Τέλος οι πανελλαδικές από το 2020
Κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων, αναβάθμιση των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, ουσιαστικό και έγκυρο εθνικό απολυτήριο, καθώς και αναμόρφωση του πρώτου έτους στο πανεπιστήμιο είναι το τετράπτυχο υλοποίησης των αλλαγών του υπουργείου Παιδείας για την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση σε βάθος τριετίας.
«Το λύκειο πρέπει να το μελετήσουμε πάρα πολύ σοβαρά και πρέπει εκεί να εστιάσουμε τις ριζοσπαστικότερες των μεταρρυθμίσεών μας» τόνισε ο κ. Γαβρόγλου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «το σχολείο μας μέχρι και την Α΄ λυκείου τα καταφέρνει. Η Β΄ και η Γ΄ λυκείου, χωρίς την ευθύνη των εκπαιδευτικών και χωρίς την ευθύνη των παιδιών, αλλά κυρίως με ευθύνη της υπόλοιπης κοινωνίας –δεν είναι απρόσωπη η κοινωνία–, έχει καταρρεύσει. Δεν θεωρείται ότι εκεί επιτελείται ένα ουσιαστικό εκπαιδευτικό έργο». Στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι να αναβαθμιστούν οι δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου, ώστε το εθνικό απολυτήριο να έχει ουσία. Αυτομάτως κάτι τέτοιο συνεπάγεται αυστηρότερο και δυσκολότερο λύκειο.
Πάντως, οι πανελλαδικές εξετάσεις του τρέχοντος σχολικού έτους αναμένεται να αρχίσουν μετά τον εορτασμό του Αγίου Πνεύματος (5 Ιουνίου), όταν δηλαδή οι μαθητές θα έχουν ολοκληρώσεις τις ενδοσχολικές εξετάσεις.
Όσον αφορά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, προβλέπεται προσθήκη ενός έτους στην υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, περαιτέρω ενίσχυση του απογευματινού προγράμματος του ολοήμερου, καθώς και επέκταση του ενιαίου τύπου ολοήμερου δημοτικού στα μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια σχολεία (συνολικά 769 σχολεία). Επιπλέον, θα ιδρυθούν οι απαραίτητες δομές υποδοχής για την εκπαίδευση παιδιών προσφύγων.
Ο κ. Γαβρόγλου δήλωσε ότι μετά από συνεννόηση με τον πρωθυπουργό θα ζητηθεί η συμμετοχή και άλλων κομμάτων για την εκπροσώπησή τους σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Την ίδια ώρα ανακοίνωσε την αύξηση των δαπανών του ΥΠΠΕΘ σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2016 κατά 257 εκατ. ευρώ ή κατά 5,3%.
Κάτι τέτοιο, πάντως, φαίνεται ότι δεν θα ισχύσει για τα πανεπιστήμια, καθώς στην πρόσφατη έκτακτη σύνοδο που πραγματοποίησαν οι πρυτάνεις εξέφρασαν την ανησυχία τους για τη διαφαινόμενη μείωση των τακτικών πιστώσεων των ιδρυμάτων. Σε ψήφισμά της η σύνοδος κάνει λόγο για «αδικαιολόγητη μείωση» στον τακτικό προϋπολογισμό των πανεπιστημίων για το 2017, την ίδια ώρα που το υπουργείο έχει ανακοινώσει αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού για την παιδεία.
Με αυτή την έννοια, θεωρούμε ότι και ένα τέτοιο σύστημα αυτοαξιολόγησης θα καταγράψει και πάρα πολλές ελλείψεις που εμείς δεν τις γνωρίζουμε». Επίσης, ξεκαθάρισε ότι οι διαδικασίες του σχεδιασμού και της αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου που σταδιακά θα εισαχθούν θα αποτελούν εσωτερική υπόθεση των σχολικών μονάδων και σε καμία περίπτωση δεν θα έχουν τιμωρητικό χαρακτήρα, ούτε θα συνδέονται με μισθούς ή απολύσεις.
