Πόρισμα για την παιδεία: Μείζονες αλλαγές με ορίζοντα τετραετίας - Free Sunday
Πόρισμα για την παιδεία: Μείζονες αλλαγές με ορίζοντα τετραετίας

Πόρισμα για την παιδεία: Μείζονες αλλαγές με ορίζοντα τετραετίας

Ωστόσο, ο πρόεδρος της Επιτροπής, ομότιμος καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνης Λιάκος, διευκρίνισε ότι οι προτάσεις θα μετατραπούν σε νόμο σταδιακά, θέτοντας χρονικό ορίζοντα περίπου 3-4 ετών μέχρι την ολοκλήρωση της υλοποίησης.

Δημοτικό - Γυμνάσιο

Όπως προαναφέρθηκε, το πόρισμα περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Αρχίζοντας από «τα κάτω», όσον αφορά το δημοτικό, προτείνεται η καθιέρωση ενιαίου τύπου ολοήμερου δημοτικού με παράλληλη προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες, ενώ για το γυμνάσιο το πόρισμα προβλέπει την κατάργηση των επαναληπτικών εξετάσεων και του μήνα εξετάσεων, ο οποίος σχεδιάζεται να αφορά εργασίες που θα γίνονται από τους μαθητές, κυρίως με συνεργασίες, οι οποίες θα βαθμολογούνται ως εναλλακτικός τρόπος εξέτασης. Οι εξετάσεις θα μπορούν να διεξάγονται κατά τη διάρκεια του έτους. Επίσης, για δημοτικό και γυμνάσιο προτείνεται μείωση του συνόλου της ύλης κατά 20%-30%, καθώς και παρεμβάσεις στις ενότητές της, ώστε να υπάρχει εσωτερική συνοχή (ειδικά στα μαθήματα της Ιστορίας, της Λογοτεχνίας και της Γεωγραφίας), ενώ υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές για την ανανέωση προγραμμάτων και βιβλίων, καθώς και παρεμβάσεις στα ωρολόγια προγράμματα, με μια πρόταση να κάνει λόγο για ενότητες αντί του κατακερματισμού των διδακτικών ωρών που ισχύει σήμερα.

Λύκειο

Μεγάλες παρεμβάσεις προβλέπει το πόρισμα και για το λύκειο, το οποίο προτείνεται να γίνει διετές, από τριετές που είναι σήμερα (αυξάνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο κατά ένα έτος τα χρόνια σπουδών στο γυμνάσιο και ως εκ τούτου στην υποχρεωτική εκπαίδευση). Σε αυτό το πλαίσιο, το πόρισμα προβλέπει αλλαγές και στα μαθήματα που θα διδάσκονται οι μαθητές. Προτείνεται, λοιπόν, όλοι οι μαθητές ανεξαρτήτως κατεύθυνσης να διδάσκονται τη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία και τα Αγγλικά. Οι υπόλοιπες διδακτικές ώρες θα καλύπτονται από τέσσερις ομάδες μαθημάτων επιλογής. Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα μπορούν να καταρτίσουν το ατομικό τους πρόγραμμα είτε επιλέγοντας ένα μάθημα από καθεμία από τις τέσσερις ομάδες είτε επιλέγοντας ένα μάθημα από τρεις από τις τέσσερις ομάδες, συν ένα δεύτερο από την ομάδα της ειδικότητας που προτιμούν (συνολικά, μαζί με τα υποχρεωτικά, τα διδασκόμενα μαθήματα θα είναι έξι). Οι ομάδες που προτείνονται έχουν ως εξής:
• 1η ομάδα / Μαθηματικά-Πληροφορική: Μαθηματικά Υψηλού Επιπέδου, Μαθηματικά Βασικού Επιπέδου, Εφαρμοσμένες Μαθηματικές Μέθοδοι, Πληροφορική και Προγραμματισμός Βασικού Επιπέδου, Πληροφορική και Προγραμματισμός Υψηλού Επιπέδου, Λογική.
• 2η ομάδα / Φυσικές και Περιβαλλοντικές Επιστήμες: Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Περιβαλλοντική Επιστήμη, Φυσική Ιστορία.
• 3η ομάδα / Ανθρωπιστικές Επιστήμες: Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά, Ιστορία, Ιστορική Θεωρία και Μεθοδολογία, Φιλοσοφία και Ηθική, Οικονομικά, Ανθρωπογεωγραφία, Πολιτική Οικονομία.
• 4η ομάδα / Τέχνη και Πολιτισμός: Σχέδιο, Ιστορία Τέχνης, Κινηματογράφος, Μουσική, Δεύτερη Ξένη Γλώσσα, Μουσικολογία, Φωτογραφία.
Σημειώνεται ότι η πρόταση περιλαμβάνει και τρίωρη Φυσική Αγωγή, η οποία δεν θα βαθμολογείται, ενώ το εθνικό απολυτήριο θα λαμβάνεται μετά από γραπτές εξετάσεις στο τέλος της Β΄ Λυκείου με θέματα που θα ορίζονται είτε με ενιαία διαδικασία είτε θα είναι διαφορετικά για κάθε λύκειο, αλλά θα προέρχονται από κοινή βάση θεμάτων, θα επιλέγονται τυχαία με χρήση αλγορίθμων και θα έχουν σταθμισμένη δυσκολία.

