Πανάκριβη η δημόσια υγεία και παιδεία στην Ελλάδα - Free Sunday
Πανάκριβη η δημόσια υγεία και παιδεία στην Ελλάδα

Πανάκριβη η δημόσια υγεία και παιδεία στην Ελλάδα

Κάθε ρεκόρ σπάνε στην Ελλάδα οι δαπάνες για την υγεία και την παιδεία. Την περασμένη χρονιά οι Έλληνες ασφαλισμένοι πλήρωσαν για την υγεία τους 866 εκατ. ευρώ, ενώ το 2016 το ποσό που αφορούσε την εκπαίδευση των παιδιών τους ανήλθε στα 1,5 δισ. ευρώ. Εν τω μεταξύ, σε έρευνα του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), οι γιατροί εμφανίζονται να έχουν χειρότερη γνώμη από τους πολίτες για το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ).

Δωρεάν στα λόγια, ακριβή στην πράξη

Σύμφωνα με στοιχεία από την πρόσφατη έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), η Ελλάδα και η Βουλγαρία καταγράφουν την υψηλότερη ιδιωτική δαπάνη για την υγεία, σε ποσοστό 7,3% και 7,1% αντίστοιχα του μέσου προϋπολογισμού επί των μηνιαίων εξόδων τους. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα ελληνικά νοικοκυριά ξοδεύουν τον μήνα 102,44 ευρώ για την υγεία τους, με το ποσό να αυξάνεται για τις οικογένειες που έχουν ένα άτομο άνω των 65 ετών.
Η έρευνα, που διεξήχθη σε δείγμα 6.176 ιδιωτικών νοικοκυριών, έδειξε ότι οι Έλληνες ασφαλισμένοι πλήρωσαν το 2017 866 εκατ. ευρώ για συμμετοχή σε φάρμακα αλλά και για εξολοκλήρου πληρωμή στα μη συνταγογραφούμενα. Αντίστοιχα, το 2016 η συμμετοχή των ασφαλισμένων στην αγορά φαρμάκων ανήλθε στα 760 εκατ. ευρώ. Πάντως, ένας στους δύο Έλληνες δεν μπορεί να καλύψει τις δαπάνες για την υγεία του, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Alco για λογαριασμό του ΙΣΑ.

Γιατροί: Το ΕΣΥ είναι επικίνδυνο

Αξιοσημείωτο είναι και το εύρημα της έρευνας της Alco σύμφωνα με το οποίο έξι στους δέκα γιατρούς θεωρούν ότι ο τρόπος που λειτουργεί σήμερα το ΕΣΥ θέτει σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών, ενώ το 60% εκτιμά αρνητικά την πολιτική στον χώρο της υγείας τα τελευταία χρόνια. Η πλειοψηφία των γιατρών εκτιμά ότι «οι συνθήκες εργασίας έχουν επιδεινωθεί, ενώ οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας στους πολίτες έχουν χειροτερέψει σημαντικά, απέχοντας κατά πολύ από εκείνες της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν οι ασθενείς».
Συγκεκριμένα, το 60% των γιατρών εκτιμά αρνητικά και πολύ αρνητικά την πολιτική στον χώρο της υγείας τα τελευταία χρόνια. Το 46% εκτιμά ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας τα τελευταία δύο χρόνια έχουν επιδεινωθεί και μόλις το 13% θεωρεί ότι έχουν βελτιωθεί.
Παράλληλα, τόσο οι πολίτες όσο και οι γιατροί γυρίζουν την πλάτη στο νέο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Το 86% των πολιτών δεν έχει εγγραφεί ακόμα σε οικογενειακό γιατρό και μόλις το 16% σκοπεύει να το πράξει, ενώ επτά στους δέκα ιδιώτες γιατρούς δήλωσαν ότι δεν θα συνεργάζονταν με το νέο σύστημα.

