Ο Φαίδων Καστρής μιλά για το θεατρικό έργο "Σοφία" στο freesunday.gr

05.10.2017
Πολιτισμός

Ο ηθοποιός Φαίδων Καστρής πρωταγωνιστεί στον θεατρικό μονόλογο "Σοφία" του Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι. Υποδύεται ένα πλάσμα "αλλόκοτο" που εισβάλλει στο μυαλό της θλιμμένης βασίλισσας της Ισπανίας και της ξυπνά μνήμες, πάθη, συναισθήματα που ένιωσε με φόντο μία ιστορική εποχή. Μια εποχή που τόσο για την Ελλάδα όσο και την Ισπανία καθόρισε το μέλλον των δύο χωρών. Μέσα από την ιστορία της Σοφίας που ξετυλίγεται με αφορμή το "αλλόκοτο" πλάσμα που ίσως είναι και η ίδια της η συνείδηση, δεν ξεδιπλώνεται μόνο η αξιόλογη ιστορία μιας θλιμμένης βασίλισσας αλλά και ολόκληρη η κοινωνική αντίληψη και νοοτροπία μιας άλλης εποχής. Η Οικεία Κατακουζηνού με θέα την ελληνική Βουλή όπου ανεβαίνει η παράσταση, προσδίδει αληθοφάνεια και έντονη νοσταλγία στο βιογραφικό έργο του Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι...

Η βασίλισσα της Ισπανίας, Σοφία, μπροστά στο φέρετρο του νεκρού συζύγου της, βασιλιά Χουάν Κάρλος, κάποια στιγμή στο μέλλον. Μια φωνή της μιλάει. Μια φωνή μέσα στο μυαλό της. Το παρελθόν ξυπνά. Μνήμες θραύσματα την πλημμυρίζουν. Το Τατόι, ο Παύλος, η Φρειδερίκη, ο Χουανίτο, ο Φράνκο, ένα παιδί που πεθαίνει μπροστά στα μάτια της… Ποια είναι; Τι έζησε; Τι δεν έζησε;

Ο Φαίδων Καστρής, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Λεωνίδα Παπαδόπουλου, υποδύεται ένα αλλόκοτο πλάσμα που στοιχειώνει το μυαλό της Σοφίας και μεταμορφώνεται σε όλους όσους καθόρισαν τη ζωή της. Ποιος είναι; Κάποιος αόρατος φίλος της, η συνείδησή της ή μήπως μια φωνή από το παρελθόν; Ο ηθοποιός μιλάει στο freesunday.gr για τη δική του "Σοφία"...

Πώς θα χαρακτηρίζατε το έργο "Σοφία" του Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι; Είναι μία βιογραφία ή μήπως κάτι πέρα από αυτό;

Η "Σοφία" του Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι, είναι ένας αρχικά πρωτότυπος στην δομή του θεατρικός μονόλογος, ένα έργο για μια φωνή που απευθύνεται στην βασίλισσα Σοφία κάποια στιγμή στο μέλλον, αφού χρησιμοποιεί σαν εφαλτήριο την χρονική στιγμή του θανάτου του συζύγου της, του "γέρου βασιλιά" κι από κει μέσα από την κατάρρευσή της ταξιδεύει πίσω στα χρόνια, από το Τατόι και την εποχή του γάμου της σαν πριγκίπισσας των Ελλήνων, στην στέψη της σαν βασίλισσα των Ισπανών, τα όνειρα και τους εφιάλτες της ζωής της, πάντα υπό την εποπτεία ενός αδυσώπητου στην αυστηρότητά του πρωτοκόλλου, που όπως φαίνεται η Σοφία σεβάστηκε απαρεγκλίτως.