Η δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση (τυπική και μη τυπική) περιλαμβάνει τα επαγγελματικά λύκεια (ΕΠΑΛ), τις επαγγελματικές σχολές (ΕΠΑΣ) και τις σχολές επαγγελματικής κατάρτισης (ΣΕΚ – λειτούργησαν για τα σχολικά έτη 2014-2015 και 2015-2016).
Όσον αφορά τους εγγεγραμμένους μαθητές, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ κατά το σχολικό έτος 2014-2015 καταγράφηκαν 101.761 έναντι 109.917 το προηγούμενο έτος, ενώ οι αποφοιτήσαντες μαθητές το 2015 ήταν 31.903 και το 2014 38.484. Η αναλογία του διδακτικού προσωπικού προς τους μαθητές για το σχολικό έτος 2014-2015 είναι ένας εκπαιδευτικός για 7,6 μαθητές, ενώ για το προηγούμενο σχολικό έτος 1 προς 7,1. «Το πρόβλημα με τη μείωση του μαθητικού δυναμικού είναι συνολικό, καθώς εξαιτίας της υπογεννητικότητας παρατηρείται σε όλους τους τύπους σχολείων».
Αυτό επισήμαναν εκπαιδευτικοί ερευνητές με τους οποίους επικοινώνησε η FS, τονίζοντας ότι «το διάστημα της τελευταίας εξαετίας παρατηρείται αύξηση της υπογεννητικότητας, που έχει οδηγήσει σε γενική μείωση των εγγραφών προνηπίων, νηπίων και μαθητών της Α΄ δημοτικού». Πάντως, ο υφυπουργός Παιδείας Δημήτρης Μπαξεβανάκης ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση εξασφάλισε σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους που θα χρηματοδοτήσουν την αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με στόχο τα ΕΠΑΛ από επιλογή ανάγκης να μετατραπούν σε συνειδητή επιλογή.
Ως τον Μάρτιο οι αποφάσεις
Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Γαβρόγλου κατά τη διάρκεια παρουσίασης των προγραμματικών δηλώσεων για το σύνολο των εκπαιδευτικών θεμάτων, «μέχρι τον Μάρτιο θα έχουν ληφθεί οι απαραίτητες αποφάσεις, για να γνωρίζουν οι μαθήτριες και μαθητές στην Α΄ λυκείου πώς θα πορευτούν στις τελευταίες δύο τάξεις του λυκείου και πώς θα εισάγονται στα ΑΕΙ». Στόχος είναι οι μαθητές με το εθνικό απολυτήριο να μπορούν να εισάγονται στα πανεπιστήμια με διαδικασίες που θα αποφασιστούν εφόσον ληφθούν υπόψη τα πορίσματα των εκτεταμένων διαλόγων που έχουν γίνει για την παιδεία τα τελευταία είκοσι χρόνια.«Το λύκειο πρέπει να το μελετήσουμε πάρα πολύ σοβαρά και πρέπει εκεί να εστιάσουμε τις ριζοσπαστικότερες των μεταρρυθμίσεών μας» τόνισε ο κ. Γαβρόγλου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «το σχολείο μας μέχρι και την Α΄ λυκείου τα καταφέρνει. Η Β΄ και η Γ΄ λυκείου, χωρίς την ευθύνη των εκπαιδευτικών και χωρίς την ευθύνη των παιδιών, αλλά κυρίως με ευθύνη της υπόλοιπης κοινωνίας –δεν είναι απρόσωπη η κοινωνία–, έχει καταρρεύσει. Δεν θεωρείται ότι εκεί επιτελείται ένα ουσιαστικό εκπαιδευτικό έργο». Στόχος του υπουργείου Παιδείας είναι να αναβαθμιστούν οι δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου, ώστε το εθνικό απολυτήριο να έχει ουσία. Αυτομάτως κάτι τέτοιο συνεπάγεται αυστηρότερο και δυσκολότερο λύκειο.
