H συνέντευξη του Θάνου Μικρούτσικου στην Free Sunday
Με αφορμή τη μουσική του συνάντηση μετά από πολύ καιρό με τον Χρήστο Θηβαίο στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο και τον νέο του δίσκο «Στην ομίχλη των καιρών», ο Θάνος Μικρούτσικος είχε μιλήσει τον Ιανουάριο του 2017 στην Free Sunday και την Ντέπυ Κουρέλλου.
Τι θα δούμε και θα ακούσουμε στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο;
Στο πρώτο μέρος θα ακούσουμε δύο καινούργια έργα: το δικό μου «Στην ομίχλη των καιρών» σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, του Άλκη Αλκαίου, του Μάνου Ελευθερίου και του Γιάννη Δούκα με τη Μαριάννα Πολυχρονίδη στη φωνή και το «Σιδερένιο Νησί», τον νέο δίσκο του Χρήστου Θηβαίου που βασίζεται σε ένα άγνωστο, αλλά συνταρακτικό γεγονός, που αφορά την εξέγερση των μεταλλωρύχων στη Σέριφο το 1916. Στο δεύτερο μέρος, μετά από ένα διάλειμμα, ο κόσμος θα ακούσει τραγούδια «κοινού αισθήματος», αγαπημένα τραγούδια. Δύο νέα έργα στην ίδια σκηνή, λοιπόν, μαζί με αγαπημένα τραγούδια.
Μιλήστε μας για την καινούργια σας δουλειά «Στην ομίχλη των καιρών»...
Ήδη έχει κυκλοφορήσει ο δίσκος μου από μια νέα δισκογραφική εταιρεία, τη Spider Music, και είναι μια δουλειά για την οποία είμαι πολύ περήφανος για πολλούς λόγους. Αρχικά γιατί παρουσιάζεται μια τραγουδίστρια μεγάλων ικανοτήτων και δυνατοτήτων σε τραγούδια που είναι και προσωπικά, με την έννοια ότι συνομιλούν με τον καθένα χωριστά, αλλά και τραγούδια που συνομιλούν με όλους μαζί. Διαφορετικά είδη, όπως κάνω πάντα στις δουλειές μου, αλλά η τραγουδίστρια καταφέρνει να μπει με φυσιολογικό τρόπο από το ένα στο άλλο και να τα ερμηνεύσει σπουδαία. Επίσης, είμαι πολύ ευτυχισμένος για τα κείμενα, τους στίχους, και αναφέρομαι ιδιαίτερα στη Λίνα Νικολακοπούλου, επειδή έχει τη μερίδα του λέοντος (επτά από τα δώδεκα τραγούδια). Τη συνάντησα ξανά μετά από πολλά χρόνια και τη βρήκα όχι απλώς ως τη στιχουργό που έχει εκφράσει το κοινό αίσθημα πάρα πολλές φορές από τη δεκαετία του ’80 αλλά είδα ότι φέρει μια ωριμότητα άνευ προηγουμένου και μπορεί και ακουμπάει μοναδικά στο βάθος των πραγμάτων. Και έχω την εντύπωση ότι με αυτό τον δίσκο ανοίγει ξανά η συνεργασία μας.
Αισθάνομαι πως τίποτα δεν θα ξεπεράσει, ποτέ, τον «Σταυρό του Νότου» και νομίζω ότι αυτή είναι μια γενικότερη αίσθηση. Σας μελαγχολεί αυτό – πως δεν σας «επιτρέπουμε» να αναγνωριστεί κάτι ανώτερο, καλύτερο από τον «Σταυρό του Νότου», αυτή η μανία μας με τον Καββαδία και τον «Σταυρό του Νότου»;
Καθόλου δεν με απασχολεί αυτό που λέτε, πάντοτε στην πορεία ενός συνθέτη υπάρχουν κορυφές που δεν ξεπερνιούνται. Απλώς εγώ είμαι υποχρεωμένος, ως συνθέτης που έχει πάντα την αίσθηση ότι θέλει να ξεπερνάει τον εαυτό του, να κάνω καινούργια πράγματα. Ποιος ξέρει σε 30, 20, 10 ή 40 χρόνια ποια κομμάτια θα έχουν τότε, εκείνη την εποχή, να εκφράζουν την εποχή μας. Πάντως, σίγουρα μέχρι τώρα έχει αποδειχθεί ότι ο «Σταύρος του Νότου» είναι η αιχμή του δόρατος της τραγουδοποιίας μου.
Πάντα αναρωτιέμαι για καλλιτέχνες όπως εσείς, που η μουσική τους είναι συνώνυμη με το ελληνικό τραγούδι, αν αισθάνεστε θεσμός. Αν έχετε «συνείδηση» πως είστε ο Μικρούτσικος. Και τι σημαίνει να είσαι ο Μικρούτσικος και τι ο Θάνος;
Θεσμός δεν αισθάνομαι ότι είμαι, είναι πολύ μεγάλη αυτή η κουβέντα και δεν μπορώ να το πω εγώ. Έχω όμως συνείδηση της προσφοράς μου, με την έννοια αυτού που συζητήσαμε πιο πριν, ότι προσπαθώ με τη μουσική μου να ξεπερνάω τα όριά μου. Και έχω δει, επειδή είναι πολλά τα χρόνια που δουλεύω, ότι δημιουργείται μια στέρεη σχέση με καινούργιους –κάθε φορά– ανθρώπους. Και αυτό είναι που με ενθουσιάζει. Τώρα, προσπαθώ ο Μικρούτσικος και ο Θάνος να ταυτίζονται. Ως Θάνος, που γεννήθηκα, έχω κάποια χαρακτηριστικά που δεν θέλω να ξεχάσω, όσο προβεβλημένος κι αν είμαι.
