Η τσάντα στο σχολείο και οι αντιδράσεις

Να αφήνουν την τσάντα στο σχολείο τους ένα Σαββατοκύριακο κάθε μήνα προτρέπει τους μαθητές του Δημοτικού το υπουργείο Παιδείας. Πρόκειται για δράση που εφαρμόζει το υπουργείο με τίτλο «Η τσάντα στο σχολείο», στο πλαίσιο αναβάθμισης της σχολικής ζωής και σύνδεσής της με την κοινωνική πραγματικότητα.
Η σχετική εγκύκλιος, που εκδόθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, έχει προκαλέσει επιφυλάξεις στην εκπαιδευτική κοινότητα και ερωτήματα για τον σχεδιασμό αλλά και τον προγραμματισμό του υπουργείου.

Σαββατοκύριακο χωρίς τσάντα

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη δράση, η τσάντα των μαθητών παραμένει στο σχολείο από την Παρασκευή, πριν από το Σαββατοκύριακο που έχει αποφασιστεί από τον σύλλογο διδασκόντων του σχολείου, έως τη Δευτέρα. Στη συνέχεια ο διευθυντής του σχολείου συντάσσει και διανέμει επιστολή προς τους γονείς για την ενημέρωσή τους σχετικά με τη νέα δράση και τον χρόνο υλοποίησής της. Όπως διευκρινίζεται στην εγκύκλιο, «η παραμονή της τσάντας στο σχολείο δεν αποτελεί μια συμβολική παρέμβαση, αλλά επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες να μην ασχολούνται με την προετοιμασία μαθημάτων κατά τη διάρκεια αυτού του Σαββατοκύριακου». Επιπλέον, ο σύλλογος διδασκόντων δύναται να αποφασίσει την εφαρμογή της δράσης και σε περισσότερα του ενός Σαββατοκύριακα τον μήνα.
Το πρόγραμμα έχει αρχίσει ήδη να υλοποιείται από τον Ιανουάριο, με στόχο να επεκταθεί σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, προκειμένου να ενισχυθεί ο ποιοτικός χρόνος των παιδιών με τις οικογένειές τους. Επιπλέον, ξεκαθαρίζεται ότι «σε καμία περίπτωση η υλοποίηση της δράσης δεν πρέπει να οδηγήσει σε μετάθεση των κατ’ οίκον εργασιών που συνήθως ανατίθενται το Σαββατοκύριακο στις άλλες μέρες της εβδομάδας». Παράλληλα, το υπουργείο έσπευσε να τονίσει ότι «η πρωτοβουλία αυτή δεν ισοδυναμεί με εγκατάλειψη της μελέτης ή άλλων δημιουργικών εργασιών, τις οποίες οι μαθητές και οι μαθήτριες δύνανται να υλοποιούν κατ’ οίκον σε ατομική ή και ομαδική βάση, συνδυάζοντας ενίοτε τη διασκέδαση και το συνεργατικό πνεύμα με τη μάθηση».

Επιφυλακτικοί οι γονείς

Το πρόγραμμα είχε εφαρμοστεί πιλοτικά το προηγούμενο διάστημα σε 25 σχολεία σε Κρήτη, Αιτωλοακαρνανία και Αττική. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Παιδείας, ελάχιστοι ήταν οι γονείς και οι μαθητές που δεν συμμετείχαν. Πάντως, μέλη συλλόγων γονέων και κηδεμόνων με τα οποία επικοινώνησε η FS εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους σχετικά με το πρόγραμμα. Όπως είπαν, «ο χώρος της εκπαίδευσης έχει ανάγκη από συνολικές αλλαγές και όχι από πρόχειρες και αποσπασματικές παρεμβάσεις». Μάλιστα, αρκετοί είναι εκείνοι που τόνισαν ότι πρέπει να ενταχθεί στο υποχρεωτικό πρόγραμμα η μελέτη των μαθητών για την επόμενη μέρα, έτσι ώστε τα παιδιά των μικρότερων τάξεων να αφήνουν διαρκώς την τσάντα τους στο σχολείο και αυτά των μεγαλύτερων να απαλλαγούν από τον μεγάλο όγκο των εργασιών στο σπίτι.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η ανακοίνωση που εξέδωσε η Πανελλήνια Ένωση Διευθυντών Σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, σύμφωνα με την οποία «η παραμονή της τσάντας των μαθητών στο σχολείο για ένα ή περισσότερα Σαββατοκύριακα τον μήνα χωρίς να συνοδεύεται από τις απαραίτητες αλλαγές στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ) και το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα Διδασκαλίας(ΕΩΠΔ), αλλά και την αναγκαία αναδιάρθρωση και εξορθολογισμό της διδακτέας ύλης των μαθημάτων, δεν έχει να προσφέρει απολύτως τίποτα στην εκπαιδευτική διαδικασία».