Η πρόσβαση στα ανώτατα ιδρύματα

Όσον αφορά την πρόσβαση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ήδη έχει προκληθεί αναστάτωση, καθώς το πόρισμα προτείνει «πριμοδότηση» όσων υποψηφίων δηλώνουν στα μηχανογραφικά δελτία τους λιγότερες σχολές (συνήθως η πρακτική είναι να δηλώνεται ο μέγιστος αριθμός σχολών που επιτρέπεται από το εκάστοτε σύστημα πρόσβασης). Συγκεκριμένα, το πόρισμα αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «όσο λιγότερες είναι οι επιλογές, τόσο ισχυρότερη θεωρείται ότι είναι η βούληση των υποψηφίων. Αυτό έχει ως συνέπεια, με τη σειρά του, ότι ο συντελεστής προτεραιότητας για την πρόσβαση σε ένα τμήμα εξαρτάται από τον αριθμό των επιλογών. Όσο λιγότερες είναι οι επιλογές, τόσο ισχυρότερος ο συντελεστής επιλογής». Σε πρακτικό επίπεδο και σύμφωνα με όσα αναφέρει το πόρισμα, ένας υποψήφιος που δηλώνει μόνο μία σχολή θα παίρνει «μπόνους» 1.000 μόρια, με δύο σχολές το «μπόνους» πέφτει στα 650, με τρεις επιλογές στα 550 κ.ο.κ., περιοριζόμενο στα 250 μόρια για μηχανογραφικά που θα περιλαμβάνουν από οκτώ έως δέκα σχολές. Το πόρισμα σημειώνει ότι «η πρόταση αυτή […] επιτρέπει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σύμπτωση ανάμεσα στο τι θέλει να σπουδάσει κανείς και στο τι τελικά σπουδάζει», ωστόσο από εκπαιδευτικούς εκτιμάται ότι μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω προβλήματα και να αφήνει υποψηφίους έξω από σχολές δεύτερης, τρίτης ή τέταρτης (άρα σχετικά υψηλής) προτίμησής τους, στο κυνήγι του «μπόνους» των 1.000 μορίων.

Κινητικότητα στα ανώτατα ιδρύματα

Σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, το πόρισμα υπογραμμίζει την ανάγκη κινητικότητας των φοιτητών, προτείνοντας τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας μεταγραφών στο υπουργείο Παιδείας, όπου κάθε φοιτητής θα μπορεί να υποβάλλει αίτηση μεταφοράς των πιστωτικών του μονάδων από ένα τμήμα σε ένα άλλο του ιδίου ή άλλου ιδρύματος κάθε Σεπτέμβριο, με έμφαση στην κινητικότητα από τα κεντρικά στα περιφερειακά ιδρύματα και με τα κριτήρια για τις μετακινήσεις να καθορίζονται από τα τμήματα και τις σχολές και να λαμβάνουν έγκριση από το υπουργείο.