Ανησυχίες της ΟΛΜΕ
Μιλώντας στην FS η πρόεδρος της ΟΛΜΕ Ελένη Ζωγραφάκη τάχθηκε υπέρ της 12χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης που προωθεί το υπουργείο –άλλωστε αυτό αποτελεί πάγιο αίτημα της ομοσπονδίας–, εξέφρασε όμως φόβους για σχολική διαρροή. «Σε ευρωπαϊκό επίπεδο είμαστε πάνω από τον ευρωπαϊκό στόχο, καθώς δεν έχουμε μεγάλη διαρροή από την υποχρεωτική εκπαίδευση προς το λύκειο. Φοβόμαστε όμως ότι το νέο λύκειο, αν δυσκολέψει πολύ, αντί να κλείνει την ψαλίδα, θα την ανοίξει».Πάντως, οι πανελλαδικές εξετάσεις του τρέχοντος σχολικού έτους αναμένεται να αρχίσουν μετά τον εορτασμό του Αγίου Πνεύματος (5 Ιουνίου), όταν δηλαδή οι μαθητές θα έχουν ολοκληρώσεις τις ενδοσχολικές εξετάσεις.
Όσον αφορά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, προβλέπεται προσθήκη ενός έτους στην υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, περαιτέρω ενίσχυση του απογευματινού προγράμματος του ολοήμερου, καθώς και επέκταση του ενιαίου τύπου ολοήμερου δημοτικού στα μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια σχολεία (συνολικά 769 σχολεία). Επιπλέον, θα ιδρυθούν οι απαραίτητες δομές υποδοχής για την εκπαίδευση παιδιών προσφύγων.
Ενιαίος χώρος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας
Παράλληλα, ο κ. Γαβρόγλου ανακοίνωσε ότι μελετάται ποιες γραφειοκρατικές διαδικασίες (π.χ. υπογραφές εγγράφων) που ανήκουν στο υπουργείο μπορούν να περάσουν στην αρμοδιότητα των πανεπιστημίων προκειμένου να ενισχυθεί η αυτονομία τους. Επιπλέον, θα γίνει συνάντηση των πρυτάνεων με τους προέδρους των ΤΕΙ και τους προέδρους των ερευνητικών κέντρων με στόχο τη χάραξη κοινής πορείας. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται απελευθέρωση των Ειδικών Λογαριασμών Έρευνας των ΑΕΙ, ενώ το υπουργείο θα προχωρήσει στη σύσταση επιτροπής εμπειρογνωμόνων που θα ασχοληθεί με την κατάρτιση μελέτης για τα οικονομικά της εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων.Ο κ. Γαβρόγλου δήλωσε ότι μετά από συνεννόηση με τον πρωθυπουργό θα ζητηθεί η συμμετοχή και άλλων κομμάτων για την εκπροσώπησή τους σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Την ίδια ώρα ανακοίνωσε την αύξηση των δαπανών του ΥΠΠΕΘ σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2016 κατά 257 εκατ. ευρώ ή κατά 5,3%.
Κάτι τέτοιο, πάντως, φαίνεται ότι δεν θα ισχύσει για τα πανεπιστήμια, καθώς στην πρόσφατη έκτακτη σύνοδο που πραγματοποίησαν οι πρυτάνεις εξέφρασαν την ανησυχία τους για τη διαφαινόμενη μείωση των τακτικών πιστώσεων των ιδρυμάτων. Σε ψήφισμά της η σύνοδος κάνει λόγο για «αδικαιολόγητη μείωση» στον τακτικό προϋπολογισμό των πανεπιστημίων για το 2017, την ίδια ώρα που το υπουργείο έχει ανακοινώσει αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού για την παιδεία.