ΔΟΕ: Επικοινωνιακό τέχνασμα η «Τσάντα στο σχολείο»

Εν τω μεταξύ, ως επικοινωνιακό τέχνασμα χαρακτηρίζει η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος (ΔΟΕ) τη δράση «Η τσάντα στο σχολείο». Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση, «η ρητορική για τον σεβασμό του ελεύθερου χρόνου των μαθητών και συνολικά των αναγκών της παιδικής ηλικίας έρχεται σε αντίθεση με την εκπαιδευτική πολιτική του υπουργείου Παιδείας. Ο χρόνος που απαιτείται καθημερινά για την υλοποίηση των κατ’ οίκον εργασιών συναρτάται άμεσα με τα αναλυτικά προγράμματα, τους διδακτικούς στόχους κάθε τάξης και τα σχολικά εγχειρίδια. Η κυβέρνηση δεν έχει αλλάξει τίποτε από τα παραπάνω, συνεχίζοντας την εκπαιδευτική πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων και σε αυτό το πεδίο.
»Ο στόχος ουσιαστικής υποστήριξης του μειωμένου χρόνου δημιουργικής επαφής και επικοινωνίας γονέων-παιδιών, που είναι το βασικό επικοινωνιακό τέχνασμα της σχετικής εγκυκλίου, προσκρούει στις πολιτικές ελαστικών σχέσεων εργασίας και κατάργησης εργασιακών δικαιωμάτων που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών και συνεχίζει απρόσκοπτα η σημερινή κυβέρνηση, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη διάλυση κάθε οικογενειακού προγραμματισμού».
Επιπλέον, η ΔΟΕ επικρίνει το υπουργείο Παιδείας ότι «φαίνεται για μία ακόμα φορά –όπως και στην περίπτωση των σχολικών γευμάτων– να αγνοεί τη σχολική πραγματικότητα. Υπάρχει σειρά πρακτικών ζητημάτων που προκύπτουν κατά την υλοποίηση της δράσης, όπως η απουσία κατάλληλων χώρων για τη φύλαξη της σχολικής τσάντας, η λειτουργία τμημάτων ολοήμερων στις ίδιες αίθουσες που καλούνται να αφήσουν τις τσάντες τους οι μαθητές, η ανάγκη που θα προκύψει για τους μαθητές του ολοήμερου να μεταφέρουν το απαραίτητο υλικό τη Δευτέρα το πρωί κ.λπ.».

«Δεμένοι» με τον ΟΟΣΑ

Την ίδια στιγμή ο ΟΟΣΑ ετοιμάζει τη νέα «εργαλειοθήκη» του όσον αφορά τον χώρο της εκπαίδευσης, η οποία αναμένεται να παρουσιαστεί την άνοιξη και να φέρει νέες πιέσεις προς το υπουργείο Παιδείας, το οποίο δείχνει «δεμένο» με τις προτάσεις/παραινέσεις του οργανισμού. Τη «γραμμή» επίσης φαίνεται ότι δίνουν τα αποτελέσματα των Ελλήνων μαθητών στις δοκιμασίες της PISA, όπου παραδοσιακά η Ελλάδα κάθε άλλο παρά αριστεύει.
Ωστόσο, εκτός από θεσμικά ζητήματα (αξιολόγηση και επιμόρφωση εκπαιδευτικών, ώρες διδασκαλίας κ.λπ.), οι παρεμβάσεις που ο ΟΟΣΑ προωθεί μοιάζουν συχνά υπερβολικά σύνθετες και μη αποτελεσματικές. Εκπαιδευτικοί με τους οποίους μίλησε η FS θεωρούν ότι η «εργαλειοθήκη» του ΟΟΣΑ μοιάζει να μην αναζητά απλές λύσεις που θα βελτίωναν συνολικά το εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ ασκείται κριτική και στον τρόπο διεξαγωγής της δοκιμασίας PISA, υποστηρίζοντας ότι επιβραβεύει «δεξιότητες» σε επιλεγμένα και αποσπασματικά πεδία.