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού

Το πόρισμα προτείνει την καθιέρωση Πλαισίου Προσόντων των Εκπαιδευτικών (ΠΠΕ) «ως ρυθμιστικού εργαλείου μιας συνεκτικής εκπαιδευτικής και επιμορφωτικής πολιτικής», ενώ παράλληλα αναφέρεται ότι η Επιτροπή «κατέληξε σε μια υποχρεωτική διετή εισαγωγική περίοδο ένταξης (induction) στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού, η οποία αποτελεί και την ουσιαστική απόκτηση και διεύρυνση της παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειάς τους». Τονίζεται, δε, ότι η υποχρεωτική εισαγωγική επιμόρφωση θα έχει διετή διάρκεια, κατά την οποία ο εκπαιδευτικός θα έχει το καθεστώς του δόκιμου εκπαιδευτικού, και ότι η εισαγωγή του εκπαιδευτικού στο σχολείο θα γίνεται με βάση μια νέα διαδικασία επιλογής σε δύο φάσεις: κατά την πρώτη φάση θα λαμβάνει χώρα δοκιμασία, λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπάρχουσα διαδικασία του ΑΣΕΠ χρειάζεται ουσιαστικές βελτιώσεις, ενώ στη δεύτερη φάση οι εκπαιδευτικοί που θα επιλέγονται θα αναλαμβάνουν, ως δόκιμοι, εκπαιδευτικό έργο στα σχολεία και παράλληλα θα παρακολουθούν το πρόγραμμα επιμόρφωσης. Η τρίτη φάση τοποθετείται στο τέλος της διετούς επιμόρφωσης, όπου με βάση τις προβλεπόμενες δοκιμασίες θα παρέχεται πιστοποίηση που θα μονιμοποιεί τον εκπαιδευτικό.

Βασιλόπουλα και πριγκίπισσες

Από την παρουσίαση του πορίσματος δεν θα μπορούσε να λείπει το ζήτημα που προκάλεσε τον μεγαλύτερο σάλο και είναι μια φράση που αφορά τις ψυχολογικές διαστάσεις του σχολικού χώρου. Στο σχετικό κεφάλαιο η Επιτροπή προτείνει την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των γονέων γύρω από ζητήματα όπως ο καταναλωτισμός, το bullying, το προσφυγικό κ.λπ. και την υιοθέτηση από πλευράς τους μιας σειράς απλών αρχών, η πρώτη εκ των οποίων αναφέρει ότι «το παιδί καθενός είναι μοναδικό και ξεχωριστό για τον ίδιο. Ωστόσο, είναι ένα παιδί ανθρώπων όπως κάθε παιδί ανθρώπων: διαφορετικό αλλά ίσο με τα άλλα, και όχι πριγκίπισσα ή βασιλόπουλο». Η διατύπωση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις και χλεύη σχετικά με το πόρισμα. Ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης αποφάσισε να απαντήσει σκωπτικά: «Αναφορικά με τις επιθέσεις που δέχεται ο υπουργός Παιδείας για τη δήθεν απαγόρευση χρήσης των προσφωνήσεων “πριγκίπισσα” και “βασιλόπουλο” από τους γονείς προς τα παιδιά τους, ο Νίκος Φίλης δήλωσε ότι έχει κάποια βάση ο σχετικός θόρυβος και αναγνωρίζει ότι ο ίδιος έχει ευθύνη, επειδή αποφεύγει τους τίτλους ευγενείας και πολλές φορές προσφωνεί τη δεκάχρονη κόρη του “φως μου” ή –ακόμη χειρότερα– “Μαριάνα”».