Οι αριθμοί της απελπισίας

Τους 42.000 φτάνουν πλέον οι πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η ελληνική κυβέρνηση, στοιχεία, ωστόσο, τα οποία αλλάζουν σχεδόν ώρα με την ώρα, καθώς εκατοντάδες απελπισμένοι άνθρωποι από χώρες που τις ξεσκίζει ο πόλεμος προτιμούν, ακόμα και μετά τις σκληρές αποφάσεις των χωρών-μελών της Ε.Ε. αλλά και την ανάπτυξη των νατοϊκών δυνάμεων στο Αιγαίο, να ρισκάρουν τη ζωή τους προκειμένου να βρεθούν σε ευρωπαϊκό έδαφος, αυτό της Ελλάδας.

Καθημερινές αλλαγές στους αριθμούς

Σύμφωνα με τα στοιχεία της διυπουργικής ομάδας δράσης για το προσφυγικό, τα οποία αφορούν την Πέμπτη 10 Μαρτίου, στη χώρα βρίσκονται 41.973 πρόσφυγες που έφτασαν κυρίως μέσω θαλάσσης από τα παράλια της Τουρκίας. Από αυτούς, 9.428 βρίσκονται σε διάφορα νησιά του Αιγαίου, 9.623 σε διάφορα σημεία της Αττικής και 22.662 στη Βόρεια Ελλάδα, εκ των οποίων 12.000 εντός του χώρου φιλοξενίας της Ειδομένης (αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν και πολλοί άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται εκτός του camp, στην προσπάθειά τους να περάσουν τα σύνορα για τη Βόρεια Ευρώπη). Πιο αναλυτικά, όσον αφορά τα νησιά, το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων εντοπίζεται στη Λέσβο (4.833, ενώ τα hot spots και τα κέντρα φιλοξενίας έχουν ήδη πλημμυρίσει, καθώς η συνολική χωρητικότητά τους είναι για 3.500 άτομα) και ακολουθούν η Χίος με 2.725 άτομα, η Σάμος με 1.215 και η Λέρος με 275. Στα μεγαλύτερα νησιά οι δομές είναι ήδη κορεσμένες, ενώ στη Ρόδο και σε μικρότερα νησιά (Σύμη, Φαρμακονήσι) οι αριθμοί των προσφύγων είναι μικροί έως και μηδενικοί, ωστόσο σε αυτά δεν προβλέπονται δομές ταυτοποίησης και φιλοξενίας.

Κορεσμός στην Αττική

Αντίστοιχη κατάσταση κορεσμού παρατηρείται και στην Αττική και ιδίως στο λιμάνι του Πειραιά, όπου σε τελείως πρόχειρες και κάθε άλλο παρά κατάλληλες συνθήκες/υποδομές φιλοξενούνται 3.300 πρόσφυγες που έχουν φτάσει από τα νησιά. Όσον αφορά τα κέντρα φιλοξενίας, στο Σχιστό βρίσκονται περίπου 1.700 άτομα και περίπου 710 στον Ελαιώνα, ενώ στις παλιές ολυμπιακές εγκαταστάσεις στο Ελληνικό (baseball, hockey και χώρος αφίξεων) φιλοξενούνται σχεδόν 4.000 άνθρωποι (οι συγκεκριμένες δομές έχει υπολογιστεί ότι μπορούν να φιλοξενήσουν περίπου 4.000 πρόσφυγες, οπότε η ώρα του κορεσμού πλέον έχει φθάσει). Τα στοιχεία της κυβέρνησης δείχνουν ότι στην πλατεία Βικτωρίας δεν υπάρχουν πλέον μετανάστες (αλλά, όπως σημειώνεται, η κατάσταση είναι δυναμική και ανά πάσα στιγμή μπορεί να αλλάξει, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι οι πρόσφυγες απλώς μετακινήθηκαν στα γύρω στενά, αναζητώντας «επαφές» για τη μετακίνησή τους στην Ειδομένη). Μιλώντας για την κατάσταση στο λιμάνι του Πειραιά, ο υπουργός Ναυτιλίας Θεόδωρος Δρίτσας δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό Alpha ότι η κατάσταση αναμένεται να ομαλοποιηθεί τις επόμενες μέρες, καθώς στόχος είναι να μη γίνει το λιμάνι μόνιμη δομή αλλά να αποφορτιστεί τελείως και να λειτουργεί μόνο ως χώρος transit, προσθέτοντας, δε, ότι αυτή τη στιγμή οι εθελοντικές οργανώσεις, αλλά και οι φορείς, έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν τη σίτιση και την ιατρική φροντίδα των προσφύγων.

