Eurovision: Το πείραμα του Ρότερνταμ

Από τον Γιώργο Στεφάνου

Photos: EBU και Γιώργος Στεφάνου 

Μάιος 2020 και στο Rotterdam Ahoy κοντέινερ, κρεβάτια και ιατρικός εξοπλισμός έχουν μετατρέψει την αρένα σε προσωρινό νοσοκομείο για την περίθαλψη όσων νοσούν από τον Covid-19. Τον ιό που ενάμιση χρόνο πριν κατάφερε να γίνει η αιτία ακύρωσης του διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision που θα φιλοξενούνταν στον ίδιο χώρο, μια ακύρωση που ήρθε να σπάσει ένα συνεχόμενο σερί ετήσιων διοργανώσεων από το 1956.

Τις τελευταίες εβδομάδες η εικόνα στον ίδιο χώρο δεν θυμίζει τίποτα απ’ όσα αντίκριζε κανείς εκεί πριν από έναν χρόνο. Σκηνικά, χιλιάδες φώτα και κάμερες υποδέχονται τους καλλιτέχνες που διαγωνίζονται στην 65η Eurovision και φιλοδοξούν, μαζί με τους 3.500 θεατές που θα αποτελούν το κοινό, να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα αισιοδοξίας.

Κάποιοι καχύποπτα θα πουν πως το όλο εγχείρημα μοιάζει με ένα μεγάλο πείραμα, και έχουν απόλυτο δίκιο. Η φετινή Eurovision αποτελεί ένα πραγματικό πείραμα που διεξάγεται από τη Fieldlab Events, μια χρηματοδοτούμενη από την ολλανδική κυβέρνηση εταιρεία που πραγματοποιεί δοκιμές μεγάλης κλίμακας σε διοργανώσεις με συμμετοχή θεατών. Τόσο οι αποστολές όσο και οι διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι ελέγχονται με καθημερινά rapid tests, ενώ για τα μέλη των αποστολών επιβάλλεται σχεδόν πλήρης απαγόρευση κυκλοφορίας εκτός των ξενοδοχείων και των χώρων της διοργάνωσης. Επίδειξη αρνητικού τεστ την ημέρα των σόου είναι υποχρεωτική και για τους κατόχους εισιτηρίων.

Ωστόσο, παρά τα ιδιαίτερα αυστηρά μέτρα προφύλαξης, την απουσία των πάρτι και τον περιορισμένο αριθμό των εμπλεκομένων στη διοργάνωση, η χαρά της επιστροφής της Eurovision μετά από δύο χρόνια αποτελεί το σημαντικότερο κίνητρο για όσους εργάζονται ή συμμετέχουν σε αυτήν. Σκοπός, το αποτέλεσμα να είναι εφάμιλλο προηγούμενων ετών και η ασφάλεια όσων παίρνουν μέρος να μην διακυβευτεί. Άλλωστε η Eurovision αποτελεί το πρώτο γεγονός τέτοιων διαστάσεων παγκοσμίως που πραγματοποιείται ξανά την εποχή της πανδημίας και η επιτυχία του εγχειρήματος δεν θα κρίνει μόνο τα όσα θα ακολουθήσουν στην Ολλανδία, αλλά και στην Ευρώπη, καθώς και στον υπόλοιπο κόσμο. Ειρωνεία της τύχης: ο διαγωνισμός που ξεκίνησε ως δοκιμή για την επίγεια μετάδοση του τηλεοπτικού σήματος πανευρωπαϊκά από χώρα σε χώρα (άλλωστε αυτό σημαίνει Eurovision) προτού εφευρεθούν οι δορυφόροι σήμερα γίνεται ξανά μια τεράστια δοκιμή. Μια δοκιμή που, αν πετύχει, θα επιτρέψει ξανά το άνοιγμα ψυχαγωγικών και αθλητικών δραστηριοτήτων μεγάλων διαστάσεων, δημιουργώντας ένα μεταβατικό πλαίσιο για την επιστροφή στην κανονικότητα.

Ο δρόμος προς τον τελικό

Τον Σεπτέμβριο του 2020 η EBU και η ολλανδική τηλεόραση ανακοίνωσαν την απόφασή τους να πραγματοποιηθεί ο διαγωνισμός το 2021 σε κάθε περίπτωση. Δημιουργήθηκαν τέσσερα σενάρια, που προέβλεπαν από απόλυτα φυσιολογική διεξαγωγή, το καλύτερο, μέχρι μαγνητοσκοπημένες ή ζωντανές από τις χώρες τους εμφανίσεις των συμμετοχών, με τους παρουσιαστές μόνους και χωρίς κοινό να βρίσκονται στο Ρότερνταμ, το χειρότερο.

Επικράτησε τελικά με τροποποιήσεις το σενάριο B, το πιο κοντινό στη φυσιολογική διεξαγωγή, με σοβαρούς περιορισμούς. Από τις 39 χώρες που συμμετέχουν φέτος, όλες θα τραγουδήσουν ζωντανά από το Rotterdam Ahoy, εκτός από την Αυστραλία, που θα παρουσιαστεί με μια live-on-tape εμφάνιση. Αντίστοιχες μαγνητοσκοπημένες εμφανίσεις είχαν υποχρέωση να καταθέσουν όλες οι χώρες μέχρι τις 26 Μαρτίου, στην περίπτωση που δεν θα μπορούσαν να ταξιδέψουν στην Ολλανδία. Απούσες είναι η Αρμενία, λόγω της πολεμικής σύρραξης του περασμένου φθινόπωρου με το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και η Λευκορωσία, που δεν συμμορφώθηκε στον κανόνα που απαγορεύει τις πολιτικές αναφορές στους στίχους και αποβλήθηκε. Ελλάδα και Κύπρος διεκδικούν με σημαντικές αξιώσεις θέσεις στην τελική δεκάδα, αλλά και στην πεντάδα στην περίπτωση της Έλενας Τσαγκρινού και του «El Diablo». Από την άλλη, οι θρυλικοί Hooverphonic, που εκπροσωπούν το Βέλγιο, δείχνουν ότι ο διαγωνισμός αλλά και οι ίδιοι δεν έχουν καλλιτεχνικά στεγανά.

Ανεξαρτήτως της τελικής κατάταξης, η ουσία της φετινής Eurovision βρίσκεται πολύ βαθύτερα από τα φανταχτερά κοστούμια, τα απίστευτα εφέ και τις εντυπωσιακές ερμηνείες. Η Ευρώπη –και όχι μόνο– θα καθίσει ξανά στον καναπέ της για να παρακολουθήσει το αγαπημένο της τηλεοπτικό σόου ξανά. Από το Ρέικιαβικ μέχρι το Μπακού και από τη Λισαβόνα μέχρι το Ελσίνκι, πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι θα παρακολουθούν το ίδιο πρόγραμμα ταυτόχρονα, θα τραγουδούν από τα σπίτια τους, θα γελούν με τις εκκεντρικές συμμετοχές και θα αγωνιούν στην ψηφοφορία. Κανένα πείραμα, καμία δοκιμή, δεν θα μπορέσει ποτέ να εξηγήσει γιατί ο διαγωνισμός αυτός αγαπήθηκε τόσο. Κι αυτό είναι μαγικό.