Στον προγραμματισμό και η αξιολόγηση
Άμεσα αναμένεται να αρχίσει πιλοτικό πρόγραμμα περιγραφικής αξιολόγησης και σχετικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. Στόχος, η περιγραφική αξιολόγηση να έχει επεκταθεί σε όλες τις σχολικές μονάδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης το 2018-2019. Όπως διευκρίνισε ο υπουργός Παιδείας, «η αυτοαξιολόγηση των σχολείων θα συμπεριλαμβάνει και τις υποχρεώσεις της πολιτείας προς τα σχολεία. Δεν μπορεί να έχει η πολιτεία απαίτηση από οποιονδήποτε εκπαιδευτικό θεσμό, αν η ίδια δεν μπορεί στοιχειωδώς να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.Με αυτή την έννοια, θεωρούμε ότι και ένα τέτοιο σύστημα αυτοαξιολόγησης θα καταγράψει και πάρα πολλές ελλείψεις που εμείς δεν τις γνωρίζουμε». Επίσης, ξεκαθάρισε ότι οι διαδικασίες του σχεδιασμού και της αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου που σταδιακά θα εισαχθούν θα αποτελούν εσωτερική υπόθεση των σχολικών μονάδων και σε καμία περίπτωση δεν θα έχουν τιμωρητικό χαρακτήρα, ούτε θα συνδέονται με μισθούς ή απολύσεις.
Η επαγγελματική εκπαίδευση φθίνει
Σημαντική μείωση μαθητών, εκπαιδευτικών και σχολικών μονάδων στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση κατέγραψε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) για το σχολικό έτος 2014-2015 σε σχέση με το 2013-2014. Σημειώνεται ότι η εν λόγω έρευνα διενεργείται σε ετήσια βάση σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. με σκοπό τη συλλογή στοιχείων για τους εγγεγραμμένους μαθητές, τον αριθμό των σχολικών μονάδων, καθώς και τον αριθμό του διδακτικού προσωπικού. Σύμφωνα με τη στατιστική εικόνα που ανακοίνωσε, το σχολικό έτος 2014-2015 το διδακτικό προσωπικό ήταν 13.463 άτομα έναντι 15.489 το 2013-2014, ενώ οι σχολικές μονάδες που ερευνήθηκαν ήταν 536, από 562 το 2013-2014.Η δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση (τυπική και μη τυπική) περιλαμβάνει τα επαγγελματικά λύκεια (ΕΠΑΛ), τις επαγγελματικές σχολές (ΕΠΑΣ) και τις σχολές επαγγελματικής κατάρτισης (ΣΕΚ – λειτούργησαν για τα σχολικά έτη 2014-2015 και 2015-2016).
Όσον αφορά τους εγγεγραμμένους μαθητές, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ κατά το σχολικό έτος 2014-2015 καταγράφηκαν 101.761 έναντι 109.917 το προηγούμενο έτος, ενώ οι αποφοιτήσαντες μαθητές το 2015 ήταν 31.903 και το 2014 38.484. Η αναλογία του διδακτικού προσωπικού προς τους μαθητές για το σχολικό έτος 2014-2015 είναι ένας εκπαιδευτικός για 7,6 μαθητές, ενώ για το προηγούμενο σχολικό έτος 1 προς 7,1. «Το πρόβλημα με τη μείωση του μαθητικού δυναμικού είναι συνολικό, καθώς εξαιτίας της υπογεννητικότητας παρατηρείται σε όλους τους τύπους σχολείων».
Αυτό επισήμαναν εκπαιδευτικοί ερευνητές με τους οποίους επικοινώνησε η FS, τονίζοντας ότι «το διάστημα της τελευταίας εξαετίας παρατηρείται αύξηση της υπογεννητικότητας, που έχει οδηγήσει σε γενική μείωση των εγγραφών προνηπίων, νηπίων και μαθητών της Α΄ δημοτικού». Πάντως, ο υφυπουργός Παιδείας Δημήτρης Μπαξεβανάκης ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση εξασφάλισε σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους που θα χρηματοδοτήσουν την αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με στόχο τα ΕΠΑΛ από επιλογή ανάγκης να μετατραπούν σε συνειδητή επιλογή.
