Νικήτας Κανάκης: Η πολιτεία έχει πρόβλημα συντονισμού στο προσφυγικό - Free Sunday
Νικήτας Κανάκης: Η πολιτεία έχει πρόβλημα συντονισμού στο προσφυγικό

Νικήτας Κανάκης: Η πολιτεία έχει πρόβλημα συντονισμού στο προσφυγικό

Καθυστέρηση στην ουσιαστική αντιμετώπιση του προσφυγικού, αλλά και έλλειψη συντονισμού, καταλογίζει στην πολιτεία ο πρόεδρος του Δ.Σ. των Γιατρών του Κόσμου (ΓτΚ) Νικήτας Κανάκης, ο οποίος, παράλληλα, καλεί τους πολίτες να συμμετάσχουν στις προσπάθειες παροχής φιλοξενίας και περίθαλψης των προσφύγων που βρίσκονται στην Ελλάδα.


Ποια είναι η εικόνα που έχουν οι ΓτΚ για τον αριθμό των προσφύγων, αλλά και τη χώρα καταγωγής τους, που βρίσκονται αυτό το διάστημα στην Ελλάδα;

Ο αριθμός φαίνεται ότι πλησιάζει ή και ξεπερνά τους 40.000 και η μεγάλη πλειονότητα αυτή τη στιγμή είναι κυρίως Σύριοι και Αφγανοί. Τα πράγματα γι’ αυτούς είναι δύσκολα, καθώς έχουμε διάφορες «ταχύτητες»: οι άνθρωποι που ζουν στα κέντρα φιλοξενίας, όπως στο Σχιστό και στον Ελαιώνα, είναι σε καλύτερη κατάσταση, διότι υπάρχουν υποδομές και έχουν εξασφαλίσει τα βασικά. Γι’ αυτούς που βρίσκονται στην Ειδομένη, για τους εγκλωβισμένους στο λιμάνι του Πειραιά, ακόμα και γι’ αυτούς που βρίσκονται στο Ελληνικό, τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχουν υποδομές, ένα πολύ μεγάλο μέρος της επιβίωσής τους –γιατί στην πραγματικότητα, ιδίως για αυτούς που βρίσκονται στον Πειραιά, μιλάμε για επιβίωση– καλύπτεται από εθελοντές και άρα υπάρχουν αντικειμενικά πολύ περισσότερες δυσκολίες.


Τι κάνουν οι ΓτΚ για να τους βοηθήσουν;

Οι ΓτΚ είναι παρόντες πολύ πριν από τη στιγμή που η κρίση πήρε έντονα χαρακτηριστικά, δηλαδή από το καλοκαίρι και εντεύθεν. Ασχολούμαστε εδώ και πολύ καιρό και είμαστε παρόντες με πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα σε διάφορα μέρη, όπως η Χίος, η Μυτιλήνη, ο Πειραιάς, τα τρία συγκροτήματα του Ελληνικού, το στρατόπεδο στα Διαβατά, η Ειδομένη και η Καβάλα, και έχουμε γιατρούς και πάνω στα πλοία με τα οποία ταξιδεύουν οι πρόσφυγες. Αν σε αυτά προσθέσετε και τα πολυϊατρεία στα οποία βλέπουμε και τέτοιους ανθρώπους, οι εθελοντές μας βρίσκονται σχεδόν παντού.


Όσον αφορά την πολιτεία, ποια είναι η άποψή σας για τη στάση της έναντι του προσφυγικού ζητήματος; Είναι επαρκής;

Η πολιτεία έχει αργήσει και έχει αργήσει χαρακτηριστικά. Υπάρχουν πάρα πολλά κενά, τα οποία ως αυτή τη στιγμή συνεχίζει να τα καλύπτει η κοινωνία, ενώ υπάρχει και σοβαρό πρόβλημα συντονισμού, το οποίο προσπαθούν να το λύσουν. Εννοώ ότι, κατ’ αρχάς, η πολιτεία δεν έχει ξεκαθαρίσει τι ακριβώς περιμένει από διάφορες οργανώσεις και συλλογικότητες, τι να κάνουν, πώς και μέχρι ποιου σημείου, άρα δεν ξέρουμε αν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο – το λένε, αλλά δεν το έχουμε δει. Επίσης, εκείνο που ζητάμε είναι κάποιος να καθορίζει τις δουλειές. Φαίνεται ότι τώρα προσπαθούν να συντονίσουν κάποια πράγματα, ωστόσο απέχουμε πολύ από το να πούμε ότι είμαστε σε καλή κατάσταση. Βλέπουμε τις εικόνες από την Ειδομένη, από το λιμάνι του Πειραιά… Ε, αυτό δεν συνιστά συντονισμό, ούτε εθνική προσπάθεια. Βέβαια, οφείλουμε να πούμε ότι φτιάχνονται κέντρα με ταχύ ρυθμό και αυτό θα δώσει κάποιες ανάσες, αλλά τα προβλήματα είναι καθημερινά και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, δεδομένου ότι δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι από δω και πέρα η ροή των προσφύγων προς την Ελλάδα.


