Ένας στους δέκα Έλληνες στα «δίχτυα» του αλκοόλ

Ψηλά στον πίνακα κατάταξης όσον αφορά τη χρήση αλκοόλ τοποθετεί την Ελλάδα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, οι Έλληνες βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της Ε.Ε., με το 10% να ανήκει στην κατηγορία των αλκοολικών. Το 47% των Ελλήνων πίνει κυρίως κρασί, το 28% μπίρα και το 24% ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, όπως ουίσκι και βότκα.

Φτώχεια και αλκοόλ

Μετά το τσιγάρο, το αλκοόλ αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από χρήση ουσιών, ενώ έχει χαρακτηριστεί και ως «σιωπηλός δολοφόνος». Μιλώντας στο Πρακτορείο Fm, ο αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής-Ψυχιατροδικαστικής της Β΄ Ψυχιατρικής Κλινικής στο Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθανάσιος Δουζένης σημείωσε ότι «κάθε Έλληνας καταναλώνει 10,3 λίτρα αλκοόλης τον χρόνο, που είναι μία πολύ μεγάλη ποσότητα. Ένα περίπου 40% κάνει χρήση αλκοόλ πολύ τακτικά, ενώ απόλυτη εξάρτηση έχει περίπου ένα 10%».
Η βλαβερή αυτή συνήθεια στα χρόνια της οικονομικής κρίσης κερδίζει συνεχώς έδαφος. Όπως είχε επισημάνει ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός το περασμένο φθινόπωρο στο 16ο Διεθνές Συνέδριο της ESBRA (European Society for Biomedical Research on Alcoholism – Ευρωπαϊκή Εταιρεία Βιοϊατρικής Έρευνας για τον Αλκοολισμό) που είχε πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο της Κρήτης, «η χρήση αλκοόλ επιβαρύνει περισσότερο τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και συμβάλλει περαιτέρω στις κοινωνικές ανισότητες, στην περιθωριοποίηση και στον κοινωνικό αποκλεισμό». Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί το ότι «στην Ελλάδα λειτουργεί ένα διαφορετικό μοντέλο κατανάλωσης αλκοόλ, ως συστατικό στοιχείο της κοινωνικότητας των ανθρώπων».
Ο κ. Ξανθός είχε προαναγγείλει την αναδιοργάνωση του θεσμικού πλαισίου που αφορά συνολικά τις εξαρτήσεις, συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ, και την εκπόνηση ενιαίου εθνικού στρατηγικού σχεδίου πρόληψης και αντιμετώπισής τους.

Ύποπτο για καρκίνο

Στην ετήσια έκθεση του ΠΟΥ για το 2012 οι επιστήμονες σημείωναν ότι είχαν καταγραφεί παγκοσμίως 3,3 εκατομμύρια θάνατοι που συνδέονταν με την υπερκατανάλωση αλκοόλ.
Πριν από λίγες ημέρες ερευνητές του Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας του Κέμπριτζ δημοσίευσαν μία νέα επιστημονική έρευνα που βασίστηκε στη μελέτη πειραματόζωων για το πώς συνδέονται αλκοόλ και καρκίνος. Σύμφωνα με αυτήν, το αλκοόλ μπορεί να επιφέρει μη αναστρέψιμες βλάβες στο DNA των βλαστικών κυττάρων, με αποτέλεσμα την εμφάνιση καρκίνου επτά διαφορετικών ειδών και συγκεκριμένα στόματος, φάρυγγα, λαιμού, οισοφάγου, ήπατος, εντέρου και μαστού. Πάντως, και στο παρελθόν ερευνητές είχαν χαρακτηρίσει το οινόπνευμα «καρκινογόνο ουσία», θεωρώντας βλαβερά ακόμη και τα δύο ποτήρια κρασί την ημέρα που συστήνουν διεθνείς οργανισμοί προς όφελος της καρδιάς.
Στον αντίποδα, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας θεωρεί αλληλένδετα αλκοόλ και μακροζωία. Από το 2003, οπότε άρχισε σχετική έρευνα, επιστήμονες μελέτησαν περισσότερα από 1.700 άτομα ηλικίας άνω των 90 ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι έπιναν περίπου δύο ποτήρια μπίρα ή κρασί την ημέρα είχαν 18% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα. Παρόλο που δεν βρήκαν για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό, οι ερευνητές θεωρούν βέβαιο ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ συμβάλλει θετικά στην παράταση του βίου του ανθρώπου.

