«Όχι στο τσιγάρο» λένε οι νέοι - Free Sunday
«Όχι στο τσιγάρο» λένε οι νέοι

«Όχι στο τσιγάρο» λένε οι νέοι

Μειούμενος βαίνει ο αριθμός των καπνιστών στην Ελλάδα και κυρίως στις νέες ηλικίες. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), οι καπνιστές ηλικίας 16-24 ετών μειώθηκαν κατά 33% την περίοδο 2009-2014, ενώ η τελευταία καταγραφή της ΕΛΣΤΑΤ, για το 2017, δείχνει το ποσοστό των νέων ηλικιακά καπνιστών να κυμαίνεται στο 12,7%.

Σημάδια βελτίωσης

Εκτός όμως από τη μείωση του αριθμού των καπνιστών, σημαντική είναι και η μείωση της ετήσιας κατανάλωσης τσιγάρων, που φτάνει το 57% μεταξύ των ετών 2007 και 2017.
Στο σύνολο του πληθυσμού άνω των 16 ετών, συστηματικοί καπνιστές είναι το 25,8%, ενώ περιστασιακά καπνίζει το 7,1%. Το 2009, σε αντίστοιχη έρευνα, συστηματικοί καπνιστές δήλωναν το 31,9% των Ελλήνων και περιστασιακοί το 6%.
Παράλληλα, βάσει πρόσφατης έρευνας της ΚΑΠΑ Research, το 27,1% του πληθυσμού δηλώνει σήμερα ότι καπνίζει, έναντι του 36,7% που είχε καταγραφεί στην αντίστοιχη έρευνα της εταιρείας το 2012.
Σημαντική είναι και η διαπίστωση ότι το 69,8% των Ελλήνων είναι έτοιμο να συμμετάσχει εθελοντικά σε δράσεις για τη μείωση του καπνίσματος, ειδικά σε νέους. Όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, η αντικαπνιστική εκστρατεία φαίνεται ότι έχει συμβάλει αρκετά στο να αλλάξουν τις «κακές συνήθειες».

Καπνιστές οι Κρητικοί

Ωστόσο, στην Κρήτη η εικόνα είναι τελείως διαφορετική. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Βενιζέλειου Νοσοκομείου Ηρακλείου Γιώργος Μελέτης, οι νέοι του νησιού αρχίζουν το κάπνισμα από την ηλικία των 12 ετών, με 40% του πληθυσμού της Κρήτης να δηλώνουν καπνιστές.
Όπως δήλωσε ο κ. Μελέτης στο Creta24.gr, οι έφηβοι προτιμούν και το ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ το παθητικό κάπνισμα είναι εξίσου βλαβερό για την υγεία. «Οι άνθρωποι που καπνίζουν σε έναν δημόσιο χώρο δεν θα καπνίσουν τα 10-20 τσιγάρα που καπνίζουν συνήθως, αλλά τα 1.000-2.000 αθροιστικά όλων των ανθρώπων της αίθουσας» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται ότι πριν από έναν χρόνο σε έρευνα με επικεφαλής τον δρα Κωνσταντίνο Βαρδαβά, επιστημονικό συνεργάτη της Κλινικής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, διαπιστώθηκε ότι όλα τα υγρά του ηλεκτρονικού τσιγάρου περιέχουν τουλάχιστον μια ερεθιστική χημική ουσία, που μπορεί να θεωρηθεί επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία.

