Ξενάγηση στη Νεάπολη του χθες και του σήμερα - Free Sunday
Ξενάγηση στη Νεάπολη του χθες και του σήμερα

Ξενάγηση στη Νεάπολη του χθες και του σήμερα

Μια μεγάλη έκθεση φωτογραφίας είναι σε εξέλιξη τις τελευταίες μέρες στις γκαλερί της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Πρόκειται για την έκθεση-αφιέρωμα στην αθηναϊκή συνοικία της Νεάπολης με τίτλο «#NeapolisAthina: και τώρα και τότε».

Η Ελληνοαμερικανική Ένωση, με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων αδιάλειπτης λειτουργίας της και ως συνέχεια της δράσης της για τη διάσωση της Νεάπολης ως πνευματικού κέντρου της Αθήνας, γιορτάζει παρουσιάζοντας στους χώρους της σειρά εκδηλώσεων όπου το ρομαντικό παρελθόν συνυπάρχει με το δημιουργικά ανήσυχο παρόν της περιοχής. Στα εγκαίνια παρευρέθηκαν περισσότεροι από 500 φιλότεχνοι, άνθρωποι του καλλιτεχνικού χώρου και κάτοικοι της Νεάπολης.

Η Νέα Πόλη, η Νέα Αθήνα

Γύρω από τα πνευματικά πολιτιστικά ιδρύματα που ως κτίρια αποτελούν τοπόσημα της περιοχής έχει αναπτυχθεί από τα μέσα του 19ου αιώνα η Νεάπολη. «Η Νεάπολη έχει παράλληλη ιστορία με την πόλη των Αθηνών. Όταν ξεκίνησαν τα κτιριακά έργα της νεοσύστατης πρωτεύουσας (Πολιτικό Νοσοκομείο, Οφθαλμιατρείο, Πανεπιστήμιο...), τεχνίτες της πέτρας και κτίστες (κυρίως από τις Κυκλάδες και τις Σποράδες) εγκαταστάθηκαν στη Νεάπολη και δημιούργησαν μια συνοικία μαστόρων» εξηγεί στην FS η ιστορικός τέχνης Λουΐζα Καραπιδάκη, η οποία έχει επιμεληθεί την έκθεση. «Στη συνέχεια αυξήθηκε ο πληθυσμός στην περιοχή λόγω της αύξησης του αριθμού των φοιτητών των σχολών του Πανεπιστημίου και σιγά σιγά δημιουργήθηκε μια μεσοαστική περιοχή με έντονη την παρουσία του φοιτητόκοσμου». Η συνοικία με τις αυλές και τα νεοκλασικά σπίτια που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο λόφους, τον Λυκαβηττό και τον λόφο του Στρέφη, έγινε η συνοικία της ανερχόμενης αστικής τάξης και των Αθηναίων διανοούμενων.

Η επιλογή της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης δεν ήταν τυχαία. «Η Ελληνοαμερικανική Ένωση και το Hellenic American University στεγάζονται στο κέντρο της Νεάπολης, συγκεκριμένα στην οδό Μασσαλίας 22, και θέλησαν να οργανώσουν μια έκθεση επετειακού χαρακτήρα της Ένωσης, ώστε ένα ευρύ κοινό να μάθει την άγνωστη ιστορία της συνοικίας και να ευαισθητοποιηθεί σε θέματα που αντιμετωπίζει η περιοχή» αναφέρει η κ. Καραπιδάκη. «Η εκδήλωση γίνεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας “Νεάπολη – Νέα Πόλη” για την ανασυγκρότηση και διάσωση της γνωστής συνοικίας».
Στην τοποθεσία της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης αναφέρεται σε κείμενό του ο πρόεδρος της Ένωσης Κρις Σπύρου. «Ο πυρήνας του κοινού μας είναι άνθρωποι απ’ όλη την Αθήνα, είναι όμως πρωτίστως άνθρωποι που ζουν και δραστηριοποιούνται γύρω μας, στη γειτονιά μας. Από αυτή την περιοχή της Αθήνας έχουμε προσφέρει τις υπηρεσίες μας τόσα χρόνια στο κοινό» τονίζει μεταξύ άλλων ο κ. Σπύρου.

neapoli 2

Τι θα δει ο επισκέπτης στην έκθεση

Στην περιοχή δραστηριοποιούνται για πολλά χρόνια, πέραν της Τριλογίας (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημία Αθηνών και Εθνική Βιβλιοθήκη), το Γαλλικό Ινστιτούτο, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, η Ελληνοαμερικανική Ένωση και πλήθος εκδοτικών οίκων, βιβλιοπωλείων και άλλων οργανισμών.

Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Hellenic American University (Nashua, NH, USA) και θα διαρκέσει μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου 2017, ενώ θα εμπλουτιστεί με παράλληλες εκδηλώσεις και ξεναγήσεις. Ο επισκέπτης περιηγείται στα 180 χρόνια ιστορίας της Νεάπολης ανακαλύπτοντας, μεταξύ άλλων, πτυχές της μαθητικής και πανεπιστημιακής ζωής, καθώς και πλευρές της καθημερινής ζωής, όπως εξηγεί η κ. Καραπιδάκη. «Στη μία αίθουσα φιλοξενείται το ιστορικό μέρος της έκθεσης και έχει έναν χαρακτήρα εκπαιδευτικό. Ο θεατής μπορεί να γνωρίσει την ιστορία της Νεάπολης μέσα από ένα τεκμηριωμένο, με πλούσιο εποπτικό υλικό, χρονολόγιο από το 1837 έως το 2017, δηλαδή από την ίδρυση του Πανεπιστημίου μέχρι τις μέρες μας. Επίσης, υπάρχουν θεματικές αναφορές για τη Νεάπολη των φοιτητών, τη Νεάπολη των μαθητών, τους χώρους πολιτισμού, τα καφενεία, τα θέατρα κ.ά. Στη δεύτερη έκθεση ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει τη σημερινή Νεάπολη μέσα από τα εικαστικά έργα 31 καλλιτεχνών που ζουν ή εργάζονται στην περιοχή. Έτσι, μέσα από την τέχνη ανακαλύπτει το αστικό τοπίο, τους ανθρώπους, την καθημερινότητα, την ταυτότητα».

Σημειώνεται ότι το εικαστικό μέρος της έκθεσης είναι μια εικαστική πολυφωνία διαφόρων εκφραστικών μέσων με ζωγραφική, γλυπτική, εικαστικές εγκαταστάσεις και έργα σύγχρονης τεχνολογίας.

Η Νεάπολη σήμερα

Στόχος της έκθεσης είναι να ευαισθητοποιήσει τους Αθηναίους για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Νεάπολη. Σύμφωνα με την κ. Καραπιδάκη, «σήμερα η Νεάπολη έχει πολλά από τα προβλήματα του κέντρου της Αθήνας, όπως την αύξηση των ναρκομανών που συχνάζουν σε στέκια, τον μεγάλο αριθμό των ερειπωμένων σπιτιών που εγκαταλείπονται λόγω κόστους επισκευής, των κέντρων πολιτισμού που μόλις εγκατέλειψαν την περιοχή (Λυρική Σκηνή, Εθνική Βιβλιοθήκη)... Η περιοχή της Νεάπολης είναι κέντρο-απόκεντρο της Αθήνας, ήταν ιστορικά ένα κέντρο πολιτισμού και διανόησης και θα πρέπει να διατηρήσει την πολιτιστική της ταυτότητα και όχι να εγκαταλειφθεί». Από την πλευρά του, ο Λεωνίδας-Φοίβος Κόσκος, πρόεδρος του Hellenic American University, σημειώνει σε κείμενό του ότι «η πρωτοβουλία “Νεάπολη – Νέα Πόλη” επιδιώκει να τη θωρακίσει ως περιοχή ασφαλούς και ευχάριστης διαμονής και εργασίας. Μαζί μας συστρατεύεται μεγάλος αριθμός κατοίκων της περιοχής, ιδρυμάτων και επιχειρήσεων. Αλλά κυρίως συστρατεύονται εκδοτικοί οίκοι και βιβλιοπωλεία». «Συμμετέχουμε με ενθουσιασμό στην πρωτοβουλία “Νεάπολη – Νέα Πόλη” για τη διάσωση και την αναβίωση της συνοικίας μας ως πνευματικού κέντρου» γράφει ο κ. Σπύρου. «Το οφείλουμε στην πόλη και στο κοινό μας. Το οφείλουμε στην ιστορία μας».

