνού» στο τέλος του έτους θα απονεμηθεί ειδική τιμητική πλακέτα.
«Και όμως, είναι οι επαγγελματίες υγείας εκείνοι που οφείλουν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια για νοσοκομεία ελεύθερα καπνού, αλλά και στη γενικότερη προσπάθεια για περιορισμό του καπνίσματος στους κόλπους της ευρύτερης κοινωνίας» υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του το ΚΕΕΛΠΝΟ.
«Το κάπνισμα γίνεται ανεκτό ακόμη και σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας. Μέσα στα ίδια μας τα νοσοκομεία, μέσα στα χειρουργεία, οι συνάδελφοι γιατροί καπνίζουν αρειμανίως. Κάποιοι δε και μπροστά στους ασθενείς τους» αναφέρει στο άρθρο του ο κ. Ρόζενμπεργκ.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, δράσεις όπως ενημερωτικές/εκπαιδευτικές ημερίδες, διανομή ενημερωτικού υλικού (αφίσες/φυλλάδια) και λειτουργία της τηλεφωνικής γραμμής 1142 για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τη διακοπή του καπνίσματος και τη λήψη καταγγελιών αναφορικά με την καταστρατήγηση της αντικαπνιστικής νομοθεσίας στον χώρο του νοσοκομείου.