Ο νόμος που δεν εφαρμόστηκε

Τη φετινή χρονιά ο αντικαπνιστικός νόμος συμπλήρωσε μία δεκαετία… στα χαρτιά. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, η συμμόρφωση της Ελλάδας για χώρους χωρίς καπνό χαρακτηρίζεται αρκετά κακή, ενώ στο παρελθόν και ο ίδιος ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός είχε παραδεχτεί ότι «ο νόμος δεν εφαρμόζεται».
Υπενθυμίζεται ότι το 2002 είχε ψηφιστεί για πρώτη φορά νόμος που απαγόρευε, μεταξύ άλλων, το κάπνισμα σε χώρους εργασίας, στα μέσα μεταφοράς, σε χώρους υγείας αλλά και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ταυτόχρονα όριζε και την υποχρεωτική δημιουργία χώρων μη καπνιστών σε χώρους εστίασης. Ο νόμος παρέμεινε ανεφάρμοστος κι έτσι το 2008 ψηφίστηκε ένας νέος, «αυστηρότερος», που απαγόρευε το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους.
Πάντως, η μη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου μάς έχει μετατρέψει σε πρωταθλητές στο παθητικό κάπνισμα, με επτά στους δέκα Έλληνες να δηλώνουν ότι κάπνιζαν άλλοι γύρω τους όταν επισκέφτηκαν καφέ, εστιατόριο ή μπαρ.
Ο αντικαπνιστικός νόμος προβλέπει ρητά τους χώρους στους οποίους δεν επιτρέπεται το κάπνισμα και απαγορεύει την πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους. Από τις αντικαπνιστικές διατάξεις εξαιρούνται τα καζίνα, τα κέντρα διασκέδασης με ζωντανή μουσική εμβαδού άνω των 300 τ.μ. και τα καταστήματα όπου νομίμως διεξάγονται τυχερά παίγνια.

«Να απαγορευτεί και στους κοινόχρηστους χώρους»

Απαγόρευση του καπνίσματος σε κοινόχρηστους ανοιχτούς χώρους, πάρκα, παραλίες και χώρους άθλησης ζήτησε από την πολιτεία τον περασμένο Αύγουστο η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία (ΕΑΕ). Όπως σημείωνε, «είναι καιρός η πρακτική αυτή να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα, τώρα που σταδιακά πολλές πόλεις στην Ευρώπη, με τελευταίο το Παρίσι, έχουν ξεκινήσει να την εφαρμόζουν».
Πριν από λίγες ημέρες ο Δήμος Αστυπάλαιας ανακοίνωσε ότι φιλοδοξεί να γίνει το πρώτο νησί στην Ελλάδα χωρίς κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς αλλά και σε κάποιους δημόσιους χώρους. Η αντικαπνιστική νομοθεσία θα εφαρμόζεται σε όλες τις επιχειρήσεις του νησιού, αλλά δεν θα περιορίζεται στους ιδιωτικούς χώρους. Το κάπνισμα θα απαγορευτεί στο Δημαρχείο και σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους, ενώ η περιοχή των Ανεμόμυλων ανακηρύχθηκε «ανοιχτή ζώνη χωρίς τσιγάρο».
Ο δήμαρχος Αστυπάλαιας Πανορμίτης Κονταράτος, εξηγώντας τους λόγους για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, υπογράμμισε ότι «μεταμορφώνουμε την Αστυπάλαια στο πρώτο ελληνικό νησί που απαλλάσσεται από το τσιγάρο, με στόχο να παρέχουμε “ανάσες ευεξίας” τόσο στους κατοίκους όσο και στους επισκέπτες του νησιού. Αισιοδοξούμε ότι η πρωτοβουλία μας θα βοηθήσει να διαμορφωθεί μια νέα αντίληψη σχετικά με το τσιγάρο». Παράλληλα, δήλωσε πως έχουν αρχίσει οι διαδικασίες προκειμένου ο Δήμος Αστυπάλαιας να γίνει ο πρώτος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα που θα λάβει πιστοποίηση «SMOKE-FREE» από μεγάλο, ανεξάρτητο οργανισμό.
Παρόμοιες ενέργειες γίνονται και στα Χανιά, καθώς πρόσφατα δημιουργήθηκε ο σύλλογος «Ακαπνίστας», με στόχο την περίοδο 2018-2019 να γίνουν τα «Χανιά, άκαπνη πόλη». Μεταξύ των πρωτοβουλιών είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών για τις ολέθριες συνέπειες του καπνίσματος, η ενημέρωση των μη καπνιζόντων για τα δικαιώματά τους στον καθαρό αέρα και η δραστηριοποίηση όλων για την κατά προτεραιότητα προστασία από το παθητικό κάπνισμα των πλέον ευάλωτων ομάδων (ανήλικοι, αλλεργικοί, καρδιοπαθείς, έγκυες, ασθματικοί κ.λπ.).