neapoli 1

Διπλό πείραμα αυτογνωσίας

«Οι εορτασμοί για τα 60 χρόνια της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης αποτελούν ένα διπλό πείραμα αυτογνωσίας» ανέφερε ο κ. Κόσκος κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου λίγες ώρες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης. «Ποια είναι η Νεάπολη; Μεγάλο τμήμα της περιοχής διεκδικείται τόσο από τα Εξάρχεια, που κάποτε υπάγονταν σε αυτήν, όσο και από το Κολωνάκι. Αυτή την έλλειψη συνείδησης ταυτότητας των κατοίκων της Νεάπολης, αλλά και των επισκεπτών της, προσπαθήσαμε να αντιμετωπίσουμε με την έκθεση, με την ιστορική αναδρομή που παρουσιάζεται στην Γκαλερί Χατζηκυριάκος-Γκίκας και με την έκθεση των εικαστικών πουν ζουν ή εργάζονται σήμερα στην περιοχή, για να δημιουργηθεί ένας νέος κύκλος ισχυρών πολιτιστικών δεσμών με τους υπόλοιπους δυναμικούς κατοίκους της περιοχής» τόνισε ο κ. Κόσκος.

Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα το συνέδριο «Αναζητώντας τη Μεταρρύθμιση στη Νεότερη και Σύγχρονη Ελλάδα», στο πλαίσιο της δράσης του Οργανισμού για τη διάσωση της Νεάπολης ως πνευματικού κέντρου της Αθήνας. Αυτό ήταν το δεύτερο πείραμα αυτογνωσίας, σύμφωνα με τον κ. Κόσκο: «Πιστεύουμε πως όσο περισσότερη συζήτηση γίνεται σε ένα ουδέτερο έδαφος, τόσο περισσότερους μπορούμε να συσπειρώσουμε στο αίτημα της μεταρρύθμισης. Είναι όμως πείραμα κι επειδή υιοθετεί μια διαφορετική προσέγγιση: δεν επρόκειτο για ένα καθαρά επιστημονικό ή ακαδημαϊκό συνέδριο με ομιλίες από έδρας, παρ’ ότι και η επιστημονική επιτροπή και οι 40 ομιλητές που συμμετείχαν σε αυτό είναι διακεκριμένοι γνώστες και διανοούμενοι του χώρου τους. Είναι πειραματικό, επειδή προσπαθεί να εγκαθιδρύσει έναν ζωντανό και ζωτικό διάλογο με το υποψιασμένο, αν όχι και ενημερωμένο, κοινό».

Η παραχώρηση του υλικού

Το πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό παραχώρησαν κρατικά και ιδιωτικά αρχεία και ιδρύματα, μεταξύ των οποίων ο Σύλλογος Αθηναίων, το Μουσείο Μπενάκη, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, η Βιβλιοθήκη της Βουλής, η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, το Αρχείο Εφημερίδας «Ο Μικρός Ρωμηός» του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, το Αρχείο της ΕΡΤ, η Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), το Αρχείο Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά, το Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, η Ιόνιος Σχολή, ο Σύλλογος Αποφοίτων Γερμανικής Σχολής Αθηνών, η Ένωση Αποφοίτων Λεοντείου Λυκείου, οι Εκδόσεις Ερμής και ακόμη τα προσωπικά αρχεία των Νίκου Βατόπουλου, Λίζας Κουτσαπλή και Σπύρου Κατωπόδη.

Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν

Έλενα Ακύλα, Αντώνιος, Χριστιάνα Γαροφαλίδου, Χρήστος Θεοφίλης, Μάρκος Καμπάνης, Νίκος Κασκούρας, Κυριάκος Κατζουράκης, Θεοδώρα Κοκκίνου, Ανδρέας Κοντέλλης, Βασιλική Κοσκινιώτου, Αλέξης Κυριτσόπουλος, Χρήστος Μαρκίδης, Κωστής Μουδάτσος, Νίκη Μπίσυλλα, Γιώργος Μπουρναζάκης, Αναστασία Μπρισκόλα, Γιώργης Νουκάκης, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Αλέξια Οθωναίου, Μαρία Οικονόμου, Αλεξάνδρα Πατσόγλου, Αριστείδης Πατσόγλου, Χαρά Πιπερίδου, Δάφνη Ρόκου, Αγγελική Σβορώνου, Βέρα Σιατερλή, Κώστας Σιαφάκας, Σοφία Σιμάκη, Άγγελος Σπάρταλης, Ηλίας Χαρίσης και Γιώργος Χατζηελευθερίου Κορδώνης.

Ώρες λειτουργίας της έκθεσης: Δευτέρα-Παρασκευή 12:00-21:00, Σάββατο 10:30-14:30, Κυριακή κλειστά
Είσοδος ελεύθερη