Δέσποινα Ραφαήλ: «Λόγος και μουσική πηγαίνουν πάντα χέρι-χέρι» - Free Sunday
Δέσποινα Ραφαήλ: «Λόγος και μουσική πηγαίνουν πάντα χέρι-χέρι»

Δέσποινα Ραφαήλ: «Λόγος και μουσική πηγαίνουν πάντα χέρι-χέρι»

Η Δέσποινα Ραφαήλ, νέα ερμηνεύτρια αλλά με πολλές σημαντικές συνεργασίες στο παρελθόν, κυκλοφορεί το νέο τραγούδι «Η κόρη του βοριά», σε μουσική του Βαγγέλη Μαχαίρα και στίχους του Γιώργου Γκώνια.

 

Τι αναζητά μια φιλόλογος στο τραγούδι;

Η αλήθεια είναι ότι, στο δικό μου μυαλό, λόγος και μουσική πηγαίνουν πάντα χέρι-χέρι. Ίσως αυτό συμβαίνει γιατί η έφεσή μου στη γλώσσα έκανε την εμφάνισή της σχεδόν ταυτόχρονα με τις καλλιτεχνικές μου ανησυχίες, σε πολύ μικρή ηλικία. Απ’ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, τραγουδάω. Βέβαια, αν με ρωτούσες όσο ήμουν μαθήτρια ποιο επάγγελμα θα ήθελα να ακολουθήσω, δεν θα σου απαντούσα «τραγουδίστρια». Η επαγγελματική μου ενασχόληση με το τραγούδι ξεκίνησε παράλληλα με την είσοδό μου στη Φιλοσοφική Σχολή. Αρχικά, δεν το είχα πάρει τόσο ζεστά. Έλεγα μέσα μου ότι καλά είναι για ένα χαρτζιλίκι, κάνεις και το κέφι σου. Με το πέρασμα του χρόνου, βέβαια, άλλαξα γνώμη. Ένιωθα τη μουσική να με τραβάει όλο και περισσότερο κοντά της. Άρχισα να σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να κάνει τίποτε άλλο σε αυτήν τη ζωή. Σαφώς, η φιλολογία δεν αποτελεί τροχοπέδη στην επιλογή μου αυτή· κάθε άλλο. Αποτελεί για μένα τεράστιο εφόδιο, κυρίως ως προς τη διαχείριση του λόγου, του στίχου μέσα σε ένα τραγούδι. Νομίζω πως όσο περισσότερο εξοικειωμένος είναι κάποιος με τη γλώσσα του, τόσο πιο εύκολα κατανοεί σε βάθος τι τραγουδά.

Ακούγοντάς σε, είναι φανερές οι επιρροές σου από παλαιότερους ερμηνευτές, μιας πιο λιτής ερμηνείας. Τι σε τραβάει σε αυτούς και όχι στους περισσότερους σύγχρονούς σου, που είναι πιο υπερβολικοί στην έκφρασή τους;

Το λιτό περικλείει μέσα του τα πάντα. Περιέχει την ουσία απογυμνωμένη από κάθε είδους περιττό στολίδι και περιτύλιγμα. Κατά την άποψή μου, η ουσία αυτή καθ’ αυτή στην ερμηνεία είναι να λέει ο τραγουδιστής τα λόγια. Να είναι πειστικός όταν «αφηγείται» την ιστορία στο ακροατήριό του. Τέτοιοι τραγουδιστές ήταν η Σωτηρία Μπέλλου, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Βίκυ Μοσχολιού. Ήταν ερμηνευτές που παρουσίαζαν την αλήθεια του τραγουδιού ατόφια. Κάθε λέξη που άρθρωναν είχε κι ένα μοναδικό νοηματικό βάρος. Η Μαρίκα Νίνου, επίσης, είχε μεν μεγαλύτερη θεατρικότητα στις ερμηνείες της, σε σχέση με τους προαναφερθέντες, δεν έπαυε δε να είναι μία λιτή τραγουδίστρια. Τα γυρίσματα και εκείνα τα τόσο όμορφα, περίτεχνα τσακίσματα της φωνής της τα έκανε πάντα εκεί όπου ήταν απαραίτητο. Τραγουδούσε τον πόνο με το κεφάλι ψηλά και «έκλαιγε» υπερήφανα, χωρίς υπέρμετρους λαρυγγισμούς και λυγμούς. Όλα τα παραπάνω στοιχεία, λοιπόν, αποτελούν για μένα τα σημαντικότερα διδάγματα, τα οποία επιθυμώ να ακουλουθήσω και να ενσωματώσω στις δικές μου ερμηνείες. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι απορρίπτω τους συγχρόνους μου. Το αντίθετο, μάλιστα. Ο καθένας επιλέγει το ύφος που του ταιριάζει και το οποίο θεωρεί ότι μπορεί να εξυπηρετήσει το εκάστοτε τραγούδι.