Φυσικά έχει το έργο όλα τα χαρακτηριστικά μιας βιογραφίας στην ποιητική, θεατρική της εκδοχή, ο συγγραφέας προσπαθεί με αγάπη κι όσο πιο ακριβοδίκαια μπορεί να φωτίσει τον γρίφο, το αίνιγμα, της σιβυλλικής βασίλισσας της Ισπανίας, να φωτίσει τις στιγμές που δεν την κατάλαβαν, τα λόγια ή και κυρίως τις σιωπές της. Μέσα από όλη αυτή την διαδρομή βέβαια έχουμε ένα πορτραίτο της "ερημιάς", η Σοφία του Γκαρθία Μάι, στην εξαιρετική μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, είναι μια γυναίκα που ενώ έζησε σε πραγματικά παλάτια, η ζωή της μοιάζει πλασμένη από εκείνη την ίδια "άμμο", που η παροιμία μας προτρέπει να αποφύγουμε. Μια παραβολή πάνω στο παραμύθι μια πριγκίπισσας που ίσως δεν έζησε αυτή καλά, ίσως να ζήσαμε εμείς καλύτερα, αυτή είναι η Σοφία της παράστασής μας κι αυτό ξεπερνά πια την βιογραφία, γίνεται μια θεατρική μορφή, ηρωίδα ενός θεατρικού έργου, μια βασίλισσα δική μας της σκηνής, όπως οι βασίλισσες στον Σαίξπηρ κι αλλού, με την διαφορά πως την Σοφία μπορεί κανείς και να την συναντήσει κάπου, σε έναν δρόμο στην Αθήνα του σήμερα.

Τι σηματοδοτεί για εσάς το αλλόκοτο αυτό πλάσμα που έχει τρυπώσει στο μυαλό της Σοφίας και υποδύεστε επί σκηνής;

Όπως σας είπα ο μονόλογος είναι για μια φωνή, που καλεί την Σοφία, της θυμίζει, την παρηγορεί, την συντροφεύει, ακούει τις σκέψεις της, μπαίνει στα όνειρά της, βιώνει ακόμη τα συναισθήματά της, την συστήνει στους θεατές, με κάποιον εσωτερικό τρόπο ενσαρκώνει την ίδια αλλά και τα πρόσωπα που καθόρισαν την ζωή της, όπως ο πατέρας της και η Φρειδερίκη. Από την πρώτη στιγμή λοιπόν με τον σκηνοθέτη μου Λεωνίδα Παπαδόπουλο, είχαμε να δημιουργήσουμε αυτό το "πλάσμα", ρόλο ενός σύγχρονου πνεύματος Άριελ, με όλη την ελευθερία που μας παρείχε το κείμενο, και μέσα από την γόνιμη διαδικασία της πρόβας, γεννήθηκε αυτό το πλάσμα,το πνεύμα ενός πεθαμένου παιδιού που κάποτε η μικρή Σοφία του χάιδεψε σαν νοσοκόμα το μέτωπο, την συντροφεύει σαν ο αόρατος μαγικός φίλος των παιδικών της χρόνων στο Τατόι, ένα πάνινο κουκλάκι που ίσως έδεσε αυτήν την σχέση τους, ένα πλάσμα αγάπης που την κράτησε όρθια μέσα της όλες εκείνες τις στιγμές που η ζωή της έμοιαζε έρημος, που ζούσε σε μέρη "ακατοίκητα", στην μοναξιά της. Αυτό το πλάσμα είναι ο ρόλος μου, ένα πλάσμα αναζήτησης, μιας άλλης Σοφίας, που μαζί με την ίδια ζωντανεύει έναν ολόκληρο κόσμο και μια εποχή. Ένα μαγικό ταξίδι για τον ηθοποιό, αλλά και για τον θεατή της παράστασης.

Πώς λειτουργεί ο ιδιαίτερος χώρος της Οικίας Κατακουζηνού στην παράσταση;