Υποχρεωτική εγκατάσταση συστημάτων Alcohol Interlock

Την ώρα, πάντως, που οι απόψεις διίστανται για τα οφέλη ή μη του αλκοόλ, στην Ε.Ε. λαμβάνουν δραστικά μέτρα για την αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων εξαιτίας της χρήσης οινοπνευματωδών ποτών.
Με βάση μία νέα έκθεση, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (ΙΟΑΣ) «Πάνος Μυλωνάς», περισσότεροι από 5.000 θάνατοι στην Ευρώπη εξακολουθούν να προκαλούνται από την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ σε ετήσια βάση.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) καλεί τα κράτη-μέλη να εντείνουν τους ελέγχους στους δρόμους και να θεσπίσουν προγράμματα επανένταξης για οδηγούς-παραβάτες υπό την επήρεια αλκοόλ, ενώ ζητά από την Ε.Ε. να απαιτήσει την εγκατάσταση του συστήματος «Interlock» σε όλα τα καινούργια επαγγελματικά οχήματα, καθώς και σε αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται από οδηγούς που επανειλημμένα παραβαίνουν τον νόμο και οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ. Πρόκειται για μια συσκευή ελέγχου της αναπνοής, που εμποδίζει την εκκίνηση του οχήματος εάν ο οδηγός έχει υπερβεί το όριο αλκοόλ.
Την αρχή έκανε τον περασμένο μήνα η Γαλλία, υποχρεώνοντας όσους οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ να εγκαταστήσουν στο αυτοκίνητό τους ένα σύστημα «Interlock», ενώ όλα τα λεωφορεία στη Γαλλία είναι υποχρεωμένα να έχουν ήδη εγκατεστημένες τις συσκευές αυτές.

Το Βέλγιο, η Δανία, η Φινλανδία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία και η Σουηδία έχουν εισαγάγει παρόμοια προγράμματα, όπως και η πλειονότητα των ΗΠΑ. Το ETSC αναφέρει ότι τα προγράμματα αυτά αποδείχθηκαν στην πράξη από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και θα πρέπει να επεκταθούν σε ολόκληρη την Ε.Ε.

Το ΙΟΑΣ ήδη έχει επισημάνει το θέμα και παρουσίασε το 2016, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το σύστημα «Alcohol Interlock» σε ημερίδα στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Σύμφωνα με το ΙΟΑΣ, «διακεκριμένοι αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες από την Ευρώπη είχαν μεταφέρει στο ελληνικό κοινό την εμπειρία τους και τα μέχρι τότε στοιχεία από τη χρήση νέων τεχνολογιών στον αγώνα ενάντια στην οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ».

Επίσης, το Ινστιτούτο έχει αναφερθεί στο θέμα και σε παρεμβάσεις του στην αρμόδια Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής. «Είναι πεποίθησή μας ότι οι τροχονομικοί έλεγχοι πρέπει να ενισχυθούν παράλληλα με τη χρήση νέων τεχνολογιών, ειδικά στα επαγγελματικά οχήματα», τόνισε η πρόεδρος του ΙΟΑΣ Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά με αφορμή τη δημοσίευση της νέας έκθεσης του ETSC. «Από πλευράς μας, συνεχίζουμε τις ενημερωτικές και εκπαιδευτικές μας δράσεις για την αλλαγή των στάσεων και των συμπεριφορών των νέων και των πολιτών γενικότερα, ώστε να εδραιωθεί και στην ελληνική κοινωνία η πεποίθηση πως αλκοόλ και οδήγηση δεν πάνε μαζί».