 

Μόλις παρουσίασες το νέο τραγούδι «Η κόρη του βοριά» σε μουσική Βαγγέλη Μαχαίρα και στίχους Γιώργου Γκώνια. Μίλησέ μας για το άλμπουμ που ετοιμάζεις.

Το άλμπουμ αυτό έχει τίτλο «Μικρά καλοκαίρια» και αποτελεί την πρώτη μου προσωπική δισκογραφική δουλειά. Έχω τη χαρά και την τιμή να υπογράφει εξ ολοκλήρου τη μουσική του ο πολύ χαρισματικός και ταλαντούχος συνθέτης Βαγγέλης Μαχαίρας. Ως προς τον στίχο, ο δίσκος είναι πολυσυλλεκτικός. Παραθέτω αλφαβητικά τους στιχουργούς: Μιχάλης Αβατάγγελος, Γιώργος Αθανασόπουλος, Βίκυ Γεροθόδωρου, Γιώργος Γκώνιας, Τασία Δικοπούλου, Δημήτρης Λέντζος, Εβίτα Σκουρλέτη, Σταύρος Σταύρου και Κατερίνα Τσιρίδου. Ο δίσκος περιλαμβάνει δέκα σύγχρονα λαϊκά τραγούδια, με κάποια από αυτά να ενέχουν λίγο παραπάνω και το έντεχνο στοιχείο. Με τον Βαγγέλη δουλέψαμε περίπου τέσσερα χρόνια. Η επιλογή των τραγουδιών έγινε με αυστηρά κριτήρια και μεγάλη συνέπεια μέσα από μία αρκετά μεγάλη δεξαμενή ήδη μελοποιημένων στίχων – από τον ίδιο. Για μένα ήταν αρκετά δύσκολη διαδικασία, καθώς τα περισσότερα από αυτά που μου πρότεινε τα λάτρευα από το πρώτο άκουσμα και ερχόμουν κάθε φορά στη δύσκολη θέση να διαλέξω το καλύτερο μέσα από τα καλύτερα. Νιώθω ευγνώμων απέναντι στον Βαγγέλη, γιατί η καθοδήγησή του και οι σπάνιες συμβουλές του με βοήθησαν να ξεκλειδωθώ και να αποδώσω στα τραγούδια την έκφραση και την ερμηνεία που τους αρμόζει.

Αν είχες την ευκαιρία να καλέσεις για φαγητό κάποιους μουσικούς και τραγουδιστές, ποιους θα καλούσες;

Αν είχα την ευκαιρία να μπω σε μία χρονομηχανή, να γυρίσω αρκετά χρόνια πίσω και να είμαι η «οικοδέσποινα» σε ένα δείπνο, θα καλούσα σίγουρα τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη. Επίσης, στην παρέα μου θα ήθελα να έχω τους τρεις κορυφαίους θρύλους του μπουζουκιού και σπουδαίους συνθέτες, τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Μανώλη Χιώτη και τον Γιώργο Ζαμπέτα, ενώ από τραγουδιστές και τραγουδίστριες, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον Στέλιο Καζαντζίδη, τη Μαρίκα Νίνου και τη Βίκυ Μοσχολιού. Θα ήθελα πραγματικά να ακούσω ζωντανά τα «είδωλά» μου να τραγουδούν, να παίζουν, να μιλούν, να γελούν.