Στα live σας υπάρχει πάντα «φοιτητόκοσμος». Πώς το εξηγείτε;
Είναι ακριβώς το γεγονός ότι προσπαθώ να είμαι απρόβλεπτος και να συνεργάζομαι με πρόσωπα που με ανανεώνουν. Ο τρόπος που παίζω στον Καββαδία, για παράδειγμα, διαφοροποιείται, όχι με την έννοια μιας νέας ενορχήστρωσης αλλά μιας συνεχούς εξέλιξης. Αυτός είναι και ο λόγος που συνομιλώ με καινούργια και νέα ακροατήρια. Και χαίρομαι ιδιαίτερα όταν το βλέπω να πραγματοποιείται, είτε στις χειμωνιάτικες συναυλίες, όπου έχεις τη δυνατότητα να παρακολουθείς τον κόσμο από κοντά, είτε στις καλοκαιρινές με τα μεγαλύτερα ακροατήρια. Γι’ αυτό το θέμα είμαι πολύ ευτυχής και είναι αυτό που με κινητοποιεί στους βάρβαρους καιρούς μας.
Νοσταλγείτε κάτι από το παρελθόν;
Είμαι ένας άνθρωπος που πατάει στην εποχή του και κοιτάζει πάντα προς το μέλλον. Ταξιδεύω στο παρελθόν, αλλά όχι με την έννοια της νοσταλγίας, με την έννοια της μνήμης.
Είναι δύσκολο εμείς οι δημοσιογράφοι να αποφύγουμε τις ερωτήσεις για την κρίση. Συχνά παίρνουμε την απάντηση «όλο αυτό μπορεί να μας βγει και σε καλό», «να μάθουμε από τα λάθη μας», «να αλλάξουμε νοσηρές νοοτροπίες». Εσείς το πιστεύετε;
Όχι, δεν πιστεύω ότι αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό της κρίσης. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι διέλυσε τον κοινωνικό ιστό. Ότι η συντριπτική πλειονότητα του ελληνικού λαού και όλοι οι νέοι άνθρωποι, και εσείς και στον χώρο μου και στον δικό σας και παντού, υποφέρουν. Το 62% της ανεργίας στους νέους, που στην ουσία είναι 80%, είναι καταλυτικό. Δεν μπορώ να βάλω στη σκέψη μου παραμέτρους του στιλ «θα μας βγει σε καλό», γιατί ήδη μας βγαίνει σε πολύ κακό και πρέπει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα να το ξεπεράσουμε.
Είστε ένας έντονα πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης. Η σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική σκηνή θα έπρεπε να έχει περισσότερο ενεργό ρόλο ως προς τις εξελίξεις στη χώρα μας;
Δεν μπορώ να μιλήσω για τους άλλους, γιατί δεν είμαστε μια ομογενοποιημένη ομάδα. Υπάρχουν καλλιτέχνες που στηρίζουν το σύστημα, άλλοι έχουν πάει σπίτι τους και άλλοι αντιστέκονται. Εγώ θέλω να πιστεύω ότι ανήκω στους τρίτους. Όταν όμως μιλάμε γενικά για καλλιτέχνες, δεν μπορώ να απαντήσω για τους άλλους, αλλά μόνο για μένα. Νομίζω πως ναι, πρέπει να συμμετέχεις στα κοινά, να φωνάζεις, να εμψυχώνεις, ακριβώς επειδή είσαι γνωστός στον κόσμο. Εγώ το προσπαθώ, όσο κι αν τα πράγματα είναι δύσκολα, όσο κι αν τα πράγματα είναι βάρβαρα. Μιλώντας πάντα για τον εαυτό μου.
Τι αίσθηση σας δημιούργησε ο διορισμός της Λυδίας Κονιόρδου στο υπουργείο Πολιτισμού, απ’ όπου και ο ίδιος έχετε περάσει;
Κατ’ αρχάς έχω την εντύπωση ότι όποιος και να περνούσε από το υπουργείο Πολιτισμού μιας κυβέρνησης που, δυστυχώς, κι αυτή ακολουθεί το μνημόνιο, λίγα πράγματα θα είχε να κάνει, είτε ήταν καλός, είτε κακός, είτε σχετικός, είτε άσχετος. Όταν δεν υπάρχουν καθόλου χρήματα, είναι αδύνατο το υπουργείο Πολιτισμού να λειτουργήσει με μια τεράστια κληρονομιά που έχει να διαχειριστεί. Τώρα, η Λυδία Κονιόρδου είναι ένα πολύ θετικό και σοβαρό πρόσωπο στην ελληνική τέχνη και είναι μια καλή επιλογή. Της εύχομαι καλή επιτυχία και μακάρι να κάνει και την έκπληξη.
Μπορούν οι καλλιτέχνες να ανταποκριθούν σε αξιώματα που λειτουργούν με τεχνοκρατικές νόρμες;
Είτε είσαι καλλιτέχνης είτε ακολουθείς οποιοδήποτε άλλο επάγγελμα, η απάντηση είναι μία. Μπορείς, εφόσον έχεις τα εξής χαρακτηριστικά: είσαι πολύ οργανωτικός και έχεις και όραμα. Και ταυτόχρονα να είσαι μέλος μιας κυβέρνησης που θέλει να αλλάξει τα πράγματα και τον τόπο.
INFO
«Στη χώρα των θαυμάτων»
Θάνος Μικρούτσικος, Χρήστος Θηβαίος, Μαριάννα Πολυχρονίδη
Από το Σάββατο 28 Ιανουαρίου και για έξι ακόμη Σάββατα
Γυάλινο Μουσικό Θέατρο
Συγγρού 143, Νέα Σμύρνη
Τηλ.: 210 9315600