Από υγειονομική άποψη, ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα; Θεωρείτε ότι αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, όπως αναφέρεται από ορισμένους;

Στην Ελλάδα υπάρχει επίσημη αρχή, η οποία κάνει επιδημιολογική επιτήρηση, και αυτή είναι το ΚΕΕΛΠΝΟ. Μαζεύοντας στοιχεία με πολύ συγκεκριμένο τρόπο απ’ όλους όσοι ασχολούμαστε στην πρώτη γραμμή, το ΚΕΕΛΠΝΟ λέει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα επιδημίας και στα θέματα δημόσιας υγείας οφείλουμε να ακούμε αυτόν που έχει τον πρώτο λόγο. Όλα τα υπόλοιπα αυτή τη στιγμή είναι φήμες, διαδόσεις, χωρίς να έχουμε δει κάποιο θέμα τέτοιο, και, το ξαναλέω, πρέπει να ακούμε τους ειδικούς σε αυτά τα θέματα. Τώρα, όσον αφορά τους πρόσφυγες, το βασικό τους πρόβλημα είναι ότι αυτή τη στιγμή διαβιούν σε πολύ δύσκολες συνθήκες και αυτό επιδεινώνει τα καθημερινά τους προβλήματα – αυτό στους ΓτΚ το ονομάζουμε «η νόσος του πρόσφυγα» και εννοούμε ότι είναι άνθρωποι που ζουν έξω, δεν έχουν σταθερή σίτιση, τελούν υπό τεράστια πίεση και ακόμα και το πιο μικρό πρόβλημα μπορεί να γίνει πολύ σοβαρό–, ενώ υπάρχουν και άνθρωποι με χρόνια προβλήματα, που σημαίνει ότι οι οργανώσεις θα πρέπει να βρουν την κατάλληλη αγωγή. Το κυριότερο όμως πρόβλημα είναι ότι βρίσκονται σε τεράστια πίεση, είναι μετακινούμενοι πληθυσμοί, και αυτό επιδεινώνει ό,τι μικρό μπορεί να υπάρχει. Κι αυτό το νόημα έχει η δική μας παρέμβαση, να διασφαλίσουμε ότι ιατρικά δεν θα υπάρξουν περισσότερα προβλήματα.


Η κοινωνία των πολιτών δείχνει να δραστηριοποιείται για την παροχή βοήθειας προς τους πρόσφυγες. Ποιες κατευθυντήριες γραμμές δίνετε στους πολίτες που επιθυμούν να βοηθήσουν;

Κατ’ αρχάς να πω ότι η κοινωνία των πολιτών είναι σχεδόν η μόνη που βρίσκεται εξαρχής και συνεχίζει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, διότι, πέρα από τους κεντρικούς σχεδιασμούς, σε πολύ μικρό βαθμό έχουμε δει να αναμειγνύεται η πολιτεία (εξαιρώ τον στρατό, που έχει βοηθήσει πάρα πολύ, καθώς και τους δήμους). Φορείς της γενικής κυβέρνησης είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, γι’ αυτό και η κοινωνία των πολιτών σηκώνει για άλλη μια φορά το βάρος. Εμείς, απευθυνόμενοι στους ανθρώπους που μας εμπιστεύονται τόσα χρόνια, λέμε ότι χρειαζόμαστε τη βοήθειά τους για να είμαστε αποτελεσματικοί και τους προτρέπουμε να συμμετάσχουν, διότι θεωρούμε ότι ζούμε ιστορικές μέρες: έχουμε το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και λέμε ότι ο καθένας από εμάς πρέπει να δείξει την αλληλεγγύη του και να είναι κομμάτι αυτής της ιστορικής πραγματικότητας. Είναι πολύ σημαντικό οι πρόσφυγες, κυνηγημένοι άνθρωποι, να νιώθουν ότι είναι καλοδεχούμενοι ή, εν πάση περιπτώσει, ότι δεν είναι αποδιοπομπαίοι.


Σε πρακτικό επίπεδο, σε επίπεδο υλικών, πώς μπορούν οι πολίτες να συνεισφέρουν;

Ως ΓτΚ, ζητάμε βασικά φάρμακα, κυρίως παιδιατρικά, σαν αυτά που έχουμε στο σπίτι μας και τα οποία είναι απολύτως απαραίτητα, ζητάμε συσκευασμένα τρόφιμα, τα οποία δίνουμε στους ασθενείς μας αλλά και στέλνουμε σε συλλογικότητες που μαγειρεύουν και παρέχουν συσσίτια, ζητάμε παιδικό γάλα και παιδικές τροφές, καθώς και είδη καθαριότητας. Αλλά λέμε και κάτι άλλο και εμείς αυτό το εφαρμόζουμε: δεν ξεχνάμε και τους Έλληνες ασθενείς μας, τους ανθρώπους που μας χτυπούν την πόρτα. Μπορεί σήμερα το προσφυγικό να βρίσκεται σε κορύφωση, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε και να βοηθάμε ισότιμα –διότι η ιατρική δεν κάνει διακρίσεις– και τους ανθρώπους που χτυπούν την πόρτα των ΓτΚ και δεν είναι πρόσφυγες ή μετανάστες.