«Χρυσή» και η εκπαίδευση

Ανύπαρκτη είναι όμως και η δωρεάν εκπαίδευση, αφού η μέση ετήσια δημόσια δαπάνη ανά μαθητή στην Ελλάδα ανήλθε το 2016 στα 3.200 ευρώ. Ειδικότερα, μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών «Μάρκος Δραγούμης» (ΚΕΦίΜ) έδειξε ότι οι ελληνικές οικογένειες πληρώνουν ετησίως 1,5 δισ. ευρώ από την τσέπη τους για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση των παιδιών τους, ποσό που αντιστοιχεί στο 38% της αντίστοιχης δημόσιας δαπάνης (3,9 δισ. ευρώ).
Η μέση ετήσια δημόσια δαπάνη ανά μαθητή (νηπιαγωγείο έως και λύκειο) το 2015 εκτιμάται σε περίπου 3.200 ευρώ, με την Ελλάδα να βρίσκεται λίγο κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. ως προς το ποσοστό των δαπανών για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση επί του ΑΕΠ.
Συγκεκριμένα, η μέση ετήσια ιδιωτική δαπάνη ανά μαθητή δημοτικού σχολείου (εξαιρουμένων των διδάκτρων για ιδιωτικά σχολεία) το 2016 ήταν 315 ευρώ. Από αυτό το ποσό, το μεγαλύτερο μέρος αφορά ξένες γλώσσες (82%) και ακολουθούν τα φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα (12%) και οι λοιπές δαπάνες (4%).
Η μέση ετήσια ιδιωτική δαπάνη ανά μαθητή γυμνασίου ή λυκείου (εξαιρουμένων των διδάκτρων για ιδιωτικά σχολεία) το 2016 ήταν 1.548 ευρώ. Το ποσό αυτό επιμερίζεται σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα (65%), ξένες γλώσσες (34%) και άλλες δαπάνες (1%).

Έλλειμμα διαφάνειας και αξιολόγησης

Κατά τη συζήτηση των πορισμάτων της μελέτης, ο συντονιστής της μελέτης και μέλος του Δ.Σ. του ΚΕΦίΜ Τάσος Αρβανίτης υπογράμμισε την ανάγκη για «έγκυρα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα για την αποτίμηση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας δράσης και τον περαιτέρω σχεδιασμό των πολιτικών». Ιδιαίτερα στην εκπαίδευση, όπως ανέφερε, «είναι μεγάλο το έλλειμμα διαφάνειας και αξιολόγησης, καθώς, για παράδειγμα, ενώ συνεστήθη επιτροπή για τα οικονομικά της εκπαίδευσης, ακόμη δεν έχει δημοσιευτεί κάποιο πόρισμα». Επίσης, υπογράμμισε πως «η δαπάνη για την εκπαίδευση των παιδιών παραμένει μία από τις πρώτες ιεραρχήσεις των ελληνικών οικογενειών και μέσα στην κρίση».
Ο Κώστας Δημόπουλος, καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, αναφέρθηκε στην πρόταση που περιλαμβάνεται στη μελέτη για την αναμόρφωση της δημόσιας χρηματοδότησης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με την εισαγωγή αλγορίθμων που θα λαμβάνουν υπόψη την εθνική μονάδα κόστους ανά μαθητή και όλες τις αναγκαίες συναφείς παραμέτρους, ώστε να λειτουργεί ως εργαλείο ενίσχυσης της ποιότητας και της καινοτομίας.
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Μαυρωτάς, βουλευτής με το Ποτάμι και αναπληρωτής καθηγητής του ΕΜΠ, τόνισε πως «για να βελτιώσεις κάτι, πρέπει πρώτα να το μετρήσεις». Ο κ. Μαυρωτάς υπογράμμισε «την ανάγκη ουσιαστικής αναβάθμισης της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς και της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών όχι τιμωρητικά αλλά κινητροδοτικά. Οι ελληνικές οικογένειες αναθέτουν εξωτερικά ένα μεγάλο κομμάτι της εκπαίδευσης στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή στο φροντιστήριο», ενώ χαρακτήρισε «πολύ ενδιαφέροντα τον προτεινόμενο στη μελέτη αλγόριθμο κατανομής της χρηματοδότησης».