Η απόφασή μας για την παράσταση, από την πρώτη μας συνάντηση με το έργο, τον σκηνοθέτη και τους συντελεστές της ήταν το που; Είναι καθοριστικής σημασίας για ένα τέτοιο έργο ο σκηνικός του χώρος. Υπάρχει αυτός ο διάλογος μεταξύ θεάτρου και ιστορίας που θα ήταν κρίμα να χαθεί. Η Οικία Κατακουζηνού, ένα πανέμορφο μουσείο-σπίτι, ένα σαλόνι εποχής, με καταγεγραμμένη την πολιτιστική, πνευματική και καλλιτεχνική ζωή των κατοίκων του, ένας τόπος των εποχών που αναφέρεται το έργο μας στον διάλογό του με το κτήριο της Βουλής απέναντι, μέρος κι αυτή του σκηνικού μας τοπίου. Είναι πραγματικά σαν η Σοφία να γράφτηκε για να παρασταθεί εδώ, στην Οικία Κατακουζηνού, εξάλλου αυτό μας έδωσε και έναν σημαντικό, τον κεντρικό άξονα της παράστασής μας, ένα μαγικό πλάσμα τρυπώνει σε ένα μουσείο κι αναζητά στον χωροχρόνο του την Σοφία, μια επίκληση ζωής, επαφής, επικοινωνίας, αυτό είναι φυσικά η παράσταση και για μένα τον ηθοποιό Καστρή προς το κοινό, αυτή η ίδια επίκληση, "σε εποχές που όλοι μιλούν περισσότερο από όσο θα έπρεπε" και χάνονται στον θόρυβο ίσως αυτοί που ψιθυρίζουν μιαν αλήθεια, το παραμύθι μιας αλήθειας, ένα μικρό ποίημα αγάπης, κάλεσμα των ανθρώπων,

Η Σοφία μοιάζει με θλιμμένη βασίλισσα στο έργο, αν και έχει πλούτη, εξουσία, ομορφιά, αναγνωρισιμότητα. Σε τι συνίσταται τελικά η ευτυχία ενός ανθρώπου;

Όσο υπάρχουν άνθρωποι θα κάνουμε όλοι προς όλους και όλοι προς τον εαυτό μας αυτήν την ερώτηση. Οι ποιητές, οι φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες, οι άνθρωποι οι απλοί ακόμη, σοφοί από την εμπειρία της επιβίωσης, οι εποχές, όλοι και όλα έρχονται να απαντήσουν. Η Σοφία του Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι, "έκανε μας λέει το χρέος της κι αναρωτιέται γιατί δεν μπορούν να κάνουν το χρέος τους και οι άλλοι". Πόσοι άνθρωποι ζουν δίνοντας αυτόν τον αγώνα του χρέους. Χρέος προς όλους και λιγότερο μάλλον προς τον εαυτό μας, σημασία έχει το από ποιον καθορίζεται το χρέος, αν είναι πραγματικά δικό μας κι όχι το προιόν ενός οικονομικού δήθεν πολιτισμού που αναδεικνύει ένα μοντέλο ζωής, ένα "θα σε κάνω βασίλισσα" σαν εκείνο το δικό μας "για ένα πουκάμισο αδειανό". Η Σοφία της παράστασης, μεγάλη και σοφή πια, φεύγει σε μια "ανθρώπινη ζωή", με τζιν και πάνινα παπούτσια κατεβαίνει τις σκάλες των ανακτόρων της και χάνεται στους δρόμους, στον κόσμο, με την συντροφιά συνήθως της αγαπημένης της αδελφής, δραπετεύει σε μας, δεν χρειάζεται πια το πλάσμα-πνεύμα που την συντρόφευε στον "θρόνο των δακρύων", αυτό είναι το πνεύμα της παράστασης. Όλα μοιάζουν με έρημο όταν δεν μοιράζεσαι κι όλα με ένα "λιβάδι σπαρμένο κρίνα" όταν είσαι εκεί, όταν είσαι εσύ κι όχι αυτό που θέλησαν να είσαι οι άλλοι. Η Σοφία του Μάι ίσως να μην ήταν πάντα ευτυχισμένη όμως είναι πια αυτή που θέλησε να είναι, μακάρι να ισχύει για την ίδια την Σοφία, ξέρετε αν και δεν είμαι καθόλου φιλοβασιλικός μέσα από την παράστασή μας την αγάπησα πολύ.

Σας ευχαριστώ πολύ για τις ωραίες ερωτήσεις που μου έδωσαν την ευκαιρία να μιλήσω επί της ουσίας για το θεατρικό μαγικό ταξίδι που τώρα ζω.

sophia 3