Κόλαση στην Ειδομένη

Τέλος, τα πράγματα παραμένουν ασφυκτικά και σχεδόν απάνθρωπα στην Ειδομένη, όπου περισσότεροι από 12.000 πρόσφυγες περιμένουν μέσα στη λάσπη και τη βροχή μήπως τα σύνορα με την ΠΓΔΜ ανοίξουν και τους επιτραπεί να περάσουν προς τη Βόρεια Ευρώπη, κάτι, πάντως, που μόνο πιθανό δεν μοιάζει στην παρούσα φάση. Κατά τα λοιπά, σχεδόν 3.700 πρόσφυγες φιλοξενούνται στο Στρατόπεδο Μαζαράκη στο Χέρσο Κιλκίς, περισσότεροι από 3.200 στο Πολύκαστρο, 2.200 στα Διαβατά και άλλοι 1.500 στη Νέα Καρβάλη, στην Ελευθερούπολη και στον δήμο Κοζάνης, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι 260 πρόσφυγες φιλοξενούνται στη Φθιώτιδα, ωστόσο οι άνθρωποι αυτοί μοιάζουν να επιδιώκουν να κινηθούν προς τα βόρεια, ελπίζοντας σε πιθανό άνοιγμα των συνόρων, κυρίως με την ΠΓΔΜ. Ειδικά για την Ειδομένη, ο πρόχειρος καταυλισμός που έχει στηθεί υπολογίζεται ότι «φιλοξενεί» περισσότερους από 14.000 πρόσφυγες και μετανάστες, σε συνθήκες κόλασης: οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τις άσχημες καιρικές συνθήκες, την πείνα και αρρώστιες, ζώντας σε πλημμυρισμένες σκηνές, χωρίς καν υποτυπώδη θέρμανση, χωρίς φαγητό και ελπίζοντας μόνο στην αρωγή που παρέχουν ανθρωπιστικές οργανώσεις και ΜΚΟ, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, εθελοντές, καθώς και το σύνολο του προσωπικού στο Νοσοκομείο του Κιλκίς. Σημειώνεται ότι δημοσίευμα του περιοδικού «Spiegel» έφερε την κυβέρνηση να σχεδιάζει τη βίαιη εκκένωση του καταυλισμού στην Ειδομένη, ωστόσο ο εκπρόσωπος του Συντονιστικού της κυβέρνησης για το προσφυγικό Γιώργος Κυρίτσης διέψευσε την πληροφορία, λέγοντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «προτεραιότητά μας είναι να αδειάσει η Ειδομένη τις επόμενες μέρες» και προσθέτοντας ότι «σχεδιάζουμε να έχουμε στην Ειδομένη αρκετό κόσμο που θα μιλάει τις γλώσσες των προσφύγων και να διανείμουμε φυλλάδια για να εξηγούμε στους πρόσφυγες την κατάσταση και ότι υπάρχουν δομές διαθέσιμες για τη φιλοξενία τους».

Βίτσας: Μείωση των ροών

Εν τω μεταξύ, ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας και επικεφαλής της ομάδας για τους πρόσφυγες Δημήτρης Βίτσας δήλωσε μιλώντας στο Πρακτορείο 104,9 FM ότι παρατηρείται μείωση τουλάχιστον κατά 50% και πλέον των προσφυγικών ροών από τα τουρκικά παράλια προς τα νησιά του Αιγαίου από την ημέρα που άρχισαν οι αποστολές του ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι οι ροές έπεσαν κάτω από τα 1.000 άτομα την ημέρα, ενώ στο διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου έφταναν με βάρκες στην Ελλάδα 2.000 με 2.500 άτομα ημερησίως κατά μέσο όρο. Ο κ. Βίτσας σημείωσε ότι «παίζει έναν θετικό ρόλο η παρουσία του (σ.σ.: ΝΑΤΟ), προς το παρόν σε επίπεδο καταγραφής» και τόνισε ότι το βασικό ζήτημα στην παρούσα φάση είναι η δραστική μείωση των εισροών από την Τουρκία. Όσον αφορά την κόλαση της Ειδομένης, ο κ. Βίτσας υπογράμμισε ότι είναι δύσκολο να πειστούν όσοι παραμένουν συγκεντρωμένοι εκεί να μετακινηθούν σε κέντρα φιλοξενίας και ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να απομακρυνθούν με τη βία οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που παραμένουν εγκλωβισμένοι στη μεθόριο, τονίζοντας ότι «η διαδικασία αποσυμπίεσης στην Ειδομένη πρέπει να γίνει διά της πειθούς», αλλά και επισημαίνοντας ότι πριν από περίπου δέκα μέρες, όταν οι αρχές της ΠΓΔΜ επέτρεπαν τη διέλευση προσφύγων, σε ολόκληρη την Ελλάδα υπήρχαν περίπου 30.000 πρόσφυγες και μετανάστες και ότι η αναλογία ήταν 85%-90% πρόσφυγες προς 10%-15% μετανάστες.

Τόσκας: Προσπαθούμε να πείσουμε να φύγουν από Ειδομένη

Στο θέμα της Ειδομένης αναφέρθηκε και ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας, ο οποίος μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Alpha σημείωσε ότι η κυβέρνηση προτρέπει τους πρόσφυγες να φύγουν από τα σύνορα και να γυρίσουν πίσω, 10-20 χιλιόμετρα, σε οργανωμένους χώρους, όπου θα μπορούν να βρουν στοιχειώδη στέγη και τροφή, προσθέτοντας ότι «στην Ειδομένη κάνουμε ό,τι μπορούμε κι εκεί, αλλά 13.000 κόσμος δεν μπορεί να υποστηριχθεί. Μπορεί λίγο παραπίσω και πιστεύω να πειστούν. Και βέβαια το μεγάλο στοίχημα είναι στο τι θα αποφασιστεί την άλλη εβδομάδα, στις 17 του μηνός, στην Ευρώπη, σε ό,τι αφορά το “relocation”, δηλαδή το να στείλουμε κόσμο σε ευρωπαϊκές χώρες και να επιστρέψουμε και κόσμο στην Τουρκία». O κ. Τόσκας τόνισε ότι «οι ίδιοι οι πρόσφυγες συνωστίζονται στην Ειδομένη, με την ελπίδα ότι θα περάσουν. Αλλά δεν μπορούν, γιατί τα σύνορα έχουν κλειστεί από πάνω, από Αυστρία, Σλοβενία, Σερβία και Σκόπια, και εμείς φυσικά δεν μπορούμε (σ.σ.: να τους μετακινήσουμε) με βίαιους τρόπους. Από τους 13.000 που είναι εκεί πέρα, το 50% είναι γυναίκες και παιδιά. Επομένως, δεν γίνονται αυτά τα πράγματα με βίαιους τρόπους». Επισήμανε, δε, ότι «γίνονται συνεχώς καταυλισμοί, ώστε να μην υπάρχουν μεγάλες συγκεντρώσεις προσφύγων, για να υποστηριχθούν καλύτερα και να μην υπάρξουν αντιδράσεις από πιθανά προβλήματα. Τώρα δεν υπάρχουν προβλήματα. Ο κόσμος έχει ανταποκριθεί, ο ελληνικός λαός έχει φανεί ότι είναι αυτός που σέβεται τις ανθρωπιστικές αξίες